Historisch Archief 1877-1940
No. 2654
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 APRIL 1928
13
JRembrandt. Portret van zijn broeder Adriaan.
Louvre, Parijs
Oud-Hollandsche
Schilderkunst
door Prof. Dr. W. MARTIN
Tentoonstelling te Rome
TL-T ET is een merkwaardig verschijnsel, en een
bewijs van de behoefte der Italianen om ook
«oude kunst van andere landen te leeren kennen,
dat men thans te Rome, in dezelfde zalen der
Galeria Borghese waar anders Titiaan's Hemelsche
en Aardsche Liefde en Correggio's Danaëhangen,
een verzameling van oude Hollandsche schilder
kunst heeft ten toon gesteld, die duizenden be
zoekers trekt en wier succes met den dag toeneemt.
Deze tentoonstelling, onder patronaat van
Mussolini ontstaan en door het
Iteliaansche koningspaar plechtig ge
opend, bevat niet minder dan 130
schilderijen. Deze zijn ingezonden
?door de uffizi te Florence, de Musea
te Berganio, Napels, Turijn en
Venetië, enkele Romeinsche musea
en particuliere collecties, eenige
particulieren te Turijn, Lucca en
elders, en voorts door het Louvre.
liet museum te Neurenberg, het
Rijksmuseum te Amsterdam, het
Mauritshuis, het museum Boymans
*n eenige Xederlandsche verzame
laars en handelaars. De
Nederlandscho inzending, per specialen
wagon onder deskundig geleide
naar Rome gebracht, bevat l (i
schilderijen, waaronder 2 Vermeers.
2 Rembrandts, drie Hals'en, een
gt-ooten Jan Steen een S. Koninck,
een Terborch enz.
Het geheel maakt een zeer goeden
indruk. Het eerste vertrek be
vat o.m. het groote
waterverfschilderij van Lucas van Leyden, voorstellende
Mozes, water uit de rots slaande en afkomstig uit
het museum te Neurenberg. Voorts vindt men hier
het aanlokkelijke portretje van Agatha van Schoon
hoven door Jan van Score! en nog ander werk van
Lucas en van diens leermeester.
Na aldus een zeer goeden, zij het compacton
indruk te hebben gekregen van de
Noord-Nederlandsche hoofdmeesters der 10e eeuw, komt men
in een groote zaal, waar aanstonds de prachtige
.?groote Jan Steen der fa. Douwes de aandacht trekt:
^en vroolijke familie in een prieel, een der voor
naamste werken uit 's meesters laten tijd.
Daar.naast twee prachtige late portretten van Hals.
Nederlandsche Munt
Holland'i beste 10 cents sigaar
eigendom der Fa. Goudstikker. Tegenover dezen
wand hangt het Meisjeskopje van Vermeer, door
iederen bezoeker als de groote attractie dor ten
toonstelling bewonderd en door de geheele Ita liaan
sche pers vereerd en zelfs bezongen. Daarboven een
bijzonder fraai stilleven met een dooden zwaan, door
J. Weenix (collectie Perez, Rome). Frans Hals is
in deze zaal verder nog vertegenwoordigd inet een
vrouweportret, levensgroot kniestuk.uit het Louvre,
met het pittige predikantenportretje uit het Rijks
museum, met een strandlooper, vlotte, ongemeen
virtuose studie van den meester, ingezonden door
Conte Contini te Rome. Dit is de eenige Frans Hals
in Italiaansch bezit, want zelfs de Haliaansche
musea bezitten geen werk van dezen grooten Haar
lemmer.
Dan hangen nog in deze zaal de Brief van Ver
meer (Rijksmuseum), koeien van Potter (museum
te Turijn), een mooie vroege Wijnants, portretten
door Westerhaan. Honthorst, e. a.
De daarop volgende zaal is geheel gewijd aan
Rembrandt en zijn kring. Dit geheel is zeer im
posant en deze Hollandsche koning onder de schil
ders, van wien nog nooit zooveel werken onder den
Italiaanschen hemel bijeen waren, legt hier een
ieder een eerbiedig stilzwijgen op.
Van de 14 werken, hier op zijn naam, vallen er
drie te betwijfelen, maar de andere zijn des te in
drukwekkender. Das,r is o.a. het groote portret
van den opperrabbijn Saul Levy Morteyra, geda
teerd löfil en ingezonden door Florence. In
zijn grootsche kracht maakt dit hier, te midden
der overige Rembrandts, een veel koninklijker
indruk dan in de uffizi. Het hangt tusschen het
portret van Rembrandts broer uit het Louvre en
het zelfportret van den ouden Rembrandt met de
barret uit de uffizi. Ook het jeugdportret van den
meester, elegant en fleurig van opvatting, hebben
de uffizi ingezonden. Dan is er o.a. de H. Familie
van 1631. uit München, de slapende grijsaard van
1029 uit Turijn, de Paulus uit Neurenberg, de
Suzanna uit het Mauritshuis, het landschap met
de brug uit het Rijksmuseum en de Non uit
Epinal. Laatstgenoemd schilderij, waarover in den
laatsten tijd nogal geschreven is, is veel vooruit
gegaan sinds wij het vijf jaar geleden zagen.
Het was toen in deplorabelen toestand en. is
sedei't verdoekt, 7-oodat van verder afvallen
der verf
Jammer
gelukkig geen sprake meer kan zijn.
genoeg is
deze gelegenheid de
Hercules SugJiers. Landschap. Uffizi, Florence
ongeveer 10 cM. breede strook, die onderaan is
toegevoegd, niet verwijderd en heeft men ook den
later geschilderden rozekrans (want Rembrandt
heeft geenszins bedoeld, een non af te beelden) niet
weggenomen. Bovendien heeft men enkele partijen
wel. andere niet schoongemaakt, zoodat de harmonie
zoek is. Reconstrueert men echter het geheel in
gedachten,, dar; blijkt het een kunstwerk van groote
kracht, niet alleen door techniek, toon, kleur en
lichtwerking, maai' ook dooi' de innige weemoedig
heid dor verschijning. Hot doek is voluit gemerkt
en 1001 gedateerd. De omlijsting is meer dan leelijk.
In 't algemeen x.ijn de Rembrandts. vooral die uit
de rtaliaansctie musea, veel te barok omlijst, liet
goud is te schreeuwerig en, de lijst-vormcn missen
de soberheid, die bij Rembrandts kunst past.
Dat de moderne Italianen dit grit' toegeven, belooft
veel voor de toekomst.
In, deze /aal hangt verder het magistrale meester
werk van Hercules Seghers, het landschap uit de
uffizi. Dan Kuisdftel's, groote doek ..Ie coup de
Soleil", uit het Louvre, geheel onder Rembrandts
G. Dou. Meisje aan 't venster.
Museum Turijn
invloed geschilderd, en voorts werk van meesters
uit zijn sfeer: Lievens. B. Fabritius, l*, de Hooch,
e. a.
Naast de genoemde twee; groote zalen bevinden
zich nog drie vertrekken, waarin tal van kabinet
stukken zijn geplaatst: werken van Dou, Metsu,
Terborch (een uit het Louvre en een uit het Rijks
museum), van Goyen, W. Kalf (een prachtig stil
leven uit particulier Romeinsch bezit, een der
meesterwerken van dezen schilder), Heda (coll.
S. F. van Oss. den Haag), Sweerts (curieuse werken
uit de Accademia di San Lu c a te Rome), S.
Ruysdael (een prachtstuk uit de verzameling Andriesso
te Amsterdam). Th. de Keyser (mansportret uit
Napels, wellicht beter toe te schrijven aan Elias),
en voorts een reeks van karakteristieke werken van
de voornaamste Hollandsche schilders, die in
Italiëhebben gewerkt, waarvan
het mooiste is de zoogenaamde
,,/aeke Geit" van. K. du Jardin,
uit München.
Men ziet. dit is een waarlijk
goed geslaagd beknopt overzicht
van onze 17e eeuwsche kunst
productie, dat wij danken aan
Dr. Jloogewerff's keuze. Het
succes dezer tentoonstelling zal
zonder twijfel het verzamelen, van
oud- Hollandsche kunst in Itali
doen toenemen en. r/.al misschien, in
de eerste plaats ten gevolge heli
ben. dat Frans Hals in. een der
Italiaaasche musea wordt, ver
tegenwoordigd.
Wij mogen dus Dr. Hoogewerf
dankbaar zijn voor wat liij in dezen
wederom voor Holland 's naam in
den vreemde heeft gedaan. Onze
reputatie op schilderkunstig gebied
heeft weliswaar ook buiten de
landsgrenzen een gooden klank,
maar het is toch goed van tijd
oude wapenschild weer een te doen
tijv.. liet
blinken.
Nieuwe uitgaven
De directie van Vueren's Garage geeft, tor
gelegenheid van het vijfjarig bestaan der firma.
een aardig reclameboekje uit, verlucht mot
teekeningon van Bernard van Vlijmen, waarin
den automobilisten kond wordt gedaan op welke
uitstekende wijze zij in van Vueren's Garage
worden behandeld.
Plllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllll
NlllllllimiUUIimmmUIIUIIIIIIimillUU
l J. B, BENNËR & ZOON
^ PIANOHANDFT
= ri^.lNV^ll/\lNJ_yC,l_,
= DEN HAAG
("!VHSTI""
97
HOFLKVEKANC1KUS
NOORDEINDE