Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 9 JUNI 1928
No. 2662
De beteekenis van de
Money-Case
MENIGEEN zal zich afvragen
hoe hetjkomt, dat de befaamde
Money-Case, het politieschandaal te
Ixmden over het niet te rechtvaardi
gen optreden op een zoelen Mei-avond
van eenige rechercheurs in Hyde
Park tegenover den bekenden staat
huishoudkundige, het parlementslid
Sir Leo Chiozza Money en Miss
Savidge zooveel stof heeft doen
opwaaien.
Het schijnt tegenwoordig een epi
demie te zijn, dat te hard van stapel
loopen van politiebeambten. Maar is
het niet opmerkelijk, dat een zaak als
het Zundertsche ongeval, of
hardhandigheden in de Ferdinand
Bolstraat, zelfs de knuppelslagen op het
hoofd van den ongelukkigen
Berlijnschen politie-arts Dr.Weiss eenvou
dig worden afgedaan (en afgekeurd)
als een wel is waar moeilijk te veront
schuldigen, maar overigens geheel
begrijpelijke overdreven plichtsbe
trachting, een soort dionstklopperij"
die in haar kwaden verschijningsvorm
nu eenmaal behoort tot de bedrijfs
ongevallen zooals ook iedere spoor
weg-exploitatie wel een paar onge
vallen op overwegen of elders zal
;beloopen. . . .
Hoe is het nu te verklaren, dat een
dergelijk geval in Engeland heeft
geleid tot een parlementaire inter
pellatie, waaraan zonder uitzondering
alle partijen deelnamen, terwijl de
publieke belangstelling in deze aan
gelegenheid opging alsof het een
politieke kwestie van den oersten
rang betrof of een oorlogje. Of is het
?dat soms?
.Zeer zeker. Maar laten we eerst het
geval zelf bekijken.
De zaak Sir Leo is eigenlijk niet
eens zoo belangrijk. Van een al of niet
werkelijk vrij-partijtje in Hyde Park
werd hij door de politie opgepikt en
tesamen met zijn vriendinnetje, miss
Savidge, een aardig kantoormeisje,
ingerekend. Ze hadden eerst in Soho
gedineerd, in het Londensche Quartier
Latin. Daarna hadden ze onder intiem
gekeuvel het duister gedeeld van het
JLondensche park. Welkt; praesumptie
men hieraan ook moge vastknoopen,
?een nauwkeurig gefundeerd verwijt
kon men Sir Leo hierover toch moeilijk
maken.
De niet al te dorre zestigjarige
statisticus en volksvertegenwoordiger
en zijn vriendin werden dus inge
rekend. "Maar het parlementslid, dat
?over de noodige relaties beschikte,
liet dat niet op zich zitten. Hij tele
foneerde van het politiebureau naar
zijn vriend, de Home Secretavy, die
hij echter niet thuis trof. Op den dag
dat hij voor den politierechter komen
moest, bracht hij effectiever geschut
naar voren, waaronder een bekend
advocaat, die de politiebeambten lang
niet inalsch onder handen nam, hun
vroeg wat ze nu precies gezien hadden,
f ze wel wat gezien konden hebben,
en waarvan ze Sir Leo nu precies
beschuldigden. Dom genoeg zwoeren
de rechercheurs er eerst maar op los
waarschijnlijk te goeder trouw maar
niet wettig overtuigd on kropen
toen in hun schulp !
Hot gevolg: vrijspraak van hot
parlementslid, van de knappe typiste
en oen aanklacht wegens meineed
tegen de betrokken rechercheurs.
terwijl naar 's lands wijze de politie in
de kosten werd veroordeeld.
Hier begint hoofdstuk twee. En het
politiek en juridisch belangrijk ka
pittel.
De recherche liet op haar beurt do
aanklacht wegens meineed niet op
zich zitten. Eenige dagen na het vrij
sprekend vonnis verschenen twee
detectives" op het kantoor waar
Miss Savidge werkte en vroegen haar
of ze mee wilde komen naar New
Scotland Yard. Intimideerden haar
eigenlijk, suggereerden dat ze ver
plicht was mee te komen en moest
afzien van het raadplegen van haar
ouders of oen advocaat.
Intusschen waren de detectives
allorvoorkomendst uiterlijk en
troonden haar onder duizend attenties
mee naar het bureau. Daar begon hoi
onverkwikkelijkste deel van do heele
historie. Miss Savidge word er ,.door
gezaagd", zooals een studontenterm
luidt. Ze werd aan een verhoor onder
worpen; een eindeloos rapport werd
er opgesteld, tendentieuze zinnon
binnengesmokkeld, de wilde haren der
hedendaagsche jeugd zoogenaamd ver
goelijkt maar alleen met het doel om
do meest ondubbelzinnige beschul
diging te kunnen opstellen. Tenslotte
beging hot meisje, door uitputting
overmand, de onvoorzichtigheid hei
proces-verbaal lo teekenen om van de.
zaak af to zijn en naar huis te mogen.
Natuurlijk kwam de goheele aan
gelegenheid, en daarmee liet rapport
in de pers. Toen barstte de bom.
De publieke opinie, geheel en al
geporteerd vóór Miss Savidge, wraakte
hot optreden van de politie. Scot
land Yard had niet het recht
terug te komen op een vrijsprekend
vonnis. Miss Savidgo's onschuld was
bewezen. (Letterlijk: naar
overzeeschen trant had zij zich op aanraden
van haar advocaat door een medicus
oen testimonium virginitaUs laten
uitreiken, dat publiekelijk tot bewijs
stuk in het proces had gediend.)
Bovendien, het optreden van do
politie, die haar zonder rechterlijk
bevel eigenlijk van haar vrijheid had
beroofd en haar geheel onrechtmatig
bevoogden bijstand had geweigerd.
streed geheel met de rechtsopvatting
die men daar sinds eeuwen huldigt.
Ten slot-te, hol door uitputting van
het slachtoffer verkrijgen van oen
zoogenaamde ..erkenning" onder hot
polilie-rapport (een erkenning die
natuurlijk ter terechtzitting weel'
oven hard wordt herroepen), is een
instiluut, dat wel is waai- den laatstoti
tijd uit Amerika is overgewaaid, maar
dal daarom nog niet in Engeland
wordt gefiatteerd. Integendeel: uit
drukkelijk afgekeurd.
De parlementaire interpellatie, die
hiervan hot gevolg was. was lang
niet malsch. ...Jix", de Bi-itscho
miVPAAG LOVTE 00/IECBEEK
ADVIES VOOEUWE
WOONINMCHTING
:UN
HEBBENEEN
GUNSTIGE
CEPUW1E
zoowel eenvoudige als betere
uitvoering.G. J, DE KONING 6 ZOON
Keizersgracht 447, A'dam
Tel. 43688. Opgericht Ao. 1739.
MET OPSTAANOEN BUITENRANO
MERSTELT DE/PUATVOET\\
O. A. MESSING.
O-Z.VOCJReURGWAl.
te MET BINNEN6ASTHUI51
nister van binnonlaridsche zaken, Sir
Williarn Joynson Hicks, heeft lust in
het Lagerhuis hard te verantwoorden
gehad. Van de banken van alle par
tijen heeft hij, de verantwoordelijke
man voor zijn ressort, de trekken thuis
gekregen. Onder donderend applaus
dor leden van hot geheele llou.se of
Commoiis zoide do liberale leider Sir
John Siinon, dat hij niet zou hebben.
gedoogd, dat aan r/.iji\ dochter zoo
onbehoorlijke vragen zoudon zijn ge
steld, als do politie had gedaan in hot
zoogenaamde verhoor van Miss .Sa
vidge. Een verhoor dat iiiot ton
onrechte door talrijke afgevaardigden
werd bestempeld mot don
Amorikaanschen term ,,third degree" en dat
overigens niet zoozeer door zijn
onkieschhoid als wel door zijn onrecht
matigheid in het Lagerhuis zoo scherp
word afgekeurd.
,.,lix" hooft moeten toegeven, dat
de zaak niet in orde was. Scotland
Yard krijgt, do heldhaftige romannet
jes ten spijt, oen veeg uit do pan. Hot
wordt weer een nieuwe rechtszaak om
eens te meer te onderstrepen dat de
politie- niet zonder strikte- noodzaak of
rechterlijk bevel tegen iemands per
soonlijke vrijheid mag optreden, dat
hij zich niet mot een clioso jugéo"
heeft in te laten on dat or in Kngoland
eigenlijk geen appèl tegen vrijspraak
bestaat.
En zon is hol duid'-lijk dal deze
zaak eigenlijk haar oorsprong heeft in
hot adagium: liubc<in COI-JIUK. In de
eonstilutioueele vrijheid", al is dat
min of moor overdreven uitgedrukt.
Hot kardinale punt ligt hierin, dat do
Brit, hoezeer ook gewend aan eeri
universeel genivelleerde cultuur, toch
altijd nuvr dan wij. ..('out inentals"
in zijn hart een teed'-r plekje koestert
voor do Persoonlijke Vrijheid. Voor
do gewaarborgde rechten van den
Individu.
Dat is niet alleen maar sentimen
taliteit. J let is een brok
reeht-enhistorie, met hel Britseho volksleven
vergroeid, reeds lang voordat óns
iets va.n dit pari ieula i-isme begon te
«lagen. Wel hebben ook wij in theorie
sinds langen tijd deze rechtsprincipes
overgenomen - - of, nn-t on/.e
constilutioiioolo vrijhed"ii. gedacht do
l-'.ngelsehe begrippen te hebben geïmpor
teerd, iets dat nu. na zooveel eeuwen
op ongeveer het zelfde neerkomt.
maar do Kngolsohman z.al ons in
zijn opvattingen hieromtrent wol altijd
vreemd, zoo niet vóór blijven.
Kr heerscht daar nu eenmaal oen
geheel andere visie op de, verhouding:
individu-gemeenschap. Aan don oenen
kant do ,,IAbriii/ of ihe Siibjcci",
een rechtssprouk, machtiger dan een
constitutionoele regel bij ons. Aan den
anderen kant, (want do verschijnings
vorm van d<sze instelling is bipolair)
een openhartigheid on publieke, be
langstelling in particuliere aange
legenheden, die ons afgrijzen wekt.
Alles komt in de krant. Hot kleinste
vrijpartijtje is direct publiek eigen
dom. D,'n soiisationeelen kant hiervan
laten we voor het oogenblik buiten
beschouwing. Opmerkelijk is, dat mou
zich er daarginds niet dermate over
geneert, als wij dat zouden doen.
Fn ieder geval is hot opmerkelijk
dat de indiscrete bladzijdes in The
Times juist het sterke punt vormde
vóór Miss Savidge. liet zwaartepunt
ligt hierin, dat de publieke opinie
gekend werd in oen priv
-aaiigelegenhoid. En dat zonder do dessous ver
borgen lo houden. Op dal oogenblik
ontdekt de publieke opinio dat do
overheid, die zich daarin had gemengd
do heilige vrijheid van den individu
had geschonden - - en keert zich in
zijn machtigst- instrument, het House.
of ('ommons. tegen de overtredende
overheid. ..l>il is als 'l ware oen
constitutioneel!' kwestie (juridisch
wa.reti het er drie-in-een), overheid, en
daar zul je afblijven !"
De K-ngelsehman voert in '/.i ju ge
meenschapsleven lederen dag nog zijn
klein oorlogje voor de rechten van den.
individu. .Meestal blijft dat ondel' den
bewustzijnsdrcmpel. In kleine aange
legenheden van het dagelijksoh leven
merken we er zelden iets van. Maar
soms komt het- plotseling voor den dag.
Niet het mi'ist in kerkelijke aan
gelegenheden, liet nieuwe l'rayerbook
is da ir hot bewijs van.
Hot Kngelsoho geestesleven blijft
iu zijn gonivelloerdboid en Britsohc
begrenzing doordrongen van oen fana
tiek individualisme. Kon. individua
lisme, dal ons nog iederen dag verrast,
telkens parten spelen kan, evengoed
in d" wijze, waarop do publieke opinie
het doinongd Nieuws verslaat en tot
reehtsslof verwerkt, als in do politiek.
ook in do volki-nboiidspolit iek, waar de
parlieularistiseho constitutie, of hot
gebrek aan constitutie van liet Brit
scho Kijk ons voor telkens nieuwe
i-aad-iols stelt.
M. K.