No. 2660 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 MEI 1928 Geschiedenis des Vaderlands VIJFTIENDE ZANG DE LIGA VAN DE GROOTEN Nu kwam er weer wat nieuws, waardoor de gramschap steeg, En 't vroeger vaag verzet een vaster vorm verkreeg, Toen Philips schreef, een deel der Ordonnantie-benden, Het staande legertje, naai1 Frankrijk uit te zenden. De Huyenooten moesten worden onderdrukt. De vorst had hulp beloofd, 't Is niet geheel gelukt. De Prins dreef naamlijk door, dat dit de Raad van State Niet in een onderonsje zoo maar knus bepraatte, Maar dat men nooden zou, tot bijstand en advies, De Stedehouders en de Ridders van het Vlies. Die uitgebreide Raad, aldus bijeengeroepen, Besloot tot hulp in geld, maar weigerde de troepen. 't Was mooi genoeg, 't Produkt van onze nijverheid Gebruikt door Frankrijk's koning in zijn burgerstrijd. In.tusscb.en had het volk zijn vorst weer eens bestreden, En deze voor de helft de nederlaag geleden. Wie was het, die weer roet in 't eten had gegooid? De koning wist het wel. En hij vergat het nooit. Maar 't liep hier niet mee af. Dit muisje had een staartje. De Prins hield in zijn hand een klein, maar keurig kaartje. De Grooten waren nu toevallig hier bijeen, En wilden wel eens uit, maar wisten niet waarheen. De Prins was zeer gastvrij, zooals mijn lezers weten, En vroeg ze, famieljaar bij hem te komen eten. Dat was een aardig plan. Ze kwamen allemaal. Eén had hij gepasseerd. Dat was de Kardinaal. Aan conversatie zou 't waarschijnlijk niet ontbreken, 't Gesprek vlot steeds het best, wanneer je kwaad kunt spreken; Let op in j'eigen kring, dan weet je hoe het gaat: Begin je van een vriend, zóó ben je uitgepraat. Om kort te gaan, hier werd een vast verbond gesloten, La Liyue des Sei'/neuis, de Ligci van de Grooten, Uitsluitend met het doel den boozen Kardinaal, Dien koning zonder kroon, te lichten uit het zaal: Oranje, Egmont, Hoorne, Montigny en Megen, En nog een paar. Niet Barleymont. Die was er tegen. T De Liga zat niet stil. Al na een dag of drie pi Besloot men tot het zenden van de Montigny, Die mondeling den vorst de grieven voor zou leggen. Het heeft tot niets geleid. Dat was vooruit te zeggen. jj Aldus heeft Montigny, als ridder onversaagd, l*.. Zich ongewapend in het hol des leeuws gewaagd. De tweede reize zou 't hem niet zoo goed gelukken, Toen viel de leeuw hem aan, en scheurde hem in stukken. Nu werd er plotseling een stoute stap gedaan, De Prins met Hoorn' en Egmond dorsten 't stuk bestaan Tot hunnen Souverein een kloeken brief te richten, Ten einde hem omtrent den toestand in te lichten. Hij, die zichzelven thans het hoofd waant van den Staat,'' Zoo schreven zij, ,,is 't voorwerp van zoo diep een haat, Geworteld in 't gemoed van al uw onderdanen, Dat groot gevaar ons dreigt, dat uw gezag zal tanen. Wij vreezen ernstig onrust, woeling en verzet, Tenzij de toestand zonder uitstel wordt gered, Door 't eenig afdoend middel 't onheil af te wenden, Dat is, den Kardinaal Granvelle weg te zenden. ..." De koning las het stuk, maar 't liet hem taamlijk koud. Hij loog er zich wel uit. Dat was hem toevertrouwd. Hij loog naar links en rechts. Zelfs kreeg, als onderscheiding, De Kardinaal een plaats in 't warnet van misleiding. CHARIVARIÜS De aanstaande vredes-oorlog door Melis Stoke OOK dit jaar is de Volkenbondsdag zonder rustverstoringen gepas seerd. Hier en daar is het weliswaar tot openbare betoogingen voor den vrede gekomen, maar nergens heeft de politie van de blanke wapenen gebruik be hoeven te maken. Een tweetal incidenten valt intusschen te melden. In het Kurhaus te Scheveningen heeft Minister Beelaerts onder de auspiciën van de Vereeniging voor Volkenbond en Vrede eene rede voering gehouden, die ad 2 5 cents voor het publiek toegankelijk was. Voor de kosten behoefde dus niemand thuis te blijven. Bovendien zijn de stoelen ge makkelijker dan op de publieke tribune in de Tweede Kamer en de zaal is beter geventileerd. Voor velen is het boven dien een kwartje waard om zijne Excellentie eens rustig te kunnen aanhooren zonder de grimmige controle van Rijksveldwachters. Deze voordracht, die op gelukkige wijze een merkpaal vormde tusschen het ten einde loopend Haagsche debat seizoen en het aanvangend Scheveningsche badseizoen, is zeer op prijs gesteld. Bovendien is het een aardig en tot navolging opwekkend voorbeeld om Ministers ad 25 cents te doen hooren. Het Vereenigingsbestuur had boven dien de voorzorg gehad tevens een film op het programma te zetten, en wel na de pauze, eene methode die met vrucht in de Tweede Kamer zou kun nen worden toegepast ter bestrijding van het absenteïsme. De attractie in het Volkenbond en zij, die de film de Handelingen verschiet houdt de menscheii op hun plaatsen vóór de pauze. Tenslotte was het Scheveiiingsche badseizoen nog niet zóó ver gevorderd, dat men aanzienlijke concurrentie van andere tablissementen te duchtenhad. De Kurhausbar is nog gesloten en in de Rotonde was het op dat uur te tochtig. Alleen in Seinpost liep ook een film met eene attractie op het tooneel, maar daar waren de prijzen voor de laagste rangen aanzienlijk hooger dan de eenheidsprijs voor Vrede. Eindelijk hadden al gezien, of wel der Staten Generaal gelezen hadden, of wel tegen den afstand en of het kwartje opzagen, de gelegenheid om de voordracht thuis door de radio te hooren. Ook hiervan schijnt druk ge bruik te zijn gemaakt, zoodat de be wering niet te stout is dat de stem van Z.Exc. in geheel Nederland en verre daarbuiten gehoord is. Een tweede incident is de stichting van het Dagblad-Vredesfonds, groot vijf-en-twintig-duizend gulden, en waarvan het beheer is opgedragen aan Mr. Limburg enMej.FriedaKatz. Deze schitterende geste is intusschen niet overal voldoende gewaardeerd. .. zoo zelfs dat er in sommige kringen ge sproken is van een oorlogsfonds, een mobilisatiefonds, en een fonds ter be kostiging van zwaar geschut. Deze mededeelingen kwamen ons zoo onge loofwaardig voor, dat wij ons te bevoegder plaatse om inlichtingen heb ben gewend. Wat wij vernamen is uiterst merkwaardig. Dit vredesfonds aldus zeide men ons is te beschouwen als een oorlogsfoiids. Andere persorganen, geprikkeld door deze grootsche geste, zullen niet willen achterblijven, en de stichting beschouwen als eene uitdaging. Zij zullen eveneens vredesfondsen willen stichten, in concurrentie met dat van het blad. Binnen afzienbaren tijd zullen deze fondsen elkander op heftige wijze gaan bekampen, totdat het minst kapitaalkrachtige blad vermoord zal zijn in zijn strijd voor den vrede. Reeds zijn talrijke vooraanstaande personen op het gebied van de vredes beweging door diverse persorganen gepolst voor het beheer van reusachti ge fondsen, waarmede zij deze vredes-actie heftig zullen moeten be kampen. ..." Onze zogsman, die ongenoemd wenschte te blijven, was ook persoon lijk voor zulk een fonds aangezocht, en was bereid ons het een en ander mede te deelen. Mijn opdracht", zeide hij, is mij verstrekt door eene machtige combinatie van dag- en weekbladen, die er tot eiken prijs het Frieda Katzfouds onder willen krijgen. Wij zullen op den eerst-volgenden Volkenbonds dag eveneens een zaal afhuren, en daar een bekend oud-minister van Buitenlandsche Zaken uitnoodigen tot eene lezing, die toegankelijk wordt gesteld voor een bedrag van 22J cent, of indien de Vereeniging v. Volken bond en Vrede mocht afslaan ??in elk geval voor een toegangsprijs die min stens 2 J cent lager zal zijn dan die van de concurreerende combinatie. Voorts zal ons filmprogramma uitvoeriger fcijn dan dat van de tegenpartij, ui. door uerio prettige en oordeelkundige com binatie van natuur-, komische-drauiatischo en gekleurde films. Bovendien zal elke Dame of Heer een souvenir ontvangen. Wij zullen ook reisjes naar Gerieve arrarigoiTen onder deskundige leiding. Onze gidsen zullen opdracht hebben eveiitueele reisgezelschappen van Prol'. C'asimir of Mr. Limburg zooveel mogelijk te dwarsboomen en te benadeeleii, alles zoo mogelijk zonder liet uitlokken van feitelijkheden of hand tastelijkheden tusschen de studiegezelschappen in de Volkenbonds stad, maar toch zoodanig dat kleine ongemakken zooals spoorwegderaillementen, epidemieën en e.d. in het concurreerendo kamp worden ver wekt, alles om de vredesactie dertegeiipartij in miscrediet te brengen. Eveiitueele radio-uitzendingen der concurreerende vredespartij hopen wij mot medewerking van do bevoegde autoriteiten te kunnen doen misluk ken, minder voor oorlogspropaganda in algemeonen zin dan wel om het publiek te doen weten dat onze vredespropaganda de eenige ware is, en die van do tegenpartij niets minder dan verderfelijk. Op deze wijze zal ons vredes-protestfonds eenleveiidigeconcurrenticschep pen ten behoeve van het geluk der monschhoid.... eene concurrentie die mot het zwaard in de hand op de bres zal staan van onze goede zaak. En op ccht-nationale wijze zal de vredes-oorlog eindigen met een waar dig compromis in den vorru van een arbitraal comitéof oon staatscommis sie tot toezicht op de vredesactie, waarin elk zeggenschap zal hebben naar verhouding tot het aantal fonds loden." N. V.: J. S. MEUWSEN, Hofl. A'dam-R'dam-den Haag DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223 MUZIEKHANDEL L PIA N O 'S A" 1835 D AebtirSt.Piitir« U "? VLEUGELS D Tel. 443 UTRECHT