Historisch Archief 1877-1940
Np. 2651
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 MAART 1928
19
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
aan
door MELIS STOKE
ve
TV/T ET arlgst en beven in liet hart
het zij Uur gul erkend
heb ik mij deze w,2ek onderworpen
aan een grondig onderzoek naar mijne
kansen op hot bereiken van een
meer gevorderden leeftijd. . . .
Men heeft mij betast, bevoeld.
bcklopt en begluurd om uit te maken
in hoeverre ik een element van risico
opleverde voor de maatschappij. Dat
wil zeggen: voor de Maatschappij
voor Levensverzekeringen aan welke
ik het groote genoegen wilde over
dragen mijn nabestaanden een pretje
te bezorgen.
En nog herinner ik mij de lugubere
gewaarwording van d)e koele en onder
zoekende blikken op mijn sterfelijk
lichaam, terwijl ik daar poedelnaakt
stond, als Adam aan den ingang van
het Paradijs des zorgeloozen levens,
sidderend voor het gebaar dat mij
zou kunnen uitwijzen tot de ver
doeming van een materieel teleur
gesteld nageslacht. . . .
? Dit zijn gewaarwordingen om nim
mer te veigeten. ... 't en ware men
de voldoening heeft dat men zich
innerlijk bewust van een naderenden
wordt gezond en sterk
het krijgt mooier glans
het wordt vrij van roos
het blijft beter zitten
indien gij het des morgens
inwrijft met een weinig Purol
dood. dan wel mei doodsverachting,
schoon stervend, het kantoorpaleis
binnensleepend. zijne simulatie van
kerngezondheid. ondooi grond Ie wet .-n.
Welnu <la.r. in do overtuiging van
een goede gezondheid betrad ik dit
oord van verschrikking. .Maar toen ik,
als verzekerd man. naar builen trad,
scheen de wereld mij afschuwelijk toe
eii vol dreigende gevaren.
Hoewel men mij niet op onmiddellijk
dreigende physieke, gebreken attent
maakte, kreeg ik uit het kruisverhoor
den indruk dat mijn leven aan een
zijden draadje hangt.
Want wat duivel, eii waar ter
wereld komt het vuur dat men als
adspirant klant een kantoor binnen
komt met den absoluten wil om elk
jaar honderden en, honderden guldens
zoo-maar zonder eenige tegenprestatie
to storten, en dan aan den lijve en
naar don geest wordt onderzocht als
een gevaarlijk individu dat den listig
verborgen opzet hoeft de lade te
komen lichten of zich van het leven
te berooven.
Indien men geweten had dat ik het
voornemen gekoesterd zou hebben om
onmiddellijk na het verlaten van het
kantoor, satanisch bulderend van den
lach over een bananenschil uit te
glijden en mij in het verlies van het
machtig lichaam verkneukelend den
nek te breken, zoude men mij niet
anders behandeld hebben.
In welke zaak ter wereld komt
het voor dat men binnenkomt om
duizend gulden op tafel te leggen, om
dan gedwongen te worden zich
spiernaakt uit te kleeden en op een toon
bank te gaan liggen, of allerlei rare
houdingen aan te nemen?
Ik verzeker U dan ook, nu het toch
over verzekeren gaat, dat ik op het
punt stond mijn geld weer in mijn zak
te steken en het gebouw te verlaten.
Uit gebrek aan zelftucht, wellicht ook
in het zoet besef van een edel mar
telaarschap voor mijn nageslacht, heb
ik mij aan li"t onderzoek onderworpen.
Indien mijn-: kinderen later v;m dit
sehandegold in auto's rijden en cock
tails drinken, moge het in de wrange
wetenschap zijn van de vernedeiingen
die hun vader zich daarvoor heeft
moeten getroosten. Wandelend met
y.ijn pantalon op de enkels en voorts
ontbloot, door c',-n onverwarmd ver
trek, onder de critische oogen van een
modieus en een enormen evaisehm
ajredaile-terrier on twee minachtend
toekijkende katten van het vrouwelijk
geslacht.
Met grondige minachting zagen al
die. vrouw;!ijko dieren ton hoe ik in
mijn schamelen toestand buigingen
maakte, diep zuchtte, liggen ging en
Wt:er opstond, met het schaamrood
op de kaken. . . .
Moge men hel in het algemeen in
ouders prijzen dat zij zich /.eken;
dingen ontzeggen om liet hun kin
deren aangenaam te maken bij hun
leven, aldus nog dier dankbaarheid
oogstend in hun levensavond....
dubbele eere den vader die zich de
diepste vernederingen getroost om
zijn kroost na zijn dood. dus zonder
eenigen kans op waardeering, lot
excessen in staat te stellen. . . .
Mijne kinderen zullen mij wellicht
tot aan mijn laat sten zucht
schraapzucht verwijten, en pas na mijn over
lijden, door de forsche uitbetaling,
begrijpen, in Welk een bittere schande
dat geld verdiend is. ...
Overigens bon ik nu een gebroken
man. Want nadat ik met klem alle
vragen omtrent kernen van waanzin
of alle denkbare afschuwelijke kwalen
ontkend had zij het dan ook allengs
met het vorderen van hot onderzoek
met minder overtuiging weet ik nu
pas wat mij allemaal boven het hoofd
hangt.
Ik wil nu niet eens spreken, van alle
afschuwelijke ziekten die ik tot op dit
mument niet heb.... maar van alle
risico temidden, waarvan ik mij uu in
vol bewustzijn bevind.
l"it liet onderzoek heb ik den indruk
behouden dat ik uiterst voorzichtig
leven moet. De kleinste kleinigheid is
voldoende; om mij op slag dood (e
doen zijn. Ik behoef maar uit een
PATRÏA
BISCUITS
\ lifgiiiaelmu; duizend meter te. vallen.
om voor dood te worden opgeraapt.
Ik zou. door in het water te vallen,
knimeii verdrinken. Kn wanneer ik
onder de tram mocht vallen en het
ongeluk zou willen dat mijn hoofd
word afgereden, zon ik op slag dood
kunnen zijn.
N'oen. na zulk een onderzoek, en mi
zulk eene opsr mming van mogelijke
doodsoorzkaen. is er geen uisl meer
in dit levoii.
De medische rechter hoeft mij aan
gezien met. zoo strenge, oogen, dat ik
mij een oogenblik afvroeg of ik jiiel
feitelijk dood \va,s, en, mijn lijk hier in
va.lsehheid was komen presentooren.
d'een erodiet behoeft ige die bij 'ecu
bankier komt. wordt zoo gewan
trouwd als de ongelukkige die bereid
is zich in do dubbele; belookeilis a.an
eeno pijnlijke behandeling ..bloot 1e
stellen" voor een, zuiver onpersoonlijk
en belangeloos doel.
Ifij wordt beschouwd a.ls een fal
saris die op weg niiiii.r een natuurlijken
dood in de allernaaste toekomst zijne
medemensehen nog een duit je uit den
zak wil kloppen, zonder kans op
rechtsvervolging.
Kil van nu af ga, ik beta.len. . . . vele
honderden guldens.... geregistreerd
als een. naakt looi ie r e u ex-verdachte....
hoofdpersoon in een weerzinwekkende
1 ijdpa.sseei-ing van. loerende teven
en katten. . . . beladen met een af
grijselijk volledige kennis omtrent
alle kwalen en ongelukken die mij
zouden kunnen overkomen....
De aandeelhouders plukken de
\rucliten van mijne \ernedering en
angsten. . . . De kinderen zullen hun
walging voor hunnen vader ver
smoren ineen bad van champagne. . . .
Ook van deze dinsfon bon ik nu. . . .
\erzckerd....