De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1928 18 februari pagina 11

18 februari 1928 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

3 VAN 18 FEBRUARI 1928 11 3\ October 1927 10.000 l December 1927 11.000 15 Februari 1928 12.000 arbeiders in onze fabrieken te Eindhoven. werken de Philips laboratoria aan nieuwe uitvindingen. roducten op Licht-, Radio- en Röntgen-technisch gebied latig met succes door ons op de markt gebracht. uwe wegen worden in alle deelen der wereld gevonn omzet te vergrooten. toename van het aantal onzer arbeidskrachten illustreert PHILIPS producten. abrieken wordt nu werk verschaft aan 12.000 arbeiders. dochter-maatschappijen in binnen- en buitenland arbeiden 20.000 nenschen aan vervaardiging en verkoop der PHILIPS PRODUCTEN. rzekering~Miu OPGERICHT 1876 o. 69 Telefoon 42163 'AN DER BREGGEN emie, voor schade door breuk aan -S of andere RUITEN t-: :-: )RDIGERS GEVRAAGD 'endules, Horloges, Stijlklokken, Wekkers, "Barometers, Gouden en Zilveren Werken Grootste Sorteering Goedkoopste Prijzen J.V. v/h. Gek. BREEN NIEUWENDIJK 172 HAARLEMMERSTRAAT 64 ROZENGRACHT 53 Ateliers voor reparatiën aan Uurwerken, Goud en Zilver KUNSTZAAL WILLEM BROK HILVERSUM TENTOONSTELLING Van Kinderportretten en stillevens door M. ADAMSE (schilderijen teekeningen en litho's) Dagelijks tot 29 Februari 10 tot 5 uur Entree 25 cents IEÏENSYERZEKERING MAATSCHAPPIJ Verzekert U volgens het H H7 K l LJ fT M Dubbele Voorzorgtarief Hl\M M L./M Billijk Doelmatig. 10.000 RADIO-TOESTELLEN IN EERSTE KLAS UITVOERING ^ GEEFT GROOTE DÜIISCHE FIRMA VOOR ^T RECLAME-DOELEINDEN VOOR HOLLAND GRATIS TEGEN VERGOEDING VAN DE GERINGE EXPEDITIEKOSTEN P.P. AF. INTERESSENTEN GELIEVEN NAUWKEURIG HUN ADRES OP TE GEVEN VERSANDHAUS E. GRAB, BERLIN-PANKOW, ABT. III (DEUTSCHLAND) van de vrouw den teekenaar dreven tot buiten gewone duidelijkheid, en waar hem zijn idee" zoozeer beving, dat hij den kop gansch-en-al ovaal,. den vorm van een ei gaf. Hier sloeg voor ons de subtiliteit door naar het onwezentlijke, en dat isiets anders dan het abstracte" in de composi ties". Het onwezentlijke is altijd daar, waar ge voelt dat uit iets voorop-gezets noodeloos een ding geweld wordt aangedaan; terwijl in de abstracte? composities" ge een, zij 't ook schrillen, soms opgejaagden, staat van den geest kunt erkennen, die in richting, en in 't wezen van lijnen, een uiting vindtr die Bendien aan alles superieur lijkt te zijn. H. van de Velde bij Kleykamp, Den Haag. Het gevaar is, bij zulke kunst als Van de Velde bedrijft, dat de innerlijke waarden" door den inleider gesignaleerd, uiterlijke waarden blijven, en dat hot werk meer het exempel blijkt te zijn van daden der phantaisie, die een beeldende kracht, te gering in innerlijke dracht, niet tot wezentlijkheden kon formeeren. Want het gaat overal om de wezentlijkheid; of iemand een stoel schildert of het lied van den avond; het moet tot een nieuw en eeuwig bestaan zijn gedwongen, dat lied, die stoel t Hieruit moet niet, en verkeerdelijk, afgeleid worden,. dat wij een afkeer bezitten tegen zulke roman tiek, als Van de Velde ons wil geven. Wij bezaten, die nooit tegenover de moraliseerende en ironische; Lizzy Ansingh; wij bezitten die evenmin, tegen wat H. van de Velde gaarne mocht geven. Maar hij gaf het niet; niet in de kleur; niet in een van binnen-uit gespannen vorm. En alle behendigheid, die we hier kunnen erkennen, baat niet tegenover dat eene, dat wij vooropgesteld hebben: wezen; dat beteekent diepte, en geen banaliteit; ware kleur en. geen kleuren"; 't scheppen van figuren en niet zooals hier, schijnwezens te laten ageeren in een niet aanneembaar gemaakte, niet echte" waereld t PLASSCHAERT Nieuwe uitgaven Nicolai Gogol. De doode zielen, of De- lot gevallen van Tchitchikoiv. Vert. uit het Russisch d. S. van Praag. Amsterdam 1927. De Spieyhel". Er bestaat stellig wel verband tusschen den humor van Gogol's werk en den humor als alge meen Europeesch verschijnsel in de letterkunde van de eerste helft der 19e eeuw. Misschien komt het daardoor, dat do bonte bende van personen, die dit boek bevolken, ons van moet af gemeen zamer is, dan de typen uit zoo menigen anderen Bussischcn roman. Naar aanleiding van Saltikow's boek De Golowljow's" merkte ik onlangs in dit blad het wonderlijke op, dat het ons binnenleidt in een wereld van gevoelens en gedachten, di& vreemd is aan de onze, en dat het toch hevig boeit. En dat is zoo met veel Kussische boeken. Uitzonderingsfiguren schept ook Gogol, maar uitzijn neiging om er caricaturen van te maken, blijkt zijn plaats in hot algemeene cultureele verband. Die plaats is wel zeer hoog. Wat een ge weldig werk is het eerste dool van dit book, wat een grootsche plastiek is er in de beschrijving dezer zonderlinge wereld van schurken, gierigaards, vraatzuchtigen, kwaadsprekers, sentimenteele dwazen, al deze vertegenwoordigers van den verworden landadel, waartusschen de avonturier Tchitchikow zich beweegt mot zijn luguber be drijf, het opkoopeii van doode zielen". Grootsch is ook de tegenstelling tusschen het bittere sar casme, waarmoe de schrijver het maatschappelijkeleven uitbeeldt, en de brandende liefde voor zijn land, zooals die in sommige lyrische fragmenten tot uiting komt, en vooral aan het slot van het eerste deel. De wordings- en verwordingsgeschiedenis van het tweede deel is een tragisch proces. De kunste naar ging onder in den ziekelijken mysticus. Tot hot laatste toe heeft Gogol zich tegen het noodlot' van zijn natuur schrap gezet. Hij verbrandde het voltooide tweede deel van zijn werk; hij begon opnieuw on vernietigde hot woer. Het schrijven was zonde ...." Eenige fragmenten, die in om loop waren, zijn bewaard gebleven, on men kan zich daaruit een voorstelling maken van de wijze, waarop do schrijver zich de voortzetting van zijn werk, dat de regeneratie van het riussischo volks karakter zou weergeven, gedacht hooft. De ver taler hoeft nauwkeurig aangegeven, op weJkf wijze hij de fragmenten van hot tweede dool (waar van verschillende lo/.ingon bestaan) hoel't aarioorigcscliakold. HlvK.MA.X M 1DDKM Xlltl'

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl