Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 12 MEI 1928
No. 2658
Wetenschappelijke Varia
Het jongensoverschot bij pasgeborenen
door Dr. P. VAN OLST
l A' afwachting van de maatregelen.
die Haarlem's burgemeester zal
uenieii, om een einde te maken aau
den wantoestand dat ei- in Haarlem
belangrijk meer vrouwen dan mannen
y.ijn, welke wantoestand hem evenzeer
benauwt als het geval 7,ou zijn met een
winkelier in handschoenen, die eenige
duizenden linkerhandschoenen te veel
heeft, is het niet kwaad eens na te
gaan hoe het in de environs'' van
Haarlem ermee gesteld is, deze envi
rons zoo ver mogelijk uitbreidend, dus
in de geheele overige wereld. Tot
onzen spijt moeten wij dan het feit
constateeren dat in geheel Nederland
en zelfs in geheel Europa het aantal
volwassen vrouwen grooter is dan dat
der volwassen mannen. Gelukkig ech
ter is deze wanverhouding (immers
menkan?desguterizu viel bekommen")
alleen beperkt tot Europa ! In Azië.
Afrika en het in dit opzicht even
donkere werelddeel Amerika overweegt
bij de volwassenen nog het mannelijk
geslacht. Wat de Haarlemsche moei
lijkheden aangaat, is dus de oplossing
voor de hand liggend: de burgemeester
stelt een levendigen ruilhandel in van
Haarlemsche meisjes tegen
Amerikaansche millioenairszoons en
Chineesche koelies, die in dezen handel
gelijke waarden vertegenwoordigen.
Maar daarmee stappen -we van
Haarlem af en bezien de geheele ge
talsverhouding der geslachten eens
nader. Het wonderlijke is dat, terwijl
bij de volwassenen de vrouwen
overheerschen in aantal, tenminste iw de
tëuropeesche rijken, bij de geboorte
deze verhouding omgekeerd is. Er
worden meer jongens geboren dan
meisjes. Hier te lande vond i'rof.
Methorst dat bij de levendgeboren
echtelijke kinderen (1900?1913) tegen
100 meisjes ruim 105 jongens voor
kwamen. In Duitschland geldt vrijwel
dezelfde getalsverhouding. Wanneer
uien dus vóór iedere gezirisvermeer
dering bij vrienden en kennissen wed
dingschappen aangaat met zooveel mo
gelijk ooms eii tantes en constant
volhoudt / 25 te wedden op de geboorte
van een zoon, wordt men onafwend
baar rijk, want in mér dan de helft
der gevallen wint men zijn wedding
schap, dus dékans is veel beter dan te
Monaco waar men slechts 50 percent
kans op winnen heeft.
Men vraagt zich af hoe dit komt.
Zouden meisjes moeilijker ter wereld
komen, zoodat er dus een grooter
aantal afvallen als doodgeborenen'.'
Neen, dit is onjuist, want het statis
tisch onderzoek leert dat ook bij de
doodgeborenen de jongens overwegen.
wat misschien te wijten is aan het
gemiddeld grootere gewicht der jon
gens bij de geboorte, waardoor de
kans op moeilijkheden grooter is dan
EASYCHAJRS
5ERIE-FABRIKATIE IN DE
PRIJZEN VAN
,65.-,75.-,65.-?95.-1O5:
DAAD WU DEZE
EASV-CHAJRS BU GROOTE
SERIES VERVAARDIGEN ZIJN
WU IN 5TAAT VOOR ZEER
LAGE PDUZEN TE LEVEREN
AFBEELDINGEN FRANCO
bij de minder wegende vrouwelijke
babies. l>it leert dus dat de vreemde
getalsverhouding, waardoor het zoo
genaamde joiiyfHüocffHcliul ontstaat,
nog ongunstiger is voor de meisjes dan
de getallen 105:100 aangeven. liet
jongensoverschot bij de doodgeborenen
is zelfs veel grooter dan bij de
levendgeborenen. Uit den aard der zaak zijn
hiervoor niet zooveel cijfers beschik
baar, behalve in landen met een hoog
ontwikkeld statistisch onderzoek. Voor
ons land was de geslachtsverhouding
van de levenloos aangegeven kinderen
tusschen 1917 en 1921:
9 mnd. en ouder 120 j. tegen 100 m.
8?9 maanden 120 j. ,, 100 m.
7?8 maanden 114 j. ,, 100 m.
6?7 maanden 125 j. ., 100 m.
beneden (i mnd. 125 j. ,, 100 m.
Duitsche getallen geven nog grooter
jongensoverschot, zoodat zelfs een
getal van 229 j. tegen 100 m. voor
komt in een der tabellen, waarbij de
zwangerschap na 3 i maanden onder
broken werd. In ieder geval is vóór de
geboorte het jongensoverschot «Mlig
grooter dan na de geboorte reeds het
geval was. Xu is het niet mogelijk om
vroeger dan de derde maand het
geslacht vast te stellen, zotwiat men
alleen maar gissen kan naar lipt
jongensoverschot in de eerste maanden
dei' zwangerschap. Men heeft wel
pogingen gedaan om op wiskundige
gronden dit overschot te berekenen,
maar de cijfers geven te weinig
houvast voor een stellige uitkomst.
Men kan echter moeilijk anders doen
dan aannemen dat bij de bevruchting
reeds meer jongens geformeerd worden
dan meisjes. Dit klopt echter niet met
de biologische inzichten van de be
vruchting. Het geslacht wordt name
lijk bepaald door een zoogenaamd
..geslaehtschrouiusoom" dat slechts in
de helft der vaderlijke spermatozoén
voorkomt terwijl het in alle moeder
lijke eicellen gevonden wordt. Smelten
de vaderlijke en moederlijke cel samen
tot het ei, dan bevat dit dus óf twee
geslachtschromosometienont wikkelt zich
tot een vrouwelijk individu, of slechts
n geslachtschromosooni en
ontwikwikkelt zich tot eenmannelijkindividu.
De kansrekening leert dat de mogelijk
heden hiertoe even groot zijn, dus dat
bij ile bevruchting precies 101) jonyens
te'jen 100 meisjes geformeerd worden.
Dus yecn. jongensoverschot. Wie heeft
nu gelijk, de statistiek die hierboven
vermeld is of de biologie, die toch ook
niet over een nacht ijs gaat?
Daar het onderzoek bij den mensch
zelf te groot e bezwaren oplevert,
heeft men het antwoord gezocht bij dj
dieren. Het is n.l. daarbij mogelijk
door eigenaardige, veranderingen in
het ovarium nauwkeurig te consta
teeren hoeveel bevruchte eieren er
geweest zijn bij den aanvang der
zwangerschap. Vooral Mac Dowcll
heeft bij muizen op schitterende, en
voor de dieren geheel onschadelijke
wijze dit onderzoek gedaan. Evenals
bij den mensch blijkt ook bij de muizen
een groot e sterfte vóór de geboorte
op te treden. Maar belangrijker is dat
Mac Dowell een groot aantal gevallen
tegenkwam waarbij geen sterfte voor
de geboorte had plaats gevonden,
blijkend uit het overeenstemmend
aantal bevruchte eieren en geboren
jongen. Deze gevallen hield hij zorg
vuldig apart en telde het aantal
mannelijke en vrouwelijke pasgeboren
muizen. Kn ziet: bij deze 11 Mi worpen
«r
Zee/3/ %[en hij
^TV x ? / « y
457
.^3Z86
/hèjjepiitz School of
wnguaóes.
STEUNZOLEN
NAAR
GIPSVORM
Instrumenthandel SCHMEINK
Spurstp.256, Tel .4O2OO, Amsterdam
N. V. Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG ~ AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
:S nelschrift *» ?* ^-?alf^^ In den Boekh> enna'
DTPMT^R ATT "~~ *'"**^ ""^^ postwissel bij R1ËNTS
KIt,JN l &BAL l ^ l^?~\ BALT, Den Haag,
Zelfond. 95 Ct. fr. *^-^£--^É^» . Daguerrestraat 28. -|
DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres.
A. F. Z U R C H E R
CARTONNAGEFABRIEK en DRUKKERIJ
LOOIERSGRACHT 64-66-68-70-72. AMSTERDAM
VOOR BETEEE MEUBELEN
ARNOLD HOUTSCHILT
AMSTERDAM
niet totaal 801 jongen waren 110
mannelijke en J15 vrouwelijke dieren.
zoodat dus ook bij <lv bevruchte eieren
dr yeslaclittsccrhowliity l tot l i/cicecst
(C;(S. juist zooals de bioloog het bij den
mensen zich voorstelt. Men heeft dus
goeden grond om zich voor te stellen
dat oorspronkelijk evenveel jongens
als meisjes in aanleg aanwezig y.ijn.
zooals de kansrekening leert.
Hoe komt dan echter het jongens
overschot tot stand bij de geboorte, en
waarom is dit overschot zelfs nog
grooter vóór de geboorte? I'rof.
Mijsberg. die deze cuiaestie onder de oogen
heeft gezien, stelt zich voor dat ge
durende de eerste '2 a '.'> maanden van
de zwangerschap veel meer vrouwe
lijke embryonen te gronde gaan dan
mannelijke, zoodat aan 't einde van
dezen termijn het aantal mannelijke
embryonen zoo overweegt a!s wij
hierboven zagen. Daarna echter draait
de zaak om en wordt de sterfte grooter
onder de mannelijke embryonen.
xoodal het jongensoveix'hot wel
aan'ezig blijft, maai' steeds minder
frapant. tol het bij de geboorte nog maar
ering is (1115 tegen KMI). In het lat
l
J.
l -ven blijft de grootere sterfte
lannelijke individuen bestaan, zoo
l et aantal mannen en vrouwen ste 'ds
meer gelijk wordt bij het klimmen
jaren, totdat eindelijk het aantal
vrouwen gaat overwegen, zooals in
Europa het geval is en in Haarlem den
burgemeester benacht merriet. I'rof.
.Mijsberg zoekt de oorzaak der grootere
sterfte der vrouwelijke embryonen
tijdens de eerste maanden der zwan
gerschap in het feit dat de bevrucht e
eicel lin e geslacht sehroiursomen heeft,
n.l. n van den vader en n van de
moeder, zoodat een eventueele andere
schadelijke, aan ditzelfde chromo
soom gekoppelde erfelijke aanleg
versterkt kan worden en het embryo
doet sterven, terwijl liet mannelijke
embryo slechts n zoo'n chromosoom
ontvangt, dat dus bij zoo'n funeste
koppeling niel zooveel ..ei'ferl k;ui
si tl't eel'etl".