DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 21 APRIL 1928 No. 2655 Dintrifissr.hool in Suriname rei door G. J. STAAL Oud-gouverneur van Suriname i t (Slot) De bont geschakeerde gemeenschap in Suriname leeft onder n en dezelfde wet, onder volkomen eglijke bedeeling van rechten en plichten, en alleen op die manier is het met den onmisbaren ste;un van de gezamenlijke intellectueele e>n ge;e'ste'lijke vorming mogelijk emi ne>g ze>e> goed ele>e>nlijk een geest van saamhoorigheid te bevorderen en te bewaren. Ik acht het volstrekt, niet. zeie)als ele Ondernemersraad, een dwaasheid ele; nieuwe Javaansche beve>lking te willen assimileeren aan de oude, al zij het misschien tejt e'en mindt;rheid iuslinkende, Creolenmaatschappij; e-n ele> onder stelling van den Kaad, elat latere geslachten er van zelf toe zullen komen e>m mee-r met ('re'eile'n in contact te treden en te; zamen een nieuwe1 kolemiale maatschappij te vormen, lijkt mij ongegremd. e)t' liever om het objectiever uit te drukken niet overtuigend, daar immers ele' onderlinge band, die zelfs nu nog te; les blijft. ne>g leisser moet worden indien het Javaansche deel eh'r be;ve>lking opzette;lijk wordt buitengesloten van ele e-eiihcidsyorming dor je;ugd. waaruit ele volge>nde geslachten zullen opgre>eie>n. In dit verbanel een e'nkel woord over he't aan hangig denkbee;ld e>rn e;en ambte'naar ele'r inspe;ctie van het Inlandsen onderwijs in Oe)st-Ineliönaar Suriname te zenden e>m elaar, aan de hanel van zijne Indische ervaring, ve>e>rlichting met beJavaansche Kinderen trekking tejt hervorming van het onderwijs te geven. Wanneer het niet in ele bedoeling van ele Hegeering mocht liggvn e>m speciaal ve>or de Javaansche' kinderen e'e-n uitzondering e>p elen algemeenen regel te maken, zou elie zending mijns inzi<;ns gei'ust achterwege kunnen blijven, want elie inspecteur zou er ove-rgelijkbare factoren emtdekken, andere toestanden, andere eischen, een ander emtwikkelingspe'il van de gemeenschap. Il ij zou al spe>eelig ervaren, dat het Indisch ve>Iksonderwijs - ik elenk hier in het, bijzemder aan ele desa-schejol. want het gaat iinme'rs e>m he:t primair onderwijs in Suriname', er noch plaats vervangend kan we>rden teiegepast, noch leiddraad voor eene hervorming kan zijn. te;n ware als. . . . breekijzer voor he't sleieipe-n van het met ze>rg en toewijding opgetrokken gebemw, dat wezenlijk niet ze>e> slecht bewoemei we>relt a.ls het kwaad gerucht wil. Men zegt: de resultate-n zijn gering. Kr zemelen we'l sprekende voorbeelden gene>emel kunnen worele'n, elie er ee'n andei'e;n kijk e>p geven, voe>ral als daarbij in aanmerking geneime-n werd. dat ele' geen'ganise'erele maatscha]>pij en he't ge'Oi'ganise'erel e>nelerwijs in Suriname pas e'ejn halve eeuw emel zijn. .Maar elat zem te; lang we>rden: laat ik ve>lstaan met ee-n vraag: toe. houelt l" e'e'ns ele' tien eerste; ele beste e>pgesche>te'n loopjejugens aan, elie- l" hier op straat emtmeiet en laat hen e'e'ii eenve>udigen brief voe>r l' schrijven. De'iikt- ge', elat het L' zal meevallen?. ? ? ? Tejch is het vejlksonderwijs hier wel ee'n be'e'tje1 e>uder dan vijftig jaar ! Kn wij zijn n \an heden e;n verleden. Er is geklaagd e>vcr ele methoden, over ele1 lee'rmidele>le;n. Niemand ontkent., eieik in Suriname1 ?/.elf niet. dat er te verbetere-n valt. Kr worden. voorbeelden aangehaald te>r illustratie; van ele; fe>ute;n, nu we;er bij ele begroe>tingsdiscussiën in ele Tweede Kame;r. Mij zijn er e>e>k l)e;ke'nd, uit verhalen en uit persejemlijke ervaring, vei'makelijke zelfs, maar aan dat vermakelijke; was elan e>eik we;l ee;n bittere; bijsmaak, als de; oe>rzaak bleek te; liggen in.... armoe'ele', geldgebrek ve>or de; aanschaffing van passe'nele; le-e-rmielde-le-n. Dikwijls stammen zulke voorbeelden al uit een vre>ege-ren tijd en bij het reciteeren weirelt er geen re'ke'tiing mede gehouden, dat ine;n er in Suriname' we;l elejgelijk e>p bedacht is e>m de leerstof e>e>k te; ontle-enen en aan te sluiten aan ele omgeving e>n he-t dagelijksch leven. De ke>rt geleden te-rugge-keerele Inspecteur van het onderwijs, de; he'er Caljé, hee;ft er bijzonder voor geijve;rel en heel bruik bare, echt-Surinaamsche' le'e'i'boe'kje'S zijn al gee-n zeldzaamheid meer. Me;er dan e'e-ris heb ik in ele' schellen hooren rek(;nen met maten e>n elinge'ii van het land, kettinglengten (20 M.), akke;rs en balen spie;re;n (mais). Bij ele- pogingen tot be>ve>rdering van zulk ee'n voor de; kinderen levend onderwijs heb ik echter oeik waargene >me'n hoe de armelijke financiëe-le te>e;stand van Suriname; te;lke'ns e;en beletsel oplevert tegen ele uitvoering van plannen, die overigens zichzelf aanbevelen en de; 'T VELTHUIJS", Hattem. Geh. jaar geopend. Kamers met stroomend water. Eigen dennenbosch van 5 H.A. Tennisbaan. Garage. Tel. 17. kansen op verwijt en spot verkleinen. Het zal intusschen geen betoog behoeven, dat liet natuur lijk niet aangaat alleen en uitsluitend binnen. de grenzen van het eigen land te blijven. Dat gebeurt nergens en is ook niet vol te houden. /ou ..A is een aapje" in Holland wel best. en ..S is de slede" in Suriname; nonsens zijn r* De vraag is alleen, en hiervoor vind ik aanleiding in. hetgeen in de Kamer is aangehaald uit een les over Dommel en Aa en het hoogveen in Drenthe. hoe ver men gaat en dat is iets van persoon lijke geschiktheid van den onderwijzer, niet v;m. de algemeene deugdelijkheid der grondslagen. Ik herhaal, ei' valt wel te verbeteren; daarvan is men zich in Suriname zeer wel bewust en per soonlijk voel ik zeer veel voor de verbinding van arbeidsopvoeding aan de schoolopleiding, juist in. Suriname, om daar, waar de arbeidswaardeering zoo zwaar beproefd is geworden door de slavernij. het besef te vestigen, dat het werk der handen. niet minder waard is dan het werk van het hoofd: zooveel, dat ik het betreuren blijf, dat indertijd een voorstel om handenarbeid op te nemen onder de verplichte vakken van de gewone lagere school geen meerderheid heeft gevonden. Niet dus tegen arbeidsopvoeding als verbonden. aan het schoolonderwijs gaat mijne bedenking. maar wel tegen vakopleiding op de primaire volksschool, die daarvoor niet liet instituut kan zijn: wél tegen eene organieke' verlaging van het peil van het volksonderwijs in Suriname; wél tegen. zulk eene verlaging specia.al voor liet Javaarisclie kind. Beduchtheid voor zulke gevolgen, van de lier haalde; aarivalle>n eip lu;t e>nde>rwijs in Suriname heeft mij er toe gebracht daartegen, te waarschu wen: want dat is afbraak, dat zijn stee-nen-iii-de ruite'n. 'Nieuwe uitgaven ..Alf/oiici'ii Adrcxlmeli nni .\i'/lerlinid roor Hiiiuli'1. J^ft itdbiiuic. Xijret'hcid en I 'c/7.vrr". uitgegeven eloor ele' N .V. Uudolf Mosse. Amsterdam. Ook bij ele bewerking del' zoeie-\'en verse'hencn uitgave 1SI2S heeft ele uitgeefster kraclit igen steun omle'rvemeleii van ele NedeTliindse'he' ltcgejering. Kamers van Koophanelel. (iemeeivtebe'sture'n en/.. waarde>e>r e'en nauwkeurige- bewei-king van hel gewe'lelige1 mate-riaal ge'waarborgel is. J)e' indee'ling ile'r uitgave' l !)2S komt overeen met die' der vorige el.w./., hel beiek he'stant uit twee- hoeifelde'eleri. ii.l. Adresse'U- e'ii Hranche1- Inelex. De Ailrrxxi'n-Inilr.r bevat, alle Fii'ma's ge'rangse'hikt ve>lge'iis plaatse'Ti e'ii bi'anches. in ele grextte ste'elen be>ve'Tidie'ii e'en n,l))habe'tise-he nar.mlijst. De' Jtrun<?/«?] iidc.r ve>rmt e'en sleut.el eij) elen Adi'e'Mse'Ti- Inele'X en ge-e'ft een zee>r levendig })e'e'lel van elen te'ge'iiweienelige'Ti stand van het zake'iileve'ii in ons land. Het aelresboe-k bevat elan nog eenige spee'iale1 geelee-lte-n. waarvan wij slee'lits noemen het zeV'r geelet;t,illeereli /'IdtilfOitniit'ii-Jtct/ïxler. e'en uitgebiviele Hnlt'lij'idx. ve)e)ral van belang voor rei/.e'iiele1 /.aUenme-ïise'hen en ee-n ze'e'i' int ere'ssant Hu itcnld tidxcli (it'(lccl\<\ Het is een lijvig elee'l van me-cr dan 200(1 pagina V. ])e technische1 uit.voe-ring. zoowel ele druk a.ls liet bindwe'i'k, is keurig. Deze uitgave zal elen zaken man uitsteke-iiele die'Tiste'ii be'wijze'ii. Kon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER 6 Co. ?*?*(?£ DEN HAAG M evs M AMSTERDAM - ARNHEM Verhuizingen per Auto-Trein