De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1928 19 mei pagina 12

19 mei 1928 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 MEI 1928 .No. 2659 Kroniek van den Dans door J. W. F. WERUMEUS BUNING B amb o el aan t j e Tekst en teekening door J, G. SINIA UI. Palucca, en een Divagatie ..Die Tanzerinnen sehen heute, wo der Tanz von den Oefilden des Charmes und der weiblichen Reize jener Sphare der Ernsthaftigkeit y.usfcrebt | der das Kunstwerk entsteht anders avis", schrijft pen van Palucca's Duitsche bewonderaars. Hij heeft ten volle gelijk, wat deze danseres betreft, maar heeft hij gelijk wat deKll^askunst aangaat ? Neem aan dat hij het heeft; dan adieu glorieuso generaties van het achttiend' eeuwsch en romantische ballet, adieu Pawlowa, Argentina. Josephine en Nemchinova, adieu schoonheid die glim lachen kan, adieu Eva en adieu slang, adieu dans, die een vreugde de_- harten was, adieu charme, geschenk der ?goden, glans die een weerspiegeling scheen van meer dan aardsche har monie in bevalligheid: er rest ons in de toekomst niets dan deze Sphare der Brnsthaftigkeit in der das Kunst werk eutsteht." Maar bij de witte Nofret, princes van Egypte, bij de Venu» van Milo, bij de Griekscho danseressen der reliëfs en de Etmskische der wandschilderijen, bij Maillol's glansrijke lichamen en de droomerige ernst van Badeckers visioenaire vrouwengezich ten: ik geloof er niets van. De glimlach van een Boedha en die van een Pawlowa hebben n ding gemeen, hoezeer ze verscheiden mogen zijn: ze zijn bezield, ze zijn ernstig, maar bekoorlijk. Dat woord bekoor lijkheid is door duizend listige duivels en duizend dozijn domme kunstge leerden m-ongenade gebracht: charme en gratie gaan gebukt onder een bijtegrip dat ze alle diepte en ernst als van zelf sprekend missen: de hoogere kunst, leeren ons twaalf honderd sprekers voor volksuniver siteiten en twaalf honderd duizend lichtbeschadigdo idealisten, is ernstig, MIJMHARDT'S ?babletten » verstopping Doos GOct. Bij Apoth.en Drogisten. en om den drommel niet charmant of bekoorlijk. En daarmee zijn wij, armzalige aanbidders der gratie, die de ernst geenszins miskennen, maar zelfs in haar ons gezegend ideaal nog ontdek ken, gedoodverfd als vuige materia listen. En het is bovendien een ieder gemakkelijk gemaakt de hooge kunst te herkennen, waar zij ook verschijnt: men herkent haar aan het ernstige gelaat en de afwezigheid van elke glimlach en gratie. Vandaar wellicht dat er een vage, maar hardnekkige angst in de groote massa is gaan heersenen dat zij meestal vervelend is. Vergefelijker dan men denkt, deze vergissing. Want de enkelen die met ons de gratie als een attribuut der hoogste schoonheid zien, zijn over stemd door berispende vermaningen betreffende onze lichtzinnigheid: se dert de engel het Paradijs sloot vergeet men gevoegelijk: with what mild and gracious tem per hèboth heard and juelg'd" om met Milton te spreken, (die een ernstig man was). En niettegenstaande al Pawlowa's strenge gratie en Mona "Lisa's glimlach en Salomo's Hooglied, is het een als geijkt erkende waarheid dat men de Geilden des Charmes und der wei blichen Beize" moet verlaten om jene Sphare der Ernsthaftigkeit" te bereiken, waarin de ware ,.hooge" kunst alleen benaderbaar is. Arme kunst, arme ernst achter tralies, arme grenspaal in. do woestijn tusschen charme en schoonheid, die een gelukkiger geslacht als monument van onze domheid zal bewaren, zoo zij er niet ernstig en charmant over zal glimlachen' en er daarbij een vreugdevuurtje van stoken zal: arme Palucca, (Me door twaalf dozijn ern stige critici bevestigd is in de meeniiig dat zij ernstige danskunst geeft van Europeesch gehalte. Want bij de eerste de; beste scherf marmer van oen Grieksch relief, waarop de danseressen den goden wel gevallig dansen: déze, Duitsche dans kunst is geen ernstige kunst, maar oen artistieke poging en geen dans, maar een gymnastiek. Het is een toe gepaste vaardigheid, een dansnijver heid, een ding dat in de sfeer behoort dor ongezellige huizen met architec turale gevels, der architecturale zetels met onbewoonbare zittingen, der on verkwikkelijke schilderijen, die niets meer voorstellen en der onleesbare gedichten, die iets anders willen zijn dan gedicht. Hot is betreurenswaardig dat het zoo is: men moet ten volle erkennen dat hier een vaardig getraind lichaam beweegt in sobere, eenvoudige sche ma's, dat hier prachtige veerkracht en menige groote lijn uitgevierd wor den, men moet van ganscher harte toegeven, dat dez:.: dansbeweging beter geschoold is dan menige zielsacrobatie en zachtzinnige banpliteit van ontelbare dansavonden; maar wat baat hot? Wat baat liet of men de gansene daristechniek onder de knie heeft en zonder bezieling danst'' Want al ware het dat Palucca de ganscho danstechniek bezat --- wat overigens niet waar is: er is veel siinili bij en ons niet raakte ia dat, deel van het hart dat sneller kloppen gaat als er gedanst wordt ,.«oo en waor liet niets." Wat, el- hier hapert:1 liet Ware wezen van den dans. De kra,.ht die ..alle andere, sterren" beweegt. .Neem een dans van Kaden Mas .lexljana, Pawlowa, Argeiitiria, Xemchiuova: do liet nut en de schoonheid run de bamboe, die men overal in onze Oost aantreft, zooicel in de laagte als in hel bcnjland, mogen wel als voldoende bekend verondersteld worden en in zooverre is er dus niets, tvat ik bij dit plaatje zou weten te vertellen. Moge het voor zichzelf spreken. Voor mij vormt hel de herinnering aan een bijster warmen dar/, een onbeschaduivd weggetje en de groole vreugde, die ik ondervond toen plotseling, bij het omslaan van een hoek, dit -idyllisch laanlje als ik Jiet zoo noemen mag voor mij verscheen en mij voor een ooijenblik alle ongemakken des levens, waarvan een onleschburc dorst een der voornaamste wus, deed oen/eten, beweging ontwikkelt zich. zij gaat voort, zij beweegt in strofe na strofe: zij is gestuwd; door wat, dat weet Terpis ,hore. maar voor ons is het genoeg dal, zij voortgaat, iti voly.in na volzin van beweging. Xoem oen dans van Palucca: geen volzin, ;-';eeii stroo ming: een sterk of minder sterk ge geven beweging, een fel uitgesproken woord, nergens een strofe, een ver voering, een gratie d'e als met een genade bekroond is. Het gestamel van. een nieuwe dans kunst? Zeel- wel mogelijk; maar zoo lang (Ie danskunst het, attribuut der gratie ontbeert zijn wij. wat ons be treft, gewaarschuwd d:it de muze er niet van harte deel aan heeft,. Kn, reputatie en vaardigheid tei: spijt: als ile muze zich niet verwaardigd baar aandacht, te schenken, wa,t zullen wij, m'nder begaafde stervlingen. er dan verder voor clivagaties over hou den:' Slechts deze dat een danskunst zonder gratie ..jener Spharo der Krnsthaftigkeit 'ZUstrebt" waarin wij soms (e/l zeerste vive/.en eens, wegen* onvergeeflijke.' verknochtheid aan d" ..Charmes und w.-iblic'ie lïei/o" in zake; danskunst. d>t straf ve-i-bannen Ie worden. Al va.lt er ee-nige' hoop te putten. ..with (hat mild aml uraeioiis temper" dat, zoe>veel va.n de wa.re dans en alle. glorie' eiVr \verelil Ueumerkt. AAN DE INZENDERS Alle voor het redactioneele gedeelte bestemde inzendingen moeten worden geadresseerd AAN HET SECRETARIAAT DER REDACTIE VAN DE GROENE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM, zonder vermelding van persoonsnamen. De geschiktste omvang van artikelen bedraagt ten hoogste 1800 woorden. Indien de bijdrage voor illustreering met foto's, in aanmerking komt, gelieve de inzender, zoo mogelijk, de foto s , die niet reeds in andere week- of dag bladen mogen zijn gereproduceerd ? tegelijk met het artikel in te zenden. De copv moet in machineschrift zijn geschreven, terwij'l slechts n zijde van het papier mag zijn gebruikt. Indien inzenders prijs stellen op terug zending van ongevraagde bijdragen, wanneer deze niet worden geplaatst, dan moet daarvoor porto worden ingesloten.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl