Historisch Archief 1877-1940
12
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 MEI 1928
.No. 2659
Kroniek van den Dans
door J. W. F. WERUMEUS BUNING
B amb o el aan t j e
Tekst en teekening door J, G. SINIA
UI. Palucca, en een Divagatie
..Die Tanzerinnen sehen heute,
wo der Tanz von den Oefilden des
Charmes und der weiblichen Reize
jener Sphare der Ernsthaftigkeit
y.usfcrebt | der das Kunstwerk entsteht
anders avis", schrijft pen van Palucca's
Duitsche bewonderaars.
Hij heeft ten volle gelijk, wat deze
danseres betreft, maar heeft hij gelijk
wat deKll^askunst aangaat ? Neem aan
dat hij het heeft; dan adieu glorieuso
generaties van het achttiend' eeuwsch
en romantische ballet, adieu
Pawlowa, Argentina. Josephine en
Nemchinova, adieu schoonheid die glim
lachen kan, adieu Eva en adieu slang,
adieu dans, die een vreugde de_- harten
was, adieu charme, geschenk der
?goden, glans die een weerspiegeling
scheen van meer dan aardsche har
monie in bevalligheid: er rest ons
in de toekomst niets dan deze Sphare
der Brnsthaftigkeit in der das Kunst
werk eutsteht."
Maar bij de witte Nofret, princes
van Egypte, bij de Venu» van Milo,
bij de Griekscho danseressen der
reliëfs en de Etmskische der
wandschilderijen, bij Maillol's glansrijke
lichamen en de droomerige ernst van
Badeckers visioenaire vrouwengezich
ten: ik geloof er niets van.
De glimlach van een Boedha en
die van een Pawlowa hebben n ding
gemeen, hoezeer ze verscheiden mogen
zijn: ze zijn bezield, ze zijn ernstig,
maar bekoorlijk. Dat woord bekoor
lijkheid is door duizend listige duivels
en duizend dozijn domme kunstge
leerden m-ongenade gebracht: charme
en gratie gaan gebukt onder een
bijtegrip dat ze alle diepte en ernst
als van zelf sprekend missen: de
hoogere kunst, leeren ons twaalf
honderd sprekers voor volksuniver
siteiten en twaalf honderd duizend
lichtbeschadigdo idealisten, is ernstig,
MIJMHARDT'S
?babletten
» verstopping
Doos GOct. Bij Apoth.en Drogisten.
en om den drommel niet charmant of
bekoorlijk.
En daarmee zijn wij, armzalige
aanbidders der gratie, die de ernst
geenszins miskennen, maar zelfs in
haar ons gezegend ideaal nog ontdek
ken, gedoodverfd als vuige materia
listen. En het is bovendien een ieder
gemakkelijk gemaakt de hooge kunst
te herkennen, waar zij ook verschijnt:
men herkent haar aan het ernstige
gelaat en de afwezigheid van elke
glimlach en gratie. Vandaar wellicht
dat er een vage, maar hardnekkige
angst in de groote massa is gaan
heersenen dat zij meestal vervelend is.
Vergefelijker dan men denkt, deze
vergissing. Want de enkelen die met
ons de gratie als een attribuut der
hoogste schoonheid zien, zijn over
stemd door berispende vermaningen
betreffende onze lichtzinnigheid: se
dert de engel het Paradijs sloot
vergeet men gevoegelijk:
with what mild and gracious tem
per hèboth heard and juelg'd" om met
Milton te spreken, (die een ernstig
man was).
En niettegenstaande al Pawlowa's
strenge gratie en Mona "Lisa's glimlach
en Salomo's Hooglied, is het een als
geijkt erkende waarheid dat men de
Geilden des Charmes und der wei
blichen Beize" moet verlaten om
jene Sphare der Ernsthaftigkeit" te
bereiken, waarin de ware ,.hooge"
kunst alleen benaderbaar is.
Arme kunst, arme ernst achter
tralies, arme grenspaal in. do woestijn
tusschen charme en schoonheid, die
een gelukkiger geslacht als monument
van onze domheid zal bewaren, zoo
zij er niet ernstig en charmant over
zal glimlachen' en er daarbij een
vreugdevuurtje van stoken zal: arme
Palucca, (Me door twaalf dozijn ern
stige critici bevestigd is in de meeniiig
dat zij ernstige danskunst geeft van
Europeesch gehalte.
Want bij de eerste de; beste scherf
marmer van oen Grieksch relief,
waarop de danseressen den goden wel
gevallig dansen: déze, Duitsche dans
kunst is geen ernstige kunst, maar
oen artistieke poging en geen dans,
maar een gymnastiek. Het is een toe
gepaste vaardigheid, een dansnijver
heid, een ding dat in de sfeer behoort
dor ongezellige huizen met architec
turale gevels, der architecturale zetels
met onbewoonbare zittingen, der on
verkwikkelijke schilderijen, die niets
meer voorstellen en der onleesbare
gedichten, die iets anders willen zijn
dan gedicht.
Hot is betreurenswaardig dat het
zoo is: men moet ten volle erkennen
dat hier een vaardig getraind lichaam
beweegt in sobere, eenvoudige sche
ma's, dat hier prachtige veerkracht
en menige groote lijn uitgevierd wor
den, men moet van ganscher harte
toegeven, dat dez:.: dansbeweging beter
geschoold is dan menige
zielsacrobatie en zachtzinnige banpliteit van
ontelbare dansavonden; maar wat
baat hot? Wat baat liet of men de
gansene daristechniek onder de knie
heeft en zonder bezieling danst''
Want al ware het dat Palucca de
ganscho danstechniek bezat --- wat
overigens niet waar is: er is veel
siinili bij en ons niet raakte ia dat,
deel van het hart dat sneller kloppen
gaat als er gedanst wordt ,.«oo en
waor liet niets."
Wat, el- hier hapert:1 liet Ware
wezen van den dans. De kra,.ht die
..alle andere, sterren" beweegt. .Neem
een dans van Kaden Mas .lexljana,
Pawlowa, Argeiitiria, Xemchiuova: do
liet nut en de schoonheid run de bamboe, die men overal in onze Oost aantreft,
zooicel in de laagte als in hel bcnjland, mogen wel als voldoende bekend verondersteld
worden en in zooverre is er dus niets, tvat ik bij dit plaatje zou weten te vertellen.
Moge het voor zichzelf spreken. Voor mij vormt hel de herinnering aan een bijster
warmen dar/, een onbeschaduivd weggetje en de groole vreugde, die ik ondervond
toen plotseling, bij het omslaan van een hoek, dit -idyllisch laanlje als ik Jiet
zoo noemen mag voor mij verscheen en mij voor een ooijenblik alle ongemakken
des levens, waarvan een onleschburc dorst een der voornaamste wus, deed oen/eten,
beweging ontwikkelt zich. zij gaat
voort, zij beweegt in strofe na strofe:
zij is gestuwd; door wat, dat weet
Terpis ,hore. maar voor ons is het
genoeg dal, zij voortgaat, iti voly.in na
volzin van beweging. Xoem oen dans
van Palucca: geen volzin, ;-';eeii stroo
ming: een sterk of minder sterk ge
geven beweging, een fel uitgesproken
woord, nergens een strofe, een ver
voering, een gratie d'e als met een
genade bekroond is.
Het gestamel van. een nieuwe dans
kunst? Zeel- wel mogelijk; maar zoo
lang (Ie danskunst het, attribuut der
gratie ontbeert zijn wij. wat ons be
treft, gewaarschuwd d:it de muze er
niet van harte deel aan heeft,. Kn,
reputatie en vaardigheid tei: spijt:
als ile muze zich niet verwaardigd
baar aandacht, te schenken, wa,t zullen
wij, m'nder begaafde stervlingen. er
dan verder voor clivagaties over hou
den:' Slechts deze dat een danskunst
zonder gratie ..jener Spharo der
Krnsthaftigkeit 'ZUstrebt" waarin wij soms
(e/l zeerste vive/.en eens, wegen*
onvergeeflijke.' verknochtheid aan d"
..Charmes und w.-iblic'ie lïei/o" in
zake; danskunst. d>t straf ve-i-bannen
Ie worden. Al va.lt er ee-nige' hoop te
putten. ..with (hat mild aml uraeioiis
temper" dat, zoe>veel va.n de wa.re
dans en alle. glorie' eiVr \verelil
Ueumerkt.
AAN DE INZENDERS
Alle voor het redactioneele gedeelte
bestemde inzendingen moeten
worden geadresseerd
AAN HET SECRETARIAAT DER
REDACTIE VAN
DE GROENE AMSTERDAMMER"
KEIZERSGRACHT 333
AMSTERDAM,
zonder vermelding van persoonsnamen.
De geschiktste omvang van artikelen
bedraagt ten hoogste 1800 woorden.
Indien de bijdrage voor illustreering
met foto's, in aanmerking komt, gelieve
de inzender, zoo mogelijk, de foto s ,
die niet reeds in andere week- of dag
bladen mogen zijn gereproduceerd ?
tegelijk met het artikel in te zenden.
De copv moet in machineschrift zijn
geschreven, terwij'l slechts n zijde
van het papier mag zijn gebruikt.
Indien inzenders prijs stellen op terug
zending van ongevraagde bijdragen,
wanneer deze niet worden geplaatst,
dan moet daarvoor porto worden
ingesloten.