Historisch Archief 1877-1940
No. 2644
DEJjROENE AMSTERDAMMER VAN 4 FEBRUARI 1928
19
Tikblaadjes
door Dr. R. FEENSTRA
Hors d'oeuvre
"\X7~ANNEER ik vroegere winters
uit de drukkende duisternis
van onze grijze werkstad er vandoor
ging naar de witte winterbergen, dan
ging mijn schrijfmachientje mee in
het bagagenet.
Het vond na aankomst aldaar
plaats op een zonnige vensterbank; en
gewoonlijk, wanneer de middag in
violette krinkels was weggehlonken in
de zilveren schaal van het sneeuwdal,
wanneer de lampjes onder hun
hooge sneeuwpetten opgloeiden in
de hotelstraatjes en ik naar mijn
kamer was gesjokt, na een dag van
zon en lichamjlijke inspanning,
haalde ik het van zijn plaatsje op de
breede vensterbank, zette het onder
de lamp en begon er op te tikken.
Terwijl anderen een aperitiefje dron
ken of een laatsten middagdans
stepten zat ik met een licht
schaatsenrijdershuivergevoel, en knipte
prentjes van tiepen, die ik in hutten of
buiten op de bergen ondmet had, of
van seasonverschijningen uit de hotel
halls. Ik had niet nnt de pen kunnen
schrijven, zóó klopte het in mijn
polsen van den inspannenden
jachtloop over duizend boeiende riggels en
wallen van het harde dagwerk van
een vacantieganger. Maar zoo'n beetje
hcia.<ren op de schrijfm xhine, zonder
al te veel misslagen, ging best. Eii was
het karwei af, dan kon je veilig den
dinner-dress aantrekken; het diner en
de vrije Kursaalavond waren verdiend. .
Toch geeft het ook een druk, zoo'n
portable in je vensterbank, die je aan
plichten herinnert; terwijl je liefst
alle plichten zoudt vergeten, voor een
carpe dkm", dat in de
sneeuwbloemen, de schitterende, miar raak
kan grissen.
Zonder druk en zonder machine
ware nog mx>ier besliste je toen
bij jezelf; en nu het lot er zoo toe leidt,
nerm je met een philosofischen glim
lach afscheid van je zwarte koffertje,
dat dilmvüzalig kan thuisblijven.
Maar: < m er heehmial geen copy
uit te slaan, gaat toch tegen je
schrijversflair in. En opeens heb je de
ingeving. Wat is vaak het beste van
een diner? De hors d'oeuvre en het
dessert! Wat vinden de mseste dames
het beste van de-lectuur van een boek?
Het begin van het eerste hoofdstuk en
de laatste drie bladzijden. Als ik eens
op deze geheel nieuwe wijze mijn
winterreis verwerkte; wanneer ik eens
alleen de voorpret analyseerde en
een nabetrachtinkje gaf. Wanneer ik
eens alle prentjes dümial voor mijn
eigen albi m behield en er geen
vreemde oogen in liet kijken; maar ik
ging alleen met het omslag" den
boer op?
Weken lang heeft geen gokker
ijveriger in de fondsnoteeringen zitten
turen, dan ik in de centimeterlijstjes
waar de Zwitsers gaandeweg van
20 pCt. voor den oorlog tot 43 pCt.
in het jaar '26 op de hotelbedden in
het eigen toergebied beslag zijn gaan
leggen.
Pas in de tweede helft van Januari
monteerden de sneeuwkoersen van
10 en 20 c.M., wat een beetje op een
dak is, en niets op den weg, tot 60,
75. Andermïtt kwam boven den
meter; de Olympiade-kansen waren
gered. De rupsauto, die over den
Julier kroop, signaleerde zelfs vier
meter. Maar nog altijd als voor een
speculant die de baisse-koersen blijft
zien, waarop hij liquideeren moest
zag ik Parsenn met 60 centimeter in de
krantenstaatjes figureeren.
Boven op den Parsenn, waar ik nog
nooit minder dan drie meter had
meegemaakt; waar je niet anders kon
vallen dan in een springnet, met
duizenden vaartbrekende val-brekeude
|TIMTUR|
van sneeuwhoogte in de bergen. Het
was net alsof het dit jaar niet wilde
of bet andere klimiat (dat we volgens
den Leipziger meteoroloog dr. P.
Mildner, van het geophysikalische
Instituut aldaar, in ons oude Europa
krijgen) al tusschen ons gearriveerd
was. De kranten zwegen als Moffen
over de witte winterbergen. Z.M. de
adverteerder gaat vóór bij den lezer
toerist! Maar wie zelf goed oplette
zag, dat ijshockey-kieken uit Davos
een ongewonen achtergrond hadden,
van rots en kale weitjes. Even na
Nieuwjaar kw<rm de Zwitsersche
Hotellierverein nut een venijnig
persrondschrijven over de brug in de
Zwitsersche pers natuurlijk. Een be
klag over den landgenoot skigast, die
m -t de Kerst on de j aars wisseling
m lar was thuis gebleven uit de
sneeuwlooze bergen die en misse" had
afbesteld; of zelfs dat afbestellen niet
eens noodig had gevonden. Het was
een cri de coeur van mmschon, die
hun bedden-m jbilisatie maar voor een
vijfde gedeelte zagen benut; die woest
waren, maar zich inhielden. ,,Die
auslandischen Gaste treffen im
a,llgemeinen mit groszer Sicherheit ein";
en daar permitteeren zich onze eigen
landgenooten de meest fantastische
vrijheden tegenover de hötolliors bij
wie zo bestelden. Het moest niet
maggen ! Begrijpelijk was deze;
circulaire van den Hoteilierverein wel,
Eindelijk sneeuw. En eindelijk do
m >gelijkheid er even tusschen uit te
breken; een nieuw spoor te m iken, te
ri mboogteekenen op wijde hellende
vlakten waar de m;nsch in deze
overvolle wereld nog supret m
eenza; m kan 7,iju. Met de adresso die je
nog is overgebleven; en nv:t het
gewicht, dat je langzamerhand hebt
aangezet. De vele ovule sporen uit
je herinnering vloeien s;.m ai als do
sporen op een film, tot een nieuwen
weg van fonkelend maelkristal hoog
boven do bo<m;rens. Beneden: de
nviisgrijze, doode, ovcrsneeuwde
coniferonbosschen; het speelgoed van
een dun bewoonde kleine wereld.
Boven: do fonkelende muren en
poorten van een vermjtel architect:
de geomorphie, die er eeuwen over
deed; en wiens werk wel daarom zoo
de absolute rust en de onaanvechtbare
grandeur uitdrukt. Om je hoen sneeuw,
sneeuw, zooveel sneeuw, dat af en toe
een gele compensatie-kleur door je
oog trekt. En in deze sneeuw wordt de
naaldenproductie van alle
naaldenfabrieken ter wereld geschoten, ge
slingerd; overal flitst het; en deze
zon nriakt het je wrochtende corpus
warm >r dan het liefelijkste Madeira
zonnetje.
Wat is het geheim van dat kostbare
oogonblik, wanneer je do
rechtopgezetto sneeuwplanken. wast de borst
uitzet, zooals nooit in je gewone werk
leven de latten neergooit er op
gaat staan, de binding vastgespt, even
aanstampt en dan vaart-neemt.
Nét'mi een mensen nog ooit zoo in
de onvrije mlatschappij ? zelfs als hij
kan grijpen naar iets, dat de bedding
van het m ment langs hi m heen
draagt: winst; arbeid; erkenning, en
als hij alles uit het oogenblik haalt,
wat het biedt?
Neen; in de maatschappij kan men
hoogstens den weg nem^n, zooals een
snelreageerend kundig chauffeur dat
doet. Hier echter is alles weg; zijn de
afglijmogelijkheden iedere seconde
tien andere; en van deze tien neem je
er welbewust slechts n. Hier is alles
ruimte, mogelijkheid hier is een
snelreageerende geest de veldmaar
schalk van je eigen beenen. Als je den
slag wint, suist het om je heen; en
valt de slag -?dan hoor je een doffen
kwak, en ben jij het.
Van al het reizen moet de voorpret,
het lezen in reishandboeken en gidsen,
de orienteering als de hors d'oeuvre
zijn voor het diner. Wie deze
voorafgenieting mist, die heeft in dezen
jachtigen tijd een genot te minder
die heeft niet lles van het feestmaal.
De skiföhre in de volstrekte ver
latenheid tusschen hun;! en aarde
schitterde al weken voor mijn oog als
een m igneet. De onbeklim.le borst,
die het pi-ivilego is van den Neder
lander heeft af en toe behoefte aan
een paar duizend meter hoogte;
raakt van de d;jnpige m;>ttigheid den
langen winterduur bekkmd.
Nu aan den feestdisch der vitaliteit
en als een Pallieter ingeladen ?
mjt een schipperskop, waar de velle
tjes van neer-schilfereu op het blanke
tikpapier, reik ik u dan over een paar
weken nog wat dessert.
zenuwachtig
overspannen
slapeloos <
Gebruik hiertegen
Mjnhandts
Buisje 75 et. BIJ Apcth.en Drogisten