No. 2654 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 APRIL 1928 Uit de Natuur: De Roofvogels door Dr. JAC. P. THIJSSE T~} E tjiftjaf is bij ons^teruggtko nen op den eersten lentedag, dat is nog tamelijk tijdig. De voorjaars trek is nu in vollen gang. Wie er niet op let, ziet er niets van. Toch zijn op de drie eerste lentedagen honderdduizenden, misschien milliöen°n vogels door ons land getrokken, langs onze stranden, over onze heiden. De meeuwenbevolking van Amsterdam verandert lederen dag. De zwartkopmeeuwen verlaten de grachten en havens en trekken naar het Oostzeegebied. Andere zwartkoppen komen opdagen uit het zuiden en zoeken hun broedplaatsen op Texel en in Friesland. Groote zilvermeeuwen, in het volwassen kleed met spierwitten kop komen zich nu, a1^ ieder jaar, ver lustigen in de hoofdstad, eer ze de stranden en duinen betrekken waar ze zich vermenigvuldigen. Langs die stranden trekken nu groote scharen eenden noord- en oostwaarts ea over duin en weide trekt troep na troep van kieviten, wulpen, leeuwe riken, spreeuwen. Soms vinden we in den morgen boschjes en valleien vol met koperwieken, tapuiten, piepers, boomleeuweriken, die in den nacht zijn aangekomen en hier even pleisteren. De koperwieken zitten soms bij hon lorden tegelijk te zingen aa:i den luwen kant van de boschjes. Als groot-e rariteit zien we s jms een troep kraanvogels of ooievaars, of nog zeldzamer een zwerm sperwers of buizerden. Vroeger rekende ik er ied"r voorjaar op om eens een gezelschap buizerden op den trek te zien vavi vijftig tot honderd stuks. Deze betrekkelijk plompe roofvogels zijn gemakkelijk te herkennen aan. hun breede vleugels en korten broeden staart, /e vlogen meest op een. hoogte van honderd meter of zoo, maar kregen sjms opeens een bevlieging en onderbraken hun trek om krachtige zweef toeren te volbrengen en schroefden d.an om en door elkaar heen een honderd meter hooger. Dikwijls maakt de vogeltrek den indruk van iets zakelijks dat vlug moet worden afgewerkt en nu is liet verrass >nd, bewonderenswaardig en aandoenlijk om te zien hoe de vogels hun reis even onderbreken om te spelen, te zingen, om vreugd te bedrijven. Dergelijke vreugdevluchton worden op den trek ook vertoond door ooievaars, maar vooral door roofvogels, in d" eerste plaats door buizerden en dan. ook door ruigpootbuizerden, kiekendie ven, sperwers. Veertig jaar geleden kreeg ik die vUeg;->;>elen dik wijls genoeg te zien, thans zelden. Uut ligt er n;et aan dat ik er minier toe in de gelegenheid ben, integendeel. Ik moet dus wel aann-Tiien dat er tegenwoordig minder buizerden zijn dan vroeger en dat de gestadige vervolging der roofvogels haar uitwerking niet mist. Tegenover de vogels is de menseh vrij wel almachtig en het kost hem geen moeite om de groote s lorten, in het bijzonder de groote roofvogels uit te roeien. Wat hem wel moeite kost, dat is de bestrijding van zijn eigen slechte gewoonten. Keuwen lan?? zijn de jagers gewoon jacht te maken op roofvogels. en thans nu die dieren een belangrijke plaats blijken in te n >meu in de huishouding der natuur Koninkl Biomkweekerij Wilbelmina," Charles van Ginneken & Zoon. Znndert, N.Br. Het van ouds gunstig bekende adres voor: Dennen, ter bebossching(uitsluitend Inheemschzaad) Exotische Dennen- en Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wilhelmina.Zundert. en velen van hen nuttig zijn voor menschelijk bedrijf kost het hun moeite om die dieren te sparen. Bij de vogelkenners van de heele wereld bestaat hierover geen verschil van meening. Onlangs zijn door de: Laxemburgsche Vereeniging tot Bescher ming van vogels eenige beginselvragen gesteld tot bekende Europeesche ornithologen. De tweede van die vragen luidde: Welke bepalingen dient een moderne vogelbeschermingswet te bevatten omtrent roofvogels en klauwieren ?" Op deze vraag zijn negentien antwoorden ingekomen. Het beste antwoord geeft prof. Dr. E. D. van Oort, directeur van het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden, Hij zegt kort en zakelijk: Chaque espèce doit tre protégée par la loi. Van Tienhoven, Thijsse en Drijver zeggen hetzelfde, maar niet zoo bondig. De overige antwoorden komen eigenlijk op hetzelfde n?er, met enkele uitzonderingen. De Hongaar dr. Eugen Xagy wil de klauwieren niet beschermen, Ken andere Hongaar, Titus Csörgey, wil toestaan dat de groote klapekster en de grauwe klauwier buiten den broedtijd met schietgeweer gedood worden. Deze heer wil ook het heele jaar door schieten op haviken en buiten den broedtijd op slechtvalk, boomvalk snelleken en Falco cherrug Ciray. Den sperwer schijnt hij te vergeten. Overigens willen ze allen den sperwer te lijf, ge lijk ook onze wetgever heeft gedaan. De havik moet zijn lot deelen. Deze vogel is bij ons zoo zeld zaam, dat wij hem uit alle macht dienden te be schermen. Klders schijnt hij meer voor te komen. De Hongaar Nagy wil voor de bruine kiekendief ook la mort gons phrase. Dr. Werner Sunkel te Marburg wil sperwer en havik tenminste nog tijdens den broedtijd beschermen. Broch de Noor en Floeriche te Stuttgart ook. Chapellier te Versiilles geeft havik en sperwer alleen prijs aan jagers voorzien van een vergunning en keurt premies streng af. Zoo zien we dus zelfs voor havik en sperwer nog dikwijls een gunstige stemming en daarom is van Oori's antwoord ook voor de praktijk het beste. ledere modern'; vogelwet zal toch een bepaling moeten bevatten, die ons in staat stelt, zelfs de nuttigste vogels te bestrijden, wan leer ze onbetwistbaar belangrijke schade aan richten. Hierop slaat vraag i van de enquête der Luxemburgers. Alle negentien de antwoorden /.ijn het hierover eens en ook hier geeft van Oort het beste antwoord: ,.('ertain/-'ment, ma's donn T la permission de tuer les oiseaux protégés seiilemeni après un?; exaiuin ition exacte, faite pa:' un comit de pers ma :s versies dans cette branche". Het 7,iet er dus wel naar uit, dat er in'ern itiona'.c overeenstemming verkregen /al worden, over de besrhermin. ;? van alle roofvogels onder de beper kende bepa'ing van bestrijdin; bij ontwijfelbaar vast gestelde belangrijke schade: Wanneer dit tijdig gebeurt, dan bestaat er veel kan1;, dat we nog eens weer een behoorlijke roofvogeibevolkür;' krijgen. Wij hebben in ons land de ervarin;; opge daan, dat sommige s.>orteii zicb merkwaardig snel kun-i >n herstellen. Het blijft altijd echter de vraag, of <///(? s joT'ten dat wel zullen doen. Dank zij de bes 'herming broeden bij ons sperwers weel' veilig in d" duin -n, laat ons hopen, dat weldra d" buizer den zullen volgen. Kn misschien, maar dun moet heel Kuropa siui»nwerkea krijgen we dan ook weel' ind"ukwekken Ie vreugdevluchten va.l buizerd")! in de lente. 'Nieuwe uitgaven l*H \ientre Tijden, onder redactie van K. Kuitert. No. 1. Willem d" Mérod-. l'it.g. ,1. H. Wolters. (irouingen. Dit boekje is geschreven voor alle belangstellen den in on/.e moderne literatuur. iiizond"rheid voor hoofd'vte-earidklaten. In de verslagen van d" examens voor d" hooi'da.ïte komt telkens dezelt'd" klacht; voor: De Xed"i'!a:idsclie literatuur schijnt voor bijna a'le e;y.uliu"jteri bij l'.MMI te eindiiren. De srrie. wa irva l dit werkje het eerste is. zal een poging zijn om het gebrek a'in kennis va i de hedend'-ba^v.che literatuur te verhelpen. De bedoeling ervan is alleen een a'.gemeene oriëntatie op liet werk va:i d--n schrijver. H". Si>pj/rr. ('htirtot er» ti/\je ~<>t. l'il het Duitsch vertaa'd. Amsterdam. Km. Querido's uit gevers-mij. Ken alleraardigst, spannend boek uii d"ii tegenwoordigen tijd. Kadio. vliegma"hme. lippen stift, d" sla -.ke lijr.. Oxford trouwers, vliegmacliiivs, cocktails. jazz-ba:vl. het echtsclieidii'.gsproces en het l weed" huwelijk tushcher, d" eertijds ge scheiden echteliedd'. spelen hiel' bela \ ;rijke rol l'n. Dit goed vertaald" boek is uitstekend" ontspa vv vvslectuur. THB quALixy CAB IMPORTEUR AföTIKKELJB ALKMAAE KRONIEK Menschenwaarde en Heidendom T~\ K wereld is waarlijk soms verbijsterend en een eenvoudig munïch kan er lan.;' niet altijd uit wijs worden. Ik heb n.l. aan het Heidendom gedacht, aan wat men zoo gewoonlijk .Helden noemt. Kr zijn velerlei Helden. Allereerst Oorlogshelden, Maar daar hoeven wij niet over te spreken: in den oorlog is het Heldendom, als 't ware, bij zijn eigen thuis. Dan de Helden ter zee, ik bedoel de civiele, niet de militaire. Dat zijn zij, die schipbreukelingen redden in een boot of aan een lijntje, met onmiskenbaar gevaar van 't eigen lijf. Ook op 't land komt dat voor. n.l. in de binnenwateren, het behoort dan tot do compe tentie der Mij. tot het Redden van Drenkelingen. In al deze gevallen wordt de liedder geacht een Held te zijn, als 't geval erg lastig was. Op dezelfde leest geschoeid is het Heidendom des vuurs. Wie, onverplicht, een zuigeling uit een brandend perceel redt, is onmiskenbaar een Held, ofschoon dat tegenwoordig niet zoo meer voorkomt, nu er zooveel beroepsbrandweer bestaat. Jn zijn beroep kan men het blijkbaar n'ct tot, Held brengen. Ik las juist van twee loidokkers, die in den Haag van een kerkdak waren gevallen en srdert ..aan de gevolgen der ver won linden overleden", en dat bracht mij eigenlijk aan het denken over het Heidendom. Deze men'jchen, en tallooze andere soortgelijken - - waagden hun leven dag aan dag, niet tot reddin; van hun modemensch. maar om dien evennvnsc.h een. behoorlijk dak boven zijn hoofd te bewaren Kn zij lieten hun. leven, en '/.ij krijgen n'ets dan een kaal berichtje, dat ..het ongeval" verm"]dt. Ik begrijp d at niet goed. Soms zijn ni"ns -Jien'eveiis zoo kostbaar, dat ni"n gouden m"da:llcs en l lelden vereerin;; (in kran'en) over heeft voor wie ze behoudt. Maar als liet een lekke goot of een vuil raam of een reclaui" van Miss Blan/'he geldt, zijn mensrhenleveir; weer zoo goed koop, dat ze. a zooveel per uur, in urt'.s l gewaagd word"!!.. /oud"n het de dramatische en melo dramatische omstandigheden zijn, die d" meuschenwa vde constitueereu en is een janim"reiL'le schip breukeling wel een, kostbaar leven, m-aar een on'>emerkt afglijdend" leidekker niet:1 Al die duizend-n. die dagelijks, als d- natuur lijkste zaak. hun leven op 't spel zetten voor de onbelangrijke nood"ii en t'utiele grillen hun/l-r m"(l"iuensjhen. doen dat gewis niet uit ni'-nschenmin, inair uit hard"n. broods i >od. Doch d" wereld, die daarvan gebruik maakt, om hen. zonder gewetensbezwaren en vaak xiai'.i"i' eenige noodzaak, in het gevaar te drijven, die wereld behoord" haar l leider1.vereerin';' uitsluitend te res.;rveeren voor het oorlogsbedrijf. wa ir 't niet gaat om m»nschenredd"ik. maar om ineiviehen doodslaan, F. C. DE KEUZE UWED MEUBELEN 15 NIET VOLLEDIG, ZOO U ONZE TOONKAMERS NIET HEBT GE ZIEN II II ^ ^^MEUDEL. = FABRIEK MESKER 10PA R K STRAAT 1WDEN -> MAAG ini miiniiiiuii n iiiiinmuii i