No. 2665 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 JUNI 1928 ii TOEGEPASTE KUNST door Jan D. Voskuil Het knnstpaviljoen van de N.E.N.Y.T.O. Inzendingen van de B.K.I. en de "V.A.N.K. De grootsche poort van de Nenijto, ontworpen door architect van der Tak, wekt de verwach ting op van een soort beloofd land" en bij den eersten indruk van deze witte stad in het felle zonlicht schijnt die belofte werkelijk vervuld. Doch bij nadere beschouwing worden we al spoedig ona angenaam getroffen door de vele,meestal leelijke reclames, die tegen de gebouwen werden aange bracht en aan het geheel een onrustig aspect geven. Het blijft raadselachtig, waarom men eerst een werk door een bekwaam architect laat ontwerpen en uitroeren en het later voor een groot deel bederft met smakelooze advertenties. Reclame is natuurlijk voor een expositie, die beoogt propa ganda voor de nijverheid te maken, een belangrijk en onmisbaar onderdeel, doch daarom zou het slechts een reden te meer zijri, bij zulk een gele genheid te laten zien, dat zij op daarvoor bestemde vlakken doeltreffend en aesthetisch kan worden toegepast. Het tegendeel van dit laatste kunnen wij op de Nenijto constateeren, waar zelfs de monumentale poort niet voor dit vandalisme behoed werd. Volgen wij nu den grooten weg tot het centrum, dan vinden wij ter linkerzijde, een weinig afgezonderd van de tentoonstellingsdrukte, aan een vijver, als een moderne idylle, het blanke kunstpaviljoen, waarvan de sobere en strenge archi tectuur een weldadige rust brengt tusschen het geroezemoes van lunapark en luidspreker. In het paviljoen bevinden zich de inzendingen van de B.K.I. en de V.A.N.K. Zooals men weet is de B.K.I. (dl bond voor kunst in industrie) een bond van industrieëlen en uitgevers, die in samenwerking met kunstenaars streven naar de voortbrenging van een fabriekmatig vervaardigd, schoon en deugdelijk product, en van die lichamen, welke de distributie daarvan bevorderen." In zijn afdeelingen, door Wouda ontworpen, vind°n wij het aesthetisch massaproduct, terwijl hetgeen de 'V.A.N.K. (vereeniging voor ambachts- en nijverheidskunst) inzond voor een belangrijk deel uit uniek werk bestaat. De inrichting van haar expo sitieruimten werd aan v. Anrooy toevertrouwd. Beide afdeelingen maken een aangenamen indruk en er is niet te veel opgehangen of neergezet. z;oodat elke groep en ieder voorwerp goed tot zijn recht komt. Achtereenvolgens zien wij er artis tieke behangsels van L. Goudsmit, Hof f en Zn's Eerste Ned. Behangselpapierindustrie met fraaie stalen, uitgevoerd naar ontwerpen van verschil lende bekende kunstenaren, waarvan ons vooral die van Chris Lebeau en Sico van der Wonde bij bleven, terwijl eveneens Chris Lanooy's jute-, wand- en bekleedingstof de aandacht vraagt. Het typografisch goed verzorgde boek, dat niet alleen om den inhoud, maar ook door een mooien band en een keurige letter, voor den eigenaar een dierbaar bezit zal worden is niet vergeten. Daar zijn W. L. en J. Brusse's Uity. M/j., de Lettergieterij Amsterdam" v.h. N. Telterode en Em. Querido's Uitg. Mij met een keurcollectie boeken, waarvan de rij ontwerpers te lang is om op te noemen en wij bepalen ons daarom maar tot het Interieur van het Kunstnijverheids- paviljoen op de Nenyto. Ontwerp Wmida. Behangsel-ontwerp van Chris Lebeau (Goudsmit, Hoff en Zoon). ,., neerschrijven van de namen van .9. H. de Roos en J. van Krimpen ? ook van Raoul Hijnclces herinneren wij ons een boekje met pittige en kleu rige illustraties. De naïeve rijmprenten van A. van der Vossen, in houtsneeletter uitgevoerd door de Lettergieterij Joh. Enschedéen Zonen bezitten een bijzondere aantrekkelijkheid. De glasfabriek Leerdam" is uitstekend vertegenwoordigd. Naast het bekende glaswerk o.a. van de Bazel. Berhuje en Giddinr/ ontdekken wij ook een nieuwe reeks van Copier's forsche Unica's en zijn statig servies in rouwpaars. Vernieuwing van glaswerk voor do katholieke kerk brengt het gaaf gevormde religieuse glas met gouden opschriften, vervaardigd naar ontwerpen van Dom. Grey. de \Vit O.S.H. en .4. D. Copier. Aan bet einde van do eerst o zaal vinden wij een tafel, keurig gedekt mot Lebeau's damasten, uitgevoerd door r. Dissel en Zonen te .Eindhoven, waarbij eer flinke verschei denheid in servetten en vingerdoekjes aanwezig is, versierd met zwierige scholen visscherx, lotus, hop en vlmderbloemen. De plateelbakkerijen Ram" en Zuid-H olland" toonen gebruiksaardewerk als eetserviezen, theeserviezen en ook sieraardewerk en plastiek. Van de eerste herinneren wij aan hetgeen Ilenri van Lerven ontwierp, alsmede aan de vloeiend gevormde voorwerpen van I<\ .1. Mansveld, terwijl de laatstgenoemde fabriek een goed figuur maakt met L. J. Muller's eri C. de Lorm's arbeid en met de d'-'oomerige vogels door B. J. Richters. Eenvoudig en strak zijn W. Penaat's tapijten, doch die van Lion Cachet bezitten speelsche motieven; beider werk werd bij Metz en Co vervaardigd. Van een viertal interieurs is mij dat met de meubels van N. I', de Koo, uitgevoerd bij Ciof/arn, om zijn flinke vormgeving en statig cachet het liefst. W. Penaat blijft als altijd, deftig in de donker gehouden meubileering van oen eet kamer door Metz en Co vervaardigd en, //. \\~ouda is frisch in zijn bij Pander en Zonen gemaakte meubels van blank eikenhout met helderblauwe bekleeding. Het donker gebeitst dressoir, ont worpen door Muntendam. dat de L.O.V. inzond. staat mij beter aan dan r. d. Wey's meubels uit dezelfde fabriek. Ik had echter tegenover al dit min of meer gematigde werk gaa.rne wat geavaiieeerden arbeid gezien, zooals b.v. de metalen stoelen van Rietveld en. van ir. i'tut IfaresU-'jn. De kleurige kindermeubels van Cor A IOHX en het grappige hobbelpaard van Verbeek brenger, veel levensvreugde, terwijl de eenvoud in. Verbeek's g<. makkelijken stoel KOI d overeenkomt met d" degelijke sta.ar.de lamp van (fiN/ieit. die daarnaast fie<xposeeid is. liet glas-in-Iood van Toon llei</ bezit mooie sprekende kleuren, maai' ook het raam dat hij samenstelde} uit^ blank.J geslepen N.V. J. S. MEUWSEN'S tirootste keuze . . . S T E T 8 O KT S. glas weet te boeien. Ken rijke compositie vol diepe en schitterende tinten is het raam. uit 1!)28 van Joe/> Nicolas met een voorstelling.., die aan Jireuyhel denken doet. (iedistirigeerd zijn. de voorwerpen van de Kristal l'nie ontworpen door II'. ./. Rozendaal. l'it historisch oogpunt mogen Lion Cachet's beide armstoelen van belang zijn, in deze omgeving hac' ik ze toch liever gemist. De schoonheid van. hot hout komt prachtig tot, haar recht in de. k ommetjes van. IJ'. A. Radecker en. Chr. Latioo>/'s ceramiek bezit een groote ver scheidenheid. Er is beeldhouwwerk van ?/. van Lunte.rcn en Chtibot zond een paar massale figuren in. ok zagen wij penningen gemaakt naar ont werpen van Cnrel J. A. Jieycer, L. Holle en C. J. i: d. Hoef. In zijn overige inzendingen treft Ucijeer door y.ijri sobere doch strakke vormgeving1, (üddiny'it bedrukte stoffen zijn rustig van motief en zijn ta pijten bekoren door hun levendige vorm 011 kleur, terwijl wij ten slotto de aandacht vragen voor de kleedjes on sjaals van ?''<<? llartoi/. ./. Serentei de Snoo, J lic. Jonueii en A*. ./. r. </. Vecht. Het is onmogelijk alle inzendingen, die vermel ding verdienen, te noemen, waarbij tevens in aanmerking moet worden genomen. d:it toen wij kort IUL de opening de tentoonstelling bezochten, sommige werken nog niet aanwezig waren. Doch uit het bovenstaande blijkt voldoende dat, bij een bezoek aan de Nenijto het kunst-paviljoen, met y.ijn prachtig bezit aan toegepaste kunst. c.p een aandachtige! beschouwing volkomen recht- Leeft.