No. 2644 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 FEBRUARI 1928 15 Commanditaire Vennootschap Wm. H. Muller & Co. door C. A. KLAASSE ""I" OEN ruim anderhalf jaar geleden de nieuwe _mf?voor het eerst door de preferente aandeel houders benoemde Raad van Advies der in "hoofde genoemde vennootschap bestaande uit de heeren Walrave Boissevain, W. H. Elles en Mr. W. M. J. van Lutterveld zijn arbeid aam i ~g, zouden weinigen vermoed hebben dat na zulk eon korte tijdsspanne dezelfde maatschappij, waarvoor toenmaals de toekomst er zoo donker uitzag, reeds aan de markt zou komen met een obligatielcening, en aldus een beroep doen op de kapitaalbezitters teneinde haar nieuwe middelen te fourneeren tot consolidatie van vlottende schulden en voltooiing van den uitbouw der bedrijvigheid. Maar veel is intusschen ook in de constellatie van "het Muilerconcern gewijzigd. De basis voor de ?crisis die deze groep van veelomvattende bedrijven zou treffen was reeds gelegd in de oorlogsjaren 1914?1918, toen wegens gebrek aan werkkrachten door verschillende mijnen, behoorend aan Müller's Algemeene Mijnbouw-Maatsch., voor de schulden van welke vennootschap de Comm. Vonn. Muller en ?Co. garante was, grooto verliezen werden geleden, «n^een groot bankdebetsaldo ontstond. Daarna voegden zich hieraan nog toe verliezen uit onver kocht blijven van ertsvoorraden, die slechts een onderdeel vormden van de nadeelen welke de depressie in handel en nijverheid in 1922 en vol gende jaren bracht met betrekking tot de vleesch-, graan-, ijzer- en staalzaken, welke door de com manditaire vennootschap of de talrijke gelieerde ondernemingen werden gedreven. Door de ge wijzigde verhoudingen in Rusland moest de gouddelving in Siberië(door de Olekmaand Vitim Gold Syndicate Ltd.) worden stopgezet. Verschillende zaken moesten worden geliquideerd en leverden aanzienlijke verliezen op, zoo b.v. de Anglo Foreign Fibre Company. Vervolgens dient nog melding te ?worden gemaakt van een factor die in een gezond, ^winstgevend bedrijf allerminst tot een crisis be hoeft te leiden, doch voor een maatschappij, die juist groote verliezen te boeken heeft fataal kan ?worden. Ik meen de behoefte om in ondernemingen, hoofdzakelijk mijnbedrijven, die zich nog in een stadium van ontwikkelen bevonden, groote be dragen te investeeren, zonder dat directe baten daaruit verwacht konden worden. Onder de gegeven omstandigheden bleek de bankier niet geneigd deze sommen voor te schieten, zcodat het in exploitatiebrengen van winstbelovende activa .aanzienlijk werd vertraagd. Scherp teekenden de resultaten zich af op de winstrekeningen, die per l Januari 1923, 1924 en 1925 resp. exploitatie winsten aantoonden van circa ? 7 millioen, ? 4,2 millioen en ? 4 J millioen. In de balans por l Ja nuari 1925 komt de gewijzigde positie echter nog veel sterker tot uitdrukking dan in de resultaten rekening. Behalve het, na uitkeering van dividend op de cumulatief preferente aandoolen, beschikbare winstbedrag ad ruim ? 6 millioen (inclusief onver deelde winst uit 1923) werd de reserve 2" ad ? 5 millioen gebruikt tot afschrijving op Deel nemingen en Debiteuren, waardoor laatstgenoemde reserve 2" en de reserve voor uitkeeringen" beide van de balans verdwenen. Paraisseerden Bankiers en Kas eind 1923 nog met ? 1,7 millioen aan de debetzijde der balans, eind 1924 was er een credit saldo Bankiers van bijna ? 6 millioen, welk bedrag jnoest dienen tot steun der dochterinstellingen, die in* moeilijkheden verkeerden. In groote trekken duidde ik in vorenstaande regelen de oorzaken aan van de moeilijkheden die het concern ontmoette. Niet te ontkennen valt dat toevallige onvoorziene omstandigheden daarbij een voorname rol speelden, als de wereldoorlog, de Russische omwenteling, en de ommekeer van de uitermate gunstige conjunctuur die den wereld handel in de jaren tusschen de beëindiging van den oorlog en het crisisjaar 1922 begunstigde, waardoor zoovele handelsvennootschappen een gevoeligen slag hebbon gekregen of zelfs te gronde zijn gericht. Maar indien men de geschiedenis van verschillende Maatschappijen die min of moer nauw met de Muller-groep gelieerd waren de revue laat passceren. dan vestigt zich de indruk dat oen voorzichtiger beleid veel kwaads had kunnen voorkomen. Handel drijven zonder speculatie is nagenoeg uitgesloten, maar er zijn grenzen die een goed bedrijfsleider niet dient te overschrijden. En bij Muller zijn wel wat al te dolle sprongen gemaakt; te lichtvaardig werd hier en daar met de gelden der beleggers omge sprongen. Maar fiat. . . . oude koeien dienen in don sloot te blijven. De rotte plekken werden uitgesneden: de Compania Morcantil Argentina, do English and Dutch Meat Company, de Anglo Foreign Fibre Company. Wat de overige zaken betreft, bleek dat de scheepvaart- en cargadoors-belangen voor een belangrijk deel zeer zeker levens vatbaar waron; in 1926 werd ortoo overgegaan deze belangen onder te brongen in een nieuw opgerichte vennootschap, de N.V. Wm. H. Muller en Co.'s Erts- en Scheep vaartbedrijf, waarvan alle aandeelen als compen satie voor de inbreng worden uitgereikt aan do Commanditaire Vennootschap. Doze onderneming leverde sedert do oprichting zeer bevredigende resultaten op en zal binnenkort aan de comman ditaire vennootschap / 3 millioen bonns-aandeelcn uit de winst uitreiken, waarmede het kapitaal zal zijn gebracht op ? 1\ millioen. De iets ruimere bedrijvigheid in dezen tak van nijverheid en het opvoeren der productie van Müller's mijnen, waarvoor de maatschappij hot vervoer in handen heeft, werkten tot het herstel mede. Doch de groote stoot tot do reconstructie werd gegeven door den onverwachten afloop in de zaken van Müller's Mijnbouw Maatschappij. Op die zaken waren trouwens de reorganisatiepogingen gecon centreerd. Doze maatschappij bezat waardevolle concessies, waartoe haar de exploitatiomiddelen ontbraken, en toon de metaalindustrie wat op leefde was men in do gelegenheid enkele omvang rijke objecten af te stooten, waardoor een aan zienlijke som vrijkwam, die tevens de gclegonheid bood zich van den drukkenden bankschuldlast te ontdoen, zoodat men de handen weer vrijkreeg. Van het belang bij het ertsbedrij f bij Vulcanus in Zweden werd 75 pCt. overgedragen aan drie Duitsche mijnbouwondernemingen; een overwe gend deel der belangen van Müller's Mijnbouw maatschappij bij de Noord-A f rikaansche ijzerertsmijnen werd overgedragen aan do Hematit A.B, een vennootschap voor dat doel opgericht door de Commanditaire Vennootschap Muller en de be kende Trafik A.B. Grangesberg-Oxelösund. Het kapitaal dezer nieuwe Maatschappij word uitge reikt aan Müller's Mijnbouw Mij. die het grootste deel ervan overdroeg aan do Trafik A.B. tegen betaling van circa / 15J millioen in contanten. Op de overgedragen belangen werd ruim ? 2 J millioen meer dan de boekwaarde ontvangen. De bankschuld der Mijnbouw Mij. aan de Kottcrdamsche Bankvcreeniging word met behulp dor Commanditaire Vennootschap geheel afbetaald. Vervolgens werd eind 1926 in Chili in hoogste instantie een proces gewonnen over door den Staat betwiste hoogst waardevolle mijn-concessies. Juri disch advies, uitgebracht door prof. mr. K. M. Meyors, die naar Zuid Amerika ging om voor Muller de leiding van het geding in handen te nemen, hielp het concern over do moeilijkheden heen. Zoo werd definitief het onbetwiste recht op de Algarobbo-mijnen aldaar tezamen met do Gutehoffnungshütte verkregen. Hoewel de middelen om dit bezit tot ontwikkeling te brengen ten eenenmale ontbreken, is toch dit actief van zoor groote boteekenis; een krachtige internationale combinatie interesseert zich voor de exploitatie en de houders der concessie zullen daarvan de vruchten plukken. De in den aanhef vermelde Raad van Advies deed door de bekende Engelsche accountantsfirma een uitvoerig verslag over het concern uit brengen, en publiceerde een door die firma opge stelde geconsolideerde balans per 31 December 1926, aan de hand waarvan men komt tot een kapitaal van / 21 millioen, hetgeen een afschrijving van 4 millioen op de gewone aandeelen noodzakelijk maakt, en schrapping c.q. omzetting in amortisatiebewijzen van het over 1925 en 1926 achter stallige dividend op de preferente aandeelen der commanditaire vennootschap involveert, waartoe op de, a.s. algemcene vergadering voorstellen aan hangig worden gemaakt. Over 1927 is uitkeering van hot preferente dividend geprojecteerd. Aan de hand van de cijfers vervat in het prospectus der obligatieuitgifte zou men meenen dat de recon structie haar doel heeft bereikt en het bedrijf weder op rendabele basis staat. Het bestuur hoede zich voor een ,,reprise de l'histoire" enspiegele zich aan de in het verloden gemaakte.' fouten. Beurs-spiegel Donderdag, 2 Februari. S~\ l' do locale beurs viert sedert korten tijd de ^""^ handel in margarinewaarden weder hoogtij. Toen na de emissie dor proferente en gewone aandeelen Margarine Unie enkele maanden geleden de aanvankelijk uiterst vaste stemming eenigermate was bekoeld, moesten do aandeden dezer maatschappij zoomede die der constitueerende Jurgeiis- on van don Borgh-eoncorns in koers inboeten, welke bewoging nog werd geaccentueerd toen de gelegenheid tot omwisseling van Jurgens en van den Bergh-aandeelen in aandeelen Marga rine Unie werd opengesteld. Ook deze tendens is echter weder in hot tegendeel vorkoord, zoodat nu de margerine-aandeelen ,.rule the waves" van do beurszoe, en de aandeelen Philips eonigszins van hun plaats schijnen te hebhen teruggedrongen als specifiek speculatiefonds van den dag. i)e toe komst voor deze aandeelen ziet er ongetwijfeld beter uit dan ruim een half jaar geleden toen de prijzenoorlog tusschon de beide groepen in vollen gang was, doch men verliezo niet uit hot oog dat sedert den zomer van 1927 hot koorspoil reeds zeer aanzienlijk is opgeloopen. Al geruirnen tijd is Wallstreet niet meer zoo onwrikbaar vast van stemming als dit in de laatste jaren bijna steeds het geval is geweest. Een punt is er dat voor de zooveelste maal het aan de New-Yorksche beurs speculeerend publiek hui verig maakt voor nieuwe hausse-engagementen, nl. de nog immer voortdurende toeneming van het totaal bedrag der aan makelaars verstrekte voor schotten op fondsen-onderpand, waaruit duidelijk do groote omvang der bestaande hausseposities spreekt. Nieuw is dit schrikaanjagend argument allerminst. Reeds meer dan een jaar geleden werd door pessimisten gewezen op de steeds stijgende makelaarslooningen, en sindsdien is geen terugslag van het koerspoil ingetreden, integendeel! Een tweede stimulans voor ondernomen baisseoperaties vormen de berichten uit handel on indus trie, die weliswaar geenszins onverdeeld ongunstig luiden, doch af en toe toch ongetwijfeld minder in majeur zijn gesteld dan tot voor kort het geval was. Hier en daar loopen de spoorwegontvangsten achteruit; de cijfers uit de ijzer-en staalindustrie zijn niet alle zoo bevredigend; de prijzenoorlog' in de automobielindustrie is mede, een factor die in dit licht beschouwd van belang is. De jongste bom die geworpen werd in het kamp dor in getal nog immer het sterkst vertegenwoordigde opti misten was de daling van (h; winst der U.S. (Steel Corporation, die in het boekjaar 1927 per saldo met $ 29 millioen is teruggeloopen. Volgens het juist uitgebrachte jaarverslag is na betaling van de gewone dividenden in het vierde kwartaal 1927 een verlies geleden van circa 8 ?"> millioen. Men zij echter voorzichtig ten aanzien van de tendens der New-Yorksche beurs een conclusie te trokken. Herhaaldelijk heeft men oen neergaande lijn in do Amerikaansche conjunctuur, die al zoo lang alle theorie omtrent cyclische conjunctuurbewe ging tart, voorspeld on steeds is do waarheid daarmee in strijd gebleken. Het is niet onmogelijk dat do, oorzaken die de bedrijvigheid abnormaal lang op hoog peil hebben gehouden als bijv. het pousseeren van het afbetalingssysteem thans zijn uitgewerkt, maar de ondervinding der laatste jaren heeft geleerd, met positieve verwach tingen voorzichtig te zijn. Door de uiterst lage rentekoersen op de Parijsche geldmarkt biedt voor Pransche banken het koopen van wisselmateriaal op buitonlandsche markten bijv. Londen of Amsterdam een looncnd emplooi der overvloedige middelen. Omdat nu dergelijke korttcrmijn-transacties uitschakelen van valuta risico door termijnaffaires noodzakelijk maakt en de Banque de Pranee de termijnmarkt nog liever niet aan zichzelf overlaat, heeft zij zelve haar pondensaldi ter beschikking van de markt gesteld. C. K. Kunsthandel W. H. Hofstee Deelman GALERIJ VAN MODERNE KUNST TOON KELDER Van 3 Februari?17 Februari