DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 4 FEBRUARI 1928 No. 2644 Menschen op het tooneel TILLY LUS Onlangs schreven wij in dit week blad, dat ons volk weinig aanleg voor hero-worship" heeft, maar als wij, met overwinning van de ons aange boren eenvoud en nuchterheid, daar toe eindelijk overgaan, dan weten wij dat komt er van niet van maat houden, noch in de breedte, noch in de diepte. Ons in dit opzicht overigens zoo kerngezonde volk wordt dan aan getast door een acute en lichte heroitis, die slechts wijkt, wanneer het den zoo juist ontdekten held alle bewon derende superlatieven, die het tot zijn beschikking vindt, in het verbijsterde gelaat geslingerd heeft., Toen eenige jaren geleden Jhr. van Karnebeek in Genève tot voorzitter van de Assemblee van den Volken bond gekozen was, als rechtmatige hulde aan de belangrijkheid n van ons land als centrum van internationale bemoeienis n van onzen minister als iuternationaal-politieke figuur, en hij het er in die functie zoo goed afbracht, als van een man van zijn bekwaam heid en zijn tact te verwachten was, werd, met het oog op zijn thuiskomst, ijlings een comitégevormd, tot zijne huldiging, die wij hopen, dat den minister moge verheugd hebben later, toen hem, vermengd onder zakelijke oritiek, zoo ongeveer land verraad verweten werd, zou hij de broosheid van volksgunst aan den lijve ondervinden maar waarover Mj alle reden zou gehad hebben, zich verstoord te voelen, daar, wat hij in Genève gedaan had, volkomen bleef binnen het kader van wat van staats lieden van zijn beteekenis met schakeeringen in voortreffelijkheid van uitvoering verwacht en verlangd kon worden. En nu de stereotiep-sympathieke Pim's en Piet's, wien wij en die ons wijs maakten, dat zij met hun gezonde sport tevens op binnen- en buitenlandsche voetbalterreinen zoo ter loops, onze, naar het schijnt, chronisch in gevaar verkeerende vlag verdedig den, althans in figuurlijken zin het veld hebben moeten ruimen voor onzeaviateurs-van-de-groote-vaart,bekruipt ons, bij het organiseeren van huldigingen in hun opstijg-, landings plaatsen en bakermatten, soms de twijfel, of wij indertijd in ons enthou siasme over de triomfen met het leder" niet wel eens te hard van leer getrokken zijn. De actieve belangstelling van ons volk, in zijn geheel genomen, voor toneelkunst is uiterst gering. Maar zoodra niet schrijven wij er boekjes over, of het beste is nauwelijks goed genoeg, om onzen tooneelkunstenaars, die wij zonder wroeging zouden laten MEUBELEN EN BETIMMERINGEN IN DIVERSE HOUTSOORTEN ONDER VOORTDURENDE GARANTIE ONTWERPEN BEGROOTING ZONDER VERPLICHTING TOT KOOPEN METZGCO DAM .ÏG doodhongeren, toch ook maar niets van de onsterfelijkheid der genieën te onthouden. En als men dan eindelijk eens met eenvoudige woorden, gebruikt in hun werkelijke waarde, een zeer bijzonder talent zou willen schetsen, zit men met zijn mond vol tanden en zijn vulpen eleg aan woordon-met-draagkracht. Dit is ook het geval met deze serie monographioën.1) Ons bezwaar tegen deze boekjes is niet, dat zij te voel goeds over de daarin besproken kun stenaars zeggen, maar dat zij dat goede niet omgrenzen, in den letter lijken zin des woords bepalen, door tegenstelling tot relief brengen. Want nu heeft men bij de lezing van elk dezer boekjes telkens weer het gevoel, dat men ditzelfde in de vorige nur init ein bischen anderen Worten" ook reeds gelezen heeft. E en ieder krijgt 10, met een neiging naar 10-)-. Dat laat ons onverschillig. Maar wat wij als voorlichting en als zoodanig zijn toch die boekjes bedoeld verlangen, is de door den schrijver aan zijn object toegekende cijfers in de ver schillende sferen, de verschillende functies der tooueelkunst; de onder linge verhouding van die cijfers, met andere woorden, het artistiek portret van den kunstenaar, dus óók met schaduw-partijen, zooals de auteur hem, hoe subjectief dan ook, ziet. Wanneer men dit boekje van Simon Koster leest met goeden wil en ge dachtig aan wat wij hierboven schre ven, blijkt wel duidelijk, dat het den auteur niet aan begrip omtrent Tilly Lus' kunst ontbreekt. Maar een artistiek portret (deze benaming ge nomen in de beteekenis, die wij er boven aan gaven) is het niet geworden. Er staan voortreffelijke dingen in, trekjes die voor zoo'n artistiek portret zouden kunnen dienen, als behalve naar uiting van bewondering ook naar karakteriseeriiig, naar omgrenzing ster ker gestreefd was, al zou daarbij dan ook een klein voorbehoud in onze bewondering hier on daar geboden zijn. En de roep van dit buitengemeen gave en sterk persoonlijke talent zou dergelijke reserve glansrijk doorstaan. Maar door blijkbaar uitsluitend in bewonderenden zin te willen schrijven en ziehier het aanknoopingspunt aan onze inleidende beschouwingen vervallen die uitingen van waardee ring, zoo zonder achtergrond, zonder ruggesteun en waar nieuwe woorden niet te vinden, de oude af gesleten zij n, onvermijdelijk wel eens in littera tuur"; of in uitspraken, die te veel willen zeggen en daardoor ontsierd worden, gelijk op pag. 18: In Martine" heeft de rijpe kunstenares wel alles gegeven, wat zij te geven had. Hoewel zij eigenlijk dat kleine boeren meisje Martine niet is, noch in haar wezen, noch in haar verschijning, heeft zij dit eenvoudige zieltje en de onberoerbaar-teere tragiek ervan, door leefd en doorleden tot in de geheimste, innerlijkste schuilhoeken". De door ons gecursiveerde woorden, zijn of te veel, of doen naar meer verlangen. Een actrice van beteekenis moet ook een figuur kunnen spelen, die zij niet is. En hoever gaat bij Tilly Lus dat vermogen: ,,entrei' dans la peau d'autrui?" De proef op de som hebben wij nooit gekregen. I.Tdol is deze schuch tere kunstenares wel allerminst. Zeer goed doet Simon Koster beseffen, wat Tilly Lus in zich /.elf te overwinnen heeft, vóór zij tot spelen komt en hoe Conduite Intérieure TYPE 509 fiL 2600* De wagen voor ieder Jaargetijde. Verbruikt slechts l L. benzine op 12 K.M. en haalt ruim 80 K.M. snelheid; 7/12 P.K., 4 cyl. kopkleppenmotor; 4 wielremmen; 4 schokbrekers; ducolak ; reservewiel met band. J. LEONARD LANG - AMSTERDAM Stadhouderskade 114 Telefoon 27100 N, V. Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEG AMSTERDAM BOEKENKASTEN A. F. Z U R C H E R CARTONNAGEFABRIEK en DRUKKERIJ LOOIERSGRACHT 64-66-68-70-72, AMSTERDAM VOOR BETERE MEUBELEN ARNOLD HOUTSCHILT AMSTERDAM l EEN WOONINEICHTINQj VAN TE 00/TECBEEK HEEfT CACHET |oy Zee/3/ %[en OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam ,'j hsf Xon,ngsf}/e,n. /./i>3286 Wie 0e/°///z School of . Vraagt ?? HOE DIKWIJLS ziet men niet in Hotels en Restau rants, dat nat taf el-en beddegoed niet naar wenscli is ? ..DEPELIKAAN"te GOUDA levert de HOTELWASCH even keurig af als voor particulieren. Volle garantie voor onschadelijke behandeling! Vraagt eens om onze prijs courant No. 16 plotseling dan do overgave aan haar spel is. Maar ook do dwaze toestanden in onze tooneolworold zijn er schuld aan, dat dit bijzondere talent zich be trekkelijk zoo weinig doot golden. Aan het boekje, dat ons ook don Werdegang" van dit talent verhaalt, ?/.ijn photo's van Tilly Lus in een aantal van haar rollen toegevoegd, allereerst die in de rol, die haar waar schijnlijk het liefst is, die van moeder van haar vijf kinderen. j r. v. D. v. 1) J\fi'iific/i('ii o/> l/el Tooneel. Een xcric monof/i'ft j>h it'èn run Xedertfindsclie, Too>i<>.<'ls]M>l<'rn. .Vo. 7. Tilly Lus door tfiniotl I\'oslfr. J)e Splff/ltel. l'itr/evcrtledrijf A mstenlam MCM X X VI f.