Historisch Archief 1877-1940
No. 2665
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 JUNI 1928
Stilte bij Schouwenbank
y/i.jn 1>elang voor «Ie Itcvaren
en tl e onfoevaren zeelieden
DE dokter en de predikanten van
dit bekende sierlijke zeescheepjo
hebben op himne tochten van barm
hartigheid het leven van onze visschers
<ip zee leeren kennen. In het laatste
jaarverslag van de Nederlandsche
Vereeniging ten behoeve van Zee
lieden van elke nationaliteit, welke
vereeniging dit vaartuig beheert, kan
men lezen hoe genoemde heeren dank
baar zijn dat hun weg naar de Hoop"
geleid werd.
Daai aan boord hebben zij iets
gezien van het zeer moeilijke leven
van hunne medemenschen en hebben
zij leeren gevoelen hoe noodig het
is, dat het werk van de Hoop"
tot zegen van onze visschers en ook
van die van andere landen wordt voort
gezet.
Inderdaad.
Zijn er wel velen, die, wanneer
zij genieten van het bekende
IIollandsche zeebanket, er aan denken
dat de omstandigheden, waaronder
dit voor hen verworven werd, dikwijls
?zeer moeilijk waren? Waarschijnlijk
niet. En het is niet alleen het
consumeeren van d°S7iiakelijke visch. maar
er mag ook wel even herinnerd worden
aan het groote algemeen belang dat
ons land bij de visscherij heeft.
Deze tak van welvaart is
t^genwoordig voor ons land zeker niet van
minder belang dan in de dagen van
Willem Beukelszoon. *
Meer nog misschien dan de bekende
gevaren der zee, diene men onder
moeilijke omstandigheden hier te
verstaan de ontberingen, die zich de
menschen moeten getroosten. Op de
vaartuigen is de huisvesting beperkt
en dat is ook het geval met de i water
voorraad, hetgeen zeer ten nadeele
van de,hygiëne uitkomt en zonder
twijfel oorzaak is van lastige en zelfs
ernstige ziektegevallen onder de
bemanning. ?aNaast de geestelijke ver
zorging die bovengenoemde vereeni
ging zich ten doel stelt te geven aan
deze zeelieden, staat dan ook een
medische verpleging en het is vooral
de^ geneesheer, Dr. van Asperen, die
nu reeds zeven jaren lang met de
Het Hospitaal-kerkschip
De Hoop"
door J. Oderwald
Directeur van de Kweekschool voor de Zeevaart
Hoop" is uitgevaren, die in dat op
zicht veel voor de visschers gedaan
Viooff
heeft.
* *
*
Behalve wanneer er zieken aan
boord van ,.de Hoop" zelf, in het
goed ingerichte hospitaal, te verplegen
zijn, begint het werk van den dokter
gewoonlijk eerst wanneer een schip l.eb
twee vlaggen-sein toont. l)an gaat hij
niet den ziekenoppasser in de sloep,
geen kleinigheid voor landrotten die
hij en de predikant, die dan ook
medegaat, tenslotte toch zijn, en be
handelt hij den zieke en neemt hem
zoo noodig mede naar de Hoop" ter
observatie of voor langere behandeling.
Dat dit tijdig ingrijpen noodig is,
daarvan getuigen de vele behandelde
gevallen. Als men weet dat vaak meer
dan 4000 Hollandsche visschers op
het terrein zijn, terwijl de buitenlanders
toch ook behandeld worden, dan kan
geschikte vaartuig dat voldoende
ruimte biedt om het groote aantal
leerlingen van de Kweekschool ge
durende een aantal dagen te huis
vesten en te onderwijzen. I-)e
kweekelingen hebben daardoor een schoone
gelegenheid een poos op de Noordzee
en in het Engelsche Kanaal te kruisen,
teneinde praktische kennis op te doen
van de manoeuvres met een zeilschip
en van het navigeeren in nauwe vaar
waters een tak van de
zeevaartkundige kennis, die later door hen
niet zoo grondig meer kan worden
beoefend.
Om niet te spreken van het
algemeene nut, omdat zij in die dagen
kennis maken met devi praktischen
kant van de door hen geleerde theorie.
Aan boord van de Hoop", waar zij
zich eensklaps in staat voelen zelf
hun standplaats op de aarde te be
palen, wordt het voor sommigen een
openbaring en verandert de aanvan
kelijke * onverschilligheid in groote
In voll' zee
f Looden aan bakboord
men nagaan hoe druk het soms kan
zijn voorzeker niet minder druk
dan in een plaats van 5000 inwoners.
Onomwonden geven de visschers
dan ook hunne instemming te kennen
met het heilzame werk dat de
Vereeniging doet, door middel van haar
zeer goed ingericht vaartuig. Het
blijkt uit de vele dankbare brieven die
opgenomen en behandelde patiënten
des winters aan dokter en predikanten
schreven. Er zou dan ook zeer zeker
veel geleden worden, als dit mooie
drijvende lazaret niet van Mei tot
December op zijn post was om hulp te
verleenen.
Maar ook op ander gebied is het
vaartuig nuttig en dit is juist voor mij
de aanleiding om er in ruimeren kring
de aandacht op te vestigen. Heeds
sedert eenige jaren stelt de
Vereeniging het vaartuig, wanneer het voor
de visscherij niet noodig is. beschik
baar voor de Kweekschool voor do
Zeevaart om er oefentochten mede te
kunnen maken.
Dit is van bijzonder belang,
omdat het schip niet alleen
zoowaardig is, maar ook het eenige
belangstelling. Terwijl het ten slotte
voor allen de eerste stap is in de
richting van het onbekende, waar
naar zoo verlangd werd. Eindelijk dan
is voor hen de tijd daar, dat zij in wer
kelijkheid kennis maken met de z; e on
hare geheimen, en interessant zijn dan
ook de opmerkingen in de door hen
bijgehouden journalen, waarvan hier
een enkele aanhaling moge volgen:
,.ln dat tijdsverloop schoten we
aardig op en tegen zonsondergang
waren we dwars van het
Schouwenbank liehtsclup. De zijdelichten
werden uitgezet en om acht uur de wacht
vervangen. Langzamerhand was het
al aardig donker geworden en zagen
we de felle lichten van de
Hollandsche kust, allen van verschillend
karakter. Dat was weer eens wat
nieuws, 's Nachts hadden we nog
niet gevaren en wat vonden we het
aardig toen we niets anders zagen
..dan het schijnsel van het licht in het
..nachthuis en enkele andere flauwe
lichtpuntjes aan boord en boven ons
hoofd de witte zeilen van de Hoop"
die met regelmaat door het duister
..schommelden. Wat was het stil en
rustig. Men hoorde slechts het
ge,.dempte geluid van den officier van
de wacht, waarmede hij'ons'op het
bepalen door zoituhooyte
nut van de kustïicht n wees en
van de sterren boven ons, terwijl dit
..geluid nu en dan werd afgewisseld
door een roe]) van den uitkijk op den
bak, als hij een vuur in zicht kreeg.
Top- en zijdelichten van
stoornschepen zag men langzaam aan de kim
voort schuiven, een enkel maal
passeerde er ook wel een in de nabijheid
en kon men meer onderscheiden.
C. . . komt uit de kaartkamer en
rapporteert het resultaat van zijn
stershoogte. Wij mogen dat
contro,, loeren door een kruispeiling."
Deze weinige woorden geven voor
een groot deel weder, wat de jongens
in dien korten oefentijd loeren. Zij
krijgen dan ook een goed inzicht in
het doel en de samenstelling van zee
kaarten en van het geb.uik van het
lood, de sextant en de plaatspasser,
dus van alle hulpmiddelen noodig bij
de navigatie in nauwe en ondiepe
vaarwaters.
Ook het praktisch geleorde wordt
nu meer in werkelijkheid beoefend.
Het loodeii met het handlood en
met liet zwaarlood geschiedt nu
echt" en er wordt ook met het
Thomsonlood gewerkt. Met voorbij
gaande schepen wordt geseind.
Kenmaal kwam het voor dat de jongens
in do gelegenheid waren tel' hoogt:1
van Kamperduyn een Kngelsclic
schoener, voor Haarlem bestemd en
die niet zeker van zijn bestek bleek
te zijn, do juiste standplaats aan te
geven.
Dank zij het Hadio-ontvang-toesfel
aan boord kunnen zij steeds de beide
tijdmeters aan boord controleeren en
zijn zij in staat het geleerde van de
Meteorologie toe te passen, door met
behulp van de uitgezonden weer
berichten het woorkaartjo samen te
stellen, terwijl zij ook in andere ge
vallen kennis maken met het nut van
de Kadio-telegraphie voor de zee
vaart. Wij gelooven hiermede te
kunnen volstaan, daar ons eigenlijke
doel was de aandacht te vestigen op
het nuttige werk dat door de
Vereeniging met haar vaartuig wordt
verricht en wij hopen hierin voor de
lezers van de (iroeiie" te zij 11 geslaagd.
Zeilen bijzetten