DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 APRIL 1928 No. 2654 Een goede raad, die geen geld kost door Dr. W. VAN RAVENSTEYN De grafelijke wijsgeer TJ ET geval is niet van ironie ontbloot. Een, zooal niet in de wereld, dan toch in Duitschland beroemd schrijver, zichzelf noemende en door andereu beschouwd als niet meer of minder dan wijsgeer, auteur van onderscheidene natuurlijk aïtemaal tegelijk zwaarzichtige, degelijke, diep- en hooggaande werken, bovendien nog rijk, tot de aanzienlijkste kringen behoorend, met een echt" gravenkroontje op zijn kaartjes, niet zoo maar een ordinaire professor, maar man van de wereld", wereldreiziger, evengoed thuis en ervaren in de wonderen der Oostersche werelden als in die van het oude kleine Europa en de groote, ware wereld in het Westen, hoe zou het anders mogelijk zijn, of hij vindt in ons land onder het intellectueele publiek, de elite van de natie, belangstellende, wjaardeerende, ja v creërende lezers? '? Is er, sinds Hegel, ja sinds Kant, tot Steiner toe, opit een Duitsch filosoof geweest, die hier geen bewonderaars, adepten, ja een kring heeft gevon den en gevormd, bereid hem te bewierooken en te pi-ijzen? Wij kennen er geen. En waarom zou Herr Graf Keyserling aan dit gemeenschappelijk lot van zijn mede-broeders, voortzetters van de onver gelijke glorie der Duitsche wijsbegeerte, zijn ont komen? Het ware een wonder geweest. Edoch, waarin deze nieuwste representant van de roem rijke en ook door zoo iets als een wereldoorlog en den daarop gevolgden politieken val van het Grosse Vaterland" niet onderbroken keten van wijsgeeren, zich van zijn eenvoudiger voorgangers onderscheidt, is, wij zeiden het reeds, de ,panderlust." Die wanderlust" voerde toen de tijd weer was aangebroken, waarin de Germaan niet meer als Boche en Hun over het grootste deel der wereld geschuwd werd, naar alle contreien der aarde. En, zoo al trekkende en reizende hoe lapte de groote man het om bij dat trekken de enorme lectuur bij te houden, die van ouds den Duitschen filosoof onderscheidt 'i lustte het hem ook eens een bezoek te brengen aan dit landje, dat het, moge nog altijd voor negen tienden van de groote wereld niet veel meer zijn dan een curiosityahop, dan toch in ieder geval, al ware het maar om het Rijksmuseum en het Mauritshuis, voor een cultuurmensch-van-de-bovenste-plank wel een raisje waard is. Tot zoover ligt er, men ziet het, in het geval niets curieus. De grafelijke wijsgeer of wijsgeerige graaf de combinatie is, zelfs of juist in onzen na-oorlogschen tijd aantrekkelijk om het aparte," ja unieke, zij heeft het enorme voordeel de volstrekte anti these te vormen tot het vulgaire, alledaagsche en meer-voorkomende kwam niet alleen. Maar, gelijk Caesar, hij zag ook en overwon. Of, beter gezegd, hij won de harten van velen, die hem reeds, voor hij kwam, hoogschatten en waardeer den. Gelijk voor generaal" Booth openden zich voor hem, zij 't ook niet precies dezelfde, dan toch andere deuren, die tot de beste huizingen toegang verleenen. Met open armen" zooals het, wel wat ten onrechte bij Hollanders, maar enfin, in ieder geval met gulheid en gastvrijheid werd hij er ontvangen. Holland's geestelijk patri ciaat ontving hem in de huiskamer en aan den eenvoudigen, doch zoo smaakvollen disch, alsof hij er altijd hadde aangezeten. Ook tot zoover ziet men, is het geval niet wat men curieus zou mogen heeten, want aanzienlijke en vermaarde vreemdelingen zijn hier altijd men leze er de reisverhalen der 17e en 18e eeuw maar op na in onze deftige kringen als kinderen aan huis ontvangen. En zelfs in een echte patricische huizinge kan de gastvrouw niet lederen dag een waarachtigen graaf presenteeren, die tevens een beroemd wijsgeer is. Uw Haar wordt gezond en sterk het krijgt mooier glans het wordt vrij van roos het blijft beter zitten hit valt niet meer uit indien gij des morgens een weinig PUROL tusschen de handen wrijft en dit door de haren uitstrijkt, 't Voldoet iedereen. Goed, doch nu komt het curieuze. De grafelijke wijsgeer vertrekt. Hij zal allicht op gracelijke en grafelijke wijze zijn gastvrouwen dank gezegd hebben voor de genoten spijzen, dranken en verdere bewirtschaftung". Er verloopen eenige maanden. Een nieuw werk alweer een wordt van de grafelijke en wijsgeerige hand aangekondigd. De boekhandelaar, die speciaal opdracht heeft gekregen, bezorgt het bij Mevrouw Die en Die, bij wie de auteur de voeten onder de tafel heeft gestoken en zoo charmant heeft gecon verseerd. Zij en nog een dozijn andere bewon deraarsters verzuimen er een visite of een show" bij Hirsch om, teneinde zich in het nieuwe oeuvre van grafelijke diepzinnig heid en hoogvluchtigheid van ideeën een uurtje te verdiepen. Het boek een reisverhaal ditmaal, of liever alweer, dat den geestig-gevonden titel draagt: Das Spektrum Europas" wordt ge opend. Mevrouw leest, kijkt natuurlijk 't eerst naar wat er over dit land men voelt zich toch een beetje wanneer men als deftige patricische in Amsterdam, Hilversum of Bloemendaal woonfc gezegd wordt, is vol blijde verwachting, daar zij immers zulk een aangenamen indruk van den charmanten, hoogbeschaafden en aanzienlijken gast heeft behouden, en ervan overtuigd is, dat de indruk wederzijds even diep is geweest. En. . . . naarmate zij leest, voelt zij een onaangenaam gevoel haar boezem doordringen. Immers wat staat er, van grafelijke hand, als oordeel over ons land en wat erger is over haar geboekstaafd:1 ,,Ik ken" zóó de charmante gast van den vorigen zomer slechts n cultuurkring in Europa het woord zuiver algemeen, volkomen orthodox bedoeld, dus niet volgens de opvatting van Fobenius waar een cultuur der leelijkheid is waar te nemen: dat is de Nederlandsche." Aai ! En Mevrouw had zich nog wel verbeeld, dat haar interieur en haar huis aangename men geling van degelijke en soliede Amsterdamsche patricische huizinge en de beste, zich daarbij aan passende specimina van moderne Hollandsche binnenkunst, beroemd in geheel Europa voor zoo ver zij wist de vergelijking kon doorstaan met wat de grafelijke gast aan fraaie behuizingen en interieurs op zijn vele reizen alzoo onder de oogen had gekregen ! Mevrouw las verder, en zij stuitte op deze zinnen: Als alle vreemdelingen kende ik, voor ik met de meest beschaafde elementen kennis maakte, slechts het materieele, vette type. In het volk speelt dit type inderdaad een groote rol. ooA1 in de adellijke kringen. Bij de beschaafde elementen viel mij integendeel direct op, hoe weinig zij eten en ie eten (/even; 's middags zooveel als men in Noor delijke landen bij het ontbijt krijijt en 's avonds ook heel weinig," Dat was nu de indruk, dien haar zij meende het tot dusverre en niemand had haar ooit uit den waan geholpen ! keurig en met Hollandsche degelijkheid en Hollandschen overvloed voorziene koffietafel," alsmede dat aardige koude soupeetje, waar zij nog speciale opdracht voor had gegeven aan het personeel en waarbij de graaf zoo briljant was geweest, per slot van rekening had gemaakt ! En, waarlijk, de ironie, die hij er aan toevoegde was niet geschikt om deze onaangename pil te verzoeten: Toen vernam ik Herr Graf Keyserling dat de zeehelden de Ruyter en Tromp slechts nmaal per week vleesch plachten te eten. en eigen lijk steeds als asceten leefden. En toen begreep ik ook de beteekenis van het Nederlandsche stil leven" in Nederland heeft men dit genre waar schijnlijk uitgevonden; men toonde op schilderijen, wat men in nature niet voorgezet kreeg " Maar. . . . het ergste moest nog komen. De Hollandsche mannen las zij verder zijn eenvoudig huichelende Puriteinen. Maar aangezien een huichelende Puritein nu eenmaal in onzen tijd een onzinnigheid in zichzelf is, hoeft men dat puri teinisme niet au serieux te nemen. Blijft alleen: het huichelen, waardoor /,ij zich van bijv. 's gra ven landgenooten onderscheiden. Prettig te lezen voor een Hollandsche vrouw men is dat dan toch is dit nu wel niet. Maar enfin ! Doch nu het oordeel over de vrouw zelve over Mevrouw zelf dus. Het staat er: de graaf heeft bij haar slechts een NEEMT EEN PROEF MET DE Caramel en Toffee van de Lancashire Confectionery Products ELANDSTRAAT No. 77f DEN HAAG buitengewone armoede aan Reiz" wat wij immers het beste met aantrekkelijkheid.. bekoorlijkheid vertalen:' geconstateerd. En daar volgt nog een heeleboel meer ! Maar is dit niet genoeg en meer dan genoeg':' En, in haar heart of hearts" had Mevrouw nog wel geloofd, dat zij. nu ja dat haar verschijning dien middag en ze mocht toch waarlijk gezien. worden: ze had nu juist toevallig, heel toevallig. haar beau jour gehad en dat nieuwe robetje «?«.». allerliefst: zóó van De Vries, ze had het daar net precies uit een aantal uitgepikt ! op den wél hooggeleerden maar toch ook zoo echten homme dumonde, nu ja, toch wel een beetje indruk had gemaakt ! Aai, aai ! Een totale armoede oftewel gebrek aait Reiz ! Ja, het stond er ! En de rest kon haai-. eerlijk gezegd, niet veel meer schelen. Maar zij zou dat nam ze zich voor in 't vervolg nog voorzichtiger zijn bij het vragen van gasten, ook al waren ze tienmaal graaf en nog geleerder dan deze ! Eerlijk gezegd: het gaat ons net als het Amsterdamsche mevrouwtje- Ons kan het ook niet verder schelen, wat voor w'ijsheid de grafelijke wijsgeer over ons en over andere landen nog ten beste geeft in dit alweer zoo machtig interessante boek. Maar als wij geloofden dat het iets baatte.. zouden wij onzen beschaafden landgenooten wel een goeden raad willen geven. Als wij geloofden dat het iets zou baten. Maar wij gelooven het niet. Den raad namelijk om in 't vervolg geen geld meer te besteden aan dikke Duitsche ..wijsgeerige'" boeken. Tentoonstellingen Indanthren-Huis, Amsterdam. Decoratie en.> Jachttechniek. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Verzameling oude Japansche Chablonen. Tot 10 April. Garage van Vueren. Corn. Krusemanstraat 5lï. 58, 60. 62, Amsterdam. Tentoonstelling van Auto toebehooren. ter gelegenheid van het 5 jarig bestaan. Tot 21 April. D. G. Santee Landweer, Amsterdam. Schilderijen. van Mej. M. E. van Regieren Altena; Hollandsche prentkunst en teekeningen. Tot 25 April. Huize Van Hasselt. Schiedamsche Singel 35^ Rotterdam. Werken door J. Lodeizen. Tot 27 April. Nationale Kunsthandel, Jleerengracht 435 Am sterdam. Werken van Paul Arntzenius. Tot 28 April. De Bron, Zoutmanstraat, hoek van Speyckstraat 43, den Maag. Werken van E. V. van UytvanekTot 29 April. Galerij van Moderne Kunst, Vondelstraat 10,. Amsterdam. Werken van B. Westendorp-OsieckTot 30 April. Willern Brok, Hilversum. Werken van Suze Bis schop?Robcrtson en Corry Demmink. Tot l Mei. De Bron, Zoutmanstraat hoek v. Speykstraat 43, Den Haag. I?ebeau-glas uit Bohemen. Tot l Mei,. .,l)e la Paix", Coolsingel 103, Rotterdam. Opbouw", Internationale Architectuur. Tot l Mei. ..Voor de kunst", Nobelstraat 12, UtrechtWerken van Kinderportretten uit alle tijden. Tot 7 Mei. Galerie d'Art Francais, J. P. v. Deene. Keizers gracht 752. Werken van Jean Bei-sier, Mauricc Brianchon. Georges Lecarori, Raymond l.equeult-, Philippe Ie Molt. Tot '?> Mei. BINGHAM & LUGT Haringvliet 85 ROTTERDAM