Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 11 FEBRUARI 1928
No. 2645
De Fiscus en de bloote eigendom"
Teekening voor de Groene Amsterdammer", door L. J. Jordaan.
(Verscheidene leden achtten de belasting op den blooten
eigendom niet billijk.) Voor/. Verslag.
DE UITGESCHUDDE BELASTINGBETALER; BEWARE OOK DAT NOG?!"
Pro/. Dr. H. A. Lorentz
(Vervolg van pag. 1)
Voor Lorentz was het onmiddellijk duidelijk,
dat zich hier openbaarde een werking van het
magnetische veld op de electronen, die in de vlam
de lichtuitstraling veroorzaken. En zoo nauwkeurig
zag hij voor zijn verbeelding hoe de banen door die
electronen beschreven onder de werking der
magnetische krachten werden gestoord, dat hij
reeds dadelijk in staat was te voorspellen, dat de
randen van de verbreede spectraallijnen door
cirkelvormig gepolariseerd licht moeten gevormd
worden. Verdere proeven van Zeeman bevestigden
deze voorspelling; en een nieuw gebied, dat der
magneto-optica, was hiermede toegankelijk ge
maakt.
***
Naast dit, zijn hoofdwerk, vond hij gelegenheid
nog verhandelingen over tal van andere
onderTABA SIGAREN
-* ~- ZIJN TOCH DE BESTE ?».*?
werpen te doen verschijnen, zooals over de kine
tische gastheorie, de thermodynamica, over de
beweging van een vloeibare stof met wrijving, de
grondwaterbeweging in de omgeving van bronnen,
het chemisch evenwicht, de geometrische optica,
enz. Hij beheerschte het geheele gebied der natuur
kunde op zoodanige wijze, dat een ieder, die zich
in eenig onderdeel er van wil orienteeren, in de
eerste plaats zal nagaan, wat Lorentz er over
geschreven heeft.
Wanneer men zijn geschriften leest, komt men
telkens weer onder de bekoring van de klaarheid,
waarmede alles gezegd wordt, geen woord te veel
of te weinig en ieder woord op zijn plaats. Zij wek
ken een gevoel van harmonie op, een gevoel van
voldoening, zooals bij het aanhooren van een groot
kunstwerk op muzikaal gebied. De wijze van zich
.uit te drukken, die men zelf als ideaal voor zich
ziet, is hier bereikt, en met zulke eenvoudige
middelen.
In 1878 werd hij geroepen om aan de Leidsche
Universiteit de wiskundige natuurkunde, toenmaals
een nieuw vak, te doceeren; hij is daarmede tot
enkele weken voor zijn overlijden voortgegaan. In
die 50 jaren zijn in de op die colleges behandelde
stof zelden herhalingen voorgekomen. Vele
geneesPaviljoen Vondelpark"
Tel. 24190-27595
Qropte en kleine Zalen voor Déjeuners,
Diners, Soupers, Bals en Recepties
Huize ZOMERDIJK BUSSINK.
heeren in ons land zullen nog met dankbaarheid.
aan zijn elementair college over Natuurkunde.
terugdenken, welk onderwijs hem van 1883
tot1907 is toevertrouwd geweest.
Ik had het groote voorrecht daarbij gedurende
een tweetal jaren zijn assistent te mogen zijn.
Maar grooter dan het aantal dergenen, die int
meer direeten zin zijn leerling waren, is het getal
van hen, die over de geheele wereld verspreid,
hem te danken hebben voor het onderwijs, dat hij
in voordrachten, buiten de universiteit en in ver
schillende boeken gegeven heeft.
Nadat Lorentz zich in 1912 in Haarlem had;
gevestigd, als curator van Teyler's stichting, werd
het verband met de Leidsche Universiteit losser,.
doch niet verbroken. Wel vond hij nu meer ge
legenheid dan te voren om internationaal werkzaam
te zijn, zoowel op het gebied van zijn wetenschap.
als op dat der pacificatie; dit laatste o.a. als lid
en ook voorzitter van de volkenbondscoramissie
voor internatiomale intellectueele samenwerking.
Tallooze en schitterende eerbewijzen zijn hem
geworden; noemen wij alleen, dat hij sedert 1881
lid was van de Koninklijke Akademie van Weten
schappen te Amsterdam, en van 1910 tot
1926haar Voorzitter.
In 1902 ontving hij te zamen met Zeeman den
Nobelprijs ter erkenning van de uitstekende ver
diensten bij zijn onderzoekingen over den invloed
van het magnetisme op de stralingsverschijnselen''.
Hij was lid of eerelid van wel alle buitenlansdehe
Academies en andere wetenschappelijke genoot
schappen.
Gaarne zouden wij ook nog een en iiuücr ver
melden over zijn werkzaamheden als voorzittei
van do verschillende Solva,y-bijeenkonieteu f e
Brussel, sedert 1911 gehouden, maar de plaats
ruimte laat dit niet toe.
Trouwens een man als Lorentz is toch iiiet vol
ledig gekenschetst door de opsomming van alle^
wat hij gedaan heeft en tot stand gebracht,
hotrijk en veelvuldig dit ook mag zijn. Al dit werk
werd gedragen door de zeer bijzondere persoon
lijkheid van Lorentz. in wiens handel en wandel
wel niemand ooit een dissonant heeft aangetroffen.
Ieder die, zij het ook kort, naet hem in aanraking
is geweest, moet onder den indruk gekomen zijn
van de buitengewone wijze, waarop bij hem
groot»geestesgaven met warmte van gemoed f-n fijn
gevoeligheid waren vereenigd.
Eén der allergrootsten is van ons heengegaan.
Dankbaar zijn wij voor het zeer vele, dat
Lorentz ons geschonken heeft, maar droevig is hel
te weten, dat de wereld nu voortaan niet me<-i
raad en steun bij Lorentz zal kunnen vinden.
Delft, 8 Februari 1928.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER 6 Co.
css o-vs c\o DEN HAAG Gss <rss <ro
AMSTERDAM - ARNHEM
Internationale Transporten