Historisch Archief 1877-1940
Ko. 2654
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN, 14 APRIL 1928
Voor vrouwen:
Indisch fruit op onze tafel
door J. G. SINIA
Sawoe Manilla
NS eerste middagmaal op Indischen bodem:
Dat was in een hotel te Batavia en natuurlijk
was het rijsttafel", met al die vreemde, eigenaar
dig geurende en sterk gepeperde gerechten, waar
van in ontstellende mate steeds maar weer nieuwe
werden aangedragen door lange stoeten van
geruischloos zich bewegende inlandsche bedienden.
Deze maaltijd, waarvan wij ons zooveel hadden
voorgesteld, werd ons echter in vele opzichten
een beproeving, maar het ergste van alles vonden
wij nog de vruchten, welke daarna kwamen
jnangga's en sawoe manilla's. . . . wij vonden ze.
in n woord, afgrijselijk !
Aan dit alles dacht ik weer, toen ik een dezer
?dagen in een winkel sawoe manilla's zag liggen.
De juffrouw, die met den verkoop belast was,
verzekerde mij, dat zij goed ..gingen" wat ik
gaarne geloof, want er wonen hier en in den omtrek
nog al veel oud-Indisch-gasten maar haar ver
dere bewering, dat zij heerlijk waren zij had ze
zelf geproefd zie, dat wilde er bij mij, gedachtig
aan die eerste kennismaking met deze vrucht,
minder gemakkelijk in. Het is ontegenzeggelijk
waar, dat men de meeste Indische vruchten eigen
lijk moet leeren eten, evengoed als dit het geval is
met de zgn. rijsttafel en in den regel heeft men al
eenigen tijd onder de palmen rondgewandeld.
.alvorens men den smaak daarvoor te pakken heeft.
Wil men dus succes hebben met den invoer van
Jndische vruchten dan dient men daarvoor soorten
te kiezen, waarvan men kan verwachten, dat zij bij
het groote publiek dadelijk in den smaak zullen
vallen en te meer. omdat deze vruchten hier uit
?den aard der zaak verre van goedkoop zullen zijn
en men weinig menschen zal aantreffen, die voor
een tweede maal veel geld zullen uitgeven voor een,
Bord met papajas. De doorgesnede u-ooij 3.7-5 Kg.
vrucht, welke zij eigenlijk in het geheel niet lekker
vinden. Dit laatste zal dus het geval zijn met
mangga's tenzij men de goede soorten neemt.
doch deze zijn in Indiëreeds tamelijk duur
sawoes, doerians, niet te vergeten met deze
geweldig stinkende vrucht neemt men n.b. ook al
proeven en met nog vele andere. Toch zijn er
nog vruchten genoeg, die waarschijnlijk even
goed voor uitvoer naar Europa geschikt zijn en
bovendien veel meer kans hebben in den smaak
van het Westersch publiek te vallen. Wanneer wij
pisang, ananas en djeroek (soort sinaasappel)
buiten beschouwing laten, want deze vruchten
kan men toch van dichterbij betrekken en dus
goedkooper, dan zijn ev nog de mangistan. de papaja,
de zuurzak en de ramboetan, om nu maar enkele
van de voornaamste te noemen. De mangistan of
mangis. vooral is een verrukkelijke vrucht.
Binnen de leerachtige bruin-roode schil liggen
de zaden, die omgeven zijn door een witte zaadrok.
Deze laatste, die heerlijk zoet en sappig is, wordt
gegeten. De schil bevat een gele kleurstof die
leelijke vlekken in het tafellaken kan maken
bovendien nog looistof en wordt om laatstgenoemde
eigenschap in de inlandsche geneeskunde onder den
naam van koelit mangis als samentrekkend middel
gebruikt.
Het is jammer, dat men onder deze vruchten
zoo vaak aangestoken exemplaren aantreft en
misschien is dit wel de reden, dat men voor
zoover mij bekend met deze vrucht nog geen
proeven op eenigszins uitgebreide schaal genomen
heeft.
Terwijl men de mangistan lang niet overal in
Indiëaantreft, vindt men de papaja over den
geheelen archipel verspreid. De papajaboom, die
eigenlijk geen boom is, groeit gemakkelijk en vlug,
vereischt heel weinig zorg en draagt als regel rijke
lijk vruchten. Deze, die tamelijk veel in grootte
kunnen verschillen men heeft nml. verschillende
soorten van papaja's doen in. vorm eenigszins
denken aan een kalebas. In de lengte opengesneden
vertoonen zij het sappige, oranjegeel gekleurde
vruchtvleesch, terwijl daarbinnen, in een holte.
de tallooze op zwarte peperkorrels lijkende pitten
liggen. De papaja behoort tot de meest gezonde
vruchten in Indiëen het vruchtvleesch, genuttigd
met enkele druppels citroen en wat suiker, valt bij
haast lederen totok in den smaak.
De zuurzak. onevenredig groot in vergelijking
met den tamelijk kleinen boom, welke deze voort
brengt, doet. de naam geeft dit reeds aan, donken
aaneen zak. De vrucht is groen van kleur, soms moei'
dan 2 d.M.lang en hoeft een zacht.wit vruchtvleesch.
waartusschen zich de platte, glimmend zwarte pilt en
bevinden. Het vruchtvleosoh wordt gezeefd on
daarna gesuikerd opgediend. Soms ook wel ver
mengt men hot niet fijngeklopt ijs. of doet men
er enkele scheuten port door. doch hoe ook toebe
reid, het is oen vrucht, welke bij den totok ook al
weer dadelijk in den smaak valt.
De ramboetan groeit in trossen aan een tamelijk
hoogen boom. Do vrucht is niet groot ongeveer
zoo groot als een stuiter rood-bruin van kleur on
mot lange uitsteeksels bezet, vandaar ook do naam
ramboet botookent haar. Het vruchtvloosch
is wel smakelijk, doch een nadeel is. dat hot niet
altijd even gemakkelijk loslaat van do vrij harde
zaadhuid en dat men daarvan bij hot don wei
eens stukjes in do mond krijgt.
Over do verdere vruchten willen wij zwijgen,
doch nog gaarne iets opmerken omtrent do mangga.
Van deze vrucht, in nog onrijpen toestand, weet
de Indische huisvrouw oen verrukkelijke moes te
koken, fijner dan do fijnste appelmoes hier in
Holland on wanneer men nu in Indiëeens proeven
nam met het fabriceoron en uitvoeren van deze
moes naar .Holland, zou men naar mijne mooning
althans meer succes hebben dan mot do vrucht
zelf. Deze blikjes zouden bovendien in hot geheel
niet zoo duur behoeven te zijn. omdat Indiëzelf
suiker produceert, do arbeidskrachten daar nog
zeer goedkoop zijn en er streken bestaan, waar
de Manggaboomen in groote hoeveelheid voor
komen (<J.a. Z.-('olobos).
VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE REDACTIE
IN TE ZENDEN AAN HET SECRETARIAAT VAN ,,DE
GROENE AMSTERDAMMER" KEIZERS
GRACHT 333, AMSTERDAM.
Als de lente komt
Teekeninijen voor ,.de Groene Amsterdammer'''
van Erica Tack
A
B
C
A.
B.
Naniiddat/kotsiuumpje in drie nuances
havanakleurige crépe-satin.
Licht bruin lireitxchwanzjaitje geijarneerd
met sabel. Contumnp/e van licht cufé-au-lait
crêpe-marocuine.
Middag-japonnetje van renedakleuriye. cr
pede Chine afgewerkt met crèmekleurig tres.
Oolc het sjabotje en de breede peau du Suède
ceintuur zijn in. dezelfde, tint.
Van alles wat
l Mei-dag = Kinderen-dag
(ïold Duitschland tot dusver als het land dat de
grootste, organisatorische krachten ontwikkelde,
Amerika doet daarvoor niet onder. In do
Vereenigde Staten hooft men den eersten Meidag als de
Dtig i/er kindere» bestemd. Door den oorlog is de
wereld op z'n kop gozot en nu, nog jaren daarna,
is do invloed daarvan te bemerken. Het is daarom
niet t o verwonderen dat kinderen, die te midden
van zooveel verkeerde toestanden zijn geboren en
opgroeien, abnormaal zijn.
Hot is reeds oen groot o verbetering dat er op de
scholen nauwkeurig gelet wordt op oogon, ooren,
nous. kool, tanden on allo mogelijke, lichamelijke
defecten.
Doch nu hooft oen. organisatie van mannon en
vrouwen, die vrijwillig hulp verlo.onoii aan do
rechters van do .Jeugdrechtbaiikon. oen. oproep
aan allo ouders gericht, om op don eersten Mei een
pMi/chinc/1 onderzoek naar do geestelijke gesteldheid
van hunne kindoren in te stollen of te doen in
stellen 011. als zij do noodzakelijkheid daarvan niet
inzien, dan eens een zitting te komen bijwonen van
0011 dor jeugdrecht banken, waar hot volstrekt niet
alloen de kinderen der armen zijn die als beklaagden
voorkomen, maar zeer dikwijls kinderen, wier
ouders tot do welgestelde; klasse behooreii. doch
die geen toezicht op hun kinderen houden. Slechte
kameraden en gebrek aan een huiselijk milieu.
zijn meestal de oorzaak van den eerst on misstap. In
1!)27 werd die oproep gedaan. Men zal eerst, na
eeiiigc jaren ervaring, kunnen oordooleii of hieraan
gevolg is gegeven on. of er oonig resultaat is be
reikt.
M'MJA'
Wie YOGHURT van
OUD-BUSSEM
eet, wordt oud, maar blijft jong,
KERKSTRAAT 67 _ TELEFOON 37344