'No. 2643 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JANUARI 1928 A, P. Teekenint/ voor de Groene Amsterdammer" door JoJian Braakensiek ALBABDA: ALS JE DWARS GAAT LIGGEN', GOOI IK DEN TROS MAAK LOS". Aanteekeniegen V De lezers kennen allemaal wel het beroemde van den Yankee, die Europa in een. vlieg tuigvaart je doet en in den regel al wat hij daar ziet vergelijkt met hetgeen er bij hem thuis te aan schouwen valt. Is de man een honderd-percent Amerikaan (en dat is natuurlijk met al zulke be zoekers van ons oude werelddeel het geval), dan zal hij u verzekeren, dat in zijn lanel alle'S superlitieve afmetingen bezit, liet beste, het me>oiste', het grootste.... gij treft het alleen in de Vereenigdo Staten aan. Zoo moet het ook ten. aanzien van de vie>ot zijn, zeggen de hoeren van d»; Marine en dus komen ze' met een plan ve>»>r den dag, waardoor de Unie over de grootste en sterkste vloot der wereld zal be'schikken. Edoch, tusschen plan en werkelijkheid ligt nog eenige afstand. En het is niemand minder dan senator Borah, voorzitter van de; Senaatscommissie voor buitenlandsche Zaken, een vurig pacifist, die? ?drommels strijdvaardig kan zijn, als het er om gaat zich schrap te zetten tegen wat hem niet bevalt, het is deze verre van gemakkelijke, zeen' invloed rijke senate>r, die van zulk een uitbreiding van d»; vloot niets wil weten. Is het om redelijke bescherming van onzen han?del te doen, wilt gij zorgen, dat de Marin»; daartoe in staat is, ik kan er vrede mee hebben, maar als gij van zins zijt om een vloot te fabriceeren, die als het ware bijkans vanzelf oorlog zou kunnen doen ontbranden, dan krijgt ge met mij en mijn aanhang te doen. Stapelkrankzinnig, zoo zeide hij, noem ik het voornemen, waarvan hier sprake is. Deze terminologie moge niet zeer parlementair klinken, juist is ze wel en bovendien, zoo'n krachtwoordje is nu juist iets naar het hart van het gros der Amerikanen. Ingevolge de Grondwet oefent de Amerikaansche Senaat grooten invloed op de buitenlandsche poli tiek van de Regeering te Washington uit, kan zulks tenminste doen en dus is het om die reden reeds van bijzonder belang, dat de voorzitter der com missie voor buitenlandsche zaken van zins schijnt te wezen een geduchte actie tegen de plannen voor een stapelkrankzinnige" vlootuitbreiding op touw te zetten. De belastingbetalers, die met hun geld, ?de Amerikaansche jongens, »lie met hun leven ?de kosten van een oorlog zouden moeten dragen, wil Borah in het geweer roepen. Dat het een harde strijd zal worden is intusschen waarschijnlijk, want hij vindt tegenover zich de militairistisch aan gelegde heeren van de Marine en diegenen, wier beurzen van een grooten vlootbouw aardig zouden profiteeren ! Onderwijl gaat de groote vredesparad»;, waarop Minister Kellogg ons tracteert, rustig door al ke>mt er, gelijk wel te voorspellen viel, niet veel schot in de onderhandelingen met Briand over het te slui ten verdrag tot het in den ban doen van den oorlog. Tegelijkertijd zet Uncle Sam te Havana in den persoon van Hughes zijn beste beentje voor om toch vooral den indruk te verwekken, dat men in Washington er geen oogenblik aan denkt de zelf standigheid van Nicaragua oïwelk ander LatijiischAmevikaansch republiekje te na te komen. * * * Kellogg's Britsche collega voelt blijkbaar heel wat minder voor een paradeeren met idealen, die hij in werkelijkheid toch niet kan of wil verwezen lijken. Dat is zeker een van de grootste verdiensten van het memorandum, waarin Engeland aan liet Geneofschc comitévoor arbitrage, veiligheid en ontwapening verklaard heeft, welke opvattingen men te Londen omtrent de hiermee samenhangende vraagpunten koestert. Duidelijk is nog eens geble ken, dat de huidige machthebbers in Dowiiingstreet er niet aan denken algemeen verplichte ar bitrage te aanvaarden. Zeker, zoo zeggen ze, in bepaalde gevallen kan het heel juist zijn. geschillen tusschen twee staten aan een onpartijdig recht ei lijk of seheidsrechterlijk college! te onderwerpen, doch voorloopig is men nog niet zoovel, dat een instituut der verplichte arbitrage zonder meer, algemeen aanvaard kan woi den. En wat de kwestie van de veiligheid betreft, wel, aldus Sir Austin. heel de wereld juichte', toen het Locarno-kindje binnenkwam en meer dan eens is de wensch uitgesproken, dat de volkerenl'amilie met meer zulke veelbelovende spruiten verrijkt zou worden. Doch elders heeft men het goede' voorbeeld, dat Engeland, met betrekking tot het oude wrijvingsgebied in West-Europa gaf, toen het ten aanzien van liet Rijn-pact, zware, doch tenminste concrete en overzichtelijke garantieplichten op zich nam, niet gevolgd. De eenige juiste weg ware, dat in die deelen van de wereld, waar veel brandstof voor geschillen opgestapeld ligt, verdragen volgens het Locarno-type worden gesloten. Tractaten dus, die een tweezijdig karakter hebben, waarbij men als garant voor de rechten van beide betrokken partijen optreedt. Het systeem van garantie-verdragen, met een ee»zijdi<i karakter, dat eenvoudig een terugvallen, tot de vroegere; allianties beteekent. is daarentegen uit de-n booze. Frankrijk kan het zich voor gezegd houden. Het Britsche memorandum liet aan duidelijkheid nie'ts te wenschen over, er was werkelijk geen woord Fransch bij. Doch niet alleen de Eransche Republiek. e>ok haar internationaal-poliüe'ke geestverwante', de KleineEntente, kreeg van ('haniberlain in hoffelijke woor den te hooren, dat zij nu maar eensmet wat goeds voor den vrede, met een of meer Locarnistische tractaten voor den dag moest komen, eer ze aan merking e>p negatieve staatkunde van Londen mocht maken. * * * Die' Kleine Entente heeft kortelings weer van zich elex'ii hooren. doch ronduit gezegd, krijgt men ele-ii indruk, dat haar grieven aan het adres van .Hongarije in het geval, dat ik hier op het oog he>b, maar al te? zeer gegrond zijn. Oostoiirijksche douaneambte'iiaren, elie' niejt aan Schlamperci leden, hebben ele hand gelegd e>p e>e'n geheime zending van mi trailleurs naar Hongarije. Pardon, zeiden de' mach tigen in Boedapest, ele' vrachtbrief luielele' naar een station in Tsjecho-Slowakije. liet bleek al spoedig, dat hier de' se-hijn moest bedriegen. e'H dat wel degelijk lie't land ele'i' Magyiircn niet dezen wapenvoorraad verrijkt moest worden. De afzender ligt voorshands e>p het diplematieke kerkhof, aangezien he't momenteel minder in ele'ii kraam van Keiemenie e'ii JiH'U'o-Slavie' te> pas komt' om hem in Italiëte y.oeken. waar hij naar alle waarschijnlijkheid Ie vinden zou zijn ! l loofdzaak is op he'l oogenblik voor de Kleine' Kiite-nte. elat /.ij eens kan nagaan. e>f er neig meer zulke' mysterieiise zendingen hebben plaats gevonden e>n. in tegenstelling me't ele' jongste expeditie, haar doel ook bereikt hebben. -"? ' ' 4 Er bestaat e-en heel eenvoudig mieidel tegen oppositie. Mussolini heeft daar het recept vnn en zijn rood»? evenknie Stajin liet er zich een copie van geven, waarna hij de; medicijn aanwendele: ver banning van de oppositie. Trotsky en zijn makkers te>t straf voor hun revolutionaire of contra-revolu tionaire zondem verbannen. Er is te Moskou niets nieuws onder de zon, men deed eenvoudig ouden Tsaristische>n wijn in bolsjewistische zakken, dat was al. Onder het zingen van sein o i; .leren woonden een paar duizend kopp»>n het bij, hoe Trotsky den trein binnen slapte, die hem naar verro gewesten zal moeten ve>»>ren. ,.Leve de vereenigde communistische partij", juichte men, toen de ban neling zich opmaakte om de: reis tot dicht bij de ('hineesche givns te ondernemen. Of men met dien kreet toekomstmuziek wilde' doen hooren, dan alleen den spot wensehte' te drijven met ele partij, welke aldus met lastige opposanten te' werk gaat, hebben de' kranten er niet bij vermeld. ': '3 t SCHEEPSKAMER WINKELBETIMMERINGEN PLANNEN EN BEREKENINGEN KOSTELOOS 1OKEM