No. 2660 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 MEI 1928 Past op de zakkenrollers! door J. F. Zeehandelaar MEESTER CORNEL1S Tekst en teekening door J. G. Sinia ALS straks de Olympische Spelen gehouden worden zal hier, gelijk met de belangstellenden en sportbeoefenaars, een bende lieden komen. die met hun eigen geweten en met de beurzen van anderen, het niet 7,00 nauw zullen nemen. Hoe goed de Amsterdamsche politie op haar hoede is, zij zal niet kunnen verhinderen. dat prostitutées, valsche spelers, op lichters en zakkenrollers bij tientallen zullen trachten hun slag te slaan. Over deze laatste categorie, die de gluiperigste en de gemeenste soortvan misdadigers vertegenwoordigt, willen wij bij dezen iets mededeelen. Te recht vergelijkt men in de politiewereld den zakkenroller met een jak hals. Heeft een roover soms medelijden met den ouderdom of met gebrekkigen, de zakkenroller kiest bij voorkeur zijn slachtoffers onder hen, wier aan dacht of kracht onder den last der jaren of door ziekten is afgesleten. Nu beteekenen de Nederlandsche zakkenrollers over het algemeen niet veel. In de Warmoesstraat, nabij de Oude Kerk, kon men vroeger van die clubjes van twaalfde rangs krachten aanschouwen. Een bedenkelijk ver schijnsel voor de kwaliteiten dier heeren was reeds, dat ze een bij-vak beoefenden als souteneur, valsche speler en beroover. Wel een bewijs. dat het zakkenrollen hun niet genoeg geld opbracht. Als de beste zakkenroller de internationale benaming is soppenfeller geldt de Pool. De geschiedenis der internationale zakkenrollers wijst als voormannen op dit gebied een groot aantal suspecte lieden aan. De bekendste onder hen, Sinak Galinski. Oberman, Behr, Predetski en Spector waren Polen en zij stonden letterlijk voor niets. Wanneer men in de politieliteratuur leest, waartoe» Galinski bij voorbeeld, iri staat was. slaat men de handen met verbazing in elkaar, /ij wier namen hierboven opgesomd zijn. waren zuivere professeurs des volts a la tire, lieden, die zich niet waagden aan sommen beneden de vijf duizend gulden en die voor vermogens hebben gerold. In Parijs bestond vroeger een restaurant, waar het obscure gezel schap bijeenkwam: dat was Maisori Pellacoeur en het is gebeurd, dat de heeren hier kwamen binnenwandelen met bedragen van om en nabij de honderdduizend gulden in hun zak. Keu soppenfeller, die zichzelf res pecteert, is in uiterlijk en manieren een heer. Hoofdvereischten zijn: eengoed observatievermogen, ijzige kalmte en vingervlugheid. Zijn be hendigheid mag zeker niet onder doen voor die van een goochelaar, die zijn kunsten in het publiek vertoont. handgrepen, welke men wel kan ver moeden, doch niet kan coristateeren. He grepen van den zakkenroller zijn dan ook eigenlijk niets bijzonders. \Vel bijzonder is de durf, dit' hij ten toon moet spreiden. Het observatievermogen geldt het slachtoffer, of, zooals dit in het zakken rollers jargon heet, den ,,vrijer." Ken goed soppenfeller zal zich nog wel eens bedenken iemand te behandelen, die zelfbewust en veerkrachtig over de straat loopt. Liever kiest hij een bejaarden kaslooper. rentenier oC een gebrekkige, die gelaten hot leven over zich Iaat heen gaan. Het observatievermogen komt in de tweede plaats te pas om af t (i leiden, waar het geld zit. Immers. het is een opmerkelijk verschijnsel, dat iemand, die een kapitale som bij zich draagt, zonder het te weten en schier onmerkbaar de plek aanwijst, waar hij het bankpapier verborgen heeft. Ken geruststellend klopje, het leggen van de hand op den zak waarin de portefeuille steekt, is voor den loerenden soppenfeller reeds genoeg. Nerveuse zakkenrollers brengen het niet ver en evenmin zij. wier vingers niet gelijk zijn aan de voelhorens van een slak. Het is meestal een kwes tie van aanleg. En zoo moet ik het verhaal, dat zakkenrollers zich oefenen op een pop met belletjes, naar het rijk der fabe len verwijzen. Een zakkenroller trekt er nooit alleen op uit. Het is een club, die te zamen opereert en van wie ieder eeti aparte functie vervult. De man die bepaaldelijk rolt" is de marwieger" of de wiskie zooals hij in het Kussisch heet. Om hem heen spieden en opereeren de zgn. ..toetsers''. /ij brengen door middel van teekenen de rap porten over. De marwieger zal zich nooit in een bankgebouw posteeren om zich te vergewissen of iemand geld in ontvangst neemt. Dat is zuivel' hel terrein van den handlanger. 11 el aanwijzen van den ..vrijer" gebeurt onopvallend: het teekon echter, soms het even oplichten van dori hoeden het strak turen met de oogeii naar hel. slachtoffer, is voor den ..ina.rwieger" duidelijk genoeg. Het zijn verder de toetsers, die liet slachtoffer, laten we zeggen. op oen trambalcori, in een bepaalden stand plaatsen, /ij scheppen dan. y.ooa.ls dat heet, de ..position" en zetten hem op een plek. waar de eigenlijke roller de meeste kans heeft. Kleine duwtjes. het laten vallen van voorwerpen, het bemorsen met asch. enz. /.iju alle maal kleine trucs, die aangewend worden om den vrijer" vlak voor den ..marwieger" te brengen. De marwieger zorgt er voor. dat het slachtoffer op bet psychologische moment zijn eigen borst niet kan zien. Daarom heeft hij soms een jas over den arm, een aotetasch of een slap pakje in de hand. Mij zorgt er voor. dat deze voorwerpen niet te hel van kleur zijn, daar zij anders onwille keurig den. blik van het slachtoffer tot zich zouden trekken. Hoeft hij oen pakje in do hand, dan kan hij doen alsof hij bang is. dat hot gekreukt. wordt on het oonigszins in do hoogte houden. Intusschen hooft zijn andere hand vrij spel. Juist op dit moment gaat do toetser zijn gezicht. ..verkoopeii". Dat wil zoggen, dat hij do aandacht van don ongelukkigoii vrijer gaat trekken. Meneer, u wordt geroepen, of kijk, daar wordt iemand aangereden of weet u, dat er asch aan uw mouw zit, zijn opmerkingen, die onder zulko omstandigheden bij voorkeur geplaatst wordon. Galinski liet met speeksel werken. Ken zijner toetsers spuwde ongemerkt op don schouder van den vrijer.daar bij zorgende, dat het niet de schouder was aan don kant waar de porte feuille stak. De kerel hielp dan ijverig mot afvegen en in dien tusschcntijd sloog de marwieger z'n slag. Dozo truc is in do zakkonriillerswerold bekend a.ls: het spmigjo van Gnlinski. Wanneer ik aan Mr. Cornelis terugdenk is het niet in de allereerste plaats hei vriendelijk plaatsje zelf, dat aan mijn geestesoog voorbijtrekt, maar zijn het de uitgestrekte sawahvlakten, welke ten Oosten daarvan in laaiend zonlicht laf/en te blikkeren. Menig ziveetdruppeltje hel) ik daar verloren, maar ook menig vroolijk moment beleefd als wij langs Kramat lontar sembilan en al die andere punten niet sprookjesachtige namen, oprukten methet'Mc Bataillon om\daar tenslotte slaags te raken met het garnizoen uit Air. Het was in l!)0(i en wij oefenden ons druk in, liet gevecht legen den Balie r, traarbij dan het garnizoen uit Mr. Cornelis in den i-egel den vijand voorstelde en ons uit een of anderen kampongmnd gillend en xclireeutrend en zwaaiend met lange bambocstaken -- die stelden lansen voor besprong. Hun el a n mts in den regel zeer groot, zoo groot, dat zij elkaar ver drongen o// de mnalle. glibberige galat/gans en menige dappere op minder prettige irijzc, in/ia/' tot groot rrniiudk run ons, met het modderige saicalnrcitcr kennis maalde. Daar hot zou kunnen gebeuren, dat de toetser niet op do seconde af in staat zou zijn de gewonschte voorraad speeksel te producooron. liet Galinski van een soort, lijm een imitatie spuugjo maken, hetwelk <ian <ip iemands kleeding werd gebracht. Ken goede zakkenroller, die tuk is op een port eleuille.welke in de binnen zak van een vost gestopt is. maakt slechts twee. hoogstens drie knoopen los. /it het bankpapier los in do por tefeuille, dus niet in zij vakjes, dan ..sopt" hij hot el' uit en laat de porte feuille zelve op baar plaats. Oogenblikkclijk na. de daad geeft liij liet gc.stolene over aan een anderen toetser, die hot soms weer aan oen ('.orde ovorroikt of er mee op den loop gaat. I )e ongelooflijkste verhalen van belicndigheidsboeveri zijn omtrent Galinski on Oberman in omloop. Het. is meermalen voorgekomen, dat /.ij van iemand, die bijvoorbeeld op een postkantoor gold stond te tellen, do middel ste biljetten wegstopten, /.onder dat de vrijer hiervan iets merkte. Of van dasspelden. die /.ij met behulp van den rand van bun stijven hoed uit iemands, das wipten, kwasi doende a.lsol' zij zieb met hun hoed koelte toewuifden. Schroefjes a.aii den achter kant wa.ren geen beletsel: hun vlugge vingors hadden deze in oen oogwenk losgedraaid. Dikwijls gebeurt hol, dat na bot bemerken van bet misdrijf de ver denking valt op den toetser, die zijn gezicht verkocht heeft. Wordt deze gearresteerd, dan is er voor do bende nog niets verloren, bewijzen zijn er l och niet ti' leveren. l.osgetornde voeringen in de ja.ssen van de soppent'ellefs zijn /eer in trek. Hei is een n Ima.al regel, want voor het zeldzame geval, dat oen zakken roller gesnapt zou worden, kan bij hel gestoleiie op straat laten glijden en toch den dans ontspringen. Kr zijn e.onige gevallen bekend, waarbij, dank /.ij dezen maatregel, oen zakkenroller /ieh voor de ona.angena.me g'evolgen van zijn daad wist te vrijwaren. Dat hot soppenfolloti dos zomers gemakkelijker is dan des winters. wanneer men dikke overjassen en omslagdoeken draagt, spreekt vanzelf. liet dragen van een portefeuille a.an een ketting is geen. afdoende bevei liging, want de musketon wordt in dat geval op het leder afgedraaid. Porternonnaies iri achterzakken vra gen weer oen speciale tactiek. Meestal ki unen deze gevallen voor in doschouwburgen in het buitenland. De marwie ger zorgt er ilan voor. dat hij oen der handen in de onmiddellijke nabijheid hooft vati don rochtorelloboog van het slacht of fel-. Want. als do benadeelde onraad merkt zal hij oen onwille keurige beweging maken, met don arm. die liet dichtst bij zijn achterzak is. dati is dus den rechterarm. Horloges daarentegen rolt men onder zijn eigen elleboog door. daarbij zorgende dat de punt van den elleboog vlak bij don maagstreek van het- slachtoffer is. In tijd van nood kan men den vrijer daarmede even ..af houden" en do rollende band terug (rekken. De Italianen hebben een voorkeur voor snijden, /ij gebruiken een klein vlijmscherp mesje dat met ringetjes aan wijs- of middelvinger bevestigd is. waarmede zij de kleeding aan den buitenkant opensnijden. Wanneer men bovenstaande trucs leest of hoort vertellen, kan men zich niet goed indenken, dat zij in werkelijkheid met succes kunnen wor den uitgevoerd. Kn toch zijn zij sche ring en inslag en het pleit wel voor de vakkenis van den soppenfeller dat zoo zelden arrestaties plaats vinden. Daarom: past op de zakkenrollers !