Historisch Archief 1877-1940
No. 2652
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 MAART 1928
19
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
PATRIA
BISCUITS
De film-hydra
door MELIS STOKE
T_I ET Olympisch jaar brengt tevens,
wat 's Gravenhage betreft, eene in
ternationale filmtentoonstelling, waar
duizenden kilometers internatio
naal trilbeeld aanschouwellijk zullen
maken hoe het menschdom omvangen
en omslingerd is door de zwart en
witte slang. De slang die, zwijgend,
mér invloed over het lot der men
schen heeft gekregen dan de sprekende
uitoefende op ons aller moeder, en
door haar op ons.
Het is goed dit jaar te constateeren
dat de film thans definitief de wereld
veroverd heeft, en niet slechts de tast
bare wereld, maar ook die des geestes:
de geschiedenis, de volkenkunde en
het gemoedsleven.
De gulzige filmslang heeft alles
opgeslokt, tot en met de letterkunde...
en zoo is het dan mogelijk geweest dat
dezer dagen de U.F.A.-film Faust"
werd aangekondigd als:
...een meesterwerk naar de
Duitsche legende, waaraan ook
Goethe zijn optra ontleende..."
Afgezien uu nog van de cultureele
vergissing van de aankondiging, is
hier vastgelegd dat de film alles voor
zich opeischt: de legende, het werk
van. een zekeren Goethe en dat van
een zich noemenden Gounod.
De ongelukkige onbekende Goethe,
die zich wellicht had voorgesteld de
legende door zijne dramatische be
werkingspogingen wereldbekend te
maken, wordt tegelijk met don
ongenoemden prutser Gounod van het
terrein gejaagd dat de film zich ver
overd heeft om er een Million Dollar
Jewel-de-luxe Production op te
bouwen.
En zoo zal het verder gaan.
Het terrein der historie en der
letterkunde zal worden volgebouwd
met gevels van stuc en bordpapier,
en dan schreeuwen de. lichtreclames
en kleurige aanplakbiljetten ons toe
in de volgende bewoordingen:
DB ZONDVLOED
Super Artistic Jewel met Claire
Rhodesia.
Voor deze film werden zeshonderd
millioen kubieke meters water ge
bruikt,
PARKEEREN
De Nederlander houdt Amerika in eere.
De Yankee parks the car". . . . Dies gaat ons volk parkeeren
en stelt zijn auto's op de openbare straat
waar 't volk zijn lieven lust den vrijen teugel latot.
Wij namen 't icerkwoord aan. Het leek ons kort en pructisch.
Toch bleek in de practijk het nieuw gebruik niet tactisch.
De Nieuice Wereld heeft het vruchtbaar toegepast. . . .
De Oude heeH. .. : gegapt. . . . gesneden en bekrast. . . .
Helaas. . . . wij gaan gebukt door eeuwen van beschaving,
en wie dat niet gelooft, aanvaarde hier ter staving
van deze stelling 't geen zich liter heeft voorgedaan
aan menschen die op straat hun u'agen lieten staan. . . .
De eene icas hem kwijt. . . . Een tweetal jonge borsten,
die zuchtende het juk van generaties torste»,
deed er een tochtje mee en reed hem in de gracht.
Dat is de drau'back van een talrijk voorgeslacht.
Een ander vond zijn car versierd niet diepe krassen....
Een soort van Runenschrijt, dat in de lagere klassen
van 't Europecsche volk nog atavistisch leeft,
en iets waaraan de jeugd bij voorkeur uiting geeft. . . .
Een derde vond zijn band doorploegd van diepe kerven.
Een daad bedreven door de zicaar-belaste erven
van ridders uit den tijd toen. met het zwaard ter hand,
men uitloog op den tocht naar 't ver en Heilig Land.
.... Zoo werken voorgeslacht en de cultuur der oudheid
op d'Eiiropeesche jeugd en. prikkelt haar tot stoutheid. . . .
Dat is de drau-back van dit oud-besehaatde land,
O. ... jong Amerika, dat aan den overkant
nog generaties hing 'moet sukkelen en lecren
.... lot men zijn auto niet meer veilig kan parkeeren. . . .
MELIS STOKE.
r°TA.HILlENs
Geweldige uitwerking van het zoo
onvolledig verslag in den Bijbel.
HAMLET
of de avonturen van een Prins van
D enemarken.
Jaren geleden op bescheiden schaal
door den Kngelschen componist
Shakespeare getoonzet, maar waarop
deze zijn tanden gebroken heeft !
Ziet hoe wij dat varkentje waschten!
DANTE
of een avond in de hel.
Bewerkt naai' de gegevens des tijds
door Dante gebruikt voor zijn no
velle. Maar heel wat pakkende!' !
GlJSBRECIIT VAN AEJI8TEL
in de hoofdrol Pierre des Sapins,
naar dezelfde geschiedenis waaraan
destijds Vondel y.ijn /.wakke roman
netje? ontleende.
DE VREK,
oer-komische product u
Amalgamated Arlists
Wochla in den titelrol.
van Th
met Buste:
Lachen lachen lachen.
Kaar het verhaal dat ook naar be
scheiden krachten door Molière werd
verwerkt in zijn schets.
DE KOOVEUS,
spannende million-dollav-productie,
een groot sch drama naar liet verhaal
waaraan destijds Schiller het gegeven
heeft ontleend voor /.ijll Opera Bout'te.
Thans voor het eerst breed opgezet
ten koste van millioem n guldens !
Moot AMERIKA,
geografische film. Leerzaam. Naai
de gegevens di-stijds door
C'olumbus in zi.'n rapport verwerkt.
l'.n dan '/.al eindelijk de tijd aan
breken waarin de film zoo almachtig
geworden, is. dat /.ij al die oude
bronn 11 en half-vergeteJl auteurs maar
verzwijgt.. .
Waarom ook niet.. . ?
Scenariii-sclirijvers als Goethe,
Sliak* s;)rare i-u 1'auti' /.uilen immers geen
bureau voor auteursrechten in den
arm nemen.. . l'
Nieuwe uitgaven
\. .S'. Ljeskoir. De Itussisclte
Lady JMacbeth. Vcrt. uit het
J{UHK. d. X. van Praag.
Atnuterdain z.j. et/ffardt'x
Boek- en, niuziekhandel.
Ljeskow is een der schrijvers van. de
rijke liussisehe letterkunde, tier 19e
eeuw, die bij ons nog weinig bekend
zijn. Ik meen, dat dit het eerste werk
is van hem. dat in Noderlaiulsche ver
taling verschijnt. Het is niet he.t meest
typeerende voor den geest van
Ljeskow's kunstenaarschap, maai' het
is, op zich zelf beschouwd, een boeiend
stuk romantiek. Door de verschrik
kende hevigheid van do feiten wij
zien hier een jonge vrouw, die terwille
van een schuldige liefde haar schoon
vader, haar man en haar neefje ver
moordt zou het verhaal raken aan
het drakerige, als niet de kunstige
bewerking en de scherpte der psycho
logische uitbeelding het op een hoog
niveau had gezet. liet slot van de
vertelling, de verbanning naai' Siberië,
waarbij de minnaar de vrouw ontrouw
wordt en zelfs zoover gaat, dat hij
haar hoont en beleedigt met een
andere vrouw, is van een
snerpendwreede tragiek.
HERMAN MIDDENDORP
MIJNHARDrS
-tabletten
tegen VSTStOppinQ
Doos 60ci. Bij Apoth.en Drogisten