Historisch Archief 1877-1940
i8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 MEI 1928
No. 2660
FEUILLETON:
De Kleermaker en de Prijsvraag
DEN heelen avond was dokter
Jaroslawski met een artikel voor
een geneeskundig tijdschrift bezig
geweest, en. nu hij het, na grondige
correctie, hardop overlas, bevredigde
het hem zoo weinig, dat hij het mis
moedig terzijde schoof.
Zou het dan niet meer mogelijk
zijn, om na een dag van vermoeiende
praktijk zich nog aan wetenschappe
lijk werk te wijden?
Moest hij, nu hij ouder werd. gaan
kiezen? Hij ploot een oogenblik zijn
vermoeide oogen, liet zich achteruit
glijden in zijn bureaustoel, ontstemd
door een gevoel van onmacht dat hij
niet van zich af kon zetten.
Maar dan, om zijn gedachten in
een andere richting te dwingen, veerde
hij weer op, greep naar de krant, die
naast hem lag, en begon op
vrouwenmanier die door te zien. Hij keek
de gemengde berichten na, stond even
stil bij de kunstrubriek, las aandachtig
de familie-advertenties, en volgde het
feuilleton, dat hij in avonden niet
gelezen had. Voor het ernstiger gedeel
te had hij geen hoofd meer.
Totdat zijn oog viel op een Prijs
vraag, uitgeschreven door een firma.
die er vijftig zloti voor over had. om
in een achtregelig akrostikon de deug
den van haar fabrikaat verheerlijkt
te zien.
Ken Prijsvraag !
Je nam tegenwoordig geen
da,gof weekblad meer op, of het spook
grijnsde je tegen. Kn de eone over
troefde de andere in eigenaardigheid
van vinding, in originaliteit van voi-m.
Toch. . . . ondanks zijn bedenkingen
tegen de/.e opdringerige manier van
reclame maken, had liet onderwerp
hem ineens te pakken. Kr lag iets
fascineerends in de opgave. Hn hij
begon.
Naeenige bladzijden uit zijn
receptenboekje volgekrabbeld te hebben, las
hij het goed geslaagde gedichtje hardop
over en voor het eerst dien avond was
hij tevreden over zich zelf.
Net nog goed genoeg voor dat
prulwerk" dacht hij bitter. ,.maar. . . .
ik zal wel zoo wijs zijn om liet niet
onder mijn naam in te sturen. Ken
dokter maakt nu eenmaal geen re
clame v oor behangoelpapier of
puddingpoeders, voor scheermessen, "t' schrijf
machines."
Een bescheiden tikje aan zijn deur
stoorde hem in zijn overpeinzingen.
Iemand om u te spreken, dokter".
kondigde do meid aan.
Maar je weet toch wel, dat ik nu
geen spreekuur meer heb, Loise '.
Laat hem morgen lusschen een en
twee uur terugkomen !"
Dat heb ik hem al gezegd, dokter.
maar de ma,n houdt niet op met
zeuren of ik het u toch niet even
vragen wil. Hij zei dat hij voor u ge
werkt heeft en dat hij u goed kent."
Gewerkt" herhaalde dokter
.Iaroslawski. Hoe heet hij?"
(iolombek."
Dokter Jaroslawski dacht even na.
trachtte naam en persoon te identi
ficeren. Heel vaag meende, hij zich
iets van een kleermaker te herinneren.
Laat dan maai' binnen, Loise."
Even later liet de, meid een klein
tenger manneke in. wiens smal. wit
gezicht, verlengd dooi' een langen
zwarten baard, duidelijk demonstreer
de, dat hij zijn werk binnenshuis
uitoefende.
,./oo laat nog? Waarom kom je
niet op mijn spreekuur?"
door H. van Raalte-Simons
Met teekeningen voor de Groene Amsterdammer'
door B. van Vlijmen
Dat kan ik niet. meneer dokter.
l)e zaken gaan zoo slecht." klaagde
het mannetje.
,.lk heb mijn beide knechts al
moeten wegslureii en daarom moet
ik nu al het werk alleen doen. Nu kan
ik bij dag niet meer uit. Alleen om te
passen korn ik nog buiten. Mijn vrouw
doet al het loopwerk. Al die groot-e
eonfectie-magazijnen nemen een fat
soenlijk kleermaker het brood uit
den mond. Ze zijn de pest voor ons
soort menschen. Ik werk van 's mor
gens vroeg tot 's avonds laat en nog
kan ik er niet komen !"
Het bleeke. vermoeide gezicht van
(iolombek "in zijn naa.m onder liet
gedichtje te zetten.
..Weet jij wel wat een prijsvraag is.
(iolombek". vroeg de dokter, lachend
om de haast, waarmee het
kleermakertje aan zijn verzoek voldaan had.
..Neen, meneer dokter. dat weel ik
heelemaal niet."
Dus je ondertcekeiit iets. waarvan.
je niets begrijpt?"
.,(Kh" zei de ander heel gemoedelijk.
..als u me iets vraagt zal het wel
iets goeds zijn. Kn waarom zou ik het
dan niet doen?"
Dank voor je vertrouwen,
(iolombek. f ia nu maar gauw naai- huis en
het prutskleermakertjc. illustreerde zóó
duidelijk zijn betoog, dat dokter
.laroslawski geen verdere uitlegging
noodig had om den inbreuk op zijn
vrijen tijd verontschuldigd te zien.
Zakelijk begon hij dan te onder
vragen, onderzocht en diagnostiseerde
en wilde juist den patiënt laten weg
gaan, toen hem nog iets inviel.
../eg eens, (iolombek. ik heb een
prijsvraag opgelost voor de ..Avond
bode". Mag ik die onder jouw naam
insturen? Als ik er een prijs op krijg.
is-tie natuurlijk voor jou !"
..Meneer dokter mag niet mijn naam
doen wat hij wil", zei het mannetje
onderdanig.
..Nou. onderteeken dit dan maar
even, dan stuur ik het vanavond nog
weg."
Met een hand. die beter de
dan de pen hanteerde, haastt
laai je vrouw voor je klaar maken
wat ik hier allemaal opgeschreven heb.
Dan ben je binnen een week weer
beier".
..God zal liet, geven, meneer dokter.
Wij mensclien hebben geen tijd om
ziek Ie zijn. Dat- is goed voor de ar
beiders bij een grooteii baa,s of voor
de eigenaars van die groote confectie
magazijnen, u weel wel, waar je
heele pakken voor half geld achter de
ru'ten ziel, ilgg"!!. Die magazijnen met
al die pracht als in paleizen! De pest,
zijn ze voor ons, arme. eerlijke kleer
makers. Moest er niet een wet. zijn
i,l Polen, die verbiedt. dat er meel' dan
twee in elke groote stad mogen be
st aan ?''
Het bedaarde mannetje ha,d zich
zóó opgewonden, bij de gedachte aan
een cont'ectie-magazijn. dat- zijn bleeke
wangen er van bloosden, en de dokter.
glimlachend om die radikale en af
doende oplossing van een vraagstuk.
dat dieper ging dan het, kleermaker! je
wel vermoedde, belde de meid om hem
uit te laten.
.Meewarig keek hij (iolombek dan na.
toen die met doorgezakte knieën en
gebogen nek de kamer uit sloft e. Hij
moest toch eens iets voor dien man
doen! 11 ij kemïe hem toch al ver
scheidene jaren en herinnerde zich
den tijd dat hel kleermakertje al het
verstelwerk voor de heele familie had
opgeknapt. Waarom hadden ze hem
eigenlijk zoo aan zijn lol overgelaten ?
Hij had loch altijd goed zijn be«l
gedaan !
.Maar heel lang dacht hij er toch
niel meer over na. Want. te juister
lijd afgeleid, door de Prijsvraag en
hel onverwachte bezoek van den
laten patiënt, hervatte dokter .laros
lawski zijn onderbroken artikel voor
hel tijdschrift en verdiepte zich op
nieuw in zijn werk.
Veertien dagen later was er feest
in (iolombeks woning.
De ..Avondbode" had hem voorliet
bekroonde gedichtje vijftig zloti ge
stuurd.
Vijf tig zloti! Het was een heele scha t!
Maar dat was lang niel het voor
naamste.
Dat. zijn naam nu met vette letters
gedrukt stond, in de ..Avondbode", dat
zijn naam nu door alle groote heeren
gelezen werd. en natuurlijk ook dooi
de eigenaren van die confcclie-paleizen .
ilnl was zijn glorie !
Met, pracht i ge groote letters stond
el' ./. <itilinithi'l,'. 11 et leek hem een
\V( mder !
De heele buurt, liep te hoop.
Nog nooit had hij zijn naam zoo
nu»oi gev<uiden !
De' heele familie was samengekomen
in het bedompte kamertje, dat
acht,eihel atelier lag en zijn licht door een
paar altijd beslagen ruitjes gefiltreerd
naar binnen kreeg.
Kn iedereen, die binnen kwam.
bracht de krant mee.
ledereen had die krant gekocht om
iets Vfn de glorie mee te beleven, die nu
op allemaal lenigst raulde. Als met,
een vaandel da.l ze voor zich uit
droegen, kwa-men VA', er mee binnen.
Kn geen IJembrandt had in dat
overvolle kamertje meer bewondering
kunnen opwekken, dan die bedui
melde krantenpagina met liet be
kroonde gedichtje.
Wie van de buren of kennissen had
liet ooit zoo stol't gedroomd:1
..Hoe heb je het toch in je kop gekre
gen?" vroeg zijn oudste broer, mei w ie n
hij al jaren op voet van oorlog stond.
maar die nu. lei-wille van de eer
(wa.nt was het ook niet ~ijn na.ain. die
hi T plotseling beroemd geworden
was?) san avond bij hem binnen
gekomen was. alsof er nooit iets
lusscheii hen heiden geweest wa<.
(?? ..Hoe heb je de brutaliteit gehad
om zoo maai- iets in een krant- (e laten
zetten '!"
...la,, ja." deed (iolombek geheim
zinnig. ..da-cht jij soms dat een
meiisch zoo onder het werk door niet
eens aan wat anders denkt? Hel zijn
toch zeker de grootste schreeuwers
niet. oie de beste koppen hebben?"
/ijn vrouw, wie hij dien avond van
zijn bezoek bij den dokter niets van de
l'rijsvra.ag verteld luid. omdat toen die
ollbedliidet.de ll;l lldt eekelii lig dadelijk
o]i den acht,et-grond gedrongen wa-s