DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JANUARI 1928 No. 2643 De herziening van het Common Frayer Book5 door W. H. VAN DE POL T a dit geen kwestie, die uitsluitend de Engelsche Kerk" (d.w.z. de Anglikaansche Kerk in En geland) aangaat en waarvoor buitenstaanders toch moeilijk eenige belangstelling kunnen hebben? De feiten wijzen anders uit. Het zijn in Engeland juist vele niet-Anglikaansche leden van het Parle ment geweest, die gerugsteund door groote groepen buiten de Ea«'elsche Kerk?zich niet alleen levendig voor deze kwestie hebben geïnteresseerd, maar die bovendien van de omstandigheid, dat de Angl. Kerk in Engeland Staatskerk is en daardoor geen veranderingen in haar kerkinrichting kan aan brengen zonder de sanctie van het Parlement, gebruik gemaakt hebben om dooi' een verwerping van het voorgestelde Nieuwe Gebedenboek" de herziening, die de instemming heeft van de overgroote meerderheid der Anglikanen, te verijdelen. Vooral deze verwerping van het Nieuwe Ge bedenboek" door het Engelsche Lagerhuis en de daaraan voorafgegane hardnekkige propaganda der tegenstanders hebben ook buiten Engeland de aan dacht getrokken en de belangstelling voor deze kwestie gewekt. Het betreft hier blijkbaar een zaak, die men niet zoo maar kan rekenen tot de uitsluitend interne aangelegenheden van de Eng. Kerk. Inderdaad hebben de bisschoppen bij het herzieningswerk welbewust heengezien over de grenzen der Eng. Kerk en getracht om deze her ziening te stellen in een veel wijder verband. Na een ingespannen arbeid van meer dan twintig jaar, een arbeid, waaraan diepgaande historische onder zoekingen ten grondslag liggen en waarbij voort durend gebruik gemaakt is van adviezen op litur gisch en dogmatisch terrein, die ingewonnen werden bij experts" uit bijna alle kerken der christenheid, hebben zij een nieuw gebedenboek samengesteld, dat o.m. zoo duidelijk mogelijk tot uitdrukking brengt de positie, die de Angl. Kerk in onzen tijd wil innemen: 1°ten opzichte van de verschillende kerken, waarin de christenheid verdeeld is, en 2 ten opzichte van de vraagstukken die in onze eeuw in het geestelijk en sociale leven een eerste plaats innemen. Dit alles sluit inderdaad een be wuste verandering in de positie van de Eng. Kerk ia. Hiervan nu zijn vele tegenstanders zich in den laatsten tijd min of moer klaar bewust geworden. ])e meesten hunner waren echter reeds lang van liet kerkelijk en godsdienstig leven in de Eng. Kerk vervreemd; bij velen hunner bestond tot voor kort niet de minste belangstelling in den ontwikkelings gang dor Eng. Kerk. Vele buitenstaanders" zijn wakker geschud door min of meer losse geruchten en voor zoover ze bijv. in het Parlement ook eenige meezeggenschap hadden, hebben ze zich gedeeltelijk laten leiden door een zekere onbestemde vrees voor v<sranderingen, die misschien wel eens een ongewenschten invloed zouden kunnen uitoefenen op het Protestantisme in Engeland en op het geestelijk leven van het Engelscbe volk in 't algemeen. * * * In dit verband is liet niet juist om te spreken van een verwerping van het Nieuwe Gebeden boek" door het ngelsche volk. In het Hoogorhuis werd het herzieningsvoorstel aangenomen niet een meerderheid van 241 togen 88 stemmen, terwijl ook in het Lagerhuis de meerderheid der ngelsche afgevaardigden (ook niet-Anglikanen) vóór stem den. De verwerping is daarentegen te wijten aan het feit dat alle N.-Iersche afgevaardigden, 30 van de 42 Schotsche en 18 van de 20 afgevaardigden uit Wales tegenstemden, hoewel de Anglikaansche Kerk in deze drie deelen van het Rijk niet Staats kerk is. Het is voor de positie der Angl. Kerk in Engeland van groote beteekenis, dat de zoo duide lijk uitgesproken wensch der Kerk om haar Com mon Prayer Book" van 1662, dat een eenigszins gewijzigde vorm is van het Common Prayer Book" in 1549 onder leiding van Cranmer samengesteld. te wijzigen, ook bij de groote meerderheid dei' nietAnglikanen in Engeland voldoende waardeering heeft gevonden. Wat is nu de-bedoeling en de beteekenis van deze herziening? Om dit te verstaan moet men. er zich rekenschap van geven, dat het Common Prayer Book" niet enkel maar een verzameling gebeden is, die in de godsdienstoefening moeten gelezen wor den. In werkelijkheid om vat het Common Prayer Book" alle voorschriften betreffende het kerkelijk leven in den ruimsten zin van het woord, een duide lijke uiteenzetting betreffende de beteekenis en be doeling der sacramenten en van het episcopaat en. betreffende andere vragen, die de kern van het kerkelijk en godsdienstig leven raken, alsmede behjdeuisgeschriften en bovendien voor elk der verschillende kerkdiensten, als Avondmaal, Doop, Bevestiging der leden, Priesterwijding, Huwelijks inzegening, enz. een liturgie, waarvan de voor naamste oTlderdeelen. beliooren tot de oudste litur gische zangen en gebeden der Christelijk" Kerk. Veel sterker nog dan de belydoaisge.se!;;-;!'): <\ va;i onze Prolestautsehe kerken weerspiegelt het Common Prayer Book" heel het godsdienstig en kerkelijk leven der Kerk in heel zijn rijkdom en veelzijdigheid. Omgekeerd kan het niet anders of het Comui'm Prayer Book" oefent een diepen invloed uil, op het geestelijk leven van alle werkelijk meelevende leden der Kerk. Comm:>n I'rayer Book" en het eigenlijke wezen van de Angl. Kerk hangen ten nauwste met elkaar samen, is er groei en verandering in het leven der kerk, dan. kan het niet anders of dit moet van tijd tot tijd tot een grondige herziening van het Common Prayer Book" aanleiding geven. Het Gebedenboek moet een zoo zuiver mogelijke uitbeelding zijn van wat er werkelijk in de Kerk leeft. Hier ligt dan ook de eenige maatstaf, dien inen bij een beoordeeling van het Nieuwe Gebedenboek" mag aanleggen: be antwoordt hot herziene Common Prayer Book" aan het godsdienstig leven van onzen tijd en aan de vragen en behoeften, dio daarin op 't oogenblik een eerste plaats innemen en voorloopig naar alle waarschijnlijkheid zullen blijven innemen ?" Hoewel de Kerk aan den eenen kant den band met het verleden niet mag verbreken en alleen dan als Christelijke Kerk recht van bestaan heeft, wanneer zij op besliste, positieve wijze uiting geeft JI:MI wat in alle eeuwen het diepste wezen van het christelijk geloof is geweest, moet zij bij een herziening van haar liturgie, belijdenis en kerkinrichting toch in de eerste plaats rekening houden met de geestelijke gesteldheid van onzen tijd en met de ontwikkeling van onze menschelijke samenleving en onze bescha ving in 't algemeen. De herziening van het ..Com mon Prayer Book" verdient juist hierom de be langstelling van vele buitenstaanders", omdat het een ernstige poging is van een der grootste Chris telijke kerken om het geloof der christenheid los te maken van wat in het verleden de kerken van elkaar vervreemd heeft en het uit te drukken in vormen. die passen in het geestelijk leven van onzen tijd. * * * De mij toegestane ruimte laat slechts toe dit aa.n een enkel voorbeeld duidelijk te maken. De Angl. Geloofsbelijdenis van 3!) art., dio dateert uit. den tijd der Hervorming en die dus allen iiadruklogL op wat de Eng. Kerk eenorzijds \~an 1{ome en ander zijds van het vastelandsprotoslanf isme" onder scheidt, is in haar geheel weggelaten. Voortaan beschouwt men alleen do drie oudste belijdenissen (de z.g. Apostolische, die v. Niceiie en die v. At hanasius) als bindende geloofssymbolon, omdat zoo wel de Hoomsche kerk, de Oostersche kerken en alle Protestaritsche volkskerken deze symbolen accepteeren. Over 't algemeen grijpt liet. nieuwe Conunon Prayer Book", terug, zoowel over de Hervorming" als over de Middeleeuwen" heen, op het geloof en het kerkelijk leven van de christe nen van de eerste 4 a 5 eeuwen. Dit komt bijv. dui delijk uit bij de herziening van do Avondmaalsliturgie, oen herziening, dio veel misverstand gewekt heeft en vaak tot uitleggingen aanleiding gegeven heeft geheel tegenovergesteld aan wat de herzie ning in werkelijkheid beoogt. De liturgische tekst van het tegenwoordige Gebedenboek laat zich gemakkelijk uitloggen in den zin van transsubstan tiatie", in den zin dus van de leer aangaande het Avondmaal, die in 12ir> door do I!. Kath. Kerk is vastgesteld. Do rubrics" (d.w.z. de voorschriften betreffende al of niet te verlichten ceremonieel»! handelingen), die aan den tekst der liturgie zijn toe gevoegd, sluiten de leer der transsubstantiatie wel is waar uit, maar do ,.rubrics" van het tegenwoor dige Common Prayer Book". dat immers uit 1C>(>2 dateert, sluiten zoo slecht aan bij do ontwikkeling van het kerkelijk godsdienstig leven in don laatsten tijd (25 a 5(1 jaar), dat. /.e grootendeels in 't vergeetboek geraakt zijn en al heel slecht gehoorza;imd worden, /oo hebben bijv. do Anglo-Katholieken tal van liturgische en ceremonieelo gebruiken bij do Avondmaalsviering ingevoerd (gedeeltelijk uit de Roomscho Kerk overgenomen), die op de loei' dol1 transsubstantiatie gebaseerd zijn. He1 Nieuwe LE CHAMPAGNE ENVOGUE JAGER-GERLINGS HAARLEM Gebedenboek nu heeft (en eerste den tekst van het z.g. consecrat iegebcd zóó gewijzigd 011 in overeen stemming gebracht met de oudste christelijke li turgie, die bekend is (de x..g. Ethiopische Avondmaalsliturgie), dat de gedachte aan eenplotselinge transsubstantiatie bij iiei uitspreken van de woor den Dit is Mijn Lic!).".: :m" ten ee;xonm '..!<? uiluv.^lo ten is. Ten tweede Verbieden da:i:-om de nieuwe rubrics" ook uitdrukkelijk alle liturgische en cerem.mioole handelingen, die op oen dergelijke transsubstantiatie zouden kunnen wijzen. Wel is de z.g. reserve' ie (bewaring) van het gewijde Brood en den gewuden Wijn toegestaan ten behoeve van zieken, die thuis wonsehon te eommunicoercii. Maar dit laatsi.e m iet dan ook zoo spoedig m >ge!ijk na den kerkdienst pi;i d>- hebben, l.'itstalling van de Hostie" in een monstra:is tor jinnbiddi... '' ? oort,aan nadrukkel.jk verboden. De Anglo-Katholieken komen hierdoor in groote moeilijkheden. Van hen vraagt het .,Nieuwe Go!)odonl>ook"ter wille vandon vrede on d,! eenheid in de Kerk do grootste offers. Niets is dan ook minder juist, dan «Ie bewering als zou het Nieuwe Gebedenboek" rom Miiseerende tendonzen hebben. Vooleer is het tegendeel waar. Wel m:i,g men sproken van kathoüseerende tendonzen, als men daaronder verstaat een terugkeer tot het oorspronkelijk Katholicisme van do eerste eeuwen. Dit teruggrijpen op den ooi-sprong v;;,n het Christendom mot voorbijzien van alle dogmatische en kerkelijke kwesties, die in den loop der eeuwen do christenheid zoo zeer verdoold hebben, kan van groote beloekenis zijn in verband met een evenlueele hereeniging van Katholieke OH Protestüntsobe Kerken. De Angl. Kerk houdt zich in hot- Nieuwe Gebedenboek uitsluitend aan de grondslagen, die beide groepen van kerken met elkaar geineen hebben. * * * Deze grondslagen van het Christendom nu tracht het ..Nieuwe Gebedenboek" tot uitdrukking te brengen in vornu-n van onzen tijd. Ook hiel' oen enkel voorbeeld. Aan de geestelijken z;;l bij hun bevestiging niet ni"er gevraagd worden alleen: Gelooft gij ongeveinsd alle Ka.nonieke Geschriften van het Oude en Nieuwe Testament", ma?:.'?;;;!ngevuld tot: ..als van God gegeven om ons in vele deelen daarvan on op verschillende wij/en mee (e deelen de openbaring van zichzelf, die vervuld is in Jezus Christus". De gedachte van een ..onfeil baar boek" wordl hiorniei- afgewe/.en en de nadruk wordt van den Bijbel (als geschiedbron ) vei-Iegd op den persoon van .le/.us Christns. /oo /ijti uit het tegemv. Gebedenboek enkele te s11 rk nul ionalistiscbe trekken Verwijderd. 1o:\v:jl ;) niM-r/ijds ge boden zijn opgeinunen vt'i.r d«.;i Volkenbond, voor eendracht onderde volkou. v< >< >r de heret n glip ^ van kerken, voor het werk der Zending, voor wrten sohappolijken 011 m i'ifsohappelijko iiarbeid. l n. vele opzichten ademt het Nieuwe Boek een frisse-hen geest. De volle draagwijdte van deze herziening, die geen enkel onderdeel onaangetast gelaten hc"!'1 en die het resultaat is van ernst i go n. grondigeii ivboid. kan alleen beseft worden door hen. die geregeld hot kerkelijk loven intens meeleven. In a.lle opzichten is het Nieuwe Gebedenboek" evangelische!' (moor naar het Nieuwe dan naai' hot Oude Testa ment georiënteerd), katlioliokei' (in. den zin van oorspronkelijk algemeen, christelijk) en moderner dan het. bestaande Common Prayer Book." Een onverhoopte tweede verwerping door het. Lager huis zou stellig de kwestie van scheiding tusschen Kerk en Staat sterk op den voorgrond brengen. Daarmee zouden do Anglo-Katholieken het meest. do z.g. Modernisten" het minst gediend zijn. Kon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER 8 Co. ,-, »* w DEN HAAG -- '--? ? AMSTERDAM _ ARNHEM Verz. van Tentoonstellinggoederen