No. 2643 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JANUARI 1928 II door A. PLASSCHAERT Fantin Latour, Voor de Kunst" te Utrecht Het was een herzien, en geen teleurstelling'. liet werk was een enthousiasm" van onze jongere jaren, en het bleek een vreugd voor on'/.e lie/toeiierde jeugd, voor onze latere jaren ! Wij herinnerden ons veel van wat in Utrecht te zien is. en wij hadden geen opzettelijkheid te kwoeken om het weer te waar deeren. Wij wisten ook vroeger, dat de achter gronden van Fantiii (en een achtergrond is steeds een belangrijk deel van een schilderij; ge zoudt soms kunnen zeggen: van daaruit ontstaat het") wij wisten, dat de achtergronden soms te systema tisch waren, en wat onbewogen in hun zoo geheeten eenvoud. Wij wisten, dat niet alle schilde rijen van Fantin een sterke, sta"ge. stille bloei van kleuren waren, maar wij zagen hier, met een andere en allicht meer gestadige vreugd dan vroeger, dat deze zuivere nauwkeurige een schilder voor ons bleef, een schilder van bloemen en stil levens van zeldzame kracht (hoe weinig hij dat mag lijken), een colorist zoowel in het stillere als in het m"cr geschakeerde schema. Want Fa-ntin heeft bij alle nauwkeurigheid in zijn werk, nooit het type van den teekenaar. Hij bestaat in kleuren en dooi' kleuren (in kleur en door kleur, ook in zijne litho's). Hij is het wezentlijk schilderschap in zijn bloemen. in zijn vruchten, in zijn portretten. Hij maakt in al deze werken geen gebaren; hij zint over wat hij afbeeldt, lang, en verzinkt zacht in wat hij daarna zal maken. De teedere harten der rozen in liet glas bewijzen dat (No. 27, uit 1871); hoeveel schil ders van bloem m zien die harten der bloem-u? En zijn zekere -i/inii/hcid vindt ge in het kinder kopje oven goed als in den appelbloesi>m (uit TA). als in de witte en paarse bloem-n uit 72 (Xo. 3). in de witte rozen, die hij veel koeren schilderde. als in het groot boeket met wit, veel rose's en rood : in een nvjeder met kind, in ..de perzikkeiv'. Schemeriger is hij in de vrouw in den avond; tragischer in het zelfportretje uit l .SOI : drama tisch in zijn Manfred. Lex Meussen, Schilderwerk etc., den Haag Het werk van Mej. Meussen, zooals wij dat op het Mauritsplein zagen uitgestald, vertoonde on middellijk, dat het doel dezer dame en van dezen wil het erotische was, en wel het intelloctueelerotische, dat tegenover de franke, vrije zinnelijk heid der natuur altijd een zwoelheid doet zien en de neiging door de hersenen, het erotische te ver fijnen, te schakeeren, te intensifieeren tot soms het bizarre toe. Deze neiging en deze gezindheid was zoowel in de beelden dezer darm te bespeuren als in de teekeningen en schilderijen. Maar waarom stelde deze tentoonstelling ons te leur? Niet om en door dat intellectueel-zinnelijke ! Wij vinden dat in Beardsley, in Karel de Nerée tot Babberich, en in een aantal der Van Konijnenburg's. Maar wat wij dan altijd willen in werken van zulke soort, waar de wil de functie heeft van ten uiterste den lust te voltooien, is, dat de teekoning, het schilderij en even zeker het beeld, als kunstwerk geheel is voltooid, geheel gegeven zoowel formeel als met de atmospheer. Slordigheden komen bij daden van het Intellect niet te pas (het gevoel mag soms het goddelijk overvloeien en ver vloeien hebben); wij vinden in het werk van I JOK Meussen te veel onvoltooids, dus wat niet tot het einde toe gekund is, en tot het einde toe beleefd in het kunstwerk. En dat geeft de onmiddellijke teleurstelling, en de blijvende teleurstelling. Het was beter geweest, en juister, en het zou veel meer kans geven pp de ware waardeorhig, zoo in plaats van het getal der werken, dat hier te zien was, de schilderes een derde (of zoo iets) daarvan gegeven, en de kracht die zij zoodoende won, had besteed om de volledigheid te vergrooten. In het intellectu eel-zinnelijke is beperking een stellige eiscli, want de toestand daar is een afmattende. Het Si>oor De Spoor GID D ING 6 MTUYNENBURG MUYS| aSCHILDEPSI Aanwinsten van het Haagsen Museum. I Ik zou niet gaarne neerschrijven, dat ik verrukt ben over alle aanwinsten van hut l laagsch Museum, die, volgens een mij gezonden lijst, een nogon-entwintigtal vormen. Ik ken de gemakkelijke tegen werping der volledigheid, van het historischbelaiigrijke. enz. Maar liet bedroevende is steeds. dat deze tegenwerping alleen dient om schilderijen van minder allooi met een blikken stralenkrans te omgeven, die dikwijls, hier en daar, al wat is doorgeroest. Het is een oud probleem. Maar is het zoo moeielijk als de geleerd»! lieden, die niet dikwijls of niet altijd kunstgevoelig zijn, dat doen voorkomen? Voor hen allicht, maar. . Er bestaan toch particuliere verzamelingen., die uit zoo goed als niets dan uit moestenverken en voortreffelijke werken bestaan; kan, een museum nooit zóó iets zijn, of zoo iets worden? Een Maurilshuis begint daar toch op te gelijken; ISredius heeft daar het juist begrip gehad; hij was een keurig dictator. En stel u zelven het genoegen voor: een museum van niet zeer veel schilderijen, maar alle voortreffelijk of zeer goed, en alle van verschillende voortreffe lijkheid stel u den lust der oogen voor en het pleizier van het innerlijk daarin. Ik weet, dat er ook particuliere verzamelaars zijn, die getallen- en hoe veel heidsmaniakken worden, maar die zijn, gelukkig, geen museumbazen. Dictatoren dan aan een museum? Waarom niet? Als ze niet voldoen, weten wij tenminste wie niet voldeden, en dan zijn. de maatregelen licht; een commissie van velen is dadelijk moeilijker aarigrijpbaar. . . . Maar wat bracht het jaar 1027 aari het Haagsch Museum? Ongetwijfeld enkele goede werken van goede schilders, en soms een zeer goed werk van een ongelijk schilder. Dadelijk kun nen wij zeggen dat Jan Velh goed vertegenwoor digd is door zijn Meisjeskopje (Souvenir). Het is een portret, dat iedere tentoonstelling van hem zou sieren, en het geeft de hoedanigheden van dezen schilder op zijn beschaafdste en meest innige manier. Het psychische heerscht hier over de stof. Deze tijd zou zoo'n portret anders schilde ren ! Allicht ! Maar dat is geen reden hot niet te nemen; onze periode is evenmin een periode van alleene zaligheid der schilderkunst als welke ook. Veth is hier de gevoelige schilder, die hij bij het schilderen van familieportretten dikwijls was; en wat niet bij vele zijner andere schilderijen kan worden gezegd; zijn sent'mentaliteit is hier wee moed. Het portret fan lri/lra>ick is van ganscli andere voordracht. Het is meer dat v;i,n eei\ colorist, maar het is toch ook dat van een typeerder, een psychisch typeerder van ni'-nschen. Het is kleurig, fleurig (zie hot rood in don achtergrond, achter Frans ('0011011) het is bewogen; het geeft de persoon dramatischer, met meer openbaar geworden spanning; het is daarbij curieus dooi' de plaats, die do afgebeelde inneemt tegenover b.v. hot stilleven in hot schilderij. J lot is oen goed portret, hier 011 daar wat brokkelig geschilderd: lu-t looft, en hot is schilderkunst. D, G. SANTEE LANDWEER Heerengracht 396 hoek Leidschegracht?Amsterdam Tot l Februari rrndern internationale graphiek Dat er een Oustave de Sniclh in het museum kwam door Boendermaker is eveneens iets, dat hier is te loven. De Smetli is oen zeer goed schil der; hij hooft oen rijpe kleur in do moei' lichtere kleuren (Breitner is rijp van donkerten !), hij daarenboven een schilder, die een thans levenden. en bekenden Hollander beïnvloedde, al is dat niet voor iedereen naar mij blijkt, zoo duidelijk. Hij bleef m.i. altijd wat miskend, zooals Piet Wiegman dat is, die echter.hier in don Haag. wél vertegenwoordigd word. Tentoonstellingen D. G. Santeo Landweer, Amsterdam. .Moderne (irafiek. Tot l Februari. Bij don Dom. Utrecht. Xaaldwerk van Mej. W. Teslas, aquarellen van l.ily Stomer on schilderijen van J. H. I'ennings. Tot l Februari. Tevler's Museum. Haarlem. Ai|u.a'ellen en tookeningen door meesters uit do l Se on l!)o eeuw. Tot l Februari. Kunstzaal Do Rietvink. Wassenaar. Beeldhouw werken. Tot ''< Februari. Stedelijk Museum, Amsterdam. Nederlandse ontwerpen, ingezonden op de prijsvraag voor een Paleis voor den Volkenbond. Tot 5 Februari. A. Mak, Amsterdam. Aquarellen en schilderijen door Mej. (J. A. van der Willigen. Tot (i Februari. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Schilderijen 011 teekeningen door Charles Kyek. Tot (i Februari. Art i et Amicitiae, Amsterdam. Werken van leden van ..Pulchri Studio". Tot O Februari. Stedelijk Museum. Maastricht. Schilderijen van .Jules Brouwers. Tot (i Februari. De Bron. 's (ïravonhago. Werken van llubert Bekman. Tot 7 Februari. Galerie d'Art francais, Amsterdam. Schilderijen van l,e Fauconnier. tookoningon en etsen van Janne do Vries on Th. B. Sukkel. Tot .S Februari. Huize van Hasselt, Rotterdam, Werken dooi.lohs. Kuypers. Tot '.> Februari. Stedelijk .Museum, Amsterdam. Oostenrijksi-heKunst. Tot 15 Februari. Schilderijen restaureeren is geen zaak om toe te vertrouwen aan den eersten den besten, maar aan hem, die van jongs af aan in het vak is opgegroeid met wetenschappelijke kennis en jaren lange geoefende dagelijksche ervaring. C. B. VAN BOHEMEN Restaurateur van Schilderijen. Als zoodanig door de meest bevoegde deskundigen erkend. N. UITLEG 27 - Tel. 12607 - DEN HAAG.