No. 2658 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 MEI 1928 13 Kroniek van den Dans door J. W. F. WERUMEUS BUNING Yvonne Oeorgi LI. Yvonne Georgi en Harald Krenzberg. De weegschaal van Terpsicbore W; ' ANNEER wij ons eenige_ vrij heden veroorloven mogen met symbolische en mythologische attri buten en Terpslchore de weegschaal ter hand stellen, dan is dat alleen om te betoogeni dat niets ons meer belang stelling in zake danskunst inboezemt dan het sinds jaren wankelbaar even wicht tusschen de moderne Duitsche groepen en den balletdans. Immers meer en meer blijkt het, dat de moderne danskunst behoefte heeft aan versterking van techniek en reeds achter de coulissen een oogje Werpt op de gehelpien van den ballet dans en dat het ballet machtig in fcijn oude ambachtelijke bekwaamheid behoefte heeft aan nieuwe dans vormen en alreeds uit een donkere loge kijken komt wat de moderne dans in die richting ten tooneele brengt. Maar sedert Isadora Duncan en Pawlowa elkaar's dans zagen, is men wederzijdsch wantrouwend: de ware uitwisseling van gedachten en erva ringen vordert langzaam. * * * Ze vordert des te zekerder. Keeds jaren geleden, beoefenden vele dansers uit het andere kamp min of meer in stilte ballettechniek, mettertijd wordt die beoefening openlijker en men erkent haar onmisbaarheid. Het is vooral het en dehors", de essentieele grondslag van het ballet, die onmis baar blijkt in al haar gewraakte onnatuurlijkheid"; men knoopt als het ware aan bij de groote traditie vóór het romantisch ballet dat In zijn wereldontvluchting de pointe" idea liseerde ??de pointe", de enkele centimeters die den danser op den voetspits in een ijler, onwezenlijker sfeer doen reiken, maar die men, hoe schoon haar point d'orgue-effect ook is, m.i. toch niet tot de essentieele balletgrondslagen rekenen kan. ADVERTEERT in DE GROENE AMSTERDAMMER" ??is een zin die ge dikwijls leest. Waarom juist in de GROENE AMSTERDAMMER..? OMDAT het advertentietarief buiten gewoon billijk is. De GROENE wordt immers bij uitstek gelezen door Het beste publiek door het publiek dat iets te besteden beeft. Ge BETAALT DUS NIET voor een verspreiding, die drukkosten, porto en papier kost en waarmee ge tienduizenden lezers bereikt, die niet in de eerste plaats tot bet koopkrachtige publiek betiooren. MAAR HET BETAALT U in dit blad te adverteeren waarvan ge weet dat uw onkosten direkt worden aangewend om U in contact te brengen met het koopkrachtige publiek. Zonder in technische afdwalingen te vervallen kan men toch die ont wikkeling van de laatste jaren niet belangrijk genoeg achten; immers hier staat men voor het uiterste levens belang van de huidige danskunst: de mogelijkheid dat de sedert Isadora Duncan ontstane noodlottige splitsing mettertijd wordt opgeheven en een overeenstemming bereikt wordt om trent algemeen geldige grondslagen waarop hecht en duurzaam gebouwd kan worden, grondslagen die niet zoo uiterst verschillend zijn en waren voor klassieke, oostersche en moderne danskunst. Hoe die toenadering ge schiedt, in hoeverre het ballet de modernen en deze het ballet zullen naderen, dat blijft de open vraag, maar dat er toenadering aan te wijzen is: dat is de groote wending van de huidige ontwikkeling. * * * Onze kennis van Duitsche danskunst is, sedert jaren, gering, al zagen wij Mary Wigman en haar groep, de Labanschool, de Wy Magito-groep: de ontwikkeling was altijd al verder dan wat wij zagen. Nu dan Yvonne Georgi en Harald Kreuzberg zijn opgetreden en Palucca beweging; zij past toe: zij werkt aan dramatischen tooneeldans. In Yvonne Georgi's Tijuca, in haar Salomé, in haar Mazurka, is een onzichtbare partner aanwezig, zoo is het in Kreuzberg's dans van de ceremoniemeesters uit Gozzi's Turandot, zoo is het in hun prachtige Persisches Lied", een bal lade, een reeds naar het dramatische neigende dansvorm. In Baby in der Bar" kan zulk een dans zijn karakter nog slechts ten doele toonen, dit ietwat kinderlijk dansspel met tragischen ondertoon typisch modern sentiment dat ver stoppertje speelt en groteske grimassen trekt om zijn gevoel te verbergen heeft weinig openlijk dramatische spanning, maai' men weet dat het repertoire van deze Hannoversche groep een Petruchka". een Barabau", een Pulcinella" omvat en men hoopt er in Amsterdam meer van te zien te krijgen. In ieder geval lijkt deze jongere Uuitsche groep, voortgekomen uit en voortgaande op de ervaring van Wigman en Laban, door haar aan vaarding van balletelementen en haar dramatische dans-idealen, een belang rijke schrede verder te z-ijn gegaan. bij het verschijnen van deze kroniek reeds gedanst zal hebben, raken wij eindelijk bij, en de beste verwach tingen worden vervuld: tenminste bij Yvonne Georgi en Harald Kreuzberg heeft men te doen met moderne dansers, die op eigen wijze, maar ruiterlijk en welbewust, de ballet techniek als deel van hun ambacht beschouwen. Er is hier niets meer van de experimenteele overspanning die ten deele karakteristiek was voor vroegere Duitsche pogingen: deze dansers too nen niets dat niet gesloten van vorm en weldoorwrocht, af is, als idee en als vorm. Men ziet het den mannelijken en snellen danser, die Kreuzberg is, aan dat hij die vaardige lichte voeten aan de oude balletschool dankt, men bespeurt het in Yvonne Georgi's dansen: hier is men zeker van den ingeslagen weg waarop, in vormen van modern gehalte, oude kennis valt toe te passen. Waar Palucca andere wegen gaat, is een overzicht eerst na haar optreden te geven, maar een ding valt reeds vast te stellen: deze danskunst van Yvonne Georgi en Harald Kreuzberg zoekt niet meer naar absolute, lyrische Men vreesde voor de ontwikkeling deimoderne danskunst: men heeft hier weder alle hoop gekregen op haar groei. En wanneer thans de avonden van Palucua en het ballet-ensemble Nemchinova?Dolin achter den rug zijn, heeft onze kennis van den stand van zaken belangrijke vermeerdering ondergaan; het zal wellicht mogelijk zijn duidelijker te zien hoe het met den stand van Terpsichore's weegschalen staat, en haar dat onwaardig attribuut weer uit de hand te nemen. Ja, het is mogelijk dat er, ver aan den horizon, een tijd zal dagen, waarin de danser niet anders heeft te doen dan zijn schoenriem te binden om te dansen, zekerder van zijn kunst dan sedert jaren; het is mogelijk dat binnen af zienbaron tijd de onvruchtbare twee spalt der scholen zal worden opge heven en dat men niet meer over theorie, maar enkel over hoedanigheid zal behoeven te redekavelen, over de grootte van de groene laurier kransen, en niet meer over den stand der weegschalen. Het is mogelijk dat met Isadora Duncan's dood een tijdperk van strijd is afgesloten, en dat er een van nieuwe eenheid aa.nvangt .... Harald Kreuzberg Nieuwe Verzen Van Licht en Liefde door A, Voorzanger-De Graaf bij H. D. Tjeenk Willink. Haarlem, 1927. In zeer zeldzame gevallen kan men mijns inziens over volkomen, maar dan ook volkomen nietswaardige ver zen toch terecht een waardeerendo kritiek schrijven. Het is toch zeer goed mogelijk, dat gedichten, die uit hoofde hunner lomgheid niets t« maken hebben met bewustwording en Hchoonheidsontroering laten wij, hoewel ik, edele dichters, tot- deba-i bereid ben, even aannemen, dat eun»dergelijke ontroering inderdaad be staat dat zulke verzen eeiie zeker»; nuttigheid hebben, l'it dit utiliteitsboginsel bezien dienen zij dan echter aan twee eischen te voldoen, te weten: zij mogen niet voortge komen zijn uit eene voor di-n lezer nchadelijke en dus afkeurenswaardig»geestesgesteldheid als daar zijn ijdel heid, seiitiineiitaliti-it »'.d. en ten tweede dienen zij eeiie bepaald»-. vooral niet te groote. hoeveelheid lezers voldoening t»- geven. Het is toch aan te nemen dat er eene zekere categorie menschen bestaat, ik vrees y.elfs eeiie vrij groot-e, die wel behoefte hebben aan eeno Iiurtsverstci-king of zielsverheffing zoo bij tijd en wijle. maar voor wie een waarlijk goed vers of onbegrijpelijk en ongenietbaar fe of al te zwaar op den geestelijken maag liggen zou. Van dit .standpunt- be schouwd heeft de onderhavige dich teres vers/heiden volmaakte verzen ge schreven, niet name In Memoriam'' van Ons vriendje L.K. welp bij de Bloemeiidaalscb e padvim l ers",.. B i j het 25-jarig ambtsjubileum van l)r. A. H. Haentjens, Kern. Pred. te Haarlem". .,Klokkestem, bij de inwijding van de klok van de Hem. Kerk op 21 Oet. 1921". Echter: er zijn ook verscheiden ge dichten in. dit bundeltje, die uit het nuttigheidsstandpunt beoordeeld, af keuring verdienen. Ken groot gedeelte der verzen is geschreven uit een»; zeer schadelijke geestesgesteldheid, na.inelijk sentimentaliteit. Indien de dichteres dit- euvel zou willen smoren, zou er geen kwaad meer van hare dichtwerken te zeg gen zijn. A. PEKKKSNE Ruwe Schrale Huid