12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 FEBRUARI 1928 No. 2647 Dramatische kroniek door TOP NAEFF Rotterdamsch-Hofstadtooneel > Pondre de riz, door Jo van Ammers?Kuiler TD OTJR réparer des ans l'irréparable outra35 ge".... heeft de ondernemende juffrouw 'Dolly Deering naar den eisch des tij ds een Institut de Beauté" opgericht, en in een verloopen ^predikant, met zilvergrijzen apostelkop, den onmisbaren man" gevonden, die als Monsieur Frédéric" de aantrekkelijkheid van het tablisse ment uitmaakt, en er de waardigheid aan geeft, welke de zwendel in schoonheidsmiddelen behoeft. De milieu-schildering is even wreed als voor treffelijk, geen geheimpje, of het wordt de vrouw 'van onbestemden leeftijd ontrukt, geen illusie :blijft er. Den mannen in de zaal moet het geduizeld 'hebben: la belle inconnue" aan hun zijde. . . . een product van modder en verf, in vak- of dieventaal '?Boncilla" en Henné". Onze tijd kent pardon noch pudeur. Hoe ver zijn we in een goede vijfentwintig jaren afgedwaald van dat mooie stukje in n be drijf van den dichter Georges Kodenbach Le voile", waarin het Bruggesche nonnetje, op het oogenblik dat een stervende haar roept, in der haast verzuimt haar kap op te zetten en met haar ,-,,ontbloote" haren, in het hart van den man, die .haar liefkreeg, meteen die liefde fait de mystère, «Tinconnu".... verstoort. Wanneer het nog van kracht is, wat de dichter ?daar generalizeert: C'est fini. Tout amour brusquement s'étiole De trop savoir. I/amour a besoin d'un secret" .... ?dan zal de première van Poudre de riz" in de Annalen als de dag des oordeels blijven opgeteekend, .als de Bartholomeus-nacht juist van die speciale :gevoelens, ter wier wille al deze lotions" en frictions" ontsprongen, al deze foltertuigen wer?den uitgevonden.... Het martelaarschap onzer schoonheid heeft mevrouw van Ammers-K ulier geïnspireerd tot een geestig en kluchtig spel, dat onder de rubriek ,,domheidsmacht" inderdaad een bedenkelijk tijds verschijnsel aan de kaak stelt. Het feit zelf: dat het ?wijfje zich door alle eeuwen heen zoo mooi mogelijk heeft trachten te maken, verdient au fond meer mededoogen, maar dat ze zich wat betreft de dure middelen tot dit heilig doel niet meer weet te beheerschen, dat mag gerust de persiflage ligt er bovenop eens in den breede, met alle ridicule bewijsstukken worden uitgestald". In het begin meende ik, dat dit stuk, onder den poëtischen, naar symboliek smachtenden titel poudre de riz", een ander karakter zou krijgen, hoopte ik zelfs, dat de vlijtige schrijfster, die het in de laatste jaren meer ?aan den populairen, dan aan den litterairen kant heeft gezocht, revanche ging nemen. Ook de qualificatie ,,een tragisch blijspel" wees met eenige loffelijke pretentie in deze richting. Buiten de rij harer best-sellers" zijn mij van Jo van AmmersKüller twee kleine boekjes lief gebleven, De ver zwegen strijd" en De zaligmaker", en in mon sieur Frédéric" den dames-kapper, dacht ik zoo waarlijk een broeder van dien dames-dokter, den .zaligmaker, op het tooneel te mogen begroeten. Tot een karakter", als in dit mooie boekje, is Monsieur Frédéric" echter niet uitgegroeid, het '.gehalte der novelle werd met dit tooneelstuk ook niet benaderd. Het succes van Poudre de riz" ligt op een ander terrein. De heer Frederik Nolting heeft uit teleurgestelde menschenmin het predikambt laten varen, om zijn : welsprekendheid nog slechts bij den verkoop van schoensmeer te beproeven, en eindelijk, dank zij het Duizenden guldens aan waardevolle schilderijen gaan jaarlijks te loor, allén door de onachtzaam heid der bezitters, die hun kostbaar eigendom ter restauratie toevertrouwen aan bedilzieke tusschenpersonen of aan absoluut onbevoegden. C. B* VAN BOHEMEN Restaurateur van Schilderijen» Als zoodanig door de meest bevoegde deskundigen erkend en aanbevolen. 3M. UITLEG 27 Tel. 12607 DEN HAAG. ny van den anthropoloorj Huiler Instituut van juffrouw Dolly Deering, weer tot zijn eerste idealen terug te keeren, weliswaar thans als een zieleherder, die bij neus, embonpoint of onder kin zijn catechismus begint. Een grond van waar heid is er in deze figuur, volgens de schrijfster een kruising van apostel en kwakzalver", ongetwijfeld, maar hij is te oppervlakkig geschetst en te weinig overtuigend als mensch, om hem hooger aan te slaan dan een kluchtspelheld. Een teeder geschiedenisje, door de vindingrijke, van spot vervulde, doch nimmer teedere schrijfster in het levendig bedrijf van haar Instituut" gelascht, heeft daaraan niets kunnen verdiepen. Wel roerde zij met de verschijning van Mona" de vrouw in wier gelaat het leven zóó smartelijke hiëroglyphen grifte, dat alle hemelsche zalven van monsieur Frédéric ze niet meer vermogen uit te wisschen even een fijnere snaar aan, maar al spoedig draaide ook deze ontmoeting uit op een pijnlijk grapje, dat bovendien op het tooneel moeilijk te verwezenlijken bleek. De uitwerking van het elixer ,.Soleil couchant" op het grijze haar van de ongelukkige Mona" moesten wij als een mislukking begrijpen een mislukking, die den weekhartigen idealist zelfs tot tranen beweegt zien deden we niet anders dan dat het weemoedig gezicht der vrouw ook onder de blonde haren zich gelijk was gebleven. Het was vooral bij deze episode, dal ons het in grijpend verschil trof tusschen een dichter als bijv. Molnar en een schrijfster als Jo van Amniers-Küller. Het milieu van dit Hollandsche stuk herinnert aan de actueele Molnar-milieux, het is even aardig verzonnen en even knap geteekend, terwijl ook de luchtige toets tot vergelijking lokt. Maar de fan tasie, die daar dan bij Molnar, verteederend, mild en zonnig doorhoen speelt, van al dit ongewichtig spel langzamerhand de diepe gronden en de inner lijke bewogenheid ontdekkend, die ontbreekt aan hot werk van Mevrouw van Ammers-K ulier geheel. en onthoudt er de poëzie aan, de vorschoonondo goedheid, welke de harde contouren verzacht on de scherts fijn en geurig, in don letterlijken zin tot poudre-de-riz" maakt. Had eon dichter hier hot laatste woord gohad. de moraal van het slot zou achterwegen zijn gebleven. Zij kon ook thans niet moor worden dan een effect, deze boetpredicatie van don dominee-coiffeur, waaraan niemand uit zijn mond kon golooven. 7óó eenvoudig is dit vrouwenvraag stuk in onzon tijd ook niet op te lossen. Het misgewas dor oude kindertjes, dat do hedendaagscho mode hooft voortgebracht, moge verdwijnen, daar mede zijn de geduldige grootmoeders van oon vorige periode nog niet in eere hersteld. Do onbevredigde vrouw heeft niet voor niets zichzelf ontdekt.... en er zullen nog hooi wat ongelukken, moeten gebeuren eer zij zich afkeert van het laatste barm hartige fleschje Illusie, dat haar althans momenteel uit do vertwijfeling redt. Het mag wol eens eervol worden vormold: dit blijspel in drie bedrijven spoelt zich af in óén decor. Een verademing op allo tafereelen" on change menten waaraan gemakzuchtige!' toonool-autours zich te buiten gaan. En dat de dialoog in steeds ditzelfde kader, en op het uitteraard niet verheven niveau van den kapsalon. bloei' boeien on vermaken, pleit zoowel voor de taal als voor de compositie van het werk. Het decor (Vetcrman) was daarbij zeer geslaagd, realistisch, gelijk hot stuk en heel de vertooning, die levendig on net echt" van stapel liep. Poppenindustrie in Neurenbery OLYMPIADE. Sportlui beveiligt Uw oogen; gebruikt onbreekbare br il l englaze n. JOS. HARTOG. Hoofdsteeg 17 tel. 3343 Rotterdam. Nobelstraat 28 tel. 11063 Utrecht. Van Monsieur Frédéric" had de regisseur acteur, Cor van der Lugt, gemaakt wat mogelijk was, en nog iets meer. Of de gevoeligheid, die de humoristisch onvolprezen vertolker er uit zijn eigen hart inlegde, voordeelig was voor het stuk, be twijfel ik. Doze menschelijkheid stolde het geval in oon milder licht dan het in zijn consequenties verdroeg. Moeilijker nog was Fie Carelsen (Mona) er aan toe. Toegejuicht bij open dook nog vóór zij een woord gesproken had, gold dit applaus de actrice. die alloen al door haar verschijning een stemming woot op te roepen. Maar deze verschijning, te smartelijk-caricaturaal voor de sfeer, detoneerde niettemin, en do teleurstelling, die de figuur van Mona, omtrent wier leven en lot wij niets belangwekkends vernomen, allengs bracht, word des te grootoi' na dozen interessanten opzet. Corry Koozendaal, in de rol van juffrouw Dolly Deering, toonde zich een verrassend goede com dienrio". Een Francaise zou aan de rol van hot onvervaard zakenvrouwtje van nature misschien moer charme hebben gegeven; in de sfeer van dit Hollandsche stuk was dit vast, scherp omlijnd spel juist wat het zijn moest. Nadat ..Monsieur Frédéric" heeft afgedaan, wordt een gedérailleerde doktor juffrouw Dolly's rechter hand. Deze, Jan van Kes, is oon collega van de Parijsche chirurg-e, die onder don lieflijker! naam van Madame ,.Xoél" verseh morischenvloosoh versnijdt in eiken gewonschten vorm. Jan van Ees is van huis uit nooit het type voor dergelijke duistere on verbluffende hoeren. Tegenover den grijzen Frédéric, wiens studie-genoot hij heet te zijn. was zijn voorkomen te jeugdig 011 te studentikoos. Om den edelen charlatan des te beter te doen uitkomen, haddon we don oynischeri zwendelaar in groot formaat achter hem moeten zien staan. Vermakelijk was de ademlooze, emphasc, waar mee J o van Walraven ,,de dame uit Meppol" uit beeldde, wier rende/.-vous als liet ware hangt aan Frédéric's friseer-ijzer. De Indische dame'' zou ik ei' liever uit laten. dit optreden overschrijdt de grenzen der artistieke welwillendheid en bedreigt de klucht van goeden huize met een minder smaakvol succes. Do bijval van Poudre de riz" blijft ook zonder deze eeuwige risée onzer koloniën, verzekerd en verdiend.