Historisch Archief 1877-1940
No. 2657
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 MEI 1928
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS - Telefoon 22223
Uit de Natuur:
De Cocksdorp
door Dr. JAC. P. THIJSSE
Dwergsterntje op het schelp f nstrund van Tsxel
(Foto J. Strijbos)
JV/T EN heeft er mij wel een verwijt van gemaakt,
dat ik door het Verkade-Album Texel" het
gevaar heb doen ontstaan, dat het eiland onder
den voet zou worden geloopen. Nu, daar ben ik
niet bang voor, integendeel. Hoe meer menschen
het zeer bijzonder natuurschoon van Texel leeren
kennen en waardeeren, hoe liever mij dat is,
want dan bestaat de beste kans, dat het blijft
behouden. Al de duinen van Texel toch zijn
domeingrond, dus ons aller eigendom. Die duinen
bevatten weer mijlenwijde zandvlakten en moe
rassen, met kreken en meren en vormen zoo met
elkaar een parklandschap van grooten rijkdom
en schoonheid, nog lang niet genoeg begrepen,
gewaardeerd en ontzien. Hoe meer kenners en
bewonderaars dat landschap heeft, des te sterker
kan hun verzet zijn tegen onnoodige en
ongewenschte verandering. Bij ministerieele beschikking
is reeds een groot deel van de duinen verklaard tot
natuurmonument, eigenlijk moesten ze alle als
zoodanig beheerd en behandeld worden en daar
zal de regeering wel toe moeten besluiten, wanneer
Texel zooveel bewonderaars krijgt als het verdient.
Ik durf daarom gerust nog eens de puntjes op
de i te zetten door de aandacht te vestigen op enkele
minder bekende deelen van het eiland. Veertig
jaar geleden sloegen we ons hoofdkwartier op aan
het dorp Den Burg, destijds eigenlijk alleen maar
beroemd om zijn lammeremnarkten en nog altijd
is het een zeer bruikbaar hoofdstation. Later ging
de groote trek naar Koog, dat een badplaats
worden wil en waar het met Pinksteren en in de
zomervacantie al tamelijk druk kan zijn. Maar op
een kilometer afstands van het hotel vindt ge
reeds de eenzaamheid.
Eenzamer nog is het noordelijkste dorp van het
eiland: De Cocksdorp. Ik leerde het kennen in
een tijd van depressie en het was er toen nog
al vervallen en verveloos. Tegenwoordig is dat
heel anders; het aardige dorp met zijn boomen en
MODERNE
KLOKKEN
In speciale uitvoering
A. D. SPILLNER
Vijzelstraat 83
AMSTERDAM
beschutte tuintjes ligt frisch en fleurig langs een
mooi breed water: de Boggesloot. Dit is een geul,
die bij de indijking van den polder Eyerland niet
droog kon komen. De bodem is deels modderig,
deels zandig, de oevers zijn laag en grazig en het
geheel geeft de allerprachtigste gelegenheid voor
het broeden van de moerasvogels, die er dan ook
niet ontbreken. Deze Boggesloot is een waardige
tegenhanger van het beroemde Kil en Molenkil
in den polder Waalenburg, dat op dezelfde wijze is
ontstaan.
Beklimmen we den zeedijk bij De Cocksdorp,
dan hebben we bij laag water een groote slibvlakte
voor ons, met een nauwe vaargeul, die uitkomt
in het Eyerlandsche Gat. Naar rechts zet die slib
vlakte zich voort en tegen den dijk van de
Eendrachtpolder verheft zij zich tot bloemrijk, grazig
buitenland, doorsneden met modderige kreken. Dit
heele gebied is in alle tijden van het jaar merk
waardig om zijnTvogelbevolking; hier trekken
millioenen vogels'door en hier vinden we altijd vogels
uit de Poolstreken, zoowel overwinteraars als
zomerboemelaars.
Wandelen we van Oocksdorp noord- en oostwaarts
eerst langs den dijk, verder langs den verwoesten
dijk van den thans drijvenden" polder
de Volharding, dan bereiken we vrij
spoedig de duinen, de Vuurtoren
duinen. Het strand is aanvankelijk nog
smal en het is wel te zien, dat hier een duinenrij
sterk bedreigd wordt door den vloedstroom.
Werkelijk ziet het er zeer avontuurlijk uit. Verderop
wordt het strand breeder en de wandeling naar de
noordelijkste punt van het eiland leidt over een
blonde schelpenvlakte, schelpen wit en gelig en
blauwig, zand en schelpgruis hier wit, daar
aschgrauw. Daarboven wittig blauwe hemel met stra
lende zon, in de verte de brandingstreep en zee en
lucht en nevelbank onherkenbaar dooreen. Over
het zand glijden vlugge schimmetjes, uit de lucht
klinkt fel geroep en het kost moeite in deze grijze
stralende wereld de vlugge grauwe bewoners van
dit strand te ontdekken, de strandpleviertjes en
de gracieuse dwergstemtjcs.
Gedrang van menschen is hier nooit. Wij koeren
nu Zuidwaarts en sturen op de duinen aan, laten
den vuurtoren links liggen en komen weldra in
een bekoorlijk heuvellandschap. Deze Vuurtoren
duinen waren al een eilandje toen Eyerland nog
een groote slib- en zandbank was. Het is toen door
een rechten zanddijk verbonden met de
Slufterbollen, de duinen van het oude eiland en later is
Eyerland ingepolderd. Toch vertoonen die Vuur
torenduinen den rijken plantengroei van het jonge
duin. Sommige dragen tot op hun toppen een dicht
kleed van eereprijs, viooltjes, wilde aardbei,
bevernel, geel walstroo en fijne grasjes en waar de
schapen komen is dat alles egaal kortgeschoren.
Xaar den zeekant ligt wilder duin met zandhavur
en helm en biesgras. Tusschen de heuveltjes liggen
valleien, sommige droog en grazig, andere vochtiger
en daar zijn ook plassen, waarvan de oevers prijken
in den bonten bloementooi, die den roem uitmaakt
van de Buiten Mui: Orchideeën van allerlei soort,
Parnassia, Wintergroen, Duizendsguldenkruid en
soms ook het Zonneroosje. Verderop worden die
vlakten en plassen uitgestrekter om eindelijk over
te gaan in de Groote Sluftervlakte. Aan deze
plassen ontbreken zelden de prachtige bergeenden
en in den voorzomer kan het er druk zijn van aller
lei mooie doortrekkers: de bontgekleurde
steenloopers en de prachtige zilverpluvieren, die met
hun zilvergrijs, pikzwart en spierwit wel mogen
meetellen onder de fraaist geteekende vogels.
Ze zijn onderweg naar de poolstreken, maar menig
een geeft er de voorkeur aan om zonder te broeden
hier den zomer door te brengen.
Nu zijn we gaandeweg in de Sluftervlakte ver
zeild geraakt en sturen af op de plek waar de
Zanddijk aansluit aan de Vuurtorenduinen, een
nog al tamelijk hoog duin, dat een prachtig uit
zicht geeft over den polder en de boerderijen, ieder
in hun boomenkrans. De overgang van duin naar
polder is weer bijzonder rijk aan bloemen en vogels.
De Duinweg brengt ons in het dorp terug en door
een klein hekje stappen we in den beschutten
achtertuin van ons hotel ,,De Hoop", waar de
spotvogel zingt. Op onze open en dikwijls winderige
eilanden zijn de huizen met hun tuinen omgeven
door hooge wallen of dichte hagen en daardoor heb
ben ze een eigen, zachter klimaat, een sfeer van
droomerige rust temidden van het daveren van
wind en zon en zee.
Ik moet nog een puntje op een i zetten. In het
Te\el-album zeg ik dat het hotel de Hoop twee
goede logeerkamers heeft. Dat is lang geleden.
Er zijn er nu elf.
Bezoekt de Hollantóe
In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief.
ZAND VOORT:
HOTEL D'ORANGE en
HOTEL DRIEHUIZEN"
WIJK AAN ZEE:
BADHOTEL en
ZEE-DEPENDANCE.
KRONIEK
Dienstweigeraars
's Hertogenbosch, 14 Maart Voor den Krijgs
raad alhier stond gisteren terecht zekere P.B. uit
Heerlen, dienstplichtig soldaat, ingedeeld bij het
Ie reg. Infanterie, thans gedetineerd te Den Haag.
Hij had geweigerd te Assen te voldoen aan den last
van den kapitein om de militaire Meeding in ontvangst
te nemen. Wegens dienstweigering werd hij conjorm
den eisch veroordeeld tot Hen maanden gevangenis
straf met ontslag uit den dienst. (V.D.)
Ziehier een eenvoudig berichtje. Vroeger zou
dat veel commotie" gewekt hebben. Er was
een tijd, toen een jongeling, gelijk bovenbe
doeld, door een gansche schare van geestver
wanten als een martelaar werd beschouwd en ge
vierd ; dat men demonstraties hield voor hem en
voor het principe der dienstweigering; dat gloeiende
protesten tegen de onchristelijkheid des oorlogs en
de tirannie des staats een niet geheel onbelangrijk
deel der pers vulden; dat vurige en offerwillige
predikanten in vlammende redenen schier de
Vaan des Oproers plantten en deswege naar 't
gevang gesleurd werden; dat eindelijk, de naam van
Tolstoi en zijn beginsel van geen-weerstand op
veler en veelsoortige lippen was. . . .
En thans, op een bericht als dat bovenstaande,
beweegt er geen muis. Men is de geestdrift en het
,,getuigen" blijkbaar moe geworden, gelijk men
van vele dingen moe geworden is na het einde des
oorlogs, toen alles weer ,,zijn normalen loop" nam.
Want wat is normaler dan dat y.ulk een jongeling
streng gestraft wordt voor zijn misdrijf ti'gvn den
Staat, het misdrijf van zijn weigering het Vaderland
te dienen en eventueel te besehermen;' En hoe dat
alles verder heet.
Was er niet, nu ook al weer lang geleden, een
wetje in den maak om den eerlijken gewetens
bezwaarde tenminste van den ..wapenhandel" te
bevrijden, al zou men hem dan ook te werk stellen
bij liet grondgraven ? Xooit werd meer gehoord van
dat wetje, en de krijgsraden gaan rustig en lustig
voort het misdrijf tegen den Staat hooger aan te
slaan dan dat tegen de menschheid. Wat. zouden
krijgsraden, ook anders doen. als de politieke
mannen en de ..volksmenigten" zich niet roeren?
Het ligt zeker niet op den weg van den Staat of zijn
organen vrijwillig een recht af te staan ten bate
van individualistisch idealisme. Daar moet voor
gevochten, dat moet veroverd worden. Maar de
liefhebberij schijnt er vrijwel af te zijn. Men kan
ook niet altijd getuigen en zich idealistisch
betoonen. En als de algemeene ontwapening er komt.
nietwaar? zijn wij van zelf van het gedoe af. \Yat
zullen we ons dan nu druk maken. Zoo'ri enkele
mér in 't gevang. . . . Maar n ding is zeker: de
jonge man, die thans, zonder'eenig aanmoedigend
handgeklap van de galerij, zijn kleinen eigen wil
schrap zet tegen het zoo overtuigd en machtig
staatscomplex, is een persoonlijkheid van eerbu
dwaardige afmetingen. En mochten er meerderen
zoo zijn, dan kan do propaganda voorloopig rustig
blijven slapen. Dan groeit het verzet tegen deze
hatelijkste aller burgerplichten" ook wel /.onder
haar.
F. C.
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60ct
Laxeer-Tabletten.. 60ct
Zenuw-Tabletten .75ct
Staal-Tabletten..90ct
Maag-Tabletten 75ct
Bij Apoth. en Drogisten