Historisch Archief 1877-1940
1O
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 JUNI 1928
No. 2661
Nieuwe uitgaven
Ellen Forest. Het wereldsche
leven van Tobie. Amsterdam,
z. j. P. N. van Kampen en
Zoon.
Ik zou niet durven zeggen dat ik
bet boek van Tobie, zooals het
wei.1kelijk zou moeten zijn, kan schrijven.
Dat kan niemand, want Tobie is een
heilig", en wie, die z.-!ve zonden kent,
zou de diepte van goedheid kunner
peilen van n, die fli/r zonden vreemd
gebleven is'r" Dit doelt do schrijfster
mee voor zij ha*r verhaal begint,
en. de vraag lijkt mij niet onbescheiden,
waarom zij, daar zij toch haar eigen
onmacht inzag, er eigenlijk aan be
gonnen is. Want zij heeft er eerlijk
gezegd niet veel van terecht gebracht.
Het is waar althans, ook dit
meldt de schrijfster vooraf lu t
boek is niet zoozeer voor hot publiek"
bestemd: ,,[k leg Tobie's leven vast
voor de enkelen die hem gekend heb
ben." Dat is goed en wel, maar
ondertusschen zit de criticus met een
vervelend en onbelangrijk, zelfs min
of meer belachelijk boek. Ik heb
Tobie niet gekend en ik moet mij
richten tot een kring van lezers, die
hem ook niet gekend hebben; de enkelen
die hem dan wel gekend hebben en in
dit varhaa! misschien tnsschen de
regels door kunnen lez'.u-, moeten
uit don aard van de zaak buiten be
schouwing blijven. Deze Tobie dan
is iemand, die zoekt"; de oplossing
van het leven, hot woreldraadscl, de
ware godsdienst, enfin, hij zoekt.
Hij kan het in Holland natirarlijk
niet vinden wat vind je hier !
en daarom gaat hij op reis. Hij zoekt
het bij de Mohammedanen, bij de
Hindoe's en bij de Oliiiieezon, maai1
overal vindt hij vormoiulionst on
''erworden godsdienst-praktijken. Tot
hij eindelijk in aanraking komt met
een Roomseh-katholiek priester, die
hem i;i oen klooster helpt. Daarmee
eindigt hot verhaal; of Tobie acuter
de gewijde muren gevonden hooft wat
hij zocht, vermeldt de historie niet.
Het is inderdaad een tamelijk on
wijze geschiedenis. Die heele zoekerij
van Tobie komt voornamelijk neer
op wat qua.si-diopzinnigc redenee
ringen over religieuze kwesties, en
Tobie had daar in een behoorlijk
lexicon meer over kunnen vinden dan
hij nu gedurende zijn heeleri zwerf
tocht opdeed. Het getheoretiseer ver
dringt nu en dan den heelen Tobie,
maar hij is trouwens zoo'n schim
achtig jongmensch, dat er niet veel
noodig is om hem van de vlakte te
krijgen. Het boek is ook nog zoo iets
als een roman; er komen allerlei
menschen in voor, die eerst met malle
conversatie en later met
briever.schrijverij aan Tobie verbonden zijn.
Zoo komt er nog een zokero Jan in
voor, alias broeder Menardus, want hij
is uit een klooster weggeloopen;
die zoekt ook, maar hij wordt er gek
van en hangt zich op. En nog allerlei
andere lui, enfin het is een raar
mengelmoes.
Hfrs. Genrije de Home Vaizey,
Op zidtl." Vcrt. uil liet
En.j/e(vc7i. iL Kil u llarthiu.
Am'?Jc/'iJiini. J. ?'. L. ./. Veen.
Een boek. dat in veel opzichten te
vergelijken is bij de society-stukken
van Eiigelsehen bodem, waarmee de
laatste jaren het publiek bij ons zoet
gehouden wordt. De beminnelijke
onbeduidendheid vooral geeft aan
leiding tot do vergelijking. De hoofd
personen uit dit boek zijn menschen
van niets, zijn geen persoonlijkheden,
zij verrichten geen belangrijke dingen,
zij strijden niet tegen hun noodlot,
want het noodlot bestaat niet voor
hen. Zij weten zich goed te gedragen,
zij kleeden zich correct, zij kunnen
beschaafd converseeren, dat is alles.
Personen uit een boek kunnen door
deze eigenschappen populair worden,
Kn ,ik blijf bij mijn vergelijking
hebben wij geen kunstenaars op het
Leidscheplein, die hun renommée voor
namelijk danken aan hun beschaafd ?
uitspraak, de onberispelijke vouw in
hun pautalon of haar wél-gedragen
avondjaponnetjes? Wat zullen we
meer van dit boek zeggen.... do ver
taalster, die overigens behoorlijk Ne
derlandsen schreef, verdodderigde het
voorkomen nog, door An unknown
lover" te vervangen door ,,Op zicht !"
Er wordt in het verhaal een beetje
gevrijd en een beetje getrouwd, er
wordt schipbreukje in gespeeld; er
komt een vrouwtje in voor, dat
schattig vrije-vrouwerig doet, na
tuurlijk toch heel netjes, heel ladylike,
er treedt een Engelsch officier in op,
zoo'n gespierde ferme vent, en een
sjentelman: er wordt in de lange dialogen,
zoo genoeglijkjes-weg gekeuveld over
onderwerpen waar iedereen bij kan,
en dan met zoo'n tikje humor er
doorheen, want de schrijfster is een
schalk; het is allerliefst, het is aardig,
het is leuk, het is een boek om zoo
de straat op te gooien
Dostojewsky. Netouehka. Am
sterdam, z. j. Van Munster's
Uitgevers Mij.
Toen ik dit verhaal begon te lezen,
bleek mij dat ik het kende in do
Duitsche vertaling van Rahsin; het
staat in de bekende uitgave van
Piper en Co. als het derde verhaal in
de novellenbundel Ein kleiner Held",
en het heet daar Njetotchka
Xeswanowa." Het is een van de mooiste
werken van Dostojewski; het aangrij
pende verhaal van den
hoogmoedigen, egocentrischen violist, die hoe
langer hoe meer de beheersching
over zichzelf kwijt raakt en in waanzin
ondergaat; het is, daarna, het lang
zaam aan zich ontwikkelen van een
schuchtere, getrapte kinderziel. Want
het zijn eigenlijk twee verhalen. Gelijk
in vele van zijn romans en novellen,
heeft de schrijver zich weinig bekom
merd om eenheid van compositie,
maar de gedachte kan bij niemand
opkomen, dat de waarde van zijn werk
er ook rnaar eenigszins door verkleind
zou zijn. Er staat zoo ontzaglijk veel
tegenover. De schildering van een
type als Jefimoff, de ontwrichte,
steeds meer naar den waanzin over
hellende kunsteriaarsziel, de beschrij
ving van het verworden van zijn ge
zinsleven, het voelbaar maken van
het lijden der moeder, het uitbeelden
van het zieleleven van het kleine
meisje, dat plotseling uit deze om
geving wordt overgeplaatst in een
milieu van weelde on rijkdom, het
weergeven van de conflicten die
Njetotchka heeft te bevechten in
dat alles is zooveel schoons, dat men
alloen maar eerbiedig kan getuigen,
dat hier een van de allergrootsten
schreef voor ons en voor verre nage
slachten.
De Hollandsche vertaling is hier
en daar nog al wat bekort, maar
zonder dat de eenheid van het ver
haal er door werd geschaad.
HERMAN MIDDENDORP
VRAAGT
VAN
BIISTEIVELD'S
ADVOCAAT
A.VAN BIJSTERVELD
AMSTERDAM
EXPORT
Mosterd
. A£$pobr Jr.,
Wil NliUVE KOOFllfN
VAK FUT TYPE 509
Cond.Int.Syst.Weymann
Spider .... t 2203
Torpedo 2400
Cabr. Spider. 2500
CoupéSpider
CouréSpider f 2600
Cond. Int.(2 port.). . . . 2tOO
Cond. Int. (4 port.)
Syst. Weymann ,, 2750
Twee nieuwe modellen
hebben van type 509
nu,,voor elck wat wils"
gemaakt. De Cour
Spider is door ruimte
en comfort DE wagen
voor dokter, reiziger
en zakenman. De
Cond. Int. Syst.
Weyinann is zoowel
inals uitwendig een luxe
wagen bij uitnemend
heid.
J. LEONARD LANG, lTADÏS;d,;oEnRS2?1A0SE '.L4 Amsterdam.
Een idiaal zomerverblijf (egen uiterst billijken prijs is:
GRUNDLSEE
(SALZKAMMl-RGUT)
OOSTENRIJK
PENSION
KORANYI
Dit heerlijke Alpenoord, met alle aantrekkelijkheid van
meeren en bergen, biedt door zijn gezonde ligging een ideaal
verblijf aan den vacantie-zoeker die werkelijk genieten wil.
Zeer gemakkelijke verbindingen met Münchcn en Silzburg.
IS MAAREEN
KARELI
TEUNZOLfcNwS
»1ET OPSTAAN QEJ1 B
HERSTELT DE/ PLATVOET \\
O. A. IV^AS S l N G . V ^
O.Z.VOORBURGWAL 33^. ATJAi1*
"" HMtT Bi*
ofiJ c.' c rvM.~icic.-r kost
den h: j moest keften
"
/\IVISTERDAM LEEUWARDEN
N'Z Voor'H"'t>w'^a Ru'tei'akwartier 37
' TI-I 35397 Tel. £32