?No. 2669 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JULI 1928 Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. koud en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS - Telefoon 22223 Moderne Duitsche muziek door Paul F. Sanders Het kamerniUKïrkfeest1»2(S te llatlcn-lludeii II KT vorige jaar werden do muziekfeesten der l Duitsche avant-garde, die sinds 1921. door het ma.ecenaat van vorst Max Kgon von Fiirstenborg mogelijk gemaakt waren, van het stille Demaueschingen A erplaatst naar het mondaine BadenBaden. Ingewijden weten dat deze vorst ook thans nog zijn on-alledaagsche belangstelling schenkt -aan de hedendaagsche toonkunst. Naar buiten treden echter als eenige verantwoordelijke leiders ?de componisten Heinrich Burkard, Josef Haas en Paul Hindemith op. Zij schiften de inzendingen en stellen de programma's te Kamen. Ditmaal was het feest gewijd aan orgel- on fihn-muziek, kamer-cantates en -opera's. Helaas zijn de resultaten tamelijk poover ge bleken de jongere Duitscbe componisten toon den nog altijd vast te zitten in het experiment. liet orgel schijnt door hen beschouwd te worden -als een vervanger van het >Simi honie-orkest. Een nieuwe stijl is uit de vermenging van Schoenbergharmonieën, Jaz^-rhythmen, Kegeriaansche vari atie-vormen en Amerikaansche bioscoop-orgel effecten nog niet geboren .... De meeste muziek klonk nog in de fantasie en fuga over het koraal ,,,Aus tief e ? Xot" van Fidelio F. Finke. Inzake het begrip kamermuziek heerscht blijk baar algemeene verwarring. Xiet de vorm en inhoud, maar de instrumentale bezetting schijnen hier het genre te bepalen. Onder de vier eerste uitvoeringen op dit gebied stond die van een ?cantate van Darius Mildand. op André(liele's dialogen van ,.De verloren Zoon" bovenaan. Het werk is geschreven voor sopraan, tenor, bariton, bas en klein orkest. (Jeen der Duitsche modernen. bezit die klaarheid van stijl, schrijft een zoo door zichtige orkestpartituur, heeft een zoo soepel gevoel voor de zangstem. Hermann Seherchen verrastte door de fijne smaak, waarmede hij dit werk gaf. .Maar helaas had hij weinig medewerking van den kant der solisten, zoodat het vocale gedeelte der uitvoering onder de logheid van den zang leed. Ook de Duitsche vertaling klonk eenigszins plomp. Milhaud staat in dit werk weer op de hoogte van zijn ,.1'oêmes juils.". Het grootste uiterlijke succes was voor Josef Matthias Hauer met zijn ,,Kammeroratorium fiir Bühne: IVundluwjen" oder Konzert riach \Vorten von Hölderlin". De componist verloochent hierin zijn harmonische principes bijkans geheel. Hij schreef een helderen koorstijl (Hugo Holles Madrigalvereinigung deed wonderen), en be reikte een mooien orkestklank met een vijftal blaas instrumenten, enkelvoudig bezet strijkkwartet en piano. Bezwaren heb ik alleen tegen de vh> thmir.ehe monotonie en het groot aantal solisten (zes), dat den eenvoud der bezetting wederom te niet doet. Onder de drie specimina van kamer-opera waren ?er twee die als f^rce in het cabaret eenige kans zouden kunnen hebben, maar wier muzikale waarde ook daar gering zou blijven. Het waren ..Tuba mirum" van Gustav Kneip en Tn zehn Minuten" van W alter Gronoslay. Het eerste is de klucht van ?een orkestknecht die de honderdduizend trekt en midden onder de Zerlina-aria uit de Barbier een vreugdesolo op de tuba aanheft die door geen mensch te stoppen is en de geheele voorstelling VAM HELLES ? TABAK is Mannequins in Deauville Rubens, Drie Vrouwen _g t een gedwongen chaotisch einde brengt. Het tweede duurt ondanks zijn titel mini een half uur, en heeft in den tekst veel meer mogelijk heden dan de componist benutte. De handeling speelt in Kaïnerun en geeft de strijd tusschen een mormonen-zendeling en een Joodschen theater agent om de zelfde neger-dorpssehoorie. De muziek verliep in oppervlakkige uiterlijke illustratie. Talent als operacomponist toonde alleen Hermanu lieuftrr in zijn drama Saul". Het is vóór alles een speel-stuk. De componist was zoo ge lukkig voor deze première zangers te A-inden die bovendien voortreffelijke acteurs waren. Het meeste resultaat leverde do ochtend A'an filmmuziek op. liet is op zich zelf al een belangrijk feit dat men inziet dat de gewone wijze van film-illustratie op den duur niet bevredigen kan. Het is hier niet de bedoeling geweest de componisten muziek A'oor geheele filmelramn's te laten, schrijven, maar om aan te tooiien dat een goede, origineele muziek bij elke film mogelijk is. J n de eerste plaats is daarbij dus rekening gehouden met de orkest bezetting, die ook voor het kleinste theater bruik baar moet zijn. Aldus werd het een demonstratie, hoe enkele componisten zich een praotisohe en artistiek verantwoordde filmmuziek voorst ellen. J)arii(K Milfiaiid illustreerde een l'fa-journaal waarin hij inderdaad aantoonde dat ook de eenvoudigste dingen van den dag muzikaal te styleeren zijn. Krnat Toc/i schreef bij een teekenfilm van de Paramount (de Babyfabriek) een vlotte bege leiding, waarin hij de illustratie van bepaalde film-taf creolen A'ermeed. Ken fotostudie van Sacha Stone, een fotografisch licht en bewegingsspel, gaf ffui/o l{crinnini aan leiding tot een eontrapuriteerende muziek die vrij onafhankelijk tegenover het filmbeeld stond. De dankbaarste opgave had }\'olfynni/ Keiler die eenige scènen uit een silhouet-film \'an Lotto Reiniger (Alladinl romantisch begeleidde. l'nnl Hindemith zei over zijn muziek bij de film ,,Bowegte Gegenstande" van Hans Richter: ..Sic illustriert nicht, obwohl sie in. manehen Teilen den Film geschelmisseri enger anliegt. als ii'gendeine Filmmu ,ik bisher. Kilm umi Musik bilden, eiii untre.mbares (Janzes. Die geiiar.e Anpassung der Musik an den Film ist mir müglich bei absolut synchronem Bild- und Musikablauf. Ich habc vorgezogen. die Musik fiir ein mechauisches Instru ment z\i schreiben, nicht imr, weil luir damit ein genaues /usammonlautVn erreicht werden kann, sondorn weil icli der f est en f'berzeugiing bin, dasz zu einer mechanisch a.brolleii<len Uildl'olge auch eine mechivnisch zu re])roduziereiide .Musik gehort". Inderdaad lijkt dit procédétoekomst te hebben en men mag dergelijke proefnemingen verel-T met belangstelling tegemoet zieu. /eker zou znnd'-r deze practische e\|)erinienteii eu de medewerking van Milhaud en Hindemith de totaal-indruk van het muziekfeest een van gi'oote middelmatigheid en begripsverwarring geweest zijn. Een tuinschouwburg door Henrik Scholte OpenliK'Iittlirater Volksuniversiteit, l.aan v. Merrilrrvoort. "s ll;ii;e ft"* I'SSCIIK.V de rozen van een sta.dstuin een « charmante dialoog van IAVOC menschen. . . . waar ligt. hier de grens tusschen illusie en we>rke>lijk heid? De> oude gebi'eken v;in het openluchttheater: entourage, die men ter eene zijde wciiseht. maar die ter andere; zijde om het behoud der illusie Aveggespeeld moet Avorderi. zijn in deze A'errnkkelijke enclave met een slag verdwenen. Niet ten .onrechte begint de tuin aan do haan v. Meerdervoort zich naam (e verworven: wij raken hier aan. het .">()1 oeschouwers tooneeltje van t'raig en Yeats en wij zijn hier verre van den geïmproviseerden rompslomp en den altijd eenigszins jiijnlijken broexljacht der gebruikelijke! O|)enhichtscliouwl>urgen. Men speelt hiel' ee'ii goeel repertoire in allen e-envonel ejn eim hot spel ze'lf. Uohrtlve enkele moor bekende romaneske-n e>ok bet stukje, elat Kmma (Jramjitica ons hier in elen herfst bracht, Barrie:'s ,,()ld Lady's Mcdals", elai ik in eh' eloor anderen zee-r gereu-mele vertolking van Ksthe1!' eh' Ben-r hi'laas neig iiie't zag. Kn A'oorts het spirit uoele Avoordonduol A'an Dario Nicewlcmi, dat wij reeds uit e!e>n ?/.<»> uitne'mende opvexüijig van v. d. Lugt kenden eineh'r elen tite>l: ,,'s Morge-ns, 's middags e>n 's avonds". Kr ligt in eleze-n virtuozen, maar toch bchoerschten. dialoog iets A'an deüi vroe'ge'Ti Schnitzler: een stemming van villatuinon, uit ele> A-oorstad, zeuner (meen weinig me-laiicholischo lichtzinnigheid. Hot is nie'ts, het is ele- zome'relag ze'lf met he't divei'(issoment %'an zijn Tiuancen e'ii lierhalingen. Men jirijst eli-n dag voor elen a,vonel. men ))i'ijst de'n flirt van elk uur, het is alles een behood'/.ame ver]»ioziiig, e'en iiite'resse we-kkeii aan de Aerve'ling. Dat elit spel tusschen twee1 m nsethen - me-t ele'ii gemex-de-lijken bas van Antem Hoemei' ae'hter ele! lieestors - e'en middag lang boeide, lag zeer zeker aan ele fijne A'erve van Jan van ICeK e'ii het goede tegenspel van <'e>rrie' Hoo/,e'nelaa.l. Maar hef lag, naast elen text. vooral ook aan ele bekoeirlijke e)inge>ving van elit f oone-eK je, elat tot naetere en wellicht gedut'i'ele-ve e>xjieriment en A'exirbe'st emd se'hijut. De'/e t uil! mei zijn prete'iit ie'loo'/.e \'e-rtexmingi'ii is i'eri wemelerlijke ve'ra.dcniing te'inidelen A'a,n liet staelsleve'ii. l^n veior toeinei'H rienelen is zij nog \\el \\:if nii'er. H. RAHR MUZIEKHANDEL Violen (2) Snaren Achter S t. Pi et er 4 Utrecht Ca Tel. 443 PIANO'S