Historisch Archief 1877-1940
«o. 2647
DE GROENE-AMSTERDAMMER VAN 25'FEBRUARI 1928
15
DE 18E NEDERLANDSCHE JAARBEURS
door W. GRAADT VAN ROGGEN
Secretarie-Generaal der Nederlandsche Jaarbeurs
'IXT'ANNEHR dit artikel verschijnt, zal het, op
den dag af, tien jaren geleden zijn, dat bij de
opening der Tweede Nederlandsche Jaarbeurs aan
H. M.-de Koningin werden voorgelegd de plannen
tot den bouw van het eerste Jaarbeursgebouw en
tevens bekendheid gegeven werd aan het voor
nemen van het Jaarbeursbestuur om te eeniger tijd
bedoeld werd: zoodra de wereldoorlog geëindigd
zou zijn de beurs ook voor buitenlandsch
fabriiaat open te stellen. Beide plannen zijn eenige
jaren later verwezenlijkt: het eerste Jaarbeurs
gebouw werd in September 1921 in gebruik ge
nomen en de eerste beurs, die in dit gebouw ge
houden kon worden, was internationaal.
De permanente huisvesting waardoor, in
oorlogstijd nog, vastgelegd werd, dat men het
Jaarbeursinstituut nè. den oorlog wenschte en
meende te kunnen handhaven en de internatio
nalisatie niet eer tot stand gekomen dan nadat,
industrie en handel gehoord, de tijd daarvoor rijp
"was geacht hebben beide veel bestrijding ge
vonden: het voor den bouw, voornamelijk door
induetrieelen en zakenmenschen, met medewerking
van Rij k en Gemeente bijeengebrachte kapitaal werd
als nutteloos besteed beschouwd, omdat, naar het
op zeer uiteenloopende motieven gebaseerde oor
deel der oppositie, een Jaarbeurs in Nederland in
normale tijden geen reden van bestaan zou hebben,
en in vredestijd even snel zou verdwijnen als zij
tijdens den oorlog uit den grond was gestampt; het
toelaten van buitenlandsch fabrikaat ter beurze
?zou de belangen der inheemsche industrie ernstig
schaden; het paard van Troje zou er door worden
binnengehaald. De oppositie is op beide punten
door de feiten geloochenstraft: er zijn in het ge
bouw de thans in actie zijnde 18e beurs inbe
grepen 14 internationale beurzen gehouden, de
twee oorlogs-Jaarbeursjaren zijn door negen
vredesjaren gevolgd en gegronde klachten, dat door het
internationaal karakter der Jaarbeurs het Neder
landsch fabrikaat zou zijn geschaad, zijn niet ver
nomen.
Het Jaarbeursinstituut heeft alle misère van de
malaise en de heele malaise van de misère meege
maakt; doch het heeft zich in de ergste tijden
staande weten te houden en is met de algemeene
opleving ook weder mede omhoog gegaan. Totdat,
eenige beurzen geleden, de opgaande lijn van het
Jaarbeursinstituut sterker stijging begon te
vertoonen dan de curve van het economisch herstel
aangaf. Driemaal achtereen: met de
voorjaarsbeurs 1927, de daaropvolgende najaarsbeurs en nu
weer met de voorjaarsbeurs 1928, heeft het Jaar
beursinstituut een sprong gemaakt, die, als zoo
danig, zijn verklaring niet vond in de ingetreden
verbetering van den toestand van handel en
industrie. Er was een andere kracht blijkbaar in
^erking getreden: het Vertrouwen. Het ver
trouwen in den blijvenden aard van het Jaarbeurs
instituut, gebaseerd op het meer en meer opklarend
inzicht, dat de Jaarbeurs in een economische be
hoefte voorziet. Het permanente karakter der
Jaarbeurs was erkend. En deze week zijn de
plannen voor een belangrijke uitbreiding van het
Jaarbeursgebouw handel en industrie voorge
legd ....
Welke beteekenis heeft de Nederlandsche Jaar
beurs voor het Nederlandsche fabrikaat?
Het jaarbeurswezen in alle landen vertoont zeer
?duidelijk een nationaal karakter, niettegenstaande
bijna alle buitenlandsche beurzen internationaal
:zijn. De overgroote kern van deelnemers op elke
Jaarbeurs, waar ook en zeer zeker op de grootste:
?de Leipziger Messe, vormen de industrieën uit
eigen land; het buitenlandsch fabrikaat is bij alle
verre in de minderheid. Bij de Nederlandsche
Jaarbeurs is dit, niettegenstaande ons land toch
door buitenlandsch fabrikaat overstroomd wordt,
eveneens het geval. Verschillende factoren werken
daartoe mede. Wat zijn de voordeelori daarvan
voor de Nederlandsche nijverheid? Door
exposeeren op de Jaarbeurs dringt het nationale karakter
van het Nederlandsche fabrikaat sterker tot don
inkooper dóór; het persoonlijk contact met den
fabrikant brengt den wederverkooper nader tot de
kennis van de productiewijze en de omstandig
heden, waaronder de Nederlandsche industrie
werkt; vergelijking met het ter beurze aanwezige
buitenlandsch fabrikaat verhoogt in de meeste ge
vallen de waardeering voor het inheemsche; de,
den Nederlander van nature eigen, overschatting
van hetgeen uit den vreemde komt, kan, door
persoonlijke aanraking van den wederverkooper
met den Nederlandschen fabrikant, tot hare ware
proporties worden teruggebracht en de invloed
daarvan strekt zich via den wederverkooper uit
tot den consument. De gemakkelijke wijze om over
het product, zijn voortbrenging en distributie met
den producent van gedachten te kunnen wisselen,
verruimt den gezichtskring van die zakenmenschen,
die, in kleinere gemeenten en dorpen wonende, vóór
de oprichting der Jaarbeurs dit contact misten.
Onjuiste opvattingen, onderschatting en
vooroordeelen, waaronder het inheemsche fabrikaat vooral
te lijden had en nog heeft zijn door dit
contact opgeheven, weerlegd of begrijpelijk ge
maakt kunnen worden. De totale aanblik van
Nederlandsche voortbrengselen in telkens wisse
lende samenstelling op n plaats bijeengebracht,
verhoogt de waardeering, voor wat Nederland als
industrieland gaat presteeren. Een wijziging te
dien opzichte in de communis opinio kan het
Nederlandsch fabrikaat niet anders dan ten goede
komen.
* *
#
Bij toenemende internationaliseering der Jaar
beurs zal het Nederlandsche fabrikaat winnen.
Mits het zelf op de bres en aan de spits blijve. Bij
alle beurzen in het buitenland heeft zich in de
laatste tien jaren, dat het Jaarbeurswezen zich in
Europa snel misschien te snel heeft kunnen
ontwikkelen, hetzelfde verschijnsel voorgedaan:
het buitenlandsch fabrikaat laat zich niet gemak
kelijk voor een buitenlandsche Jaarbeurs winnen.
En toch zijn buitenlandsche deelnemers noodig om
te bereiken, dat buitenlandsche inkoopers in een
beurs belang gaan stellen. Beurzen in wereldsteden
en centra van wereldverkeer gevestigd mogen in
de aantrekkingskracht eener wereldstad een sterk
propaganda-element voor het bezoek hebben, zij
loopen daardoor het groote gevaar een gevaar,
dat inderdaad voor eenige buitenlandsche beurzen
lang niet meer denkbeeldig is van te ontaarden
in tentoonstellingen. Dergelijke propaganda, die
met het zakelijk element geen verband houdt,
moge in den aanvang een voordeel schijnen voor
een Jaarbeursinstituut, ten slotte zal de bestaans
mogelijkheid eener beurs toch uitsluitend bepaald
en beheerscht worden door het economische nut
der Jaarbeurs zelf. Het eigen zakelijk voordeel, dat
ook den binnenlandschen zakenman zijn schreden
naar de Jaarbeurs doet richten, zal alleen den
buitenlandschen inkooper tot bezoeker eener
buitenlandsche beurs kunnen maken en om dat
nut en het speciale nut eener bepaalde beurs voor
den zakenman van een bepaald land in buiten
landsche handelskringen bekend te doen worden
is deelneming aan de beurs door buitenlandsche
industrieën de beste, meest direct werkende pro
paganda. Onze Nederlandsche industrie heeft voor
alles noodig: export; buitenlandsch bezoek aan de
Jaarbeurs kan dien export bevorderen en bezoek
van buitenlandsche inkoopers zal des te talrijker
worden en des te sneller toenemen, naarmate het
internationaal karakter der beurs in het buitenland
krachtiger tot zijn recht zal komen. Het buiten
landsch fabrikaat zal daar evenzoo van
profiteeren, maar het Nederlandsche fabrikaat, dat als
export-artikel nog zijn naam moet maken, zal er
het grootste profijt van trekken.
Mits het kan niet genoeg herhaald worden
het Nederlandsch fabrikaat slechts zorge zelf op
de bres en .... aan de spits te blijven.
# *
*
De 18e Nederlandsche Jaarbeurs kenmerkt zich
door een in geen jaren gekende levendige
stemming. Het aantal deelnemers is gestegen tot
bijna 1100. Uit het eerste; Jaarbeursgebouw is de
Jaarbeurs uiitgegroed. Noodig is gebleken: uit
breiding van permanente huisvesting. De eisch is
daarom zoo dringend, omdat bet afwijzen van
industrieën, die willen deelnemen, vele gevaarlijke
kanten heeft, (ieen enkele groep van industrieën
ter beurze kan nog aanspraak er op maken een
ook maar eciiigeraiate volledige
vortogonwoorBeurs-spiegel
Donderdag, 23 Februari
T"~\ E locale geldmarkt kenmerkte zich door een
gemakkelijke stemming, die het particulier
disconto tot 3^ pCt. terugbracht, en daarmede de
marge tusschen de markt- en bankrente verruimde.
Dat ondanks het opnieuw toevloeien van
remboursaccepten naar ons land, nu het disconto aanzienlijk
beneden dat van Londen is gedaald, de
discontomarkt zoo gemakkelijke gedisponeerd blijft, pleit
wel voor het weerstandsvermogen, dat deze
afdeeling der geldmarkt meer en meer krijgt, nu
ook belangen die zich vroeger meer afzijdig hielden,
en bij voorkeur hun middelen op prolongatie uit
zetten, zich in deze richting orienteeren. De flauwe
stemming van den guldenkoers, gevoegd bij het
feit dat te Londen minder op verlaging van het
disconto wordt gerekend dan voor eenigen tijd,
en dat in de Ver. Staten juist de rentetarieven der
meeste reservebanken zijn verhoogd, maakt een
verlaging van het disconto door de Nederlandsche
Bank minder waarschijnlijk dan voor enkele weken,
toen de deviezenvoorraad nog steeds toenam en de
binnenlandsche wisselvoorraad daalde. Toch is
zulk een rentereductie binnen afzienbaren tijd te
gemoet te zien, indien de teruggang van de
wisselportefeuille nog enkele weken aanhoudt in het
tempo van voorheen.
Op de fondsenbeurs waren deze week
kunstzijdewaarden favoriet, nadat deze sedert eenigen tijd
weer minder op den voorgrond waren getreden.
Vooral aandeelen Maekubee konden van de willige
stemming profiteeren, en een aanzienlijk avans
boeken.
Kon ik voor geruimen tijd hier ter plaatse reeds
gewag maken van een onregelmatige stemming ter
New-Yorkschen beurze, inmiddels heeft zich die
tendens geaccentueerd; van een uniforme tendens
is meestentijds nauwelijks sprake, en zoo die er is,
dan is zij eerder neerwaarts gericht. Op Maandag j.l.
nam het minder gunstige koersverloop plotseling
ernstiger vormen aan; als een der voornaamste
baisseargumenten werd genoemd: de wensch van
de Federal Reserve Board om de speculatie te
beperken door reductie der brokersloans, hetgeen
nog niet in voldoende mate was tot stand gebracht.
Daarenboven werden minder optimistische stem
men vernomen omtrent de toestand der bedrijvig
heid. Wel is de bezitting der basisindustrieën zeer
voldoende, doch men spreekt van voorraad
vorming bij den handel, die daardoor voor het vol
gend kwartaal minder tot afneming instaat zou
zijn.
De Duitsche volkshuishouding zal binnenkort een
aanzienlijk quantum kapitaal uit het buitenland
toegevoerd krijgen door het van kracht worden
der vrijgavewetten in de Ver. Staten. Een bedrag
van niet minder dan K.M. 700 millioen is daar
mede gemoeid; de Duitsche betalingsbalans kan
zulk een buitenkansje best verdragen, vooral nu de
nog immer geldende zoo al naar den geest wel
licht niet strikt uitgevoerde bepaling omtrent
het opnemen van leeningen in het buitenland een
rijkvloeiende bron van vreemd vermogen heeft
gestopt.
C. K.
diging te zijn van de desbetreffende bedrijfstak.
Naar die volledige vertegenwoordiging dient te
worden gestreefd in het belang van den handel.
De keuze is momenteel nog te zeer beperkt; bij
uitbreiding der keuze stijgt de kans op de beste
keuze.
liet Jaarbeursbestuur heeft den eisch naar uit
breiding verstaan en meent liet oogenblik gekomen,
daa.i thans toe t e moeten overgaan. Een uitbreiding
is geprojecteerd, welke een voortzetting der groeps
gewijze indeeling der industrie-takken
beganegronds en over de verdiepingen van hot
Jaarbeursgebouw mogelijk zal maken. De architect. Ir. J. de
Bit; Leuveling Tjeenk. heeft gemeend voor dezen
bouw niet te moeten aanhouden dit; van het
bestaande gebouw, doch hoeft oen gevel ont
worpen, \velUe een grootere mogelijkheid biedt op
een mooiere pleinoplossing van hot Vroderiburg bij
verderen uitbouw van hot .laarhpursinstituut.
Bij do l Se Jaarbeurs treedt hot
Jaarboursinstituut te Utrecht oen nieuwe phiise van
o?itwikkoling in. Do propagandaplaat typeert den
toestand van hot oogenblik: Do IS'odorlandsche
Jaarbeurs noemt huogor vlucht.