Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 14 JULI 1928
No. 2667
Op zolder
door Dr. W. van Bemmelen
HET [was op zolder en 't was zomer.
De zolder was niet slechts hoog
gelegen in het groote gebouw, het was'
er zelfs een van hooger soort, want hij
was tot museum ingericht. Daar
stonden oude instrumenten met ko
peren staven en cirkelranden, ge
dragen door donker houtwerk, dat
knnstvol met lofwerk was versierd.
Electriseennachines met
onwaarschijntijk groote glazen schijven en helrood
gelakte flesschen. Barometers die
lange, dunne kwikzuilen vertoonden,
en verrekijkers met slanke, geelkope
ren lichamen.
Ze voelden zich daarboven heerlijk
op hun gemak en waren blij, dat ze
niet meer beneden in 't gebouw be
hoefden te verblijven, tusschen allerlei
nieuwe werktuigen, die hen benauw
den door hun onrustige ingewikkeld
heid, waarvan ze niets begrepen.
De zomerzon voelde zich ook
meer tot hen aangetrokken; vroolijk
scheen zij door de dakvensters naar
binnen en zij liet haar stralen tusschen
het koper en het glas heen en weer
kaatsen, zoodat het leek alsof die
oude instrumenten elkander
schalksche lonkjes toewierpen. Werkelijk
speëlsche blikken, en dat tusschen
zulke deftige, gepensionneerde oudjes !
Ja, die zomerzon maakte hen weer
jong. Zij straalde ook zoo warm uit
een blauwe lucht met glanzend witte
wolken.
Kom maar vrij binnen; ik zal
het venster voor je open zetten !"
riep een man uit, die juist den zolder
was binnengetreden. Eigenlijk moest
hij beneden zijn bij de nieuwe toe
stellen; maar hij zat zóó graag
tusschen de vriendelijke oudjes op
dien stillen, zonnigen zolder, dat hij
soms heimelijk naar boven klom om
wat bij hen te komen babbelen over
hun jongen tijd, toen ze nog dagelijks
te doen hadden met hun meesters,
de beroemde geleerden van een paar
eeuwen geleden.
Ook kon hij daarboven uit de dak
vensters den heelen hemel overzien,
met al zijn blauwe velden en witte
wolken. En nog zooveel meer, dat
andere menschen niet zagen, maar
hij wel.
Ja, 't was 'n beetje 'n zonderlinge
kwant en hij wist eigenlijk zelf niet
goed of hij beneden dan wel boven
op zolder thuis hoorde.
l» fio'e het zij, hij was nu op zolder en
keek door het open venster naar de
blauwe mchtstralen tusschen de witte
wolkenhuizen, en werkelijk, hij zag
weer wat daar ver weg in het blauw was.
't Leek wel of er een kristal in den
hemel zweefde. Hij zag het maar
kort, want dadelijk daarop kwam
een windvlaag 't open venster
binenvallen met een stofwolk, die hem
snel van het raam wegjoeg. Hoog
ZEER
G E MAK
KE LU K.E
E A5V
CHAIR
MET VEE
RE N DE
VO
ORt\ ANT
was ze opgewerveldj door een kleinen
hoos in de heete middaglucht, en ze
voerde allerlei stofdeeltjes mee, die
beneden op den grond hadden gelegen.
Ook een nietig blauw kristalletje,
dat nog even in het zonlicht fonkelde,
terwijl het naar binnen zweefde.
Langzaam daalde het; wonder
lijk toeval daar, waar het
neerzeeg, stond een kom met vloeistof van
dezelfde diepblauwe kleur, die het
kristalletje bezat.
Zacht zonk het weg in het blauwe
vocht, dat van zijn eigen soort was,
en stil bleef het op den bodem
liggen.
Maar daarvan bemerkte de man
niets; veel te klein was het kristalle
tje geweest en bovendien het beeld van
dat andere kristal, dat hij daar heel
ver weg in den hemel had zien zweven,
wilde hem niet uit den zin. Het bleef
hem bij, terwijl hij de trappen afdaalde
en telkens tusschen zijn werkzaam
heden zag hij het weer even. Ook
later, 's avonds op zijn kamer en
'snachts, kort voordat de slaap over
hem kwam.
Wat was het geweest?
Antwoorden op die vraag begonnen
in zijn geest op te komen. Zijn
verbeeldi g ving aan rondom, dat verre
gezichtsbeeld gestalten te vormen.
Vaag eerst, maar allengs scherper zich
omlijnend. Langzaam weefde zijn
onbewuste denkenom datbeelddoeken,
waarop gebeurtenissen zich
afteekenden, aarzelend aanvankelijk doch
geleidelijk winnend in duidelijkheid.
Menschelijke voorvallen werden het,
en verlangens en hartstochten, geloof
en twijfel, haat en liefde, alles wat het
menschengemoed doortrilt begon een
spel te spelen rondom dat kristal,
dat hij verweg in don heinel had
gezien. Onafgebroken groeide het aan
in zijn geest; buiten zijn wil om ge
schiedde het, als voerde het 'n eigen
bestaan in hem, gelijk het kind, dat
groeit in den schoot zijner moeder.
Weken lang ging dat zoo voort.
Toen de herfst was al gekomen
had de zon weer zóó stralend uit een
klaren hemel geschenen, dat hij de
verleiding geen weerstand had kunnen
bieden om naar zijn stillen zolder te
klimmen. En wonder was het niet,
dat daar zijn oog viel op de kom
met de blauwe vloeistof, 'n Zonnestraal,
die felkleurig teruggekaatst werd,
verried hem wat op den bodem
van het vat was. Daar lag een kris
tal, groot, met glanzende vlakken,
volkomen regelmatig van vorm; vlek
keloos doorzichtig van lichaam.
Roerloos, in geheimzinnige rust,
lag het in het blauwe vocht, en lang
staarde de man, diep peinzend, naar
den nieuwgeborene. Toen plooide zich
'n glimlach van blij begrijpen om zijn
mond en stillekens fluisterend, als
wilde hij de innige stilte van den
zonnigen zolder niet storen, zei hij:
Hoe zuiver ben je gegroeid; alles
is regelmaat aan je geworden; peilloos
zijn je vormen, geen enkele ongelijk
heid verstoort de volkomen ver
houdingen van je maten ! In de een
zaamheid van het verleden, waarvan
deze zolder vol is, in de zonnigheid
van zijn dagen en de stilte van zijn
nachten ben je gegroeid tot een
glanzend juweel ! Tot een Koningin
der stof ! En toch was je achteloos
door den wind van den bodem opge
raapt l"
En gij, mijn kristal?"
Mijn kristal, dat mijn oog uit den
hemel had gehaald !"
Ook jij bent gegroeid; maar ik
TWEE NIEUWE MODELLEN
VAN FIAT TYPE 509
Cond.Int.Sys t. Weymann
Spider.... f 2200
Torpedo. . . 2400
Cabr. Spider. 2500
CoupéSpidei
CoupéSpider f 2600
Cond. Int.(2 port.). . . . 2600
Cond. Int. (4 port.)
Syst Weymann 2750
Twee nieuwe modellen
hebben van type 509
nu?voorelck wat wils"
gemaakt. De Coup
Spider is door ruimte
en comfort DE wagen
voor dokter, reiziger
en zakenman. De
Cond. Int. Syst. Wey
mann is zoowel
inals uitwendig een luxe
wagen bij uitnemend
heid.
J. LEONARD LANG, 1TAD!SSÏ?ISSE - Amsterdam.
EEN WOONINCKHTINd VAN
VECHOOdïCE
HUISELUKHEII)
m
OOSTtDBEEK
CATAlOdtJS
DESKUNDKi ADVIES EN
MET OPSTAANDE!» BUITCNRANO
HERSTELT DE/PLATVOET\\
U.A.MASSING.
O.Z.VOQRBURGWAL
Kunstzaal Willem Brok
HII/VERSUM -1'
Groote Tentoonstelling
van BEELDENDE-,
SIERen TOEGEPASTE KUNST
Dagelijks, entree 25 cents.
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg".
VRAAGT
VAN
BIISTEIVELD'S
ADVOCAAT
A.VAN BIJSTERVELD
AMSTERDAM
EXPORT
De bond die minder kost
dan hij moest kosten
Imp-vopr Nederland
N.V. R*A* M*l*
AMSTERDAM LEEUWARDEN
N. Z. Voorburgw. 75a Ruiterskwartier 37
Tel. 35397 Tel. 232
VIGTÖR l A-WATER
Reeds meer dan
40 jaren
OBCMLAHNSTCIH
in Nederland
ingevoerd
heb je omhangen met do helkleurige
gewaden der menschelijke hartstoch
ten, met zijn weten en zijn twijfelin
gen, met zijn heet verlangen en zijn
bittere teleurstellingen. En zóó ver
momd zul je moeten gaan tusschen de
menschen, die je zullen grijpen, hetzij
om je gretig te proeven, hetzij om je
verachtelijk weer weg te werpen !"
..En ze zullen het niet begrijpen,
diit je toch in den hemel geboren
zijt."'