DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 JUNI 1928 No. 2665 Tikblaadjes Dr. R. Feenstra "^^j"*"* [Mensclipn en rotten DrE gasvragen van prof. van Enibden aan den minister en de samenstelling van een beschermingscommissie op initiatief van het Roode Kruis getuigen beide van practisch Hollandsch inzicht. «l Wij hebben het leeds volkomen in <ie lamp; en de phosgeengas-i amp van Hamburg heeft het ons niet pas ge leerd. De volgende groote oorlog wordt geen krijgvoering meer. Hij wordt verdelging. Men zal niet meer behoeven te bloeden voor het vader land; men mag er voor stikken. Wolken vliegtuigsprinkhanen zullen opzwermen, en zij zullen partout den dood zaaien. Strijd zal er alleen zijn tusschen vlieg-escadrilles; en tusschen vliegtuigen en geschut of nieuwere afweeriniddelen in de atmosfeer. Voor de rest zal er geen strijd meer wezen. Het, ,Schwert an meiner Linken'' had al lang afgedaan; maar ook de mitrailleuse en de dikke Bertha dalen thans scherp in koers. Het openveldsche slagleveren immers geeft geen beslissing en biedt geen kansen meer. Iriplaats van den strijd komt: de moord. Be moord als technisch en «hemisch opgezette groot-industrie. Niet alleen de heer Kennworthy ziet het zoo; alle generale staven en oorlogsexperts komen wel ongeveer tot ?dezelfde prognose. En het beroerdste van de geschiedenis is, wanneer men straks een vijandelijk vliegtuig neer haalt, haalt men misschien meteen de cloodende wolk mee naar vaderlandschen grond. Er staan duizend aviateur-martelaren klaar, om gansch de wereld te verderven. Voor den burger ia het ten slotte onverschillig d ooiwelk gas hij stikt, door dat van een vijandelijke afkomst of door het meer nationale. Zijn stikkansen stijgen, naarmate de verdelgingsinduStri» vor deringen maakt, en de lucht veroverd wordt. Hij heeft ook niets te wachten van een humaniseering van het oorlogsbedrijf, van bewapeningsbeper king, of verbod van gemeene metho des. Geen methode is nog langer ge meen, zoodra het begint te kraken en te barsten. Internationale giftgasovereenkomsten hebben nog minder waarde dan andere internationale oorlogsmatigingen. Men gast of wordt gegast; that is the question. Wat zou ik persoonlijk doen als er ooijog kwam ? Als ik het tijdig had zien aankomen, zou ik vermoedelijk naar Noorwegen trekken; vooral een beetje goed eenzaam, de bergen in, daar waar geen enkele oorlogswinst of -kans lokt. Niet aan een fjord. En ik kan den leden van het Roode Kruis geen beter advies geven dan het voor henzelf en ZEER NSI7 GEMAK KELIJKE EASY CHAIR MET VEE RE N DE V O ORKANT METZGCO hun families net zoo in te pikken: welke vluchtkeldersystemen zij ook voor anderen uit mogen broeden. Wanneer men het niet tijdig heeft zien aankomen, wat doet men dan? Ik heb een heel mooien kelder. Ik bezit, wat niet iedereen mij na kan zeggen, alle mogelijke waschfleschjes voor gaswassching. Ik zou ze kunnen koppelen, ze kunnen vullen met alcalische, zure, oxydeerendo en reduceerende vloeistoffen; ook sterke katalysatoren, en er lucht door in mijn kelder kunnen zuigen. En toch? En toch geloof ik: dat ik er ver standig aan zou doen al deze wasch flesohjes, die even zoovele polissen zijn, polis op polis, maar als prutserij vaarwel te zeggen. Verraste de oorlog mij als iedereen, en wordt het een kwestie van uren. dat de bommenwerpers en giftgassers boven de stelling van Amsterdam kunnen verschijnen, dan kruip ik niet.... in een kelder. l)an snor ik met een auto naar de Zuiderzeekust en daarom vind ik het zoo jammer dat dit mooie zeilwater gedempt wordt en dan scheep ik mij in met de mijnen op een kleinen botter. En hiermee heb ik dan, als hek klant, meteen mijn advies aan de leden van de Roode Kruis Oio uit gebracht. De grootste kans er tusschen uit te loopen, is voor een bewoner der stelling-Amsterdam als hij niet op tijd naar Noorwegen heeft kunnen vluchten : een zeiltochtje op de Zui derzee. Men moet voorzien zijn van een zwempak. En van eenvoudige absorptie-gasmaskers. De mooiste generaal-Colette-kelder of Prins-Hendrikkelder, dien men zou willen aanleggen, met chemische sluis deuren voor de lucntverversching, waarvan de vulling was bedacht door onze beste chemische hoogleerareri, zou mij niet kunnen doen besluiten mijn lot in de stelling af te wachten. Want ieder volkskrachtcentrum van de eerste orde wordt een giftmoordcentrum; dat zal de oorlog zijn van morgen. * * * i Het einde van het soldatenleven en van den heldendood voor het vader land bracht ons reeds de vorige oorlog. Want het is stellig geen heldendood meer, uiteengescheurd te worden door een projectiel, dat een onzichtbare artillerist, die zelf ook niet meer pre cies weet waar zijn schot terecht zal komen, op tientallen en tientallen kilometers afstand plaatst. En het was geen soldatenbestaan meer, wat Barbusse in zijn lied zoo juist geteekend heeft: half het be staan van een slijkwentelend zwijn en half dat van een rioolrat; tegelijk verlamd door menschelijke schrik- en schok-affecten en tegelijk door de serie verlammingen aangepast. De nieuwe oorlog zal niet slechts den.. . soldaat, deri lageron militair, nog verder declasseeren. De nieuwe oorlog declasseert ook straks de hoo gere militaire kasten. Want de stra tegie van gister was toch iets anders dan de massamoord van morgen. De grootste misdadige geest, met de beste chemische en technische middelen, en niet meer de kuudigste veldheer en de knapste aanvoerder, wordt morgen o v erwinnaar. De overwinnaar, dat is niet langer de krijgskundige, die voor zijn groote doel over lijken weet te gaan. De over winnaar is een anti humanist. een ontaarde, die in de menschen niet EEN WOONINCICHTINCi VAN OOSTEQBEEK VEBtlOOOTDE HUISELIJKHEID DESKUNDIG ADVIES EN CECiKOOTINIïkOSmOOS VRAAGT VAN BIJSTEIÏEU'S ADVOCAAT A.VAN BIJSTERVELD AMSTERDAM EXPORT Wmtur Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborg1. Kaartsysteem in Boekvorm Kasten en laden onnoodig. Belang rijk beter overzicht. Geen zoek raken of verkeerd opbergen. Alle nadeelen van boeken en kaart systemen vervallen. Geschikt voor elke administratie. Vele referenties. Brochure gratis. Kantoorb. UCRDN A" Stations*. 13' Fabriek nCÖUUM ZUTPHEN MAAREEN KAKEL I STEUttZOLEN(«*T.«,o«i MET OPSTAAN DEM BUITEN aAN O f / HERSTELT DE/PLATVOET \\ O.A.MASSING. V O-ZA/OOROURSWAL 334. At>AI» " M MET BIN M ENSASTHUISl N,V, JMeubelmagazijn Eden" MOLSTEEG - AMSTERDAM BOEKENKASTEN Pension 't Matthijssenhout" BLARICUM (Gooi) VOORTIJD F 3.5O Prospectus op aanvraag Telefoon 442 VOOR BETERE MEUBELEN ARNOLD HOUTSCHILT AMSTERDAM VICTORIA-WATER Uitstekend te vermengen OBERIANMSTKIM met wijn of vruchtensappen veel meer en beter nog dan ratten z.iet; waard der vprdelging. Hij is onze longenverpestor, onze oogenblindbijter. de Borgia van ons aller bloed. Ave-Caesar ! Het wetenschappelijk onderzoek was nooit zóó stralend, zoozeer Selbstzweck on ideaal als outsiders meenden. Tegenover n Pasteur stonden altijd honderd manipulanten van geld belang of fabriek. Haar het intensieve giftgas-oriderzoek van deze laatste jaren, waarover geen minister een kamerlid bevredigend uitsluitsel kan ge--en, getuigt ervan, dat dit geslacht biroid is zijn nieuwen meester te dienen.