No. 2654 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 APRIL 1928 Nieuwe Nederlandsche verzen door A. DEFRESNE Moskou's agitatie in Japan Hemel en Aarde door J. W. F. Wemmeus Buning. Em. Querido Uitij. Mij., Amsterdam, 1927. Het komt mij voor, dat deze bundel als verslag over des dichters innerlijk merkwaardiger is dan als verzameling verzen. Twee innerlijke gesteldheden toch zija in de productie van deze gedichten werk zaam geweest. De eerste is die, waarin de dichter zijne gevoelens rechtstreeks uit in voorstellingen, die zijn. persoonlijk gemoedsleven mededeeleii. Hieruit zijn ontstaan Vlam l, 2 en 3, en Terzinen. De tweede innerlijke gesteldheid is die, waarin de gevoelens geuit worden niet meer rechtstreeks, maar na een abstrahatie-proces, waardoor zij ge transponeerd worden in dermate onpersoonlijke voorstellingen, dat zij zonder kunstmatige analyse niet meer als die des dichters te herkennen zijn. Uit deze innerlijke gesteldheid is de rest en het overgrootste deel van den bundel voortgekomen. Men zou de eerste groep verzen dus zuiver lyrische, de tweede groep epische verzen kunnen noemen. Zeer eigenaardig is in dit verband Ballade, een gedicht, dat uit gelijktijdige werking van beide innerlijke gesteldheden is voortgekomen, als de rechtstreeksche uiting van strikt persoonlijke ge voelens, echter in den mond van anderen gelegd. Beschouwen wij nu de eerste groep verzen, dan neigt men tot de veronderstelling, dat er sinds den bundel Dood en Leven" bijna geen ontwikkeling in des dichters innerlijk plaats gevonden heeft. De gevoelens toch van Vlam l, 2 en 3 en van Terzinen zijn niet meer dan variaties van die uit ,,Dood en Leven"; alleen zijn zij zwakker en de verzen dus minder, zooals dit steeds met innerlijke herhalingen het geval is. Vergelijkt: HEN VLAM. i. (Hemel en Aarde) Een Vlam, die door het ven ster sloeg te onverwachts, te midder nacht; een ziel die radeloos ant woord vroeg aan slaper, die te lang be dacht, OUDE VERZEN 4. (Dooi en Leven). Een ranke vlam, een stil dun vuur zweeft tusschen mij en de natuur Mij ziet uit die beminde oogen een stiller, dieper wezen aan een vlam waartoe de ziel moet gaan, verlies is ieder ander pogen. Liggen aan In Memoriam Patris en aan Vlam 3 variaties van een en hetzelfde gevoel ten grondslag, zelfs de beelden, het rhythme en de zinsbouw vertoonen onmiskenbare overeenkomsten. Vergelijkt: EEN VLAM. 3. (Hemel en Aarde. Hoe is het, dat ik mij hier bevind ovei dit landschap van bosch en wind waar geen vogel een rustig nest in vindt. Hoe is het dat ik mij hier bevind IN MEMORIAM PATRIS. ( Dood en Leven). Ik stond op een witten heuvel ineen ijskouden wind; op het besneeuwde kerkhof ligt er een die de rust niet vindt. hoe is het dan dat deze mensch Teekening voor de Groene Amsterdammer", door L. J. Jordaan Het behoeft natuurlijk geen betoog, dat Vlam 8, hoewel op zich zelf een zeer goed vers, bij het ont zaglijke In Memoriam Patris ver achterblijft. In verband met dezen innerlijken stilstand is het overmatig voorkomen van epische verzen zeer merkwaardig. Vertoonde de dichter reeds in .,Dood en Leven" deze epische neiging, Hemel en Aarde" bestaat voor ongeveer 70 pCt. uit verzen van de tweede groep. Vergelijkenderwijs gesproken maakt het den indruk alsof zich langzaam een episch gor dijn opgetrokken heeft tusschen des dichters visie en zijn persoonlijk innerlijk leven. Het is alsof hij zijn persoonlijk innerlijk leven niet meer ziet. Dit zou de veronderstelling, dat er niet veel persoonlijks aan innerlijk leven gebeurde staven, terwijl dan de zuivere dichtdrang tot deze puur poëtische en epische bedoening dwong. Er schuilen in de epische verzen inderdaad vele eigenschappen, die voor deze veronderstelling pleiten. In alle verzen b.v. zit iets krampachtig», doordat de dichter merkbare Zenuwachtig, Overspannen en Slapeloos Mijnhardt's Zenuwtabletten zullen Uw zenuwen kalmeeren en sterken en Uw slapeloosheid verdrijven. Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten. HALT! WAAR KOM JIJ VANDAAN?" VAN EH DE EH ONTWAPENINGS-CONFERENTIE!" moeite heeft moeten doen, zijn visioen klaar inge steld te houden, het boeide hem dus niet al te zeer. Dan is het zeer goed merkbaar, dat er af en toe al te toegespitste aandacht is besteed aan betrekkelijk ondergeschikte woordkeuze, hetgeen slechts bij gevaarlijke innerlijke rust mogelijk is. Dan drijft de dichter hier en daar niet op eigen innerlijke krach ten maar op voorbeelden, in het bijzonder dat van Vondel. Ziet de terminologie: hoogsten trans, ge dierte, gevederte, het herhaalde gebruik van comparativa: wilder glans, valer licht, liet voor het begin der 17de eeuw specifieke aanspreken van den bedichten persoon: ..Ach, Adam, wandelaar, op Uwen rijkdom prat". Zou dus inderdaad Werumeus Bunings gemoed de lyrische uiting staken en hem dwingen tot epiek 'i Een volgende bundel zal daar hot antwoord op geven. Gezien zijne buitengewone lyrische gave en het zwakker zijn der epische verzen, zou ik echter zijne aandacht willen vestigen op den dramatischer! vorm, als het midden houdend tussclion beide. Voor zoover dit thans te beoordoclen is, moet oori versdrama van zijne hand buitengewone; hoedanig heden vertoone.n. Kv is echter tor verklaring van de overmatigo opiek nog eeiie tweede mogelijkheid, dat er namelijk Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223 wel iets persoonlijks in het innerlijke dichterleven van Werumeus Buning gebeurd is, maar dat de dichter die gebeurtenis niet zien. . . . durft. In dit geval echter moeten wij in deemoedige bescheiden heid aan de onvermijdelijkheid overlaten al of niet correctief op te treden. Paviljoen Vondelpark" Tel. 24190-27595 Oroote en kleine Zalen voor Déjeuners, Diners, Soupers, Bals en Recepties Huize ZOMERDIJK BUSSINK.