Historisch Archief 1877-1940
?iNo. 2642
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 21 JANUARI 1928
Aanteekeningen
V De zesde Pan-Amerikaansche conferentie is
geopend en wel door niemand minder dan den
President der Vereenigde Staten van
Noord-Amerika. Begeleid door een opvallend talrijke en il
lustere delegatie heeft de heer Coolidge zich naar
Havana begeven om het openingswoord te spreken
tot de vergadering, waar alle Amerikaansche repu
blieken vertegenwoordigd zijn. Als men bedenkt,
.dat de bewoner van het Witte Huis volgens een
oud gebruik, waarop sinds het bestaan der Groote
Republiek in al dien tijd slechts twee keer een
uitzondering is gemaakt?Wilson, die in 1918 naar
^Europa overstak en Harding, welke zich op het
laatst van zijn leven voor zeer korten tijd op
Canadeesch grondgebied heeft opgehouden geen
.bezoeken aan het buitenland pleegt te brengen,
dan is het zeker wel duidelijk, dat bijzondere rede
nen ditmaal tot het vertoon in Cuba's hoofdstad
Aanleiding moeten hebben gegeven.
Nu, die redenen zijn, geloof ik, niet zoo heel ver
te zoeken. Meer dan ooit moet het den heeren in
Washington er veel aan gelegen zijn, dat zij ter
Pan-Amerikaansche Conferentie een goed figuur
maken en meer dan ooit verschijnt de Noord-Ame
rikaansche delegatie onder voor haar verre van
gemakkelijke omstandigheden in het Pan-Ame
rikaansche milieu. Bij vele Midden- en
ZuidAmerikaansche republieken heerscht er immers een
geducht wantrouwen tegen den grooten en mach
tigen broeder uit het Noorden, wiens neiging om
als broederlijke hoeder van menig land ten Zuiden
van Californiëop te treden, inderdaad opvallende,
en in de oogen van tal van Latijnsche Amerikanen,
toedenkelijken omvang is gaan aannemen.
Eens, een goede honderd jaar geleden, heerschte
«r op het Zuidelijk halfrond grooter geestdrift over
de liefdevolle zorgen en warme sympathie, die
Uncle Sam voor de tegen Spanje opgestane kolo
nies bleek te koesteren. Welk een blijdschap maakte
zich van de jeugdige republieken meester, toen
President Monroe zijn beroemde verklaring
afkondige, die een waarschuwing inhield voor die
genen in Europa, welke het in hun hoofd mochten
Jsrijgen om een poging aan te wenden alsnog het
legitieme gezag in de Zuid-Amerikaansche landen,
die het vreemde juk hadden afgeworpen, te her
stellen.
In een eeuw tijd kan echter heel wat gebeuren
en dat zeker in het land der onbegrensde moge
lijkheden. Zoo is wat eens staatkundig idealisme
was veranderd in nuchtere economische
,.realpolitik". De kampioenen voor de vrijheidsgedachte
van weleer zijn opgevolgd door de mannen van de
-,,big interests", de dollar-koningen die in sterken
.mate het buitenlandsch beleid van de V. St.
beheerschen.
En die dollar-koningen hebben groote belangen in
Mexico, in Cuba, in Panama enz. Welaan, zij
wenschen, dat hun Regeering voor die belangen waakt
en dus.... komt de onafhankelijkheid van be
doelde republieken in het gedrang.
Dank zij zeer recente pogingen om verbetering
te brengen in de verhoudingen met Mexico, on
getwijfeld ook dank zij den vliegenden diplomaat
Lindberg, schijnt het momenteel met dat land een
beetje meer te boteren, al blijft het de vraag of
die verbeteringen ten slotte toch niet van te
vluchtigen aard zal blijken te zijn. In elk geval schijnt
Mexico voorshands den Yankees op de conferentie
niet tot last te willen strekken, doch andere,
ZuidAmerikaansche, staten zullen vermoedelijk wel
eenige kritiek laten hooren, dat althans willen doen.
De zeer vergaande bemoeiingen in Nicaragua, waar
de Stars en Stripes ook al weer dienst heeten te doen
om de orde te handhaven, ontmoet begrijpelijken
wrevel. Tenslotte is er nu eenmaal in tal van op
zichten een heel wat grooter afstand tusschen
Noord- en Zuid-Amerika. dan tusschen
ZuidAmerika en Europa. Kortom, de gloeiende liefde
van honderd jaar geleden is er niet meer en heeft
voor argwaan, voor tegenzin tegen een naar su
prematie zwemend beleid van Washington plaats
moeten maken. President Coolidge heeft beele
mooie woorden gesproken over het zelfbeschikkings
recht, over de gelijkheid der Amerikaansche Repu
blieken. Zijn delegatie zal intusschen een /.ware
taak hebben, wil zij voorkomen, dat. de zesde
Pan-Amerikaansche Conferentie Uncle Sam bittere
pillen te slikken zal geven.
Voor de partij van Coolidge zou een minder gun
stige afloop van deze conferentie een harde slag
zijn. Want de eenige kans om, eer de verkiezingen
voor het Presidentschap aan de orde komen, op
Het gekanker tegen het Olympisch Comit
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Johan Braakensiëk
IS HET NU UIT? IK ZAL W EL GOED VOOR MIJN GASTEN ZORGEN!'
het gebied van het buitenlandsch beleid nog een
succes, laat het slechts wezen van negatieven aard,
te boeken, doet zich te Havana voor. Overigens
toch is men in dat opzicht verre van gelukkig
geweest. Dat er nu duchtig geageerd wordt voor
een kolossale uitbreiding van de vloot maakt ook
al weer verre van een fraaien indruk. Op die ma
nier gaat het er hard naar uitzien, dat de Yankees
in de fout zullen vervallen, die voor 1911 door
Duitschland begaan werd.
In Berlijn is deze week eveneens een conferentie
samengekomen. Wel niet een van zoo groote inter
nationale beteekenis als die te Havana, maar niette
min verdient de conferentie der Bondsstaten een
oogenblik aandacht. Zij heeft toch ten doel na te
gaan, hoe er een betere organisatie van en in het
Rijk te verwezenlijken ware en al moge er van som
mige kanton, en vooral van Beiersche zijde, nog erg
worden tegerigesparteld, stap voor stap gaat men
toch meer en meer in de unitarische richting, in de
richting van versterking van den eenheidsstaat,
wat overigens een gezonde decentralisatie aller
minst behoeft uit te sluiten. Dat echter nu reeds
onmiddellijk groote praktische resultaten bereikt
zullen worden, is niet waarschijnlijk. Doch zij die
gelooven haasten niet.
Onderwijl is er weer geen gebrek aan politieke
kwesties in de Duitscho republiek. Ue Minister
van de Rijksverdediging, Dr. Gessier, legt zij a i
portefeuille neer en nu doet zich de moeilijkheid
voor wie hem zal moeten of kunnen opvolgen.
Daarover voeren de partijen binnenskamers den
iioodigen strijd. Gessier, die aanvankelijk als De
mocraat genoteerd stond, heeft zich later van dat
etiket ontdaan, toen z'n partij hem kwalijk nam.
dat hij de Rijksweerbaarheid niet genoeg van de
republikeinsche gedachte en van aanhangers daar
van doordrong. Het zal thans in elk geval zaak
we/.en te. voorkomen, dat deze portefeuille in han
den geraakt van een Minister met reehtsche en
uitgesproken monarchalp gezindheid.
Een andere moeilijkheid van politieken aard
treedt weer sterker dan ooit in liet Centrum op den
voorgrond. Daar beginnen de arbeiders zich te
roeren, die niet tevreden zijn over den te grooten
rechtscheri invloed, die den laat sten tijd onder dezen
groep de overhand had gekregen. Het conflict tus
schen Marx 011 Ntegerwald is een typisch symptoom
van deze wrijving.
Ver van het politiek gewoel gaat met l Maart
oud-Minister van Karnebeek zijn heil zoeken in de
eervolle betrekking van Commissaris der Koningin
in Zuid-llolland. Gelijk heeft hij. Na de verwerping
van zijn verdrag viel er voorloopig in het staat
kundige voor hem toch niet veel te verwachten en
waar hij over vele voortreffelijke eigenschappon
beschikt, die voor genoemde functie noodig zijn,
is het, ook al uit dien hoofde, toe te juichen, dat
men hem met deze waardigheid vereerd hooft.
BEPERKT HET ONDERHOUD
VAN UWE MEUBELEN
DBNNERPROOF
GEEN VLEKKEN MEER
DOOR BIJTEND VOCHT
EN HEETE SCHOTELS
£ ZONEN