Historisch Archief 1877-1940
N o.. 2658
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 MEI 1928
HET adres voor prima
PARKETVLOEREN
tegen sterk concurreerende prijzen is
FRED. MEIJER Amsterdam
v. Baerlestraat 160 - Tel. 25615 - Gev. 1908
Prins Carol en de boerenpartij in Roemeni
Teekeninff voor ,,de Groene Amsterdammer" door Johan Braakensiek
Aanteekenin^en
V Nuchtere Hollanders beweren wel eens. dat de
volkeren in. Oost- en Zuid-Kuïopa, dat vooral
Magyareu en Balkanbewoners menschen van een
gansch ander slag zijn, dan wij koele westerlingen.
Zonder nu verder te willen nagaan in hoevtive
deze beschouwing in haar algemeenheid juist is.
moet ik toch in elk geval erkennen, dat zij t.a.v.
enkele bij meerdere vertegenwoordigers van ge
noemde volken geheel en al opgaan.
Voer den zooveelstcn. ke^r toch hebben we, in
onze dagen, kunnen bemerken hoe op-vliegend b. v.
de vorsten in ballingschap zijn, die eertijds een
kroon of 't merkwaardig recht op een kroon in hun
vaderland bezaten. Wie herinnert zich niet de
mislukte vlucht van den armen Karel, die pro
beerde per vliegtuig z'n kroon te herwinnen? Het
had veel van een operette-klucht, als er niet tevens
zooveel tragiek aan verbonden geweest was.
En mi hebben we waarlijk in de afgeloopen week
een nieuw staaltje van werkelijke opvliegendheid
beleefd, dat al even somber is afgeloopen voor den
naar een kroon hakenden vorstelijken vliegenier
in spe.
Carol van Roemenië, de afgezette kroonprins, is
de hoofdfiguur geweest in een tragi-komedie. die
zich vnl. in Engeland heeft afgespeeld. Sinds een
paar weken vertoefde hij daar in 't rustige Surrey
op het buiten vau een zijner vrienden en aanhangers.
Plots bleek, dat Z.K.ll. zich verre van rustig hield,
maar dat hij een poging had aangewend om, op het
oogenblik waarop Maniu's boerenpartij, die op
Carol's hand is, haar bijeenkomst te Alba Julia
met 'n opmarsch naar Boekarest zou besluiten, en
als de kippen (als een modern luchtheld, ware;
juister) bij te ziju om tot Koning te kunnen worden
uitgeroepen.
Hi-fc heette, dat alleen maar vrienden van
hem met 'n boodschap naar Roemenie zoviden
vliegen, doch er scheen, alle, reden te bestaan voor 't
vermoeden, dat de pretendent zelf ook mee zou
gaan. In elk geval kan de Eugclsche Regeering een
dergelijk conspireercn op Britsehen bodem tegen
een bevriend bewind niet toelaten. Vandaar het
besluit om hoffelijk doch tevens duidelijk don
prinselijken banneling mee te deelen, dat hem niet
langer gastvrijheid in Engeland verleend kan
worden. Op 't moment intusschen, waarop een
detective van Scotland Yard, die, voorzien van
een uitwijzings-bevel, waarvan hij zoo noodig
gebruik moest maken, met z'n auto op 't buiten in
Surrey arriveerde, zat Prins Carol met z'n vrienden
in een Londensche bioscoop. Natuurlijk moest de
film Wij zijn allemaal gokkers", voor hem, die
toch zeker een politiek gokker mag heeten, een
bijzondere attractie uitmaken. Toch scheen hoofd
doel van 't bioscoop-bezoek te zijn, even stilletjes
Weenen op te bellen, ten einde het laatste nieuws
te vernemen. Dit liet echter op zich wachten en zoo
OEN HAAG
AMSTERDAM
ROTTERDAM
AXMINSTER
KARPETTEN
2x3
METER
2.20x3.30 65.50
ZICHTZENDINOEN
FRANCO DOOR GEHEEL
NEDERLAND
ZOMEN
DE WAARZEGSTER: ..TJ HEBT EEN PRACHT VAN EEN BOEREN-KAART MAAR WACHT
t' VOOR DE VROUW!"
trok men tenslotte onvervichter zake huiswaarts.
waarop den volgenden morgen de aanzegging
gedaan werd, die aan Carol's verblijf in
GrootBrittanniëeen einde maakt.
Waar hij thans z'n heil zal zoeken? Slagen de
boeren er in de overhand te verkrijgen, dan zou zijn
weg gebaand zijn, doch houdt hot huidige Gouverne
ment stand, dan zal vooi'loopig Prins Carol nog
langer genoegen moeten nemen met den hom
blijkbaar toch geenszins welgevalligen rol van
exkroonprins in ballingschap.
Poincaréheeft dezer dagen z'n eerste groote rede
gehouden sinds de stembus hem een duidelijke
overwinning bezorgde. Zooals Wiiliam Martin
onlangs schreef, heeft thans de Franc, die destijds
door Poincarégered is, op zijn beurt dezen 'n
grooten dienst bewezen. Hoezeer de
MinisterPresident zelf doordringen is van de beteekenis der
electorale beslissing, bleek wel uit z'n speech.
waarin hij het voortdurend over Erankrijk's
finantieele problemen had. Daaraan dient men zich. ter
versterking van de reeds verbeterde positie, met
alle kracht to wijden, zoo luidt het dooi' hem uit
gegeven parool.
Over andere moeilijkheden, over de
autonomistenbeweging in den Elzas, heeft hij wijselijk
gezwegen en ook do buitenlaridsche politiek liet hij
onaangeroerd.
Deze zal vermoedelijk straks bij de Duitscho
verkiezingen, misschien nog meer dan
binnenlandsche kwesties, een factor van groote heteekeiiis
blijken te zijn.
SPREEKZAAL
Was er niet, nu ook al weer lang geledon, oen
wetje in den maak om dun eerlijken gewetensbe
zwaarde tenminste van den ,.wapenhandel" te
bevrijden, al zou men hom dan ook te werk stollen
bij het grondgraveti ? Nooit werd meer gehoord
van dat wetje, en de krijgsraden gaan rustig en
lustig voort het misdrijf tegen don Staat hoogor
aan te slaan dan dat togen de menschheid". schrijft
F.C. in zijn laatste kroniek.
Dat wetje waarvan F. C', nooit meer gehoord
heeft, is wel degelijk aangenomen en in het Staats
blad No. 357 opgenomen als Wet van den 13en
?1 uli 1923, betreffende tliaiütireiyeriiiy".
Sedert is ook die wet in werking getreden en zijn
verschillende personen, wien gewetensbezwaren
tegen de vervulling van don militairen dienst dooi
den betrokken Minister zijn erkend, in burgerlijken
dienst te werk gesteld, o.a. bij het
Staatsboschbeheer, in Wageningen aan do
Landbouw-hoogosohool. enz.
Het is in 't belang van hou. die
gewetensbiBezoekt (Ie Hollandse Badplaatsen.
In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief.
ZAND VOORT:
HOTEL D'ORANGE en
HOTEL DRIEHUIZEN"
WIJK AAN ZEE:
BADHOTEL en
ZEE-DEPENDANCE.
zwaren tegen den militairen dienst hebben, dat
deze wet meer algemeen bekend worde. Ik weet
wel, ieder Nederlander wordt geacht de wet te
kennen, maar als zelfs iemand als F. C. blijkt van 't
bestaan der dienstweigeringswet" onkundig te
zijn. dan is 't begrijpelijk dat eenvoudiger menschen
als hij 't ook niet weten. Misschien ligt daarin de
oorzaak dat zoo weinigen zicli op die wet beroepen.
Over do wet zelf met haar beperkte strekking.
waardoor maar een klein percentage van hen, die
den militairen dienst weigeren, er onder valt, wil
ik 't nu niet hebben.
' Meermalen is door mij, namens de S.D.A.P. in
de Tweede Kamer aangedrongen op verruiming van
de bepalingen dier wet. Ik releveer dit laatste om
F. C. in te lichten ;>n misschien vindt hij dan aan
leiding om ook den mi volgenden zin uit zijn stukje
te wijzigen. Deze zin n.l.: Wat zonden krijf/sradeti
ook anders doen. alts de iiotitieke mannen en de
votksinenit/ten.'' zic/i niet roeien?"
Dat do ,.politieke mannen" zich in dezen niet
zouden roeren, is voor wat betreft de S.D.A.P.
als wier woordvoerder ik daarbij optreed, toch niet
wel houdbaar. Do Handelingen van de Tweede
Kamer kunnen er van getuigen, hoe wc ons bij do
behandeling der dienstweigoringswet ..duchtig
geroerd" hebben en dat ik geen oorlogsbegrooting
laat voorbij gaan. waarbij ik niet ovoi die wet en
haar toepassing spreek en hot pleit won voor dienst
weigeraars, die gewetensbezwaren togen don mili
tairen dienst hebbon.
Mot dank voor de plaatsing.
JAN VAN HADELHOFF
Dordrecht, O Mei 1028.
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60ct
Laxeer-Tabletten. 60ct
Zenuw-Tabletten .75ct
Staal-Tabletten..90ct
Maag-Tabletten 75cl
Bij Apoth. en Drogisten