Na. 2667 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN i JULI 1928 Uit de Natuur: De Lepelaars van Amsterdam door Dr. Jac. P. Thijsse BRIEF op brief over die lepelaars. Toch is het niets nieuws, want ieder jaar kun je z : zien in de buurt van Amsterdam, hetzij langs de Zuiderzee of langs de Haarlemmermeer, Nieuwe Meer en in de nieuwe turfgraverij onder Halfweg. Doch dat zijn dan maar enkele vogels tegelijk, hoogstens een tiental, terwijl nu in. het opspuitingsgebied de blanke vogels zich bij honderden vertoonen. West-Amsterdam kan zich nu verlustigen in den aanblik van de witte lepelaars, die in een enkele rij, met gestrekten hals, heenstrijken over het wijde modderveld. Soms schrikt de heele troep op en dan warrelen de witte gestalten langs de blauwe lucht. De bende, aanvankelijk ordeloos, schaart zich tot escadrilles, die, elk langs eigen baan weer een nieuwe rustplaats zoeken. Wanneer ge dichtbij genoeg kunt komen, is het gemakkelijk genoeg te zien, dat de meeste van die vogels jonge dieren zijn, dit jaar uitgebroed in ons Naardermeer. In zijn eerste jaar toch heeft de lepelaar zwarte schaften en zwarte vlekjes aan de slagpennen en aan de groote vleugeldekveeren. Bij de oude vogels is de vleugel geheel wit, bij de jongen heeft hij door al die zwartigheid een donkeren buitenrand, duidelijk te zien. Djt is nu de tijd van de zwervende jonge vogels. Onze Naardermeerders vliegen uit zoowel naar de Zuiderzee als naar voormalig IJ en Haarlemmer meer en naar de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche stroomen. Er gaan er zelfs naar Ameland en Schiermonnikoog, naar Engeland, Norfolk. Hoogst waarschijnlijk zijn dat de jongen van het Zwane water. Binnenkort zullen de ringproeven daarom trent wel meer zekerheid geven, maar we kunnen er alvast wel gerust op zijn, want Naardermeer en Zwanewater zijn de eenige broedplaatsen voor lepelaar j in deze contreien. Bovendien broeden er hier en daar langs de Middellandsche zee en in Hongarije, overal waar zilte modder is, die maar genoeg schaaldiertjes, weekdieren en dergelijke herbergt. Hoe stoer kan zoo'n lepelaar staan te roeren in den modder om de gedierten daaruit te bemachtigen. Soms kan die modder voor een Koninkl Boomkweekerij l Charles van Ginneken & Zoon, Zundert, N.B r Het van ouds gunstig bekende adres voor: Dennen, ter bebossching(uitsliiitend Inheemsch zaad) Exotische Dennen- en Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wilhelmina.Zundert. aanzienlijk deel van zijn volumen, voor 10 pCt. o meer uit schaaldiertjes bestaan en dus voedsel verschaffen voor vele lepelaars. Geen wonder dat ze nu graag daar toeven in Amsterdam-West. Weldra echter komt de tijd, dat ze zich moeten aangorden, om hun winterverblijven te gaan op zoeken in Tropisch Afrika. De verschijning' van de lepelaars in GrootAmsterdam heeft ook al het blijkbaar onvermijde lijke gevolg gehad, dat men /.e te lijf is gegaan en de politie is a] gewaarschuwd moeten worden voor personen, die met schiotgewoer de vogels hebben. pogen te benaderen. Tegenwoordig weet haast iedereen, dat in Nederland alle vogels door do wet beschermd worden, behalve het ongelukkige dozijntje van de Zwarte Lijst en daar behoort de Lepelaar niet toe. Wie lepelaars schiet of vangt, overtreedt dus de wet en wie ze te koop aanbiedt ook. Er is dus geen voordeel mee te behalen. Ook is het beter een levenden lepelaar te zien rondvliegen, dan een doode te bezitten, ook al is hij nog zoo mooi opgezet. En sparen wij de lepelaars, dan is er kans dat er hoe langer hoe meer komen en dat behalve Naardermeer en Zwanewator ook de Mui op Texel, de rietlanden of duinmeertjes op de Zuid-Hollandsche eilanden, de Giethoornsche plas sen nog broedplaatsen mogen worden. Ze vragen echter niet alleen rustige gelegenheid tot nestelen. maar natuurlijk ook voedsel voor zich en hun jongen en daarvoor weer ondiep modderwater, dat gelukkig langs de Zeeuwsche en Zuidhollandsche stroomen, langs Zuiderzee en Wadden nog genoeg is te vinden. De droogmaking van Zuider zee en Biesbosch is natuurlijk wel een stropje voor hen. Vroeger broedden de lepelaars ook in Frankrijk en Engeland, nog al veel. Doch reeds in de zes tiende eeuw schijnen ze daar achtemit te zijn. gegaan. Die achteruitgang was zoo sterk, dat de noodzakelijkheid voor bescherming werd gevoeld. Een der eerste vogelbeschermingsbepalingen geldt dan ook de lepelaars. Zij werd uitgevaardigd onder Koning Hendrik den Achtste in 1533 en bepaalde een gesloten jachttijd voor eenden van 31 Mei tot 31 Augustus en verbood het rapen van eieren, o.a. van. lepelaars, reigers, roerdompen, trapganzen en kraanvogels. Vier van deze vijf vogelsoorten zijn ondanks die beschermingswe,t als broed vogelt1 uit Engeland verdwenen. De rei gei' heeft zich gehandhaafd, de roerdomp is er in den jongsten tijd teruggekeerd. Het was in 1533 mis schien al te laat. , Waardoor gingen die vogelsoorten achteruit tijdens de Renaissance ? Er werd meer jacht op gemaakt dan thans, want ze worden gegeten en het spreekt van zelf dat groote vogels, die koloniegewijze nestelen, al heel gemakkelijk buit worden gemaakt. Er bestaan uit die tijden wel lekeiiingen en beschrijvingen van maaltijden en daarin worden altijd groote hoeveelheden van allerlei gevogelt.' vermeld. Wij kennen daar wel staaltjes van uit de geschiedenis van Philips van Bourgondië. Ook de valkenjacht hield zich met die dieren bezig en als we daar eventjes aan denken, dan lijkt het ons zeer waarschijnlijk dat de vogelbeschermingswet 1533 van Hendrik VIII ook dienen moest om de belangen van de valkenjacht te behartigen. Het zou ons niet verwonderen, wanneer uit de bevolking van Naardermeer en Zwanewater binnenkort ook nieuwe kolonisten zouden worden uitgezonden niet alleen naar Nederlandsche riet landen, maar ook weer naar Engeland, naar Nor folk, dat in den jongsten tijd ook alweer de roer domp, het baardmeesje, de zwarte stern heeft herwonnen. Tot nu toe werden jeugdige zwervers daar altijd onmiddellijk doodgeschoten, want er zijn veel Engelschen, die veel geld over hebben voor opgezette vogels. Maar tegenwoordig zijn er ook, en zeer invloedrijke, die nog meer van levende vogels houden in de vrije natuur en die beginnen. daar langzamerhand den toestand to beheerscheii. Het mcdderland bij Amsterdam kan natuurlijk geen broed vogels lokken; er zijn geen veilige rietlanden in de nabijheid. Maar wel zullen er nog meer zwervers en trekvogels op neerstrijken en. er dagen of weken vertoeven of zelfs een heeleri wint er. lii onze jonge, jaren is de, moddcrhoek gevormd tusschen Zeeburg en den afsluitdijk van do In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief. ZAND VOORT: HOTEL D'ORANGE en HOTEL DRIEHUIZEN" WIJK AAN ZEE: BADHOTEL en ZEE-DEPENDANCE. KRONIEK l>c Aanwas dos Kerterlandsclien Volles T N een oppervlakkig kraiitenverslagje las ik, JL alweer eenige weken geleden, van de afscheids rede van Prof. Eykinan te Utrecht. De ,.scheidende hoogleeraar" sprak over drie onderwerpen, die hem na aa.n 't hart lagen, te weten: de bevolking van het lieve vaderland, de vitaminen en de onzichtbare smetstoffen. Voorzeker waren zijn beschouwingen over al die drie materiën van groot belang voor de ingewijden, do^h mij, als leek, als belangstellend en -hebbend leek, trof het meest de gruwelijke mededeeling, die hij deed over den aanwas van nieuwe Nederlanders. In de dertig jaar van zijn hoogleeraarschap zoo zeide hij, was het volk van Nederland van 5J millioen tot 7| millioen ge klommen. En ,,nog vele jaren zal er op te rekenen zijn, dat de bevolking met meer dan l perc. toe neemt". Asjo' lieft. . . . ! Het blijkt niet uit het berichtje, of Prof. Eykman. deze feiten beangstigend vond en de toekomst van zijn land donker inzag. Ik denk eerder, dat een professor in de hygiëne zulke dingen met voldoening mededeelt, als een bewijs voor de uitstekende practische resultaten van zijn vak. Maar wij, die geen hygiënisten zijn, behoeven ons niet te ver helen, dat wij hier voor niet minder dan een nationale ramp staan. Ongeveer honderdduizend menscheii per jaar meer, als men zich dat eens even in wil denken.... Het beteekent alle steden en op den duur alle doi-pen steeds maar uitgebreid, tot het ganscho land met huizen bedekt is en ongeveer alle boomen geveld zijn. Het beteekent den strijd om 't bestaan elk jaar meer verzwaard en verbitterd. O, niet zoo, dat men 't dadelijk aan de oppervlakte merkt.... Wij leven in een be schaafde maatschappij, waar men elkaar niet terstond en niet zoo algemeen te lijf gaat. Maar er zullen talrijke geldige redenen gevonden worden, practisch en moreel, om de examens op te voeren en de toegangen tot elke kostwinning zoo nauw mogelijk te maken. En de broodnijd en de jaloezie en de wreedheid en de machtswellust zullen welig bloeien, en de mensch'i<-id zal leelijker worden dan ooit, zuiver uit benauwdheid van bestaan. En een heirlegei' van paria's, intellectuelen zoowel, als arbeiders, zullen als minderwaardig aan de maat schappelijke deur gezet worden, afgewezen of weggestuurd, zoo ongeveer als men de losloopende honden in Constantinopel naar 't Hondeneiland zendt, waar zij elkaar mogen verslinden. Maar dit Hondeneiland is midden in de maatschappij, die er op den duur last van zal krijgen. Dan eindelijk, uit angst voor onvermijdelijke beroeringen, zal misschien in de talrijke vergaderingen en 13evolkingscongressen, na heel veel onnut gepraat, het practisch woord gesproken worden, dat men verstandig doet de geboorten te beperken, als dan toch de zuigelingen niet meer sterven willen, en dat wij ten laatste tot een redelijke verhouding van menschenaanwas en bestaansmogelijkheden dienen te komen. Misschien, dat het Ras daar dan ook beter bij vaart. F. C. Oranjesluizen en het wemelde daar het heele jaar door , maar vooral in den nazomer, van allerlei vogels, ook lepelaars. Iets dergelijks kunt ge ook zien gebeuren in het modderland van AmsterdamWest. Zoodra er wat bijzonders voorvalt, hopen wij bericht ervan te ontvangen en dan laat ik het u wel weten. VAM HELLES ? TABAK is