12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 JUNI 1928 No. 2664 TOEGEPASTE KUNST Artistiek kinderspeelgoed Sedert verschillende Nederlandsche kunstenaren zich, eenige jaren geleden, hebben bezig gehouden met het ontwerpen van artistiek kinderspeelgoed voor de (thans opgeheven) fabriek Olanda" te Amsterdam, is op dit gebied der toegepaste kunsten hier te lande niets meer verschenen dat het ver melden of bespreken waard was. Men zag zoo nu en dan in enkele magazijnen tuitenlandsch werk uitgestald, maar in Holland scheen men aan andere dingen te denken. Met vreugde constateeren wij nieuw materiaal door de Firma Metz en Co. (Liberty Agents) te Amsterdam in omloop gebracht: allera?,rdigste poppenmeubeltjes naar ontwerp van ongenoemden ; dingen die zóó goed zijn dat zij ten volle den mogen dragen van hem of haar die hen schiep en die o. i. van groote op voedende waar de zijn ter inleidmg van het kind tot logi sche,* een voudi ge en doelmatige opvattingen wat betreft het meubel in het algemeen en het moderne meubel in het bijzonder, waar door men zich afvraagt : wap,rom deze anonymiteit 'i Want e.l zijn het heel kleine werkstukjes, het Mnd ziet ze toch in natuurlijke grootte en kan er veel van leeren. De vormen zijn eenvoudig en strak, meest vier kant gehouden of met een enkele lichte afronding. De kleuren zijn frisch en vroolijk: rood en zwart of blauw en geel, afwisselend aangebracht zooals moderne meubelkunstenaren dat zoo aantrekkelijk weten te doen en alles hierin is volkomen van de nieuwe begrippen doordrongen waarvan de ,, groote" menschen nog zoo weinig willen weten, doch waarbij de kleine" men schen, dus de kin deren helpen kun nen om meer liefde te wekken voor wat inderdaad waar deering verdient. Het speelgoed is, als wij goed zijn ingelicht, vervaar digd te Apeldoorn in een fabriek voor hout bewerking Duin en Bosch". Het is van dun triplex-hout en alles is met zorg behandeld. Men zou wenschen dat echte" meubels even. zoo gemakkelijk te verkrijgen waren; en wat machtig aardig is alles van verhouding en bouw ! Maar ook zijn er auto's en in deze velerlei typen: ?een racewagen, hardgeel als een Citroentje; een blauwe limousine wejke aan de blue beauty" doet ?denken en in deze dingen is veel origineels dat vol komen eerlijk uitgesproken, in alle opzichten aan moediging verdient. Want dh, is zek.-r: kinderen die leeren oog te hebben" voor zulk speelgoed, zullen later, als de jaren van het werkelijk onderscheiden gekomen zijn, het waarlijk kunstzinnige niet voorbijloopen... Het jubileum van de Glasfabriek Ijeerdam" Wij kunnen het dr. Berlage wel nazeggen: Er is voor de vervaardiging van een kunstig gebruiks voorwerp misschien geen schooner materiaal dan glas". Hij kan het door eigen ondervinding weten, want reed.s in 1900 had hij een drinkservies door de bekende Baccara.t-1'abrieken laten uitvoeren. ..Geen schooner materiaal...." Dit moet zeker ook de meening zijn van den heer P. M. Cochius die voor de eerste maal sedert het ont steken van den eersten oven op 18 .Juni 187S. (d.e heer Cochius werd in 1895 aan de fabriek verbonden) de mogelijkheid voor oogen zag en met succes verwezenlijkte om naast liet ge wone gebruiksglas, dat aan geen enkelen aesthetischen eisch kon voldoen, ook kunst glas te gaan produceeren. 11 ij zocht en vond verbinding met verschillende Nederlandsche kunstenaren en er ontstond aldus een (let wel!:) fabrieks-product dat zoowel ten onzent als ver buiten 's lands grenzen de schoon heid diende door adel van vorm en materie. Naast d.en betreurden de Bazel hebben o.a. Berlage. Giddi.ng. Lanooy, .Lebau en de Lorme modellen. voor de glasfabriek Leerdam" ontworpen, terwijl in vasten dienst een jongere: A. D. Copier te Leer dam werkzaam is. Daartoe het initiatief te hebben genomen, het is de daad van den heer Cochius en men kan er hem dankbaar om zijn en eeren. Sed.ert 192(i heeft hij een med?edirecteur naast zich gekregen: den in genieur H. L. Copijn, die als kunstzinnig man hem ongetwijfeld, in zijn zoo sympathiek pogen zal kunnen steunen en aldus is er van de Smelt" nog zeer veel schoons te verwachten dat oog en hart verheugt. Moge hier dan worden vastgesteld dat als in de vaderlandsche nijver heidskunst het kunstglas (in velerlei vormen en soorten) eene zeer belangrijke en voorname plaats inneemt, men dit in geen ge ringe mate te danken heeft aan wat de glasfabriek Leerdam" in het leven riep en waar zóó gearbeid wordt is eene aansporing om op den ingeslagen weg voort te gaan welhaast overbodig. Doch een gelukwensen met de verkregen resul taten is hier zeker ten volle gerechtvaardigd. Gedenkboek Glasfabriek Leerdam Onder redactie van den secretaris der Directie is een fraai Gedenkboek: ..50 Jaar Glasindustrie" verschenen bij W. L. en J. Brusse. uitgeversmij. te Rotterdam. In formaat en uitvoering sluit het boekwerk volkomen aan bij de bekende Jaar boeken van Ned. Ambacht s & Nijvcrheidskunst, hetgeen goed gezien is. omdat het daartusschen vol komen, op zijn plaats i?. De heer Cochius gaf een voorwoord; de DirecteurGeneraal van den Arbeid, de heer C. ZaaHicri/ een Ten Geleide'; de heerCopijw een ..De Smelt 192H" (waarin een treffende parallel getrokken wordt tusschen verleden, heden en toekomst); dr. Ilcrl<i(/e spreekt over Glaskunst", terwijl de heer ItV.sc/ide historie der fabriek, het personeel en de personeelbelangen en ten slotte de kunst in de industrie be handelt. Tal van fraaie en belangrijke afbeeldingen tooien het boek waarvoor mevrouw Slrasscr?lierlfii/e een rustig omslag teekende in zwart en goud op crème-kleurigen ondergrond. ÓTTO VAX TUSSENBROEK Een doeltreffend rcrlumeboekje Hot toeval speelt mij een doeltreffend reclame boekje voor Berktl'a snelwegers in handen, ont worpen door Paul Schuitema te Rotterdam. Aller eerst is hier van het goede beginsel uitgegaan, het artikel, waarvoor reclame gemaakt wordt, zoo duidelijk mogelijk te laten uitkomen. De fotographische afbeeldingen van verschillende soorten weegschalen werden daarom tegen fel roode vier hoeken, cirkels en driehoeken, die als achtergrond fungeeren, geplaatst, zoodat tevens de bijzondere schoonheid van het instrument uitstekend tot haar recht komt. Ook de flinke roode en zwarteletters, welke tusschen en om de afbeeldingen gecomponeerd zijn, eischen nadrukkelijk de aan dacht voor zich op. Van den omslag, dien ik aan de voorzijde gaarne wat minder vol en rustiger gezien had, kan men het gedurfde opzet waar deeren. In ieder geval geeft dit frissche boekje, met zijn streng verdeelde pagina's, een voorbeeld van goede en practische reclame. JAN D. VOSKUIL SCHILDERKUNST Bij de Bois, Haarlem Kr is bij de Bois dikwijls een aangename menge ling van werk; er is wat lang historie werd (zóó een kunstwerk ooit het teg'-nwoordige" verliest?), er is wat dat gaat worden, en er is wat nog toekomst voor de meesten is. Dat is nu weer het geval. Beneden in het kleine kamertje vindt ge wat in den kunsthandel de Romantische School heet en wat daar die soo t kunst is, waar het verhaal etc. op kleiner wijs surrogaat is voor wat in werkelijk romantisch schilderij gegeven wordt in symbolen en in een ademende eenheid. Er is daar een land schap a la Weissenbruch, een landschap bij Veur, er zijn daar meer curiositeiten, een werkje van den zeldzamen Eymer, een vrij goede Th. Mesker (theetuin) een Rustende schilder van Oyens, David etc. Op de tweede verdieping vindt ge de schilders, die al »an hun roem zijn of daar dichtbij komen. De Redori's zijn voor mij niet van de eerste hoe danigheid; ze zijn niet ver genoeg van de gewone waereld, zelfs het bruin-rose veldboeket is dat niet ten eenen male. De innigheid der waereld is in de beste Degouve de Nuncque's. Het beste werk van hem, dat thans hier is uitgestald is zonder twijfel de hooihoopen, een boerderij met kippen (14). Zwakker zijn de korenvelden; beter weer de Dorpsrand, het huis in groenen en lila's Daar vindt ge de innigheid, gegeven in dien schijnbaar lossen trant van schilderen, die dezen schilder thans een uitingswijs is. Buitengewoon goed is Walter Vaes vertegenwoordigd. Het beste werk is ongetwijfeld de Versche Vijgen, vier zulke vruchten op een kleine tafel. Dit stilleven is naar zijn aard, dien ik hier niet meer heb te bepalen, volledig. Het is een exempel van ingehouden kracht en gloed; de materie werd uitgedrukt, zonder daarom tot een slaafsche objectiviteit in wat maar ook te vervallen. Meer open, sneller, losser zijn geschilderd de kreeften, de twee bokkingen (de blauwen !) de moot zalm, en evenzoo zijn geteekend de krnisdragenden. Priester, Londen en het besneeuwde muurtje. Boven, in het derde zaaltje zijn de Ensor's (de toovenaars in den wind van 1888) de goede rechter; van Permeke een studie van de zee met de groote zon. Kruyder, die is op een tentoonstelling alleen, oen overzicht nu et geven van wat hij eigenlijk beteekent, heeft een stadsgezicht (iets a la AVieginaii); decoratiever Zonnebloemen, sterk door een krachtig rood. Kikkert's Havengezicht is een normaal voorbeeld van dezen zwaren coloriet. Van Bezaan is de houtsncde Varkens uit 1921 te noemen, van Dobbenburgh de litho (uit 1924) van de planten, van Jan Boon een ijl landschapje met het karretje (oen schilderij). Het overige werk, ook niet de Rassonfosse's. gat' mij geen nieuwen of sterkeren indruk. PLASSCUAERT Jran l»oniiay in den kunsthandel Santcc L.anil\veer aan de Ileerengraclit In. de vriendelijke vertrekken van dezen kunst handel exposeert de Luikenaar J run J)UIIMI>/ een aantal etsen. Korlijke en gevoelige kunst, waarvan de kleine werken mij liet liefst zijn. Op deze etsjes kan ik vooral de karilig geteekendo hoornen waar deeren. J)<inn(ty weet soms in enkele lijnen, een goeden indruk van zijn onderwerp te. geven, zooals liet interieur van. een fabriek of een tafreol bij avond niet felle autolichten en een paar vage gestalten aan den kant van den weg. Ook liet gezicht op oen fabrieksterrein heeft karakter. Toch blijft zijn werk over het geheel genomen impressio nistisch. De romantische groot o stukken hebben weinig bekoring, omdat in. dezen trant reeds veel gemaakt werd, hetwelk moeilijk te overtreffen is, doch oen flinke ets met een rotsachtige berg op den voorgrond en een rivier in het fijne verschiet, laat een aangename herinnering na. HENNVS TABA SIGAREN ** ZIJN TOCH DE BESTE ~ *?