No. 2661 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 JUNI 1928 21 Geschiedenis des Vaderlands ZESTIENDE ZANG PLAGERIJ Intusschen werd de gisting daaglijks aangezet Door schimpdioht en paskwil, door spotprent en pamflet De rederijkers, in hun Spelen van den Sinne," Vertoonden hekelstukken, tam in den beginne, Maar allengs scherper en kwaadaardiger van toon. Waarin de Kardinaal beladen werd niet hoon. Zij hadden groot succes. Ik zal u niet vervelen Met den goedkoopen geest va,n al die mommespelen. Gewoonlijk ging aan 't slot de duivel aan den haal Met den ontaarden held. Dat was de Kardinaal. Men liet hem niet met rust. Geen dag. Hij had geen leven. Om enkle staaltjes van die plagerij te geven: Eens wandelt hij door Brussel's straten, onverzeld; Daar wordt hem plotseling een stuk ter hand gesteld. Werktuiglijk neemt hij 't aan. Dan kijkt hij om zich honen, Maar wie 't gegeven heeft, is als de wind verdwenen, Onvindbaar in de dichte drommen van 't publiek. Het is een prent. Zoo'n soort van plaat-van-Braakensiok. In 't midden zit een hen, die bezig is met broeien, Uit alle ei'ren ziet men quasi-kiekens groeien, Hier steekt een arm, een been, en daar een mijter uit, En iedereen begrijpt, wat deze plaat beduidt. De kippenkop is als een menschenhoofd geteekend; d'Artist verstaat zijn vak dat is Granveile, sprekend. Elk van de kiekens stelt zoo'n nieuwen bisschop voor. Dit is nog 't ergste niet. Het kon er nog mee door. Maar boven in de plaat zag men den duivel zweven, Die naar Granvelle wees. Dit stond erbij geschreven. Als uiting van een fel gevoel van haat en hoon: ,,Hic meus filius", dat is: Ziehier mijn 7,oon." Toen kwam er bij plakkaat verbod van zulke prenten. Libellen, liedekens, refreinen, batementen Volledige censuur op drukpers en tooneel. -Maar 't kwaad werd niet gestuit; gesterkt, integendeel. Want wat verboden is pleegt ieder aan te trekken. En niets is zoo geschikt nieuwsgierigheid te wekken: Als men de Ruize-Rijmen" niet meer koopen mocht, Dan was het boek in veertien dagen uitverkocht. Lumey en Breero luchtten, spottend hun verlangen Den ouden vos", zooals ze smaalden, te vervangen: Zij droegen vast vooruit, in dartlen overmoed, In plaats van voeren, vossenstaarten op den hoed. 't Was makkelijk genoeg den Kardinaal te raken, En dezen ijdeltuit belachelijk te maken. Zoo had do groot o man een penning laten .slaan. Waarop men t'eonre zij zijn beeltenis zag .staan. Toi' andre 'n zeilend, schip, met zijn devies: Dnrato." Volhardt". Dit prikkelde don adol uitermate. Waarom men 't onderschrift aldus verstoken liet : Zoo groot een zeil en past op mijn klein scheepje niet." Dunde, d'aanvang van een. regel in d'Aeiieis. Schijnt, aangezien de Staat gelijk een schip in zee is, Geen kwaadgekozen spreuk voor wie aan 't roer moot staan, Maar men waardeerde 't niet, en nam ei' aanstoot aan. Hij had hetzelfde woord, tot ergernis der hoeren, Op 't vrouwenbeeld, dat voor zijn huis stond, doen graveeron. Het hield in d'eeno hand den beker van den wijn, In d'and re 'n waterkan; waarvan de zin zou zijn: Brooddronken adeldom, gij zult als wijn verzuren. Maar mijne matigheid duntbit zal verduren." Wij worden in het Voorspel heen on woor gevoerd Van 't duister van don ernst naar 't licht van luim on boort. Behoeft dit echter veel verwondering te wekken';1 Die geest is oen van onze nationale! trekken. Bij alle doeglijkhoid een sterk gevoel voor gijn. Vrijmoedig on spontaan, maar niet bijzonder fijn. CHAKÏVATUVS Vreemde journalisten door Melis Stoke DE digbladrubrieken Hoe an deren ons zien" en Wat anderen van ons denken" tieren, in dit ge zegend Olympisch jaar. weliger dan ooit. En hoe zou het ook anders bunnen, nu wij drommen en drommen verslaggevers van buitenlandsche cou ranten kris en kras door ons land voeren. . . . 'i Het gevolg van dit alles zal eene indigestie van beschrijvingen van ons vaderland in de wereldpers ten ge volge hebben. Hoe die er uit zullen zien valt alsnog moeilijk te voorspellen. Wij hebben echter getracht reeds bij voor baat tegemoet te komen aan de bran dende nieuwsgierigheid van onze landgenooten door een der buiten landsche penvoerders die de beroemde rondreis heeft medegemaakt te inter viewen. Of liever: door te trachten zulks te doen. Onze collega toonde zich daartoe aanvankelijk bereid. Hij sloeg zijn notitieboek open en maakte zijno excuses voor de vele vetvlekken die daarin voorkwamen. Al dat vette eten. . . . weet u, stamelde hij, wij zijn etende uw schoone land doorge trokken . . . ." Daarop las hij voor: elf dagen door Nederland gereisd. Elf banketten, elf lunches, vijf soupers, elf afternoonteas, tien morgen-ontvangsten niet sandwiches en bouillon, twee en veertig toespraken van burgemeesters. acht idem van diverse autoriteiten, zeventien uiteenzettingen van conser vatoren, professoren en bibliothe carissen, twee en zestig maal het Wilhelmus. Bij loting zeven maal belast met terugspeechen. Afgelegde afstand per spoor, autobus en. boot twee en een half maal de aardslraal. Twee en twintig maal asperges. . . . Twee on twintig maal aardbeien. . . . Zestien maal versche zalm met komkommersalade. Negentien zangkoren en negen folkloristische vertooningen." Halt waarde collega, houd mij ten goede, riep ik verschrikt. Met groote treurige, diep-onuvalde oogen keek hij mij aan en ging voort: vijftien maal versche haring. Twee on dertig kerkgebouwen. Diamantslijpe rijen te Schovoningon . . . . neon dal was in Amsterdam.... hengsten in Arnhem. . . . neen. . . . Goes. . . . stu dentensociëteit te Maastricht .... Vietersberg bij Utrecht...." Ik wilde mijn collega in de rede vallen toen oen luid geroep van don heer Krayenhoff van de spoorwegen de buitenlanders deed opspringen en naar hun bagage grijpen. . . . Vergeef me", hijgde; mijn vriend. ..we moeten verder, maar hier hebt u mijne aantoekeningen." Hij was verdwenen 011 ik bladerde in het boekje, vol sporen van jus on botersaus, dfit mij was toevertrouwd. En ik las: ....Het Koninkrijk dor Neder landen is veel grooter dan hot op de kaart lijkt. Men kan er elf dagen lang in treinen, auto's en booten reizon zonder dat men do grenzen bereikt. Te Middelburg, in Zooiand gelegen on niet ver van Groningen ziet men fraaie nationale costuums. Wanneer men zich dan haast kan men nog dienzelfden avond Ie 's Gravonhage dineeren on do schitterende revue zien van Ilenri tor Hall. I>e droog making van do Zuiderzee is oen geliefd uitstapje van uit: Maastricht dat in d"n regel besloten wordt met een Ihee in. do omstreken van ('trecht en oen diner te 's Ilertogonboseh. De snelheid waarmede de Hollander zich voor zijn genoegen verplaatst grenst aan het wonderbaarlijke. Hij ziet er niets in. om op nzolfden dag doel te nomen aan oft'ieioelo maaltijden te Amsterdam on Vlissingon. De trein verbindingen zijn daarop speciaal berekend. .Journalisten staan bij de Nederlanders in hooge eoro. Zoodra een of meerdere journalisten een stad bezoeken, staan do burgemeester en do leden van. don gemeenteraad aan het station. De directeuren van de spoorwegen begeleiden do journa listen persoonlijk op hunne reizen. koopon de ka,;u'tjes, ber/.orgen. do bagage enz. De Nedorlaiidsche journa listen voeden, zich uitsluitend met asperges, aardbeien, vorsehe zalm. sla,groom en. champagne. T\vee a driemaal per dag nomen zij van al deze zaken groote hoeveelheden tot zich. Daarna zingen, zij hun volkslied en houden toespraken op hun Ko ningin. Allo burgemeesters in Xe<lerlan<l zijn twee a drie talen machtig naast hun moedertaal. Particuliere auto's staan overal gratis ter beschikking van de pers. Studentensociëteiten houden, kosteloos wijn en bier ter beschikking van vreemdelingen. Als men een. llollandseh kerkgebouw bin nentreedt, begint dadelijk door oen vernuftig mechaniek li<-( orgel te spelen. Sigaren on. (sigaretten worden overal gratis uitgedeeld. Merkwaardig is dat journalisten in Holland niet schrijven maar eten. Hij het eten houden ze redevoeringen 071 op die wijze bewerken ze de pu blieke opinio. Concerten, zijn gratis toegankelijk voor de sport pers. Hij wedstrijden mug niet gefoto grafeerd worden on alloen gefilmd door Italianen. Bioscopen vertooiien principieel geen films betrekking heb bende op sport. Eenc merkwaardige instelling is de Nederlandseho II a n del maat scha pp ij. Dit is een groot informatiebureau voor sport on lourisme. President van do Nederlaiidsche llaiidelmaat schappij is dr. M. de Hartogh. Zijn consultatie kamer is door de Amslordamscho winkeliers geheel belangeloos versierd mot kostbare meubelen, en tapijten. Do Nederlandsche Handolmaalsehappij heeft voorin een. bijkantoor waar handel gedreven wordt op Nedorlaiidsch Indic. Aan het hoofd van. dit bijkantoor staat dr. Van Aalst...." Toon ik het nolilioliook zoover uele/en had, rende ik naar het toloj^raafk;intoor en zond een telegram aan mijn collega die zich volgens mijne berekening te Assen moest bevinden. Hot antwoordd luidde: Juist door gereisd naai- Axel. Dadelijk seinde ik naar Axel. om tot antwoord te ont vangen: Buiti'iilandsche journalisten reeds naar Leeuwarden afgereisd. Ik seinde, naar Leeuwarden. Tor ommegaa.ii.di' kwam het antwoord: .Journa listen voortzetten reis naar Tilburg. Zoo seinde ik achtereenvolgens naar Vlioland, Vonlo. Hulst. Domburg, Den Helder on Knschedo, om telkens Ie vernemen t lat de journalist en a l weer vertrokken waren, totdat ik tenslotte een lelogran uit Anieland kroeg, ondortcekend Krayenholï, luidende: l'u~ i'ollcijti Itcltiii.-s tttin ii'<itf<'>t~lf'!*tt' cti i ml i'fcnt ir t/L'f'rledeit. . . . Het no( itiobnek sfuiii' ik aan. zijne weduwe.... want tct&Be&t&n kalmeeren U en houden Uw geest helder. Buisje75ct BIJ Apoth.en Drogisten.