No. 2665 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 JUNI 1928 Croquante croquetjes Geschiedenis des Vaderlands door Alida Zevenboom SINDS verleden week Maandag heb ik een gescheiden dame op de tweede suite. Een heel net mensch, maar een beetje eigenaardig, want je weet niet wat je aan haar hebt. Zoo, bijvoorbeeld, gisteren toen ik haar na het diner de thee binnen bracht en zij in eens zei: mevrouw, u kookt net zoo goed als u schrijft" en toen keek ze zoo vreemd, dat ik nog niet weet of ze nu een compliment of een gemeenigheidje bedoelde. Ik wil u wel eerlijk zeggen dat ik er eerst wa<t tegen op gezien heb haar en pension te nemen, want ik ben nog een tikje ouderwetsch en redeneer net als Professor Casimir, die gelukkig voor ons behouden uit het Heilige land" is teruggekeerd ik wil u wel be kennen dat ik een tikje bang was dat ze daar zulk een heilig man zouden houden dat een menschenpaar dat eenmaal tegen elkaar ja" gezegd heeft, in geen geval meer neen" mag zeggen. Wat bij elkaar hoort, mag niet gescheiden worden door den mensch, ook al ga je er bij ten gronde, al ben ik het natuurlijk niet eens met me neer Pierre die altijd beweerde, dat je om te trouwen, behalve een in komen van vijftigduizend gulden, voor een millioen moed noodig had. Waarom wordt er in dezen tijd veel meer gescheiden dan in mijn tijd? Waren toen de huwelijken zooveel ge lukkiger? Ik geloof alleen dat men ze toen niet zoo lichtvaardig aan ging als nu. Toen was men vijf of tien jaar geëngageerd en zonder het eigenlijk goed te merken werd je op een morgen wakker en bleek je getrouwd te zijn, zoo zacht was de overgang. Ik heb zelfs eens een paartje gekend dat niet goed meer wist of ze nu eigenlijk ge trouwd waren of niet, zoo lang had jhun verloving geduurd. Maar hoe gaat het (tegenwoordig ? Ze spelen twee par tijtjes tennis met elkaar of ze zitten naast elkaar in de bioscoop of de een springt op de tram net als de ander er afstapt en getrouwd zijn zij ! Kan van zoo'n verbintenis ooit iets goeds groeien? Ik had het er van de week met meneer Stanislafski over, die een paar dagen thuis was, omdat hij last had van de gal van de airdbeien en die vond dat ze hier goed zouden doen proefhuwelijken in te voeren, net als in Mexico. Daar kun je je vrouw op zicht houden gedurende een, twee, vier of zes jaE.r en bevalt ze je in dien tijd, dan laat je je proefhuwelijk een voudig voor echt overschrijven. Zoo iets kan natuurlijk alleen opkomen in het brein van een man, liet ik mij ontvallen. Waarom natuurlijk?" vroeg hij. Het lijkt mij een mooie instelling. Ja, voor de mannen, zei ik, want die houden nu eenmaal van een ver andering en er zal geen enkele zijn die een vrouw op proef kan krijgen. En hoe zal het gaan met al de vrouwen die naar huis worden gestuurd na een jaar of wat? Krijgen die, net als de dienst meisjes, slechte getuigen mee van meneer? En dacht u dat een dame die u niet bevallen was, een kans maakte bij een meneer die daarvan op de hoog te is? En als na den proeftijd de vrouw het huwelijk best bevalt en den man niet of omgekeerd, wat dan? Trou wens, meneer Stanislafski, zei ik, u moet niet vergeten dat tegenwoordig de meeste huwelijken eigenlijk al proef huwelijken zijn. Zij worden op de bon nefooi aangegaan en loopt het goed. des te beter en loopt het mis ook niet erg, want dan loop je naar den advo caat om den hoek. Maar weet u wat ik een mooien maatregel zou vinden? Dat ze het niet nakomen van een trouwbelofte straften, net als in Engeland, dan weet je het vast, dacht ik bij mij zelf als je iets van plan mocht zijn, want hij kan soms zoo raar kijken en dan vertrouw ik een man nooit en op ontrouw moest minstens een paar jaar cel staan. Dan zou u eens wat zien. . . . Dan zat misschien de halvo rechtbank in de doos, zei menoer Stanislafski, maar ik ging op die aardigheid niet in. Dan zat de schrik er in want is het iets anders dan diefstal als u de vrouw van een ander. . . . Ik? vroeg hij een tikje gepiqucerd. Het is maar bij wijze van spre ken, zei ik, als u die steelt. . . . En als ik nu eens gestolen wordt, want het zijn meestal de vrouwen die beginnen? Toen werd '(7,- gepiqueerd en heb mij omgedraaid. Met mannen kun je nooit eens een verstandig gesprek voeren. Nieuwe Uitgaven Huitscli ^Vutter .1. Jierendso/ui. Sel»t<t Laijrrlöf. ^lunchen. Aïberf Luiif/cn. In veel opzichten een goed en dege lijk boek. De mensch en de kunste nares Selma Lagerlöf worden er met uitvoerige, hier en daar wat breed sprakige Tüehtigkesit in behandeld. Veel moeite heeft de schrijver zh'ti gegeven om den aard van dit mei-kwaardige dichterschap te verklaren. Hij gaat de elementaire krachten na en wijst Vlij voorbeeld met klem op den invloed van de mondelinge vertel kunst op het werk van Selma Lagorlóf. Wat bij hierover meedeelt, is bijzonder interessant en het draagt ongetwijfeld veel bij tot een juist begrip van de artistieke persoonlijk heid- Belangrijk is ook wat prof. Berensohn schrijft over liet boven zinnelijke in Lagerlöf's werken (Ilaltung zum \Vuuderbareri) on, in ver band daarmee, over het tegenstellende verband tusscheri idealiteit en rea liteit. Minder overtuigend is hetgeen de schrijver zegt over de psychologie; van Lagerlöf's figuren. Uier laat hij zich, dunkt mij, te veel meevoeren door zijn bewondering voor do Zwee-elsche schrijfster, liet is al meermalen opgemerkt, dat zielkundige uitbeel ding niet de sterkste kant is van Lagerlöf's talent; maar aan de oritiek van deze zijde gaat de auteur nog al nonchalant voorbij. Aan hot slot van zijn werk (Versuch einer Wertung) ontwerpt hij e>e>n definitie voor kunst, waarin liet werk van Selma Lagerlöf inderdaad volkomen past, maar die den uitgroei van het individualisme, en daarmee ook de naturalistische psychologie, buiten sluit. Hier is de schrijver to eenzijdig. Als wo do/.e beperking in aanmer king nomen, kunnen we het boek van prof. 1-Joreridsolm stellig aan vaarden als een uitmuntende bijdrage tot do kennis van Selma Lagerlöf's kunstenaarschap. S TWINTIGSTE ZANG VERWARRING Hoe nu? was thans de vraag, 't Bescheid was aan do Grooton. Oranj' en Kgmonel hadden onverwijld besloten. Do zittingen des Kaads, den laatston tijd verzuimd, Weer bij te wonen, nu de" zetel was ontruimd. Margreta on de Grooten worden boste vrinden: Ze had hot met Granvell' allang niet kunnen vinden: /ij was jaloersch op hem; hij heerschte in haar huis. En. wat ze 'm achterna zond, was een heilig kruis. Zij kreeg intusschon wel een lastige positie, Want tegen haar ontstond oen sterke; coalitie Van d'Adol en hot volk, die samen, eensgezind. Don strijd aanvaarelden voor oen nationaal bewind. Dus voor hot kourenree'ht. on t:;gen do plakkaten. Bestuurstaak voor d'.;n Baad. in voeling met do Staten. Ken staatsvorm orgel' haast dan constitutioneel. Ken staatsvorm naar d"s konings hart? Integendeel; ? Men weet nu wol zoowfit hoe do monarch ge-y.inet was, Dat elus dit heele plan oorx d'>oelgebe>ron kinel was. Oranje; was. dat spreekt, in eVee'r.ste plaats do man, Die streed voor ei" verwezenlijking van dit plan, De beiele andro ministeries op t o heffen, Kn /e»o e-en wassend kwaad met kracht in 't hart to trcffe;n. Justitie en Fhiuniiiti .' Beiden toon te;r tijd Do bronnen van elo voilste emgerechtigtusidHot was met bun bodorf boreitls zoe.'n vaart geloejpeti, Dat mesn brutaalweg al d.es loden om kon koopeii. Macht, vestte baantjes, oor 011 vrijspraak van oen straf, 't Was filIe'S in 't bore;ik van wies er gesld voor gaf. .Margreta's se-ci'otaris hoestte AruientcroH, .Moei' juist elan goos tig noemde; 't volk hem Art/entero.i, Die kemke-lde-, zoo zei inesii, me't Margrota saam. Kn slourelo flink verval, als ..barbier dis Maelamo." De; Prins is ne>oit. ze-lfs door /.ijn vijanden be-schuldigd. Kn werd ze>e>, negatief, aks eerlijk man gehuldigd. l lot ee;rste- waar ele Baad van State te>e be'sle>ot. Was 't zonde-ii van ee-ii man. elie Philips' gunst genoot. Om e)j) verzacht ing elor plakkatem aan te; dringe'n. Dat me>est elus Kgiiienul zijn. ele he-ld. van Givve'lingen. In de/.e zitting sprak de Prins y.e«> benul ee'ii woord. Als in ellen K;tael neg nooit te> voren was gehoord: ..IL' L'ini (tin Kitlholiek mij iitct den utreni/xte melen. Tod/ Avi//1 //,? ui, dal ren'xtett. urt'r het i/eieeteit Iter onflerdiDieti heerxeheit. leder hlijr' hel reehl %/jn I/eer ie dienen. .~oo. e//.s Item ~ijn ~iel hel -~ef/l. . . . Ge-we-leüg e>e>ge;nblik. Men e-e-rzuil voeir Oranje. Diej zulke' elingvn /.ei. met y.eiei'n elespexit in Spanje. Hetzij gij Protesstanseh, of Hoemisch. ejf niet gelooft, l.en's eloze; roele- na, en buig oe-rbie-dig 't hool'e!. 't Staat vast. elat Viglius hie'i- elus eloeir aaniivpakf is. Dat hij mot e:on bemerto in mekaar gezakt is. Kon elag e.f wat el'uirna horste-lde- hij y.ie'h we'or. Maar teie-li, hof wat- el" eiuel.o Yiglius niet meer. Hij raakte wat ve-rsufl. be-gein zich te; vesrve'loii. Kn kewtte zich ele-ri tijel doeir kleie>ste-rs te' be-ste-lon. Dat ze'i elo Lanelvoe>geles. en wie; haar niet vertrouwt. Aanvaarde1 elie bezwering e>nele'e* ve>orbe-he>uel. Zete) tieik G raaf Kgmemd elan naar Spaiije's greiene elrevon. Ik heb elaar al het ejejn en a,nel"r van ge-schiwe-n, !Ie>e Philips he'in tractee-rde bij elit elieiistbe/oe'k, Kn. Kgmenul alles opat ve>or A e'i'kaele-koe'k. Hij kwam. teTUg me't veille maag. maar le-e-go hanelon : Ze>e> stond hij voe>r ele' iie;e-ren met zijn memel vul tanelen. ..Ik stuur je 'l autwoeirel''. luid de- voi-st ge-ze-gd. ..\ve'l nu". Hot antwemrd kwam ele' ..BHe-ve-n uit Segovia !" De Itaael hie'lel eerst liet ve>lk van <Ut be'sehe-id e>n\\e-f e'iul. Maar teien 't bokenel we-re1., he-e-ft he't ganse'li e'eii steirm ei.'itketenil. De kemiiig hael beslist in 't muffe kabine>t. Dat 't zaakje- op ele'n. emeleii voe-t we-rd vimrtge'X.et. (iraaf Kgmemel ke>n /.ijn \ve>eeles naiuveslijks betnemie'ii. Toe;n hij be-gre-e-]), he)e> hij er tussclmn «as ge-iienne-n. ..Nu zullen tri j irellKKiat een time/tH;/ IrciirH/irl cic/i." Zei Willoni in eh'ii liaael in zege-praal, misscliie-ri ? Dit laatste; is boweord. Jiiaar zij. elie- dat ge.-Ii>ove-i). N'e'i'bouren 't re-cht \ an ste'm in 't koor ..Oranje boven!" ('Il Aim'AUU'S