Historisch Archief 1877-1940
No. 2657
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 MEI 1928
n».
Aanteekeningen
De uitslag van de Fransche verkiezingen
V Toen Chamberlain zijn Paasehuitstapje ging
ondernemen, had hij, gelijk bij die gelegenheid in
deze rubriek werd opgemerkt, zware Egyptische
zorgen aan zijn hoofd. Deze zijn er de laatste
weken geenszins minder op geworden, want het
nationalistische Kabinet in Kaïro bleek allesbe
halve geneigd bakzeil te halen, toe te geven
aan het vertoog van Londen, dat zich richtte tegen
het wetsontwerp tot wijziging van de wet op
vereeniging en vergadering.
Waar men het maar hooren wilde gaf Nahas, de
Egyptische Premier, te verstaan, dat het ontwerp
ondanks het Britsche verzet door het Parlement in
behandeling genomen en als het er zich mee zou
kunnen vereenigen, als wet afgekondigd zou worden.
Sir Austen begon te merken, dat zijn land, wilde
het niet zwichten voor het drijven der heeren
Egyptenaren, een straffe houding moest gaan
aannemen. Aldus geschiedde. De Engelsche Re
geering zond haar collegae minori te. Oaïro een
ultimatum. Het moet nu heelemaal uit zijn met dat
door ons veroordeelde wetsvoorstel. Voor het den
tweeden Mei 's avonds zeven uur slaat dient het in
den prullemand gedeponeerd te zijn, want anders
.... volgde een bedreiging, die geheel en al deed
denken aan het klassieke und wenn Ihr nicht
wollt' so brauch 'ich Gewalt." Natuurlijk ontbrak
elke letterlijke zinspeling op gewelddadig optreden,
doch wie ook maar eenigermate begrip heeft van
ultimatum-stijl kon terstond bevroeden, dat Lon
den van plan was eventueel met de noodige kracht
op te treden. Dat scheen het Egyptische Parlement
ook wel in te zien en men mag het vermoedelijk
aan de verstandige overweging, dat in de gegeven
omstandigheden Egypte aan het kortste eind zou
trekken als het hard tegen hard zou gaan, toe
schrijven, dat Kamer en Senaat besloten het
verboden ontwerp voorloopig, tot November, ter
zijde te leggen, in de hoop, dat men inmiddels tot
een vreedzame oplossing der moeilijkheden zal
kunnen komen.
Goed beschouwd is op deze wijze niet geheel en
al aan de eischen van het ultimatum voldaan.
Bovendien kon de vriendelijke taal, waarin het
antwoord van Egypte vervat was, niet verhinderen,
dat het tegelijkertijd voor Chamberlain iets
uitdagends had, waar immers voorop gesteld wordt,
dat feitelijk Engeland evenmin als welke andere
staat ook iets te maken zou hebben met een zuiver
interne aangelegenheid als de materie, waarover
het ontwerp in kwestie liep.
Engeland heeft praktisch sinds de tachtiger
jaren van de vorige eeuw, daarna, sedert den
wereldoorlog, ook formeel het protectoraat ge
voerd over Egypte, dat van Turksche provincie tot
Turkschen vazalstaat geworden, omstreeks 1870
onder finantieele controle van de Europeesche. geld
schietende mogendheden, in het bijzonder van
Engeland en Frankrijk was gekomen, van wie
tenslotte de B ritten degenen zijn geweest, die er de
lakens uitdeelden en het land tot grooten bloei
brachten. Zeker, die bemoeiingen van Engeland.
dat er ook van 1882 met het oog op de rust en orde
tijdelijk een bezettingsmacht hield die er nog is !
vonden niet alleen plaats pour les beaux yeux des
Egyptiennes. Ze waren wel degelijk toe te schrijven
aan het groote belang voor het Britsche Rijk om
zich van een sterke positie in Egypte te verzekeren,
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Johan Braakensiek
DEN HAAG
AMSTERDAM
ROTTERDAM
AXMINSTER
TAPIJTEN
70 BREED PER METER
NIEUWSTE
DESSI N S
IONEN
POINCABÉTOT MAR1AXNK: ..J K MUTS KK.X TIKJE XAAK RECHTS. EX WIJ KfXNEX
WKKK SAMKN i; HTAP GAAN".
doch dat neemt niet weg, dat hut eun dwaasheid
is, om nu maar Engeland met elke andere mogend
heid over n kam te willen scheren, als het gaat
over de vraag van inmenging in een aangelegenheid
als die van de bescherming der vreemdelingen. Bij
het beëindigen van de protectoraatsverhouding in
1U22, toen Londen aan Egypte onafhankelijkheid
schonk, was op eenige punten uitdrukkelijk het
Engelsche recht tot zeggingschap voorbehouden,
en daaronder behoorde de zorg voor de vuiligheid
der vreemdelingen, die door het bewuste ontwerp
in gevaar zou kunnen kornun. Dat zulks den extre
men nationalisten verre van aangenaam was, zal
niemand willen loochenen, doch dit kan niets ver
anderen aan de omstandigheid, dat volkenrech
telijk Engeland in deze huele kwestie sterk staat.
* *
*
Poincaréis alweer ingehuurd en hij hoeft op zij u
beurt het tableau de la troupe gehandhaafd, waar
mee hij vóór de verkiezingen op het politieke
tooneel zulk een goud figuur maakte. Alleen du zoon
van Papa Fallières, wien het verkiezingsfatum niet
gunstig gezind was en die zijn zetel in het Parlement
verloor, zal voor oen ander plaats mouten maken.
Overigens blijft alles bij het oude. Geen wijziging
in de buitunlandsche politiek dus, die dan ook bij du
overgroote meerderheid der bevolking steun ont
moette voor zoover men zich daarover druk heeft
gemaakt. Want tenslotte liep de strijd veel meer
over binnenlandsche aangelegenheden, waarbij het
gold vóór Poincaréen tegen extremisten van links
of van rechts. Het aantal stemmen op commu
nistische candidaten uitgebracht, was nog alles
behalve gering, doch men mag niet vergeten, dat
menige spelbreker er de voorkeur aan gaf een
communist aan du overwinning te helpen als hut
ging tegen een socialist of een sterk naar links
georienteerden radicaal. Bovendien is du commu
nistische fractie geducht, verzwakt uit dun strijd te
voorschijn gekomen. Bleven de socialisten op hut
vroegere peil dat hun leider Leon Blum, een
uiterst bekwaam man het tegen een communist
moest afleggen was voor hen een hard gelag -- du
meest linksche vleugel van radicalen en republi
keinen moest eenige veurun laten, terwijl daarente
gen de meer behoudende republikeinen van dun
groep Marin op vooruitgang kunnen bogen. Kr
heeft, alles bij elkaar genomen, een kleine ver
schuiving naar rechts plaats gevonden, docli deze
is niet van dien aard geweest, dat hut nood/.akehjk
was thans terstond een geheel anders georiënteerd
Kabinet te doen optreden.
Bepaald onaangenaam is voor Parijs hut succes,
dat de aiitoiioiuisteii ia dun El/.as geboekt hebben.
Kun doekje voor het bloeden schijnt hier de weten
schap tu zijn, dat du Klzassers nu eenmaal altijd
een bijzondere neiging hebben om te pruttelen
tegen de overheid van den staat, waarvan zi; deel
uitmaken. Gisteren was liet Berlijn, vandaag is hut
Parijs, dat zulks ervaart, liet zoo'n grensbevolking
naar den zin te maken is nooit een eenvoudig
probleem.
Dat is wis en waarachtig ook niet het minder
hedenvraagstuk in Opper-Silezië, waarmee zich
juist weer het Internationaal Gerechtshof in den
Haag heeft bezig gehouden. .Als rechter voor
Duitschland had dit keer de bekend.-
Vi.lkenbondsun volkuiiruchtkennur Prof. Schiicking, zitting in
het J lof. Op
bijz -yi ga/a,nde schets iszijn
J /l£' K blik wat somber,
V-v '^ ,''
doch dit moet men
niet toeschrijven
aan het feit. dat
' N! ^VWn-u^r^C?hij voor zijn
starid\ -", l punt geen
muurder'; ^ 1-11 -i
huid kon vinden.
Het ligt hum wuer
in du gewone stroef
heid van zijn uiterlijk, dat hij met zoovele
Westfalen gemeen heeft, gelijk ook bij hem achter diu
v.'iterlijku koelheid een wurm innerlijk schuilgaat,
dat. Weldadig aaiuloet. De beroemde schrijver (sa
men met \Vuhberg) van het meest' voortreffelijke
boek. dat er tot dusverre over het Handvest van
den Volkenbond geschreven is. behoort tot de beste
kampioenen voor de Volkenboiidsgedachte. die
Duitsehland telt. Als hij straks niet meer in den
Rijksdag zal terugkeeren. zal dat een groot gemis
zijn, waar tegenover slechts als troost kan gelden,
dat hij in zijn functie van hoogluurar te Kiel aan
de wetenschap en tevens als opvoeder der
stndeerendu jeugd nog groote diensten zal kunnen
bewijzen.
LE CHAMPAGNE ENVOGUE
JAGER-GERLINGS HAARLEM