Nb. 2656 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 APRIL 1928 15 De Vereeeiéde Staten ee door C. A. KLAASSE Wij planten kinine om geld te verdienen. IE herinnert zich niet uit zijn jeugd het prentje van den grooten bulldog en het juffershondje, beide zich vergastend aan het hun voorgezette al dan niet precieuse maal. De schrokop, .niet verzadigd door de hem toegemeten portie, vergrijpt zich aan zijns buurruans maaltijd; de buurman wijkt met angstig scheef-opgeheven blik terzijde en ziet zich het hapje ontgaan. Maar zijn verzet beperkt zich tot een ietwat ontevreden en verongelijkt gegrom. De groote buurman heeft zijn voorste tanden mitsgaders do krachtige kaken getoond, waarvan de aanblik voldoende is om den bestolene te doen retireeren. Tiet recht, van den sterkste, luidt het onderschrift dat de jeugd reeds bij de intrede in het leven vertrouwd moet maken met de ongerechtigheden die haar te wachten staan. Al naar den zin van den samensteller van liet platenboek voor moraliseeren verschijnt naast deze prent de menschelijke weldoener die het juffershondje als compensatie voor ondervonden onrecht een extra lekker kluitje toestopt, en toe ziet dat niet wederom dit hapje naar den sterkste verhuist. Wanneer men de ontwikkeling van de econo mische verhoudingen in de laatste jaren tusschen de Vereenigde Staten eenerzijds en de overige wereld anderzijds onder de loupe neemt, is men geneigd bovengenoemd beeld in do herinnering te, roepen. Men leest van aaneensluiting van Ameri kaansche koopers om tegen niet-Amerikaaiiseho verkoopers te ageeren. Kn niet minder doet do regeering van do Vereenigde Staten van zich spre ken. Zoodra maar niet-Amerikaansche belangen vasten voet aan gene zijde van den Oceaan dreigen te krijgen, laat men. daar de tanden zien. Men hoeft zelfs niet eens zoo ver te gaan om het met de Amerikaanse!)e regeering aan den stok te krijgen. Wanneer men zich geheel buiten Amerika houdt, doch slechts op een daarbuiten gelegen productiesterrein neigingen ten toon spreidt om de scherpe kantjes van de concurrentie af te vijlen stuit men reeds op verwoeden tegenstand. Ik moge enkele voorbeelden releveeren die ons allen nog versch in het geheugen liggen. Het meest recente voorbeeld is wel het kininegeval. Eind Maart werd door den U.S. commissioner Cotter een partij kinine ter waarde van $ 100.000 in beslag genomen. Kenigen tijd later heeft de Pederal O rand Jury verscheidene maat schappijen en personen in staat van beschuldiginggesteld. Daaronder bevond zich het K ma Bureau, dat beschuldigd wordt de prijzen willekeurig op te drijven, door beperking van den voorraad kinabast. Het Bureau wordt daartoe in staat gesteld door contracten met de Javasche kinaplanters, waardoor het 90 pCt. van de wereldproductie controleert. Het schijnt dat de Amerikaansche regeering door deze aangelegenheid ook onder Amerikanen veel tegenstand heeft uitgelokt. Men vindt de zaak wel wat dwaas op touw gezet. Afgezien van het feit, dat practisch strafrechterlijke resultaten vrijwel uitgesloten zijn, meent men dat van misbruik maken van de monopolistische macht allerminst sprake is. De kina-productie heeft in den aanvang der cultuur zeer moeilijke jaren doorgemaakt, BRIDGE EEN HANDBOEK VOOR Royal-Auction en Contract-Bridge voor geoefenden en voor beginners DOOR B. M. v. d. GROENE Prijs ingen. f2.25; geb. f2.90 Uitgave van N.V.VAXI10LKEMA&WAKKNDORP'S U.-M., AMSTKKDAM. en de aaneensluiting der planters is door de om standigheden uitgelokt, /onder dat had men het niet kunnen bolwerken. Zoo is op Ceylon de kina-verbouw eraan gegeven, en heeft men do plantages door thee-cultures vervangen. Maar er zijn. meer voorbeelden. Ik moge slechts herinneren aan de houding, wdke de Yeroonigdc Staten steeds tegenover de rubberrestrictie hebben aangenomen. Wel heeft de regeering officieel geen stappen gedaan, maar lloover heeft niet afgelaten voortdurend op dit aambeeld te hameren. Wie weet wat do toekomst nog zou gebracht hebben., indien niet de restrictie haar eigen graf had ge graven. In elk geval hebben de Amerikaansche rubberverbruikers zonder regeeririgssteun. de, hoof den b ij eengestoken, en niet geheel zonder succes. Tegenover onderhandelingen der suikerproducciiten onder leiding van Cuba heeft de Amerikaansche regeeriiig nog niet openlijk stelling gekozen, maar men mag gerust aannemen dat de Cubaansche voorstellen minder gematigd geweest zouden zijn. wanneer de Ver. Staten op dit punt «uiantit négligeable waren. Cuba geniet een preferent invoerrecht; het kan niet al te dolle restrictiecaprioleii maken uit vrees die preferentie in t e boeten. Waaraan moet men het nu toeschrijven dat deze Wille zur Macht zich eerst in het laatste decennium openbaart':' .Het antwoord ligt betrek kelijk voor de hand. Voor den wereldoorlog was Amerika het debiteurland. dat zich tegenover Europa bescheiden diende te gedragen wilde het zichzelf niet berooven van den onontbeerlijke!) financiedeii steun bij den opbouw van de econo mische organisatie, l let spoorwegnet eisohte enorme kapitalen. Onze fondsen-prijscourant beval in de lange lijst van Amerikaansche spoorwegaandeelen nog de bewijzen van die financieelo knechtschap. Doch de wereldoorlog heeft in die verhouding een radicale wijziging gebracht, (irooto posten Amerikaansche waarden werden op de Amorikaanschc markt teruggebracht, waar dj rijkdommen zich voortdurend vergrootten. De economische opbouw was juist voor den aanvang van den oorlog vrijwel voltooid en de Amorikaaiiseho volkshuis houding ging de vruchten plukken van het uit Europa destijds gezaaide kapitaal. Van een debiteurland werden de Vereenigdo Staten, een erediteurlaiid. Groote oorlogscredieten werden na de toetreding tot den oorlog aan de bondgenooteii verstrekt, en daarmede was zoowel politiek als economisch Amerika's macht gevestigd. Doch meer factoren werkten ertoe mede dat de Ver. Staten zich eenig machtsbctoon konden veroor loven. De enorme uitgestrektheid van het land met zijn rijke minerale en agrarische bronnen waren daarvoor een conditio sine qua non. Op enkele uitzonderingen na bereikte men het dorado v au de economische autarchie. (i een wonder dat, waar de historie een goeden voedingsbodem vormde, do machtsontplooüng zich ontwikkelde in de rich ting van monopoliebestrijding. De groei van Amorika's nijverheid was steeds gepaard gegaan met zeer sterke kapitaalconcentratie. Men had daar door de gevreesde almachtigheid van monopolies loeren kennen en in een tweetal wetten do trust vorming bestreden. De laatste, de Sherman-antitrust-act, behecrschte zoozeer de economische denkbeelden der Amerikanen dat het niet meer dan logisch is dat ook ten aanzien van hot buiten land de toepassing als van /.elfsprekend werd be schouwd. En juist in die periode der laatste tien jaren, waarin Amerika's financieele en economische mac.ht bevestigd werd. ontstond in verschillende takken van nijverheid buiten de Ver. Staten do zin voor coöperatie. Niet alleen, de Volkenbond is een bewijs van die samen\\ erking. de vele inter nationale kartels zijn daarvan de economische tegenvoeters. Du choc des circonstances jaillit la brouille, zou men met een varia.nt op de aloude zegswijze kunnen filosofeoren. ritbreiding van de .Monroe-loer op economisch terrein ligt dus in de lijn dor ontwikkeling, lid bedreigde Europa zette zich schrap opdat niet. liet kluif je aan den groot 011 krachtigen buurman overga. Hot hooft voldoende vitaliteit en tech nische hulpbronnen om de zoo begeerde zelf standigheid te bewaren. Beurs-spiegel Donderdtiij. 2(> April TN mijn vorig overzicht sprak ik van een gun stiger ondertoon voor oliewaarden. Ik maakte melding van het feit dat de verschillende Factoren, die voor eenigon lijd de klad in de oliepapieren hadden gebracht wel uitgewerkt schenen en dat derhalve de positie opgeklaard was. Ken gunstig bericht zou in staat zijn een opleving t e brengen. Als om deze bewering te logenstraffen kwam enkele dagen later hel gerucht dat d'1 si rijd fusschen de Koninklijke-groop en de Stamland Oil of New-York met vernieuwde hevigheid dreigde aangewakkerd te worden. Kn die strijd, waartoe de directe aanleidingde Hussiseho olie-(juaeslie was de grondoorzaak schuilt natuurlijk dieper noemde ik juist geluwd althans doodgezwegen. JVze geruchten werden int usse.hen ook weer tegengesproken: in elk geval bleven aandeden Koninklijke gevraagd. en was ocik in Wallstreet de stemming voor oliefondsen gunstiger. De prijzen van ruwe olie werden verhoogd, en de berichten uit Amerika, bleven, op timistisch. Inderdaad schijnen de pogingen tot. beperking van de productie aldaar succes te hebben. Men houde echter in het oog dat nog immer twee machtige concerns tegenover elkander slaan en dat een uitbarst ing steeds mogelijk blijft. J n. de rubber vlot het nog niet erg. Amster dam Hubber hadden wederom een respectabel koorsverlies te ineasseeren, dat nog A ergroot werd toen een gerucht de ronde deed dat een obligatie-emissie op komst was. De koers zakte tot bij 2111 ",', in. Doch toen daarna het gel licht in een positief bericht verkeerde trok de koers weer aan. Te I'arijs schijnt, men de laatste t oebei-eidseleii 1e t rei l en v ooi' de k« i mende st abi lisatie. De re'^eeriim' zal. gebruik makend van de haar bij de wet van l!>2li verleende machl. om /.onder voorafgaande goedkeuring van het parlement, zekere l'inancieele handelingen te verrichten, een consolidat iclecning van meerdere milliarden francs aan de ma.rkt brengen. Deze leening zal moeten dienen, eenerzijd-1 om nog uitstaande bons de trésor te delgen en in langloopende ubligatü-n omtexetten. under/.ijds om de schuld van den Staat aan de Banene de Krance aflelossen. Dit laatste is pr.iet isoh eveneens als consolidatie van vlottende schuld (e beschouwen. Daarmee zal een eind gemaakt worden aan den. abnormaal omvangrijke!! debetstand van de regeering bij de circulatiebank. De door die voor schotten veroorzaakte inflatie zal daarmede tes'ens uit de wereld geholpen Worden. De gevolgen van deze operatie zijn moeilijk 1e overzien. Wel zou men geneigd 'zijn te verwachten dat de grootc ruimte op de Fraiische geldmarkt wellicht in. het tegendeel zou verkeeren. wanneer zulke groot e bedragen daaraan «orden ontt rokken. Maar daarbij moet gereleveerd worden dat groote sommen thans bij do schatkist, op deposito staan, welke practisch dus reodsgevuimeii l ijdnit de circulatie zij n genomen. .Hoe dit zij. de weg voor de waardefixatie van den Eranc is dan geëffend, l'oincaréof moet men zeggen Hokanofski. want hij schijnt wel de ziel van het financieel herstel te zijn geweest hoeft dan zijn doel bereikt. Inmiddels is de fondsenspeculatie na een tijde lijke iir/.inking in Parijs weer heftig opgedoken. .De meeste aandeden zijn in de laatste dagen bij spron gen naar boven gegaan. Toch was het koerspeil allerminst bijzonder laag te noemen. Sedert de rijzing, die na do feitelijke stabilisatie tegen het einde van lü-l'. was ingetreden, hadden de meeste fondsen reeds respectabele1 noteeringen bereikt. Ook Herlijn dreigt weer door de internationale speculatie te zijn uitverkoren, voor hernieuwde hanssea.anvallen. Daar is trouwens een u-rooter gat in de hoogst e not eering geslagen. Sedert, den fa t alen \'.\ Mei van het vorige jaar. is geleidelijk, afgezien van onderbrekingen. bet koersniveaii lernu;uvloopeii. De iets hetere tendens van de jongste maanden lijk' nu te verkeeivn in een uitgesproken vaste stemming. Indien men met alle geweld a la hansje speciileeren wil. waarom zon men dan ook niet Berlijn daarvoor uit kiezen ? Daar zi.jn alt fuui.-* nog aandeelen, die een rendejiient van ruim .">.', " opleveren. In Brussel is thans l a '2 " reu-el.