DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 MAART 1928 No. 2650 .HISTORISCHE FRAGMENTEN PHILIPS II (5, Slot) Zijn levenseind verliep in duldelooze smarten, Die alle m,eester's kunst en artsenijen tartten. Hij, die voorheen zoovelen leed liad aangedaan, .. Moest evenwicht van 't lot in foltering vergaan. Hem wiessen op de borst vier gruwzame gezwellen, Waaruit een gore vloed van otter op kwam wellen; Een drom van ongediert bedekte buil en wond, Waar 't in het vale vocht zijn vuile vreugde vond. Vergeefs beproefde men zijn vooze lijf te reinigen, Door hom met heete tang en scherp vergif te pijnigen; 't Afgrijselijk insokt, door geen venijn verstoord, Scheen zwelgens nimmer zat, en teelde tierig voort. 2oo lag de martelaar. En vijftig lange dagen Heeft hij met vroom geduld zijn foltering gedragen. Hoe schriklijk, sprak men, moet uw lichaamslijden zijn ! Neen, klonk het zacht, alleen mijn zonden doen mij pijn. De stonde kwam. De koning riep zijn hovelingen, En vroeg om zijnentwil hun droefheid te bedwingen. Bereidt mijn uitvaart voor. Mijn ziel verzorgo God, Aan u de hoede voor mijn stof lij k overschot. Jk heb den dienst, den stoet en 't rouwbeklag beschreven Uws konings laatste wil, nauwkeurig na te leven. Roept thans mijn dochter Isabella, en mijn zoon. Inmiddels bronge men een doodshoofd en mijn kroon." Aldus geschiedde. Toen zij bij de sponde kwamen, Sprak Philips, maar zoo zacht, dat zij het nauw vernamen; Men krone 't bekkeneel". d'Infante deed de daad. Nu plaats het op mijn kist, die in uw midden staat. Mijn kindren, ziet het aan. Dat dit symbool u leere, Hoe na verwant zij zijn: Verderf en Vorstcneere. Uw vader heeft den geest hier staag van afgewend, En wel der grootheid glans, maar geen geluk gekend." Toen schonk hij der Infant' een ring; den Prins, tot loering, Een brief vol wijzen raad aangaande de regeering. Dit cynische geschrift, in 's konings eigen hand, Bevatte deze zinnen over Nederland: Het N ederlandsche volk is naarstig en kloekmoedig, In 't onderzoeken scherp, en in 't verdragen goedig. Hoewel ik 't land als bruidschat aan je zuster gaf, Daar maak je met wat handigheid je wel van af. Je zorgt eenvoudig dal je voogd blijtt van kaar kindren, Dan Itet je z' in je hand. Zoo kun je 't ook vcrhindren Dat een van hen tot Lulher's dwaalleer wordt verleid, M'ant als dat ooit gebeurt, dun ben je 't volkje kwijt. Jloud Nederland te vriend". Dart over d' aridre staten. Steeds op denzelfden toon. Maai' 'k zal het hierbij laten. Men ziet ook hier, een volk was een stuk goed. een ding, I >at werd ca,dean gedaan, net als een gouden ring. Maar keereii wij terug- naar 't, sterfbed van den koning. Nog niet tevreden met die drakige vertooning, Liet hij den geesel brengen, roodgeverfd van bloed, Waarmoe zijn vader eens zijn zonden had geboet. Hij staard' erop; ook hij gegeoseld, door y.ijn wonden. En leek een levend lijk. al voor zijn dood ontbonden. Hetzelfde crucifix, dat Karel had gekust, Toen hij den tocht begon naar 't eeuwig rijk van rust, Werd hem door priesterhand voor 't brekend oog geheven, Toen nam de Dood een mensch, die nooit had moeten leven. Snel spreidde zich de maar door zijn immens gebied, En bracht een mengeling van vreugd en van verdriet. In Spanje werd hij haast een heiüge geheeten, in eindre oorden als een monster uitgekreten Wij moeten, naar den eisch van recht en billijkheid, 7iijn daden toetsen aan de zeden van, zijn tijd. De vorst, dien ik beschreef in werk, bewind en wezen, Had nooit geleerd in 't boek der ziel van 't volk te lozen. Hij heeft zijn rijk in, nood, zichzelf ten val gebracht ..Door 't quaalyk noemen van de maate zyner maght." Hoe sterk een heersoher zij, iets gaat zijn kracht te boven: De schatten onzer ziel kan niemand ons onlrooveii. Kr is een grens gesteld aan alle dwmglandij, Het lichaam bukk' in dwang, de geest is altijd vrij. CHARIVARITJS Amerikaanscfae overproductie door MELIS STOKE T_I OE moet ik U mijne verbazing schetsen toen ik dezer dagen .aangeroepen werd door den bestuur der van een superbe W'ijnkleurigo Milly-supper-six, in wien ik Ari Krul herkende: Ari Krul, gepasporteord korporaal van het Nederlandsen In dische Leger, vervolgens d tailverkoopor van Australische appelen te Batavia en nu. . . . gentleman-chauffeur. Want ik zag aanstonds dat Ari niet in dienstbetrekking stond tot, den eigenaar van dit sprookjesachtig voer tuig. . . . Tenzij hij des eigenaars Meeren mocht hebben aangetrokken. Want hij was gekleed na,ar do laatste mode, en een zelfvoldaan lachje ontblootte zijn zwartgerookte tanden. ,.Wel Ari. ..." zei ik bewonderend. Maar hij maakte een uitnoodigend gebaar naar de met lila-ledcr bekleede zitplaats naast do zij ne en riep: ..Stapt in, sobat. . . . laat Ari je nou eens onthalen. ..." Voor ik van mijne verbazing be komen was, voorde de Milly-supcr-six ons reeds voort. ..Fijne grobak. . . . wat?" grijnsde mijn gastheer ajo karbouw". . . . het laagste tegen een slagersjongen die niet op tijd uitweek voor zijn bevelend ge-claxon. ..Hoe kom je aan die auto:'" vroeg ik... ben je in zaken gegaan, Ari?'' ..Zoo-half...." verklaarde hij, ..ik heb nae niet veel met de zaken be moeid, maar het i.s tegenwoordig mot een Indischman zóó dat de zaken zien met hem gaan bemoeien. Dat was maar Meneer Krul moet U niet een auto? Moet U nu niet een sjieke wagen voor u-privc.... En zoo zit je d'r 'an vóór je tidah kon zeggen." ,.Had je dan geld?" Ari koek verontwaardigd. ..Waar achtig niet. . . . dach' l' dat ik retnnrpenningo gonote had op de golf van corruptie?" ..Maar hoe kon je dan. ..." Toen kreeg ik het verhaal va.n Ai-i's luxe-auto, opgedischt met tallooze krachtuitdrukkingen on maleische teimen. Zelfs daar-, an ontdaan is hot echter het navertellen nog waard. Ari bleek een slachtoffer van de Amorikaansoho overproductie. Zo motte die wages kwijt" ??-begon hij ..on van die economische toestalid plukt ik do wrange \ TIK hfon. . zekregc me mot prate zoover dat ik niet meer kon weigere de wago t o koopo. En toen. ik me met het idee verzoend had ware me bezwaro geheel vordweno. Het hoole ding kostte me maar efi'c meer dan drie duizend gidden: hoe m:iko ze het d'r voor? on ik kroeg honderd zestig gulden handgeld . . . . " '^ *./ 'j 'j 'j ..Dat zat zóó.... Ik moest me verbinde tot een. aanbetaling van achthonderd gidden, maar daar ging al dadelijk iiegenhonderdzeslig guldon af wegens contante betaling, zooge zegd e korting. . . . Maar dan moe-,' ik mijn eigen verbinde voor twaalf maandelijkscho stort ingo van elk twee honderd guldon. ..(Jood. zegt ik, dio honderdzost ig gulden neemt ik.... en de auto noemt ik ook. Tot zoover kunne we zake doen mot me-karj1 als sjent lemen, maar nou dio termijno. Ik beschikt over niet meer as' twee harde guldens in de week waarvan ik aan hot hoofd staat." Maak je geen soosah". zog' die overproducont wij bozorge joooii betrekking als chauffour-met-eigenwagen bij twee ouwe dames. Dio betale je por maand honderdvijftig gulden loon plus oudordomsvorzekering on vijftig guldon huur voor je auto, meneer Krul. Kn over tien on een halve maand zegt l" met zos weken do het.rekking op. Dan bont u eigenaar van do onbozwaarde auto on is do transactie afgewikkeld." ..Ik ki.jkt dio lui eens a^ui on zou't : hoero, I: oiscli' teveel vii.ii uw kIu.nlo. I!oo kon ik nu in dienstbetrekking ga;vi on m'n heele loon a.fdrage. . . ."" Daa.r wiste zo alweer \\ a.t op. ...Meneer Krui. /.egge ze, w o. zulle u inti'oduceore bij relaties van ons die de banden en de betr/.iuo en de olie en de reparaties on asseswa.ars levero, en we gara.ndeere l' dat l' uit de com missie oen behoorlijk beslaan ken v inde on nog oen spaarduit je bovendien voor ovei'-oen-jaa.r." Daar was over te prat o. Ik kreeg oen fijne sigaar on een grooto stool van but'fclleer. on ze belle en stelle me voor aan oen administra tief persoon as zo >\cel as meneer Krul die zoocve een Milly-snper-six gekocht hooft. Aan buiginge geen gebrek, en toen toekende ik o.-n hoop state, die ik moes' geloove op eerewoord, en lr;t dions'-contract met. die. twee ouwe njoiija's. en toen zegge ze nut Amerikaansoho voortvarendheid: ...Meneer Krul, wil I' l'ws waü'o in oogvnsehouw kollle neme?" ..Kers'me honderdzost ig gulde voor de contante betaling", zegt ik op z'n Amerika.anseh, ..maar ik ken nog niet sturo." Dat hebbe ze me toen geleerd, en dien/.elfden middag hel) ik 1110 bij die twee dames aangemeld. Die schone ook door de overpro ductie overvalle te zijn. /e haddo nog nooit in een auto gerede en waren nog banger als ik. Wat een mooie automobiel hebt V," zoi'e ze. Me lust on me leve dames", zog' ik brutaalweg, ..011 me hoole kapitaal, ik gaat er moe op on moe onder. ..." Zoo bob ik een jaar met die twee njoiijas rondgekachold on aan al me verplicht inge voldaan. Do rolasios van <h' overproducente zorgde correct voor zakcente. \\ at ze al niet leverd ': bloemva.ze en sigareaiaiiistokers, kotfors, zoeklichte. bande en ik weet niet wat. Do heele kal1 za.t vol, on ik kroeg van alles me provisie. /es weke voor de tijd heb ik d r alles al'goiiome en bij de dames inge leverd, vanwege dat het' hun eigendomme ware, en toen ben ik met vier honderd gulde spaargeld uit bun dienst gegaan. Dat i.s wal je op /'n Amerikaanse)] zake-dooit noemt bij overproductie. en wat. ik z gge wil. . . . heli jij nooit gedacht over een chauffeur met een e i ge wago:" ..Ari". zei ik. ..ik geloot'dat ik hier moot uitstappen. Ik dank je zeer voor hot ritje". \oemt l" eers' nog een fijne Kemmel van me", zegde hij, mij zijn /il v eren o i ga rot t enkoker voorhoudend. ..l' weet nou bet adres. Ik gaat nu oige zake beginne. Ik heb a.l een stuk of wal jol'elo snuiters in me dienst, genome als chauffeurs mot oigo wagens en die verhuur ik zoo links on rechts aan betrouwbare lui. niet een com missie voor mijn. Over een j.-iar ol wal ben ik bhme, as' die ge/.egondo Amerikaaiisohe overprodiiclie ntai? aanlic-nwe. ..." CADILLAC Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor veel duurder wordt gehouden, dan ze in werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk voor de hoogt' plaats,die de CADILLAC in de algemeene achting inneemt K. LANDEWEER UTRECHT _ AMSTERDAM Biltstraal 74 Singel 430-432