Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 APRIL 1928
No. 2656
Steunpilaren der literatuur
door ALIE SMEDING
T K^kreeg bezoek en welk bezoek !
De eenvoudige pension-kamer kwam
niet over haar verwondering heen.
Een mijnheer in een chocolakleurig
jasje met een kaneelkleurige pantalon
en een breed-gestrikte das met slappe
boord .... TJ kent hem natuurlijk;
als u uit uw venster blikt tien
tegen een ziet u hem voorbijgaan,
hém of een cliché-afdruk.
Gewild-nonchalant leunde hij ach
terover in de diepe crapaud, de handen
in de jaszakken, de hakken van zijn
schoenen op de vloer, de neuzen in de
hoogte.
Hoef ik het nog te zeggen? deze
mensch was een artist. Hij sprak; hij
zei zonder eenige bewogenheid
meeidan-scherp zijn oordeel, en glim
lachte tusschenbeide een beetje
moewijs en toegeeflijk.
Ik luisterde verbluft .... naïef
verbluft!
Maar hij was al vijf-en-twintig jaar,
dus hij kende het leven, hij kende de
vrouwen ook .... want druk be
zocht hij de dancings, en hij kende bij
uitstek de literatuur.
Kalm-weg, met krakende kracht
termen, zette hij zijn bezwaren uit
een over de moderne schrijfsters en den
realistischen roman. Hij wees op gemis
aan zin voor het essentieele .... do
slappe schrijfwijze, de eindelooze her
halingen ....
Die vrouwen," zei hij
behoorlijkschamper, , ,moeten al een zeer zwakken
dunk hebben van het bevattingsver
mogen hunner lezers of van de sugges
tieve kracht hunner eigen uitdruk
kingsmiddelen". Toen humde hij.
Aan een geringen dunk van eigen
begaafdheid leed hij allerminst ! Hij
haalde een schriftuurtje uit zijn jas
zak, een romannetje in zakformaat:
gedrukt met forsch lettertype een
groote letter vult nog wat op, ziet
-u ! prachtige letter, prachtig
papier dik ivoorkleurig papier,
daar lijkt zoo'n boekje nog wat ge
zetter mee, ziet u ! en de uitgave
had hij ongetwijfeld zélf bekostigd.
Er is een streven," onderrichtte
hij mij, naar het strak-gestyleerde,
het saam-geperste, het geconden
seerde. Geen letter te veel bijvoor
beeld, zooals hier."
Hij begon te lezen.
Zinnen van n woord, van tw
woorden. Iets herinner ik mij daar
nog van: Wakende horizonnen
(punt.) Sterren (punt.) Ademend
?weiland (punt)."
U ziet nu natuurlijk het nacht
landschap in al zijn sereene pracht.
Welk een suggestieve kracht niet
waar? Wat zijn daar die langdradige
vrouwelijke schrijfsters bij? En wat
een inkt spaart deze schrijf-wijze uit !
«n wat een papier !
Doch het verwonderlijkste, het
meest-verbluffende, is de vlotte gang
vanjzoo'n saamgeperst verhaal. Op
EASYCHAIRS
5ERIE-FABRIKATIE IN DE
PRIJZEN VAN
-65.-.75.-A5.-.95.-.1O5:
DAAR WU DEZE
EASY-CHAIRS BU GROOTE
SERIES VERVAARDIGEN ZIJN
WU IN STAAT VOOR ZEER
LAGE PDUZEN TE LEVEREN
AFBEELDINGEN FRANCO
de eerste bladzij, regel 6, is de man
van dit levensdrama extatisch ver
liefd; drie bladzijdjes verder, op den
ondersten regel pleegt hij ontrouw, (ik
vind beslist dat van overheidswege
toch iets gedaan moest worden tegen
dergelijke immoreele geschriften!); er
stond natuurlijk niet dat de man
ontrouw pleegde .... ontrouw is een
ouderwetsch woord, verfoeilijk
ouderwetsch ! Neen hij zag" de ander:
..Smart van kermend verlangen. Een
lokkend geheim. Nacht. Verwaakto
sterren. . . . "
Dit is u natuurlijk duidelijk. Als
het u niet duidelijk is, bent \i geen
bevattelijk lezer.'U begrijpt het dus !
Nu ja, de dingen hoeven ook niet
zóó duidelijk gezegd te worden ....
,,Ga door," zei ik, toen de artist
ophield met lezen.
Maar hij kon niet doorgaan, ,,het"
was uit.
,,O," zei ik beteuterd.
In hetzelfde oogenblik pakte hij
Querido bij de kraag. Neem nu 's
zoo'n woord-goochelaar. ..." Hij ont
leedde den auteur, hij scheurde hem
uiteen, hij plukte hem kaal, als een
poelier een kip, hij zoog hem uit, hij
at hem op een bord met beentjes
bleef er over. Jo van Ammers volgde
dit lot, /oomers-Vermeer ook, en
vele anderen een berg van been
tjes bleef er over, een droevige stapel
beentjes.
In de critiek," zei de artistieke
geweldenaar ten. overvloede, zijn de
meeste van onze lui geniaal, bijna
niets blijft er heel, haast alles. ... al 't
ouëen verouderende villen ze, ver
morzelen ze, slaan ze stuk. . . . er is
van onze lui veel te verwachten, in de
naaste toekomst." Vragend keek hij op.
Ja," zei ik, zoo gecondenseerd
mogelijk, slagers en slagerskncchten."
Vijf seconden later vertrok hij.
Nieuwe uitgaven
De jewjdvan Anioon der Kinderen,
door htm ztlj geschreven in 1802
Der Kinderen was drie en dertig
jaar, toen hij dit korte verhaal van
zijn jeugd opstelde. Het is een kort en
eerlijk verhaal en het is oen ont
roerend stuk van zijn leven, en een
ontroerend stuk leven. Want het is
zoo goed als zonder terughouding
geschreven, en het is de jeugd van een
jongen uit een heel blijmoedig gezin,
en die de eerste ! wou zijn. Die,
zoodra hij zich langzaam maar zeker
gevonden had, daarvoor stil en zeker
alle moeite deed. Het was een jongen
met een lieve moeder; uit een om
geving vol traditie en eerlijk werk
(zijn vader was goudsmid); uit een
stad vol traditie; leerling van J. Th.
Stracké, een leeraar vol traditie; met
veel zin voor historie, en ge begrijpt
hieruit, hoe een leven zich kon ont
wikkelen, en ontwikkeld heeft.
DeiKinderen moest den eerbied krijgen
voor het kunnen en voor het kennen
en hij moest gaarne achterwaarts
zien, al wou en kon hij vernieuwend
werken. Zijn bedeesd l leid, die hij
bezat, en /.ijn Roomsehe afkomst,
moest hem. eert zekere subtiliteit
geven, die tooriam bij het ouder
worden, on ook is daaruit wel de
hoofsche scherpheid te verklaren die
later duidelijk aan het licht zou treden.
Van dit alles bespeurt ge in dit boekje
sporen, evenals van zijn verborgen
teederheid; het boekje voorspelt den
hooien Der Kinderen en dat is wat
het, naast de eerlijkheid, zijn waarde
geeft. PLASSC11AERT
VRAAG LOV TE 00/IECBEEK
AlVIESVÖOfctWE
WOONINRNHTINCi
H EBBEN EEN
GUNSTIGE
BEPUWIE
I Als een Wasscherij meer dan 100
jaar bestaat, is dat toch een
bewijs, dat de wasschen uitste
kend behandeld worden.
DE PELIKAAN" te Gouda
bestond l Juli 1925 IOO jaar!
Vraagt eens om onze prijs- l
courant No. 16 _ |
MET OPSTAANDE* B
BUI
HERSTELT De/PLATVOET\\
O.A.MASSING. V
O.Z.VOORBURSWAL 334. AtJAI
" VbHET BINNEN6ASTMUIS/
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR. SINEMUS
20 Leidschestraat 22 - Amsterdam
BOUWT IN HET
[OMiaHSW
fl-VERSTREKT DE DIRECTIE
HOTEL,.VELSERBEEK11 VELSEN (bij de Pont)
Gemakkelijk te bereiken per autobus en Electrische Spoor.
Schitterende omgeving Groot Terras THEESCHENKERIJ
LUNCH DINER SOUPER
Het geheele jaar geopend. Tel. 504 G. L. v. TOOMBERGEN.
Pension t/t Matthijssenhout"
BLARICUM (Gooi)
VOORTIJD F 3.5O
Prospectus op aanvraag Telefoon 442
N,V. Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG ~ AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
A. R Z R C H E R
CARTONNAGEFABRIEK en DRUKKERIJ
LOOIERSGRACHT 64-66-68-70-72, AMSTERDAM
VOOR BETERE MEUBELEN
ARNOLD HOUTSCHILT
AMSTERDAM
{immer/ngen
zoowel in eenvoudige als rij'fïe nifooering
Onder' den y(. yflaaHen Olinsferdam, Q)rn Q'fr/dfr, Oïti/irferti.