No. 2653 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 APRIL 1928 29 Automobiel ee door C. A. KLAASSE T NDIEN iaën" de jongste ontwikkeling van het economist leven oppervlakkig gadeslaat, zou men geneigd zijn te veronderstellen, dat alle krach ten ia de wereldhuishouding gericht zijn op het voordeel van hen die den automobiel bezitten of den eigendom vaa zulk een vehikel ambieeren. Telken jr.ve vindt men van de voornaamste merken een nijuw model aangekondigd, en de fabrikanten voeren een hardmekkigen strijd om door op de spits gedreven verfijning van elegance der carros serie en zoo groot mogelijke technische volmaakt heid de hegemonie op de markt te verkrijgen. En die verbetering van het den automobilist voor gezette product gaat gepaard met geleidelijkeprijsverlaging. j§* En alsof hiermede nog niet voldoende was gedaan ten gerieve der koopers, is naast de daling der aaaschafkosten een congruente beweging in bedrijfs kosten te bespeuren. De deelen, die het meest aan slijtage onderhevig zijn en telkens om vernieuwingvragen ??de banden zijn in prijs teruggeloopen, terwijl ten slotte de dagelijks weerkeerende uit gave, de kosten van brandstof, aanmerkelijk zijn gereduceerd. Wat nu betreft de oorzaak van dit verschijnsel: men behoeft slechts de productiecijfers der groote fabrieken te bezien om te ontdekken dat voor een zeer belangrijk deel de kostendaling kan worden verklaard uit vergrooting van de omzetten, die een ver doorgevoerde rationaliseering mogelijk maakte, en daardoor de efficiëntie enorm ver hoogde. Het kan niet ontkend worden dat hier een zekere wisselwerking heeft bestaan: zoodra men de prijzen kon verlagen, ontstond een grootere vraag, die in hooge mate werd gestimuleerd dooi' het opkomende afbetalingsfinaacieringsbedrijf. En de gestegen vraag deed vanzelf den kostprijs weer terugloopen. Daarnaast echter is nog een andere oorzaak aan te wijzen. De automobiel is grootendeels vervaar digd uit z.g.n. basisproducten, d.w.z. producten die in verschillende takken van bedrijf worden aangewend, en waarvan dientengevolge het prijsverloop kan worden, beschouwd als een index van de algemeene conjunctuurbeweging. Kn juist van die basisproducten hebben in de laatste jaren ver schillende een min of meer sterke prijsdaling onder gaan. Daaronder valt ook de petroleum, waardoor de kosten van drijfkracht een reductie boekten. .Ik moge hier enkele voorbeelden aanhalen: de rubberprijs daalde van Maart 192(i tot Maart 192s met circa 50 pt't. Tin liep in die periode terug met 23 pC't., lood met tl pt't., zink met :}() p('t.. ter wijl steenkool een in nagenoeg alle, takken van bedrijf als hulpproduct in gebruik xijnd materiaal met 15 pCt. daalde. Ten slotte. onderging de ruwe-olie-prijs in genoemd tijdvak een daling van 25 pCt. En ware het niet dat juist de staalprijs (tot op zekere hoogte onder den druk van het staal kartel), die zulk een relatief belangrijke beteekenis heeft, zelfs een kleinigheid gestegen was. dau zou. de invloed nog meer apert zijn geweest. ( Waar de prijzen van deze grondstoffen niet alleen in de automobielnijverheid van beteekenis zijn, veeleer als basis voor onze heele productie zijn te beschouwen, is het begrijpelijk dat de dalende beweging, waarvan ik melding maakte, in ruime kring de aandacht heeft getrokken. Legt men zijn oor te luisteren naar hetgeen de vakmenschen oordeelen, dan zal men in de meeste gevallen het woord overproductie dikwijls te hooren krijgen. Zoo zelfs is die overproductie over de tong gegaan dit zij gemeengoed is geworden. Van de overpro ductie vaa petroleum, heeft ieder gehoord en ge lezen, ook van de te ver opgeschroefde voort brenging van steenkool, terwijl in de rubbernijverheid de omvang der productie voor de En gelsche regeering aanleiding is geweest dwingende maatregelen tot beperking te treffen. ^ Nu kan de overproductie twee oorzaken hebben: of stijging in de voortbrenging, of daling in de consumptie. Het merkwaardige is dat in de meeste gevallen die ik boven releveerde, de stijging van ARHHEH5CHE HYPOTHEEKBANK PANDBRIEVEN BEURSKOERS , DIRECTIE H? 5.J.VAfiZlJ5T-M?J.F.VERSTEEVE de productie als gróndoorzaak is aan te wijzen. Deze stijging was in de na-oorlogsche jaren niet alleen begrijpelijk maar zelfs wenschelijk. Een zeer groote achterstand in v oorraden was in te halen: de oorlogsreparaties eischten groote kwanta grondstoffen, hetgeen aanleiding werd tot een algemeene prijzenhausse. In 1925 echter kwam een eind aan de toename van het verbruik, een stationaaire toestand trad in. Kn toen de productie zich daaraan niet dadelijk wist aan te passen. moest een prijsdaling volgen.. Bij sommige pro.ducten echter waren factoren werkzaam die zoo niet principieel dan toch gradueel afweken van de hiervoren geschetste. Zoo b.v. bij rubber. Ondanks het feit dat de consumptie, bleef toenemen, door de ongebreidelde stijging in voortbrenging en. ge bruik van automobielen, daalde de prijs van dit artikel het sterkst. De oor/aak is ten deelt; hierin te zoeken, dat, nadat in, HI23 de Engelsche re strictie was ingevoerd, de prijzen kunstmatig waren opgedreven. J)e handel, nieuwe prijsvorhooging tegemoet ziend hamsterde, en dientengevolge liep de prijs nog meer op. De reactie welke op die beweging volgde, kon door het opnieuw in werking treden van de restrictie niet worden opgeheven. Ook met betrekking- tot petrol-eumproducten kan van overproductie door onevenredige, ver meerdering der voortbrenging worden gesproken. Ook hier toenemend verbruik en desondanks prijs daling. Vooral het bekende Seminoleveld in de Vereenigde Staten heeft in dit opzicht van zich doen spreken, doch andere gebied.en, als b.v. Venezuela lieten zich evenmin, onbetuigd. Ten slotte verdient nog de steenkool speciale vermelding. Sedert eenige jaren is de voortbren ging van dit product sterk gestegen men heeft zelfs van roofbouw gesproken --. tieruimen lijd stelt men pogingen in het werk om te geraken tol internationale samenwerking op het gebied van productie en verkoop, teneinde de prijsafbrokkeling te remmen. Ik heb in het vorenstaande willen aa.ntoonen dat inderdaad niet betrekking tot sommige grond stoffen bijzondere, zoo men wil toevallige, fac toren. a,ls oorzaak eener sterke prijsdaling zijn aan te duiden. Maar alle prijsbewegingen, hebben, toch dit gemeen, dal zij mede gedetermineerd zijn dooi de algemeen dalende tendens in het prijsniveau. In alle landen i.s het index-cijfer gedaald afgezien van landen met gedeprecieerde munt al is het dan ook in mindere mate dan de aangehaalde basisproducten. .Maar de laatste maken un een maal elke prijsgolf a, fortiori mee. De oorzaak van die algemeene reductie van het prijsniveau, wa.a.rover een volgend maal misschien meer. .stipte ik hierboven, reeds aan: de reactie op de na. den oorlog volgende hoogconjunctuur. RIJM-KRQNYCK Militaire hoofdtooi door MELIS STOKE De Minister van Ooriog heeft, na velschillende wisselingen tu^schen veldmuis, kepi en diverse modellen van helmen, besloten de kepi eentgszins gewijzigd te handhaven. K c n it/liciïrni'rtiU'tK, dit' huur //// en oude hoede» bitter haatte, nnidid zij ga/irne ircrd reneend. en mui het kleine Iractfinent niet reel mocht doen doe/i reel moenl luien. sprak aldus mei i'enijit en spot: Mijn echtgenoot draagt elk seizoen een, nieiitc model run helm i>f kept. dat hij geen mode achter ,~ij. . . . Maar kijk eens uuur dien hoed i:un mij. . . . .' Zoo hij mij Hei hud. dun begreep 'ie irat hij als man voor mij moest doen. . Toen zei haar man : op Itoogcn laai. en niet o/> last vun modegrillen ruil ik mijn hoofdtooi telkens om. maar 'k lig a/s officier te krom dan dat ik zoo 'k nl zulks tnoehl n.-illen een hoed kon kiezen die mij past. . . . Mevrouu'. die nogal licht gemakt i.s. vroeg audiëntie bij Lambooi/. . en vroeg naar zijne verdere plannen. . . . Lambooi/, begrijpend dut zijn mannen gebukt gaan onder vroutcetttooi, ontwierp een kepi die. . . , vermaakt is, . . . Beurs-spiegel Donderdag, 5 April. f~\ E rubberbom is gisteren gebarsten. Baldwin heeft do verklaring afgelegd dat de onder zoekingen inzake de effectiviteit van het restrictie stelsel hadden geleid tot de beslissing dat, met l November a.s., dit stelsel buiten werking dient te worden gesteld. De beurs lieefl daarop gerea geerd niet een terugslag in de koersen. Of na, het geen, reeds in de aandeelkoerseii verdisconteerd was, deze daling nog gemotiveerd wa,s. is <le vraag. Ken quantita.lief exacte waardeering van dit dooi' velen reeds voorziene besluit. /,<tu trouwens uiterst moeilijk zijn. Ik schreef eed. vorig maal reeds, dat, gezien het gemis aa"n el'l'ieient teruitvoerleggen dat ineu .steeds aan het beperkingsstelse] heeft toegeschreven, liet niet consequent is aan een ophoffiug van l'et systeem een groot e waarde toe te kennen, liet is trouwens de vraag of de, Amerikaaiische koopers. die /.eer groole voorraden hebben opgeza.meld, en daarvan, dus hef risico dragen, wel een, onomstreden belang hebben bij pri.jsda.ling: en die koopers. die .stevig georgani seerd zijn., oefenen een belangrijken invloed uit op de prijsvorming van, het product. Kn tenslotte is. nu door opheffing van de restrictie, Kngelsche en .Vederlandsche producenten, meer op voet. van belangengelijkheid komen te staa,n, de kans op samenwerking van deze groepen, aanzienlijk ver groot, en zal het misschien, gelukken een vcrkoopersblok te stellen tegenover de zoo gevreesde \merikaansche inkot >ppc»il. .Vu de belangstelling in de kunstzijdehoek weei' eenigr.zins gaat tanen en. de speculatie even. moet bekomen van de do'ir de ononderbroken, koers stijging ondervonden sensatie ik denk hierbij in het bijy,on,der aan Internationale Viscos<> richt men onmiddellijk liet oog op een ander fonds, dat evenals kunst zijde waarden als specifiek conjunct imraandecl >s t e beschouwen. De Philips' a,andeelen konden zich deze week in. een bijzondere opgewekje stemming verheugen, en Je koers die reedeenigen tijd vast was geweest kon, verder monteeren. Kn nauwelijks is het de (HM) p('t. gepas.seer<l (il' er ga-nj. voorspellende stemmen op die aa,nkondigen dat eerlang1 het volgende honderdtal zal worden overschreden, \\aaroni niet r Men heeft, wel niet minder reden, in kollen lijd een. fonds een Ui-lal percenten zien oploopen. Men realiseere dat voor een fonds dat lillll |>('t. noteert een. koers stijging van UHI p('1. niet meer ila.n U> a 17 p('t . van de effectieve waarde beteekent. De radioindllütrie heeft goede \ 'ooi-uit zic-llt ?(?!).. ell Philips heeft met zijn uit nemen.de w etenseha-ppelijk teclinische organisatie een goede kans om aan de spits te staan., zoowel wat betreft de voortbrenging vjin reed:- in den handel zijnde a.ppa-ratcn. als wal betreft het invoeren van nieuwe vindingen. De Dnitsche kapitaalmarkt schijnt een. niet te stillen, honger naai- middelen te hebben, l')n. ondanks de gestegen spaa,rkracht van de Duitsche volkshuisliouding ka,n men bij lange na de behoefte niet dekken. Sedert eenige maanden is de stroom van l (uitsclie emissies i >p buit enlandsche markt en weder aanzienlijk verbreed. Doch ook de Duitsche inheemsche markt heeft behoorlijke bedragen moeten venverken. Ik releveer slechts de emissie van preferente aandeelen van Ifeichsbahn. die van ii p('t. c.onvei'1 eerbare bonds der !.(!. Farben iudd.st t'ie. en. van verschillende gemeentelijke lee ningen. Nu is wel van. huiteidaiidsche zijde <>p die in Duitschlan.d geëmitteerde leeningen inget eekend vooral b.v. op de Keiehsbahn \orzugsaklien en op de U-jarige nol es del' stad Krankfurt doch het meerendeel moest door d.e Duitsehe markt worden gefourneerd. Voor de consolidatie van de /eer omvangrijke vlottende gelneenteschnlden .schijnt men dan ook tot het buitenland te willen wenden via een (iirocentrale-leenilW. N'en déplaise de Ueratungssl elle en de principes die men destijds van den toren heeft geblazen, met betrekking tot leenin.gen. in, liet buitenland. Steeds meer grijpt de macht van het goud om zich heen. steeds meer valuta's worden weer geschoeid op den gouden leest. Yougo-Slaviëen Koeinenie staan thans aan den vooravond vaa de, stabilisatie. Verrijzen geen onverwachte obstakels. da'i. zal binnenkort het, aantal gefixeerde munt eenheden weel' met twee uitgebreid zijn. en liet terrein der deviezenspecula,nten weer meer beperkt. 7al n.:i Frankrijk na de a.,-,, verkiezingen eindelijk de wettelijke stabilisatie in de plaats «stellen Voor de feitelijke? Men ueetut het vrij algemeen aan. O. K.