De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1928 19 mei pagina 1

19 mei 1928 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

Sinds meer dan vijftig jaar aan de spits der ?weekbladen . . . ." ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren) H. BRUGMANS, M. KANN BN TOP NAEFF SecretarU der Redactie: C F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitg.i N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. C Dun, tóch ijzersterk OPGERICHT IN 1877 No. 2659 ZATERDAG 19 MEI 1928 De samenstelling van den Volksraad door Mr. Dr. W. M. G. SCHUMANN, oud-Voorzitter van den Volksraad "p R is wel in onze geheel s koloniale geschiedenis geep enkel voorstel van wet geweest, dat zoo zeer de aandacht heeft getrokken in Nederland en in Indië, als het ontwerp tot wijziging der Indische Staatsregeling, waarop ingevolge het Grondwets voorschrift de Regeering het advies van den Volks raad heeft gevraagd en reeds heeft verkregen en dat bij de Staten-Generaal in behandeling komt. Deze belangstelling geldt dan uitsluitend het onder deel, dat eene wijziging van de zetel verdeeling in den Volksraad inhoudt. Het merkwaardigste is hierbij wel, dat, toen in 1923 hetzelfde werd voorgesteld als nu, zich buiten de Staten-Generaal nauwelijks een enkele stem daar tegen heeft verheven. Er moeten dus redenen zijn voor de veranderde richting van een gedeelte der publieke opinie. Toen in 1916 tot de instelling van den Volksraad werd besloten, geschiedde dit met de herhaaldelijk uitgesproken bedoeling, dat zijne samenstelling en bevoegdheden niet voor langen tijd vastgelegd zouden zijn, doch dat de wetgeving den te verwach ten groei zou bijhouden. Van den beginne toonde de Volksraad dat hij voor zijn taak meer dan berekend was; niet het bewustzijn van zijn kunnen, ontstond natuurlijk het verlangen naar grootere bevoegd heden. Deze werden hem toegekend, toen de Grond wetsherziening van 1922 een nieuwe Staatsregeling voor Indiëvoorschreef. Van adviscerend werd de Volksraad toen medewetgevend lichaam, maar tegelijk werd ook in zijne samenstelling wijziging voorgesteld. Het aantal leden, dat oorspronkelijk 39 bedroeg, en in 1921 reeds op 19 was gebracht werd nu tot 61 uitgebreid, maar tevens de samen stelling zóó geregeld, dat naast vijf Chineezen, vijf en twintig Europeanen met den door den Koning benoemden voorzitter, die nog langen tijd ook wel een Europeaan zal zijn, dus 26, er dertig Inheemschen zitting zouden krijgen en dezen dus de grootst mogelijke minderheid zouden vormen. Li den ouden Volksraad beschikte met de Euro peanen toch de Inlanders over de volstrekte meer derheid. Deze toestand bleef derhalve bestendigd, al kwam er in de verhoudingscijfers een kleine ver andering ten gunste van de Inlanders. De Tweede Kamer ging echter met dit voorstel niet mede: het bekende amendeineiit-Eebet, dat het aantal Inheemsche zetels tot 25 terugbracht, dat der Europeanen tot 30 opvoerde buiten den voorzitter en derhalve aan het Nederlandsche deel de volstrekte meerderheid verzekerde, werd met alleen de stemmen der vrijzinnig- en sociaal democraten tegen aangenomen. De meerderheid in de Kamer was van oordeel, dat de leidende positie van Nederland in Indiëzoowel op staatkundig en economisch gebied, medebrengt, dat in den Volks raad een Nederlandsche meerderheid verzekerd wordt. Tegen deze verdediging van het amende ment valt veel in te brengen, maar noch de tegen stemmers noch de Regeering hebben dit gedaan. Wat wel wonderlijk schijnt, maar achterna ver klaard wordt uit hetgeen sinds aan het licht is ge komen, dat het geheele ontwerp zou zijn afgestemd, wanneer de oorspronkelijk ontworpen samenstel ling was gehandhaafd. Het amendement was het gevolg van een compromis tusschen den toenmaligen Minister van Koloniën en de Kamermeer derheid gesloten. De Minister had namelijk zijn hart verpand aan de instelling van het College van Gedelegeerden, dat, uit een derde van de leden van den Volksraad bestaande, de bevoegdheden van den Volksraad zou uitoefenen, wanneer deze zelf op reces was. Ook tegen dit College waren van ver schillende zijden bezwaren gerezen en om dat te redden, werd de oorspronkelijke zetelverdeeling opgeofferd. Ik vermoed niet, dat alle Kamerleden trou wens de Minister ook niet zich een juiste voor stelling hadden gemaakt, hoe dit votum in Indi zou worden opgenomen. In den Volksraad was er niemand, die hot verdedigde, maar vooral de Tnlanders waren er zeer door getroffen. In hunne kringen maar daar niet alleen werd do aan neming van het amendement algemeen als een blijk van wantrouwen in hot Inlandsche volksdeel be schouwd, welke opvatting al spoedig zeer bedenke lijke gevolgen bleek mede te brengen, vooral bij de jongeren. Ongelukkigerwijze was al het grootste gedeelte van het opkomend geslacht der z.g.ri. intelleetueelen van ons vervreemd. Kou men zeggen, dat onder het bewind van den G. (!. van Limburg Stirum het gros der intelleotueele- Inlander.s achter onze Regeering stond de extreme elementen van nationalistische en communistische richting na tuurlijk uitgesloten dit is later voor ons iu ongunttigen zin veranderd, waarvan in hoofdzaak liet uitblijven van staatkundige hervormingen do oor zaak was. Het ongewijzigde Regeeringsvoorslel gaf reeds veel minder dan de meeste jongeren \ erwacht hadden, maar toen daarbij da gewijzigde; samenstelling kwam, welke zij niet anders konden uitleggen dan uit wantrouwen geboren, wendde een deel zich tot de communisten, wier beginselen zij wel niet doelden, maar in wie zij de bereidwillige helpers zagen bij het bereiken van hunne nationa listische idealen en zocht een ander, en niet het slechtste deel, heil in non-coöperation, op voetspoor van den bekenden nationalist Gaiidhi, die in Britsch-Indiëtalloozen hoeft weten te bewegen de politieke relaties met de regeering af te breken. niet aan verkiezingen deel te nemen, geen functies in Staatsdienst te aanvaarden. Nu is dit zicli onttrekken aan den strijd, dit niet meer mede doen, een tactiek, die geheel in de lijn ligt van het Oostersche contemplatief karakter en die tot machteloos mokken voert, als zij op kleine schaal wordt toegepast, maai' wanneer groote massa's daaraan gaan mee doen, dan is dat wel niet de kortste weg naar posi tieve resultaten, maar brengt het toch een zeer ongewenschte stemming in den lande. Het is deze ervaring geweest, die zich, toen de Regeering tot benoeming van inheemsche leden in den nieuwen Volksraad over wilde gaan, duidelijk heeft ge manifesteerd, welke den G. G. er toe heeft gebracht DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per Jaargang ?10.?bij vooruitbetaling. Per No. 35 Cent. Advertentiën ? 0.75 per regel. Postgiro 72880, Oem.-Oiro G 1000. INHOUD: l. Mr. Dr. W. M. G. Schumann, De samenstelling van den Indischen Volksraad. 2. Prof. Dr. H. Brugmans, Het maagdenhuis M. K-, Amerika. 3. Joh. Braakensiek, Koning Aman Oellah in Rusland Aanteekeningen. 4. C. van Wessem, Muziek Herman Robbers, Jules Verne. 5. Dr. U. Huber Noodt, Meer licht ! L. J. Jordaan, De Strop. 6 Dr. R. Feenstra, Ttkblaadjes. 1. Dr Jac. P. Thijsse, Eiken Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. W. van Itallie?van Etnbden, Baron Schimmclpenninck van der Oye. 11. L. J. Jordaan, Bioscopy. 12. J. W. F. Werumeus Buning, Kroniek van den Dans J. G. Sinia, Indië. 13. Otto van Tussenbroek en Dr. Joh. Tielrooy, Nieuwe Uitgaven. 15. Jhr. Mr. H. Smissaeit, De Economische Balans Beursspiegel. 16 C. A Klaasse, Nederland als financieel centrum. 17. Charivarius, Geschiedenis des Vaderlands Melis Stoke, De Waarde van lijfspreuken Dr. B. Raptschinsky, Boekbespreking. 18. J. Voskuil, Toegepaste kunst?H. Middendorp, Boekbespreking Melis Stoke, Rijm. 19. Uit het kladschrift van Jantje Alida Zevenboom's Croquante croquetjes. 20. Cel 2, Telefoon Charivarius, Charivaria. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Bij hel begin van de Olympische Spelen. )& beschaafde smaak Vraagt Bonbons R/NGERS Let op den naam bij d<; Ki'iMin op wijziging aan te dringen. Kn er behoeft, goo i twijfel aan te bestaan, dat wamn-er do Staten-Generaal dit voorstel mochten verwel pen of zelfs maar aanhouden, de teleurstelling in hot verhoogde wantrouwen in onze koloniale politiek een nog grootcr gedeelte van het, op komend geslacht, dus de a,a,nsla:mdo leiders der partijen, de toekomstige; leden va.il den Volksraad, van ons geheel zullen vervreemden, on de verwor ping, waarvan do tegenstanders van dit voorstel bevestiging van hot Xedorliindseh gezag verwachten jui,et de voorwaarden zal schoppen voor do tot standkoming van hetgeen inderdaad een gevaar zou zijn voor het .\ederlandseh gezag: een radioaal nationalistisch blok. Hoezeer dit ook door de ordelijk gezinde, inlanders wordt ingezien, blijkt wel uit hot feit-, dat door hen, die toch waarlijk niet met aardsche goederen overbedeeld zijn. gelden zijn bijeenge bracht om een deputatie hierheen te zonden, welke de, aanneming van het voorstel zal pogen te be vorderen. De actie in een groot deel van de, Europeesche pers hier te lande en in Indiëon de oppositie vooral onder het Europeesche volksdeel aldaar, heeft hen tot dien stap doeu besluiten. (Wordt vermijd).

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl