Historisch Archief 1877-1940
No. 2659
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 MEI 1928
17
GESCHIEDENIS DES VADERLANDS, II
VEERTIENDE ZANG
GISTING
Was Philips weggegaan, zijn geest bleef hier in 't land:
Die leefd' in 't lichaam van zijn leepen luitenant.
Hij was de inan. die thans tot maklijk mikpunt strekte
Voor 't snelvuur van verweer, dat 's meesters werk verwekte.
Het Nederlandsche volk was in zijn hart loyaal.
De koning werd gespaard, men trof don Kardinaal.
Eerst later, langzaam aan, begon men te beseffen,
Dat men den meestor zelf en niet don knecht moest troffen.
't Begon dan in den Raad, waar Egniond en do Prins
Hun tanden lieten zien. Zij waren niet van zins,
Verklaarden zij, de sessies langer bij te wonen,
Om daar te zitten, zoo-gezegd, voor spek en boonen.
Zij schreven den monarch een zeer beleefden brief,
Waarin zij hem in kennis stelden van hun grief.
Aan overijling ging de vorst zich niet te buiten,
Ten slotte kwam 't besluit: hij zou maar niets besluiten;
Hij had aan Hoorne, die hem derwaarts had verzeld,
En thans terug ging, alles duidelijk verteld;
Die kreeg de boodschap mee; hij zou de zaak bespreken,
Maar wat hij heeft gezegd, is nooit precies gebleken.
Wel deed hij aan den Prins een vrij verward verhaal
* Van 's kpnings ergernis, en van de rauwe taal,
Die hij bij zijn vertrek te hooren had gekregen,
't Was maar van dit, en dat enfin, ik kan er togen."
Een keerpunt in den loop van zaken noemt men dit:
Het centrum van 't bestuur niet Brussel, maar Madrid.
Maar hoe kon Margareet met vaste hand regeeren,
Als Philips toe ging staan op hem te appclleeren?
Dit werd zoowat gesust. De toestand was gered,
Maar 't prikkelde den geest van weerstand en verzot.
Den meesten aanstoot gaf 't vergeven van de posten;
De adel was verarmd en zat op hooge kosten,
Maar had geen invloed meer. Granvell' alleen besloot,
En gaf de baantjes weg aan wie hem voordeel bood.
Doch d'adel niet alleen, de gansche natie mokte,
Om d'Inquisitie, die de volksconscientie schokte,
Om 't bisschopsschrikbewind, om grieven zonder tal.
Jn hoeve, stulp en slot. het broeid' er overal.
Zeer zelden ziet men. als? een opstand in de maak is.
Dat d'ontevredenheid zoo'n algemeonc zaak is;
Gewoonlijk staat' den vorst een sterke macht tcrzij.
Maar Philips steunde op geen enkele parlij.
Margreta schroef beangst haar broeder hier te komon,
Om zelf nv.'t zijn gezag de geesten te betoomen.
(iranvelle steunde dit verstandige verzoek,
Maar Philips bleef maar liever veilig in zijn hoek.
Hij schreef de zaken stuk, op eindelooze vellen,
En liet aan andren 't werk, zijn janboel te, herstellen.
Wat doe ik ginder zonder Spaanschc leyermwht'ï"
Zoo slaakte hij zijn postpapieren jammerklacht.
,,'k Versta ze daar niet eens. Moet ilt hun taal so»ix leerend"
Een smadelijk brevet van onmacht te regeeren.
Heel anders had zijn vader indertijd gedaan,
Die was op tante's hulpkreet zelf naar Gent gegaan !
De vader trachtte nimmer buiten schot to blijven,
De zoon verkoos te schrijven, schrijven, schrijven, schrijven.
Aan n kant heeft zijn penzucht blijvend nut gesticht:
Wij zijn omtrent zijn werk volledig ingelicht;
De Wetenschap doorzocht zijn kisten en zijn laden
Zoo heeft de vorst zichzelf aan 't nageslacht verraden.
(TIAlUVAKirS
De waarde van lijfspreuken
door MELIS STOKE
TUDGE GAHY, gedurende zijn
J leven president van de U. S. Stoel
Corporation had tot lijfspreuk dat het
er niet op aan kwam wat men naliet,
maar wel hoe men geleefd had.
Wij hebben altijd eerbied gekoesterd
voor de lijfspreuken van groote of
machtige lieden. Wij hebben die altijd
beaehouwd als sleutels tot het succes.
Men had er zich slechts naar te ge
dragen en dat succes was verzekerd.
Wanneer men hoort van den millionair
die zijn carrière begon met hot op
rapen van verloren spelden of
sigareneindjes, dan bekruipt ons de lust om
door het verzamelen van dien rommel
ook millionair te worden. ?
Tallooze menschen trachten hun
dagtaak en arbeidstempo te regelen
naar dat van Henry Ford, Alexander
den Groote of Judge Gary.
Maar de meeste menschen komen
in hunne nabootsing niet vorder dan
tot en met het grabbelen en peuteren
naarsigarenstompjes en spelden. .. en
de millioenen blijven door eene grillige;
en onbillijke speling van het lot achter
wege.
Hieruit blijkt dat groote mannen
nog wat anders gedaan hebben dan
de dingen die zij aan reporters
mededeelen. Het is maar jammer dat zij
nu juist niet de trucs vertellen waar
door ze de millioeneii hebben
binnenoorzi'Hen
bij Wiel rijden
en Zonnebrand
verzacht en
geneest door
^PÜROL
Doos 30-60. Tube 80 et. BIJ Apoth. en Drogisten
gesleept, maar wél de trucs van de
sigareneindjes en spelden.
Daardoor zou men tot do conclusie
kunnen komen dat die lijfspreuken
van de beroemde mannon feitelijk niets
anders zijn dan middelen om er het
groote publiek te laten inloopen. Ster
ker: ik geloof dat absoluut zeker.
Men vergelijke eens de hierboven
afgedrukte uitlating van don heer
Gary met de practijk: dezer dagen is
op vier achtereenvolgende
verkoopdagen zijn collectie geveild en de op
brengst bedroeg 2.297.703 dollar.
Nu kon de hoor Gary gedurende zijn
leven gemakkelijk zeggen dat hot er
niet op aan komt wat een mensch
naliet. Misschien hebben tallooze
menschen die uitlating gretig aan
vaard en hun gold links ei rechts weg
gesmeten. Wij willen niet insinueereii
dat de heer Gary het dan opraapte, en
dat zijn lijfspreuk eene behendige op
wekking tot het publiek was om vooral
niet te vast aan zijn duiten te blijven
zitten.
Maar er is nog iets anders. De ge
veilde collectie bevatte tallooze kost
bare schilderijen, Rembrandts, Corots,
Halsen, Gainsboroughs.
Indien het Gary met zijn lijfspreuk
ernst geweest zou zijn, zou het hem
koud gelaten hebben wat al die
kunstenaars nagelaten hebben.
Hij zou tevreden geweest zijn als
R ontbrandt van Rijn een nette en
fatsoenlijke meneer was gebleven die
's ochtends on 's avonds een wande
lingetje maakte, als Oorot on Frans
Hals hun belastingbiljetten naar eer
on geweten hadden opgemaakt, en als
Gainsborough iedercn Zondag twee
stuivers in het kerkezakje had godaan
on nooit een knoop of een ouwe
verftubo.
En wat loert do practijk...:' I-lij
blijkt zooveel waarde te hechten aan
't geen al die hoeren hebben nagelaten
(onafhankelijk van hun privé-levcn)
dat hij hot de moeite waard vindt hun
nalatenschappen nog eens op zijn
beurt na te laten.
Als men het lijstje van de veiling
bekijkt, dan blijkt liet eenigo duizen
den nummers te bevatten. Dat
beteokent dat Judge Gary de nalaten
schappen van tallooze lieden tot de
zijne heeft vereenigd. Er is eer, groote
collectie Turkse hètapijten geveild. Dat
zijn dus tapijten die geweven zijn door
menschen die elk drie, vier of vijf
vrouwen haddon. Zooiet,? is nu voor
oen fatsoenlijken Arnerikaanschongent
leman eenvoudig niet te dulden. Het is
niet aan te nemen dat Judge Gary die
voolwijverij bewonderd hoeft.. .
Desniettegenstaande heeft hij
gjheel genegeerd hoe die Turken ge
leefd hebben, maar klaarblijkelijk
hoogen prijs (de prijzen staan in don
catalogus) gesteld op hun nalaten
schappen.
Hiermede meenou wij hot verplette
rend bewijs geleverd te hebben van
de vousheid dei-lijfspreuken van groote
mannen.
Men verblinde er zich niet u,an on
bedenke wol dat al dio geweldenaars
sluwer zijn dan wij allemaal mot el
kaar, en dat hot er hun alleen maar
"in te doen is om Rembrandt en u on
mij er reeds gedurende ons leven too
to bewegen af te staan wat in nor
male gevallen onze nalatenschap ge
worden zou zijn... en wat - ?- gelijk
liet bovenstaande aantoont hini
nalatenschap is geworden.
Daar zit 'om de knoop... ! !
Nieuwe uitgaven
,,La Theorie Générale <//: t'Jüiit
boviétifjuc'' i>;ir K. Mïrl'iiie
(Siielzéritch.
De Sovjet-grondwet is in
WostEuropa weinig bekend. De werken.
die er over verschenen zijn, zijn ge
schreven óf door personen, die van
haat vervuld zijn, óf doof voor alles
wat in do Sovjet-Vnie
gebeurtin extase neerknielende bewonderaars
van hot tegenwoordige regime.In beide
gevallen is or natuurlijk geen sprake;
van wetenschappelijkheid on objec
tiviteit. Bovendien konden vele au
teurs van dergelijke werken geen
Russisch, zoodat zij don inhoud van
do sovjot-wotbooken alleen in ver
talingen konden lozen. Het kort ge
leden to Parijs (uitgave van Marcel
Giard) verschenen boek van prof.
15. Mirkine?Guétzevit-ch. don beken
den Russischen deskundige op hol
gebied van staatsrecht, is hel eerste
waarlijk wetenschappelijke eu ob
jectieve werk over het sovjot-recht.
Hot boek, dat oen beknopt, on duide
lijk overzicht, geeft vau liet wezen
van het sovjet-recht, is streng objec
tief geschreven. Prof. Mirkine-Gu
tzevitch vermijdt alles, wat naar politiek
zweemt; hij beschrijft do juridische
constructie van don sovjet-staat, do
eigenaardige inrichting van don staat.
do rechten on bevoegdheden van do
verschillende staatsinstellingen, de ver
houding tusschen don sovjet-staat on
zijn onderdanen, enz. Het is natuurlijk
geen boek voor iederoen, maar wie
belang stolt in do objectieve beschrij
ving van een geleerden jurist van hot
wezen vau den sovjet-staat, zal in hot
helder geschreven boek van prof.
Mirkine-Guétzevitch oen uitstekeiiden
gids vindon. De uitgebreide
bibliograpliie stelt don lezer in staal op hot
vraagstuk dieper in te gaan on niet de
bronnon kennis to maken (voor/.oover
hij liet Russisch verstaat). Hot boek
van prof. Mirkine-Guétzeviteh is een
van. de zooi- weinig»; werkelijk goede
juridische werken, die do literatuur
over Rusland rijk is.
Dr. R. RAPTSniIXSKY.
CADILLAC
Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor
veel duurder wordt gehouden, dan ze
in werkelijkheid Is, pleit wel zeer sterk
voor de hooge plaats,die de CADILLAC
in de algemeene achting inneemt
K. LANDEWEER
UTRECHT AMSTERDAM
Blltstraat 74 ~ Singel 430-432