roene ,voor Nederland Sinds meer dan vijftig jaar aan de apita der ?weekbladen . . . . " ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, M. KANN EN TOP NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uit.: N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. C. Onverslijtbaar OPGERICHT IN 1877 No. 2663 ZATERDAG 16 JUNI 1928 Nederland op de Pressa door W. Graadt van Roggen TKN slotte kon het Nederland koud laten of de ..Internationale Presse Ausstellung Köln 1028" al dan niet reden van bestaan had; of deze tentoonstelling de vrucht was van de rivaliteit tusschen een paar Kijnsteden; ol' de stad Keulen «lezen grootschen opzet noodig had om een ver nieuwing en uitbouw harer jaarbeursgebouwen te financieren: of van Berlijn uit in Duitsche industriekringen tegen de.Pressa openlijk of bedektelijk geageerd werd; of de Pressa voor de Keulsche gemeente-financiën een reusachtige strop zou worden. Al die over-waaiende geruchten konden Nederland koud laten. Want de Pressa kwam er: de Pressa wan er. Immense gebouwencomplexen verrezen; tuinen en parken werden aangelegd; tramlijnen werden er voor omgebouwd; een Luna park, grooter dan menig Hollandsch dorp. was in opbouw: vooraanstaande industrieën op grafisch en aanverwant gebied hadden - trots hare luidegeklaagde ..Ausstellungsmiidigkeit" -?mede werking op groote schaal toegezegd; een forsch opgezette propaganda-carnpagne deed in binnenen buitenland belangstelling ontkiemen. En wat voor ons land het voornaamste was: nagenoeg alle staten van Europa, de Sovjet-Kepubliek incluis, .lapan en China en de Vereenigde Staten van Ame rika zouden in het internationale centrum der Pressa. liet vele duizenden vierkante meters groote ,Staatenhaus, vertegenwoordigd zijn. Alles wees er op. dat de Pressa een internationale tentoonstel ling in grooten stijl zou worden. Een tentoonstel ling, die meel- dan gewone belangstelling zou wek ken. Kou Nederland daar mogen ontbreken:' Nederland is dan tóch op de Pressa vertegen woordigd. Het is een dubbeltje op zijn kant geweest. Ken jaar lang is er over geaarzeld. En over gedeli bereerd. De animo voor deelneming in daarvoor in aanmerking komende kringen was gering; de drukkerewereld wees medewerking va.ii de hand; voor de dagblad- en periodieke pers werd het zakelijk belang te licht bevonden om te kunnen opwegen tegen de zware financieele eisenen, die in eersten opzet aan deelneming werden gesteld; internationale groepeeringen bemoeilijkten de vor ming eener nationale sectie; de Xijverheidsraad adviseerde, op zuiver economische gronden, af wijzend. Doorslag bij de Kegeering. die subsi dieerde en bij de vereeniging ..De Nederlandsche Dagbladpers", die de organisatie op zich nam gaf het negatieve argument: waar alle andere landen van Ruropa vertegenwoordigd waren, mocht, op een internationale tentoonstelling zóó nabij de Nederlandsche grens. Nederland niet ontbreken. Het nationale belang bleek een offer waard. Van eigen baat werd door de contribuanten afstand gedaan om een algemeen belang te dienon. * * * Van de weinige belang-hebbing en belang-stel ling in de kringen der drukkers- en uitgeverswereld en van den korten termijn van voorbereiding draagt de Nederlandsche afdeeling op de Pressa de onmiskenbare sporen. ..Het Boek" afdeeling. waarmede Nederland op dit Keulsche Olympischkmrnooi gerust voor den dag had kunnen komen - ontbreekt geheel: op grafisch gebied zijn voortref felijke specimina aanwezig, maar in aantal te weinig en in verscheidenheid te gering; in hoofd zaak heeft de Nederlandsche afdeeling zich moeten beperken tot de periodiek verschijnende voort brengselen der drukpers: een architectonische een heid in de opstelling was bij zoo korten tijdsduur en bij onbekendheid met den aard en omvang van het te verwachten expositie-materiaal uitgesloten. Hit heterogene bestanddeelen moest, voor een groot deel stante pede, het geheel worden opge bouwd. Voor statistieken en grafieken ont braken de gegevens. Beperktheid van ruimte bracht de volledigheid in het gedrang. Indien onoverkomelijk lijkende moeilijkheden nochtans gedeeltelijk overwonnen zijn en bevredigende resultaten bereikt zijn, waar teleurstelling moest worden gevreesd, dan is dit te danken aan de actieve en loyale medewerking van drukker.- en uitgeversl'irma's. van corporaties en organi saties, van eenige groote industrieele onderne mingen, van het hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie en van het Persmuseum te Amsterdam. Hoofdzaak van de Nederlandsche inzending is: iltil Nederland vertegenwoordigd is: voor het hoi' mag clementie worden gepleit. De Nedevlaudsclie afdeeling geeft ee.n o verzie Ut van den huldigen stand der pers in Neder land. T)e dagbladen komen meest alle als opzichzell.' staande eenheden uit : sommige brengen hun best aansd uur en ontwikkeling naar voren dooi' te exposeeren den eersten en laatbten jaargang; andere geven door fotografieën of diapositieveii een kijkje in hun. bedrijf: slechts een enkele toont met. statistische gegevens den vooruit gang in het abonnementenaantal aan. Proeven van advertentiepagina's bewijzen, dat het Neder landsche dagbladwezen technisch voor dat van andeiv landen niet behoeft onder te doei». De locale pers komt collectief uit: met landkaarten van Nederland tot middelpunt zijn aan twee wanden de plaatselijke bladen gegroepeerd rondom een foto van de stad. waai' zij verschijnen. In de verbindingsruimte tusschen voor- en achterzaal de geïllustreerde weekbladen; dan. in de achterzaal. de duizend-en-ócn periodieken, verdeeld naar den aard hunner inhoud: elke afdeeling opgeluisterd met portretten en foto's daarop betrekking heb bende. De politieke bladen, naar de partijen gegroepeerd. worden geflankeerd dooi' de beeltenissen der Nederlandsche staatslieden, die in de journalis tiek een leidende positie hebben ingenomen; de afdeeling wetenschap wordt opgeluisterd door de portretten der Nederlandsche. Nobelprijswinnaars: de afdeeling architectuur niet foto's van moderne bouwwerken, en modernen stedenbouw; de af deeling sport met. een foto van het Amsterdamsche Stadion: de mu zie k -tijdschrift en worden onder broken dooi' portretten van ..toon"-a.angeveilde musici: de afdeeling scheepvaart door havenge zichten van. Amsterdam en Kotterdam en statis tieken betreffende het scheepvaartverkeer: de afdeelingen handel, industrie en landbouw groepeeren zich rondom oene inzending van de ver eeniging ..Nederland in den Vreemde", statistische gegevens in beeld brengend dier verschillende (akkcn van volkswelvaart. Kunst voorwerpen. }& beschaafde smaak Vraagt Bonbons RINGERS Let op den naam De Hhoud staat op pag. 2. hier en daar geplaatst en de fraaie glas-in-lood ramen van ..Leerdam" (ontwerp Oopier) vestigen op de kunstnijverheid de aandacht. Politieke prenten vogels van diverse pluimage. geven aan de Nederlandsche afdeeling een zeer eigen cachet. De Nederlandsen-Indische pers is verte genwoordigd met een door Aneta> tezamen gebrachte collectie bladen en tijdschriften, geflankeerd ter eene zijde door herinneringen aan den eersten vliegtocht Amsterdam?Batavia. ter andere zijde door een zeer de aandacht trekkende inzending van Philips, Eindhoven; beide aangevende hoe Nederland eerst per vliegmachine. dan draadloos, getracht heeft den berichtendienst tusschen moe derland en overzeesche gewesten te versnellen. Dat wat de Nederlandsche pers onderscheidt van de buitenlandsche werd door Ileiiri Pieck in beeld gebracht ii\ een fries-decoratie: de tegenstelling van hoe in het buitenland voornamelijk de cou rant dooi- verkoop-op-straat haar weg vindt naar de lezers en hoe in Nederland de courant aan huis bezorgd en in den huiselijken kring door alle Imisgenooten wordt gelezen. Hetgeen nadrukkelijk wordt hierop de aandacht gevestigd juist aati het adverteeren in Nederlandsche bladen zijn groote waarde geeft. Totaal-indruk der Nederlandsche afdeeling is deze: elke uiting van geestelijk en materieel leven heeft in Nederland haar eigen pen» in veelal groote verscheidenheid. Wat dus zeggen wil: dat de pers in Nederland een sterk levend»* volkskracht is. (}\iod i>rat demonstrandum. Op tweeërlei gebied excelleert d>- Nederlandsen» afdeeling: de historische afdeeling imponeert den vakkundige, d" radio-telefonische kruisgesprekkeft met Indii1 imponeeren het groote publiek. Hier mede heft Nederland zijne deelneming aan de Pressa boven de gewone belangstelling. De his torische afdeeling. bestaande uit eene inzending ('ostci'iana eri alleroudste exemplaren van couran ten en uit een fraaie collectie hoofdzakelijk incuna belen uit de Studieverzameling van de School voor de (irafische Vakken te l'trecht. vormt van de Nederlandsche sectie de zeer belangrijke kern; ingeleid door een bescheiden bronzen beeld vaa Laurens .laiisz. ('oster is deze collectie een unicum. Kenners verwijlen hier lang en gaarne en noemen den naam van Nederland met waardeering. Alleen. reeds door deze historische afdeeling zou de Neder landsche inzending haar cultnreele taak hebben vervuld. De kruisgesprekken met indie dienen het natio naal belang: elders op de Press» wordt gesproken met Buenos-Aires; Nederland, dat op de Pressa het eerst en het verst heeft gesproken, spant hier de kroon en te midden van de groote naties, in het statige Staatenhaus vertegenwoordigd, zien de bezoekers, zich rekenschap gevende van wat deze radio-telefonische verbinding met Indie (^Neder landsen fabrikaat" in den wetenschappelijksten ?zin van het woord) voor het moederland za! s-aau bet eekenen, liet kleine Nederland groot