Historisch Archief 1877-1940
No. 2664
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 JUNI 1928
ClichéKweekschool voor de Zeevaart
!» BK J!E '-? WSK'
-u!.,-«W abr. ;iH[i'Mi
Het tegenwoordige gebouw van de Kweekschool voor de Zeevaart
De Kiceekschool roor 1880. Hei huis met de vlag is tiet oude wll'iye Rasp/tui
AMSTERDAMSCHE BIJZONDERHEDEN
I,III. »e kweekschool voor de Zeevaart
AMSTEEDAM leeft van de zeevaart; dat is
zijn glorie en zijn bestaan; stoffelijk en gees
telijk leven wij van de zee. Ten allen tijde kwam
de zee voor Amsterdam, zij liet thans door de
zware deuren der groote sluizen belemmerd en
bepaald. Een groot deel van de bevolking der stad
leeft onmiddellijk van de zee; een ander deel
beploegt geregeld de zoute wateren. Keeds in
zijn oudsten zegel voert Amsterdam het
wijdvermaarde koggeschip, dat symbool is van der
stede bedrijf en ook van der stede macht. Hier
zetelde de grootste admiraliteit der oude repu
bliek; hier ook was de voorzittende kamer der
Oost-Indische en der West-Indische Compagnie ge
vestigd. Hier zeilden de vloten uit naar oost en
west;-hier ook zag men de geweldige oorlogsvloten,
die den vijand eerbied hadden in te boezemen
voor den leeuw met het zwaard.
Dat is eigenlijk altijd zoo geweest en goeddeels
ook zoo gebleven. Des te meer moet het opvallen,
dat men zich eerst betrekkelijk laat heeft gelegen
laten liggen aan de opleiding van de mannen van
de zee; eerst tegen het einde der achttiende eeuw
is men ertoe gekomen in Amsterdam, een kweek
school voor de zeevaart op te richten. Dat kwam
zoo. De slag bij Doggersbank van Augustus 1781
had het bewustzijn alom gewekt, dat met doel
matige krachtsinspanning onze zeemacht weer op
hooger peil kon worden gebracht. Er werd gejuicht,
dat de Trompen en de Ruvjters nog leven". Maar
men deed meer en beter dan juichen: op echt
Hollandsche wijze werden gelden bijeengebracht
om vooreerst de in den strijd gewonden en ver
minkten te hulp te komen, maar vervolgens ook
om den zeedienst tot de oude beteekenis te ver
heffen. Een belangrijk kapitaal kwam bijeen: het
Vaderlandsch Fond? tot aanmoediging van 's lands
zeedienst werd opgericht. Het is dit fonds, dit de
Kweekschool voor de Zeevaart heeft gesticht.
Dat de school aan den waterkant moest komen,
sprak van zelf. Zoo is het niet te verwonderen, dat
men aan de toenmalige IJgracht, de tegenwoordige
Prins Hendrikkade, op den hoek van de
Schippersgracht een gebouw wist te vinden. Dat was het
Willige Rasphuis, het werkhuis voor mannen, dat
juist in 1785 werd overgebracht naar het nieuwe
gebouw aan de Roeterstraat, dat wij later eens
hopen te bekijken. Zoo kwam het rasphuis vrij;
de stad stond het gaarne voor het goede doel af.
Zoo konden hier in October 1785 de eerste jongens,
worden opgenomen; weldra waren er 45 knapen,
zoodat men voorloopig succes had op zijn pogingen
ter verbetering van de opleiding van het personeel
der koopvaardijvloot.
Uw Haar
wordt gezond en sterk
het krijgt mooier glans
het wordt vrij van roos
het blijft beter zitten
h at valt niet meer uit
indien gij des morgens een weinig PUROL
tusschen de handen wrijft en dit door dj
haren uitstrijkt, 't Voldoet iedereen. ±, ? .:
door
Prof. Dr. H. Brugmans
Dat doel heeft de school niet alleen altijd na
gestreefd, maar ook goeddeels bereikt. Zij heeft
dat kunnen doen door zich zoo nauw mogelijk bij
de steeds meer volmaakte techniek van den mo
dernen tijd aan te sluiten. Wanneer men bedenkt,
dat men in 1785 nog maar alleen de zeilvaart
kende, en zich indenkt in de veranderingen, die
stoom en electriciteit in de zeevaart hebben ge
bracht, dan begrijpt men tevens de diep ingrijpende
wijzigingen, die in den modernen tijd in het
onderwijs en de opleiding moeten zijn aangebracht.
Daardoor dan ook heeft de kweekschool haar
waarde altijd behouden en behoort zij tot de kost
baarste panden van Amsterdam. Dat zij zich heeft
uitgebreid, spreekt van zelf. Met 45 kweekelingen
begonnen, telt zij in onzen tijd ongeveer anderhalf
honderd.
Evenzeer ligt hot voor de hand, dat het oude
rasphuis lang niet meer voldeed aan nieuwe
eischen. Daarom werden in den loop der tijden
tal van belendende perceelen aangekocht; op dat
terrein verrees het tegenwoordige gebouw der
schoo1:. Den 4den Mei 1878 'egde koning Willem
III den eersten steen van het monumentale ge
bouw, dat door de gebroeders Springer naar den
smaak van die dagen in gemodemiseerden
zeventiende-eeuwschen stijl is ontworpen. Maar dat
toch groote schoolgebouw bleek bij den aanvang
der twintigste eeuw al weer te klein: een zeer be
langrijke uitbreiding was opnieuw noodzakelijk.
Een groot deel van dezen stadshoek is thans in
handen van do kweekschool, die zich nu zelf»
tot de Foeliedwarsstraat uitstrekt.
Dat de Kweekschool voor de zeevaart dus een
bloeiend instituut is, is duidelijk. Zij is ook.
zooalsde voorzitter van het bestuur in 1913 het zoo juist
uitdrukte, een instituut dat tot nu toe, ook in.
liet buitenland, zijn wederga nog niet gevonden
heeft."
Nieuwe Uitgaven
J. Anker Larsen. Mei o/>oi deur. \~cri. uit
het Deensch d. A. en E. Iluber.
Amxierd(i »i 1927. rityevcrsmij 7i/s<T(>;."
Toen ik indert ij d De steen der wijzen" van dey.eii
schrijver voor de lezers Viin De Uroone Amsterdam
mer besprak, voorspelde ik, dat liet bock succes
zou hebben. En ik heb mij niet vergist: in korten
tijd beleefde het vijf drukken. Ik mot.iveerdc mijn
veronderstelling door te wijzen op de populaire
filosofie, die de basis vormt van don roman. ..Een
beminnelijk geschreven geschiedenis, waarin over
allerlei geestelijke problemen wordt gcrodokaveld,
zoo, dal iedereen, die lager onderwijs hooft genoten,
or bij kan." Een boek, dat een geestelijk
i u--geste i uit j o kan geven aan vel n. die niel welen
wat zo eigenlijk golooveii."
Zooals die roman is. 7.00 zijn ook de/.e ..geestelijk^
ervaringen." Ondiep, beminnelijk on blijmoedig..
De schrijver betoogt vooral, wat zijn levenbe
schouwing nifl is-. hij is niet d',»mat i.-eli. niet
theologisch, niof theosophisch. .Maar als hij positie!"
?/.ijn ,.i-on\vighoidsondorvinding" wil uitloggen. Uinnt
hij niet verder dan oonige vage; pantheïstische
algemeenheden. Zo zijn makkelijk te begrijpen,
vooral door de aardige voorbeelden die do schrijver
geeft, en juist door hun vaagheid zullen /.e wellicht
inslaan bij do velen, die hun positief geloof kwijt
zijn on toch nog /,?, bitter u'raag willen blijven
vasthouden aan de schaduw van do schim van een
Oir/.o-lieve-Hecr.
I1KH.MAX MIDDKNDOKV
de l>inw>i)>la<tts van de Ku-<ekschool
Bezoekt h hlbnikdiB
In het voorseizoen tot 15 Juli leer verminderd taricl.
ZAND VOORT:
HOTEL D'ORANGE en
HOTEL DR1EHUIZEN"
W IJ K AAN ZEE:
BADHOTEL en
ZEE-DEPENDANCE.