'No. 2655 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 21 APRIL 1928 Uit de Natuur: Vogelkers bloeiend (foto J. Strijbos) Vogelkers door Dr. JAC. P. THIJSSE "f~\ E voorjaarskleuren liggen over het landschap, Wel mogen de eiken en beuken nog winterig kaal lijken, toch zijn hun knoppen al bronzig en. gezwollen, hun twijgen zilverig glanzend of rood bruin. Over de roode berkentwijgen ligt ook reeds een lichte sprenkeling van ontluikende knoppen en losser wordende bloeikatjes. De zwarte populieren, of hun plaatsvervpyngers, de canada's, zijn ook nog terughoudend, al hebben ze hun bloei reeds vol bracht en alle met elkaar: eik, beuk, berk, populier geven een effen achtergrond voor de vroege en vlugge heesters, die in vele tinten van groen nu levendigheid geven a?.n het landschap, de donkere en dichte kavdinaalsmuts, de vroolijke meidoorn, de grauwgroene soms paars aangeloopen vlier, de doffe lijsterbes en de heldere vogelkers, die in deze weken wel het meest de a?/ndacht trekt. Reeds in de eerste weken van Ma?,rt begonnen zijn knoppen zich te strekken en op beschutte plapjtsen stonden ze in de eerste week van April al geheel in blad en tegelijk komen ook de bloeitrossen te voorschijn, de bloemen nog alle in kleine groene knopjes. De milde Paaschdagen brachten in het bijzonder de vogelkersen tot snellen groei, die thans weer is gestuit. Ben zoo scherpe daling van temperatuur zooals die van 12 April en volgende dagen brengt bij ver schillende planten een groote consternatie te weeg. Sommige, zooals de primula's laten zich er weinig aan gelegen liggen, maar andere reageeren heel scherp. De boschanemonen deden al heel verschrikt, sloten hun bloemen en bogen hun bloemstelen om, DE KEUZE UWEQ MEUBELEN 15 NIET VOLLEDIG, ZOO U ONZE TOONKAMERS NIET HEBT GEZIEN ^^^ MEUBEL = FABRIEK MESKEP 1/^PARKSTRAAT IWDEN MAAG dikwijls nog door een hoek van honderdtachtig graden heen en het lijkt wel, maar ik kan mij vergissen, dat de paarse variëteit het gevoeligst is. Zoo staan ook de pinksterbloemen huiverig en verstijfd en de klaverzuringknoppen kruipen weg tusschen de paarse voorjarige bladeren. Maar spoedig komt de ontspanning, de lente moet voortgang hebben. De roodstaartjes zijn al terug gekomen, deze week mogen we den nachtegaal verwachten en dan staat ook opeens de vogelkers in vollen bloei, zoo rijk, dat voor eenige dagen het frissche groen van de bladeren verborgen gaa,t onder het sneeuwwit van de bloemen. En nu komt het meteen aan den dag, dat onze vogelkersen nog al uiteenloopen in houding. Daar zijn er met hangende bloemtrossen en dunne twijgen, teer en elegant en andere hebben aan steviger takken Inm bloemtrossen schuin opgericht. Er is ook ver scheidenheid van blad, dat bij sommige heesters dun, heldergroen, haast doorschijnend, bij andere steviger en donker getint is. De twijgen en stammen stemmen daarmee overeen, zijn mi eens slank en licht van schors, dan weer stevig en donker en we kunnen dan hier, evenals bij de elzen en zoovele andere planten onderscheid maken tusschen blondinen en brunetten. Maar de bloemen zijn altijd wit. Intusschen hoop ik nog altijd eens een brunette te vinden met rose bloemen. Wie bloeitwijgen van vogelkers mee naar huis neemt wordt meestal teleurgesteld; de bloemen hebben binnenshuis geen aangenamen geur en vallen spoedig uiteen. Buiten is dat anders, daar past de geur goed bij de vele andere geuren van de lente en ik vind het altijd zeer aangenaam om een half uurtje door te brengen bij een paar van mijn goede kennissen onderde vogelkersen. Er zijn er die ik nu al sinds vijfentwintig jaren opzoek. Ze zijn heel wat veranderd in die kwarteeuw. Het struikje van toen is nu een heel bosch geworden. De vogel kers toch is een echte heester, die geen hoofdstam maakt, maar uit zijn wortels steeds nieuwe loten laat opschieten en zoo in den loop der jaren hoe langer hoe grooter plaats inneemt. We zoeken nu aan zoo'n bloeiend vogelkersbosch een zonnig luw kantje op en letten dan even op de bloemen. Het openen geschiedt hoofdzakelijk in de morgenuren. Eerst komt de stempel uit de sneeuw witte knop te voorschijn, dan buigen de kroonbladeren langzaam buitenwaarts, gevolgd door de talrijke meeldraden en in deu komvormigen bloem bodem blinkt de honig. De geur van de bloemen heeft een groote aantrekkelijkheid voor vliegen en die komen op sommige dagen in grooten getale op bezoek: blauwe en groene keizers, de ruige bronzen drekvlieg, de blinde bij, de gestreepte zweef vliegen, de langsnuit-zweefvlieg, allemaal aardige dieren, die uw aandacht even goed waard zijn a,ls de vlin ders of de vogels. Tegen het eind van den bloeitijd komen ook de zwarte vliegen en de snippen vliegen. De honigbij versmaadt de vogelkers niet, maar heeft toch andere bloemen liever. Alles met alles wordt onze vogelkers niet door wonderlijk veel insecten bezocht, zijn verwant de sleedoorn heeft meer en meerderlei gasten. Wie een poosje bij een vogelkers toeft moet ook eens letten op de bladeren. Die hebben aan hun stelen een of meer kliertjes, die honig afzonderen. De beteekenis van deze honigklieren buiten do bloemen is nog altijd niet duidelijk. We vinden ze niet alleen bij vogelkers, maar ook bij Geldersche roos, vlier, populier en verschillende vlinderbloemen. We zien wel eens dat insecten er aan likken, meestal mieren, maar ook wel eens bijen en we zouden dan wel graag willen bedenken, dat de plant daar wat aan heeft, maar het lukt niet. In den zomer kan het gebeuren dat de vogel kersen er treurig uitzien, n.l. wanneer zij getroffen worden door de plaag van de vogelkersmot. De grijze rupsjes knagen de struiken kaal en over dekken ze met een dicht grijs spinscl, zoo dicht dat practische menschen zich al afgevraagd hebben, of we dat spinsel ook technisch zouden kunnen benutten. In dat spinsel zijn die rupsen tamelijk veilig, maar ik heb toch gezien, dat de wielewaal en de Vlaamsche gaai ze er uit pikken. Soms blijft die plaag jaren achtereen uit. In den nazomer dragen de vogelkersen soms flink vrucht, kleine smakelooze of bittere kersjes, zoo groot als een erwt. De lijsters komen er op af en dat zijn dan ook de zaaiers van de vogelkersen. Als neststruik heeft de plant niet zooveel waarde als vlier of meidoorn; aan den voet van de veelstammige oude struiken vinden in gras en kruiden de fitisjes, tjiftjafjes, braamsluipers, grasmusschen. paapjes nog al eens een goede gelegenheid om te nestelen. KRONIEK De Miss-Cavell-film TUT ET is buiten twijfel, dat de keuringscommissie niet het verbod van. de Miss-Cavell-film het zér goed heeft gemeend. Moeten wij dat nog weer hebben, bedacht zij, deze felle nationalistische een zijdigheid, dit pro-Entente en contra-Duitsch, deze voorstelling van gehaat en hatelijk Duitschlaiid !?* En dat enkel terwille van een sensatie, die op tfillooze andere wijzen te verkrijgen is ? Wij waren juist zoo tevreden, dat er nu eindelijk wat betere ver standhouding kwam en op den duur misschien hef. besef, dat het eene volk niet zoo veel edeler of misdadiger is dan het andere. En daar wordt nu weer gecolporteerd die tegenstelling tusschen zelf opofferende vaderlandsliefde en tyranniek geweid en onrecht. Alsof men Miss ('avell niet even goed zien kan als de vijandige vreemdelinge, die, uit zonderlijk toegelaten tot een werk van algemeenc mensehenliefde, terwilJe van een lagere neiging, de liefde tot haar volk, het vertrouwen schond en har.r taak in den steek liet. Natuurlijk wenschte de ..andere partij" dat niet zoo te zien en heeft ver volgens die hatelijke domheid der Duitschers haar dat gemakkelijk gemaakt. Maar wij kunnen nu beide zijden zien en. ... moeten ze maar liefst niet meer zien. Zoo, stel ik mij voor, peinsde de Keuringscom missie in haar redelijke menschlievendheid. En zocht vervolgens naar middelen om dit. haar in zicht, ook te doen gelden. Middelen, die er eigenlijk niet waren, want zij had alleen voor de ..publieke orde en goede zeden" te waken. Dus zette zich een schrander juristenhoofd in haar midden aan h"t werk om al die vrij subtiele ethische overwegingen bovengenoemd dan in godsnaam maar bij de ..pu blieke orde en goede zeden" onder te brengen. Wat heusch niet mogelijk is. Immers, het verwijt dat men ..het pijnlijk t'avell-incident" aldus tot een ..pikant geval" maakt voor een sensatiebelust publiek, geldt nu precies voor alle pijnlijke inci denten en zware rampen, waarvan lustig films ge draaid worden. Men zou de bioscopen haastiglijk. moeten sluiten, als deze overweging meedeed. In tegendeel echter zullen wij het beleven, dat er geen gruwbare moord gebeurt of een welwillend voorbij ganger, ijverig meevoelend met zijn tijd, maakt ereen fijn filmpje van. Dus: ..goede zeden" af. Hest ,.publieke orde". Als er van iets openbare, handdadige ruzie dreigt, te komen, acht de overheid dat zulk iets" moet verboden worden. Maar zoo het niet speciaal com munisten of zulk volk geldt, is de overheid niet zoo gauw bevreesd voor ordeverstoring. Er dreigt bijv. in onze goede stad Amsterdam geregeld herrie op bijeenkomsten, die de roomschen tegen de protes tanten en vice versa beleggen. Maa.r dreigen is nog geen doen, en 't komt nooit zoover, d«,t men elkaar terwille van het ware geloof de tanden uitslaat. Het is dan ook hoogst onwaarschijnlijk dat ,.de partijschappen in ons eigen volk" door het vertoon van de Cavell-geschiedenis dusdanig ,,op gerakeld" worden, dat er kloppartijen uit ontstaan. en de commissie gelooft dat ook zelf wel niet. Het is. maar om een juridische constructie te doen, die ons publiek voor nare smakelooshedeii behoeden kan. Maar intusschen mag men die daad niet vooiden goeden wil nemen, omdat het een tyrannieke daad is, die op geen enkelen wettelijken grond be rust en van de publieke orde en de goede zeden" een geregelde caricatuur maakt. Als wij dan per se ,. opgerakeld" willen worden, moet de keuringscommissie ons, in vrijheidsnaanu onzen gang laten gaan. Eenige eigenwijze heeren. met aanleg voor de juristerij, behoeven zich daainiet in te mengen. F. C. MODERNE KLOKKEN in speciale uitvoering A. D. SPILLNER Vijzelstraat 83 AMSTERDAM