No. 2669 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JULI 1928 Productie-beperking door G. A. Klaasse Is restrictie een economisch kwaad? Volgens een star vrtjhandelsprincipe zeer zeker. Maar beperking kan op meer gebieden worden toegepast dan op dat der zuivere productie". I I ET woord restrictie" is ten huldigen dige een l l ieder die rechtstreeks of zijdelings geint resseerd is bij do prijsontwikkeling van bepaalde grondstoffen of producten welhaast in de gedachte .gegrift. Het is nauwelijks overdreven wanneer ik de stelling poneer, dit er geen dag voorbijgaat, of in een of andere tak van bedrijf over .veegt men de voortbrenging te beperken. De restrictie, ten d'iel liebbende de kunstmatige opd"ijving van de prijzen in de betref ende tak van productie, lijkt wel tot een epidemie te zijn geworden. Niet dat in vroeger jaren zulk een maatregel geheel en al onbekend was. De Braziliaansche koffievalorisatie werd reeds jaren geleden toegepast. Nu is er wel eenig verschil tusscheii het zuivere beperkingsbegrip en de mani pulatie die onder leiding van de regeering de Braziliaansche koffieproducenten sinds jaar en <ii3 hebben doorgevoerd, maar de grondgedachte is wel dezelfde. De valorisatie is echter meer toe.gespitst op nivelleering der prijsontwikkeling door vporraadvormüag en voorraadsafstooting, dan op inkrimping van de voortbrenging over een reeks van jaren. De zuivere beperkingsidee is vooral in d < laatste jaren gepropageerd en in toepassing gebracht. Ik moge in het kort de voornaamste voorbeelden releveeren. Toen in de jaren 1921 en "22 de rubberprijs tot een niveau was ged ia!d d it den planters verliezen bracht, heeft de Kngelsche regeering maatregelen genomen, die een zeker verband legden tusschen mbberuitvoar uit de koloniën en <le rubberprijzen. Om verschillend" red 'iieii werd voor enkele maand"n besloten, om d'e restrictie met ingang van Octobcr a.s. op te heffen. Pogingen destijds door d'> Kngelsche regeering aangewend ?om niet de Xede-rlandsche tot overeenstemming te :geraken nopens een gezamenlijke actie zijn gefaald. Maar moet men de jongste berichten uit d"n Haag igelooven, dan zou op instigatie van onzen Minister van Koloniën door de Indische regeering een ond"i'zoek worden ingesteld naar de mogelijkheid om iets te ondernemen ten gunste van d" rubbernijverheid. Ook in dit verband wordt weer d" restrictie als n van de middelen genoemd. Is het fiasco van d ' Kngelsehe maatregel niet voldoend: ?afschrikwekkend voorbeeld? Al behooren d" tijden van orthodox Manchesterisme tot het verled"H. zal ni"n toch erkennen, dit regeeringsingrijpeii in :zulke gevalle i wel de laatste toevlucht moet zijn. * * * Kr zijn trouwens genoeg voorbeeld"n van be perking, d;e in gemeen overleg der producenten tot stand kwam. Al gingen de onderhand Mingen steeds met wrijving gepaard, en al bracht de uitwerking d-»!' schooiie plannen dikwijls een d"ceptie. De suikerindustrie kent sedert eenigen tijd een restric tie op een beperkt terrein (Cuba) en daarnaast een ietwat losse, maar tocli niet geheel illusoire, samen werking tusschen internationale groepen. Al laten <1? Ver. Staten de tanden zien wanneer productie beperking wordt toegepast met betrekking tot voortbrengselen ilre hun bodem niet oplevert, zelf ?zijn zij er geenszins wars van zoodva het producten aangaat, d'e zij wel uit eigen bronnen putten, of waarvoor zij zelfs een overwegende plaats in de wereldvoortbrenging innemen. De katoeiioogst wordt ird^rdiad ge-maiiaged, zij het minder opnlijk dan de petroleum-productie waarmee wij in onze beschouwing een geheel ander ..productie gebied" aansnijden. Hier heeft de regeering der V.S. actieve med"Werking verleend aan de stappen welke te dien aanzien door de producenten werd"ii genomen: ?zelfs ging het initiatief te dier zake van d" overheid int. De petreoleuimiijverheid belooft trouwens. ind;en niet onverwacht een spaak in het wiel wordt gestoken, een voorbeeld te worden van ver doorgevoerd" productie-reguleering. De concen tratie van deze voortbrenging bij enkele zeer machtig»; groepen is natuurlijk voor zulk een overeenkomst een goede voedingsbodem. De voornaamste cultures en delfstofindustriën kon ik reeds opsommen als onderhevig aan pro ductiebeperking of plannen daartoe. .Slechts de steenkoolproductie kon ik in het lijstje niet op nemen. Men conclud 'ere daaruit echter niet, dat daar nimmer pogingen in d'e richting zijn gtdian. Integendeel! De moeilijke tijd welke dize industrie thans reeds eenige jaren d >ormaakt, heeft onop houdelijk toenadering tusschen de producenten van. verschillende land"n gebracht. Maar tot resultaten is het nog niet gekomen. De macht is daarvoor te verdeeld; instede van concentratie vindt men daar versnippering. Xoodat de voorwaarden voor het bereiken van overeenstemming uitermate on gunstig zijn. Het vraagstuk dei' productiebeperking opent zich op mér dan n gebied. Niet alleen op dat van d"n landbouw, maar ook zooals wij gezien hebbeu op het terrein d 'i' d-lfstoffen. Hierin zit een principieel verschil. Het gewas, dit ondergespit wordt, de grond die ongebruikt gelaten is, de arbeid waar niet van is geprofiteerd. is ,.verloren". De zoa heeft voor niets geschenen een verlies dat niet «ver kan word-ri ingehaald. Petroleum, kool. ertsen. . . . men kan ze voor later bewaren. Daarmee is d" economie in geen enkel opzicht geschaad M aai'ook in d" industrie blijkt soms het rest riet ieprincipe doorgevoerd, '/.ij bet dan dit men daar het kind niet zoo openlijk bij d"ii naam noemt. Rationalisatie, trustvorming, kartelleeriiig en andere begrippen dienen d-iar om een doelwit aan te duiden dat bed"nkelijk veel op beperking lijkt. Hebben niet de nveste van die combinaties een semi-monopoüe op liet oog. en wat heeft in d"ii grond monopoliseering voor ander doel d'in juist de beperking van h«-t aanbod van goederen? Ku 7.00 zou ik niet voorbeelden door kunnen gaan. Ik maakte nog geen melding van koper. zink. cenvnt, kurk. d'e in min of «ver uitgestrekte gebied'n gekartelleerd zijn. Ku al is het d'reet c doel van d'e combinaties in hoofd'.aak d" contingenteering van d ? afzet, indirect leid"ii /ij vaak lot restrictie voor zo-.iver betreft bepaald" streken of bepaalde soorten. Maar m'jii doel in dit artikel is niet een zoo volledig mogelijke opsomming te geven van alk' bedrijfstakken, d'e oiid'Twerp uit maken van beperking d"i' productie of projecten d lartoe. Ik wijdd" over enkele voorbeeld"!! slechts uit om de aandacht te vestigen op d" zeer ruime verbreid'ng van d" rcstrictie-id"«'. en d" veelheid van vormen waarin zij gegoten is. Men ziet daaruit hoever de toepassing wel is doorgevoerd, en welk een groot aantal goederen daarbij betrokken zijn. Ind'en wij in aanmerking nemen dat d" boven vermeld" producten, grondstoffen zijn d'e aange wend worden voor d" fabricage van een zeer groot aantal voortbrengselen van dagelijksch gebruik, dan realiseeren wij dit wij voortdurend d"gevolgen van beperking oruV-i-viiid-'n. Dat wij in het licht van d'. ? feiten ons eens af vragen wat w<4 liet economische effect van al d'<' restrictie-maatregelen is. ligt dus voor d" hand. Vooral omdat, bij oppervlakkige beschouwing, iii"ii geneigd is het oord"el uit te spreken, dat. maat schappelijk gezien, natuurlijk elke beperking een nadeel voor d' welvaart bet eekent. Kii dat d" beperking slechts ten doel heeft om het inkomen van d" betrokken producenten op zoo hoog mo gelijk peil te brengen. Kn d'e conclusie ligt '/eer voor d" hand. Wanneer d" suikerprod'icenteii besluiten een d -el van het te veld; staand" riet onvermalen te laten, of. d" graanexporteereiid" land."ii. om een d "el van. liet koren niet te dorschen. dan gaan suiker en graan teniet. Kn goederen, d'e reeds aanwezig zijn, ongebruikt te laten, terwijl daaraan hier en daar nog behoefte, zelfs nijpend" behoefte bestaat, is voor d" maatschappij als geheel beschouwd toch een onmiskenbare beixad"eHng. Kn dat veelal d'e restricties als een onsociale daad, als een economisch monstrum word"ii be schouwd, is dan ook begrijpelijk. Maar indien iivn de kwestie op d" keper be schouwt blijkt, dat men zich voor generalisccrende Van Houten's Pinguïn Bonbons geven iets bij zonder f ijns in een een voudig doosje. In iede re doos een bon voor , ,Ons Eigen Tijdschrift'.' 3Pinguinsf 1.20; 2 Pinguïns f i.oo i Pinguïn f 0.80 VAN HOUTEN'S PINGUÏN conclusies d'ent te hocd'-n. De hiervoren afge schild 'i'd" voorbeelden waren wel zeer sprekend en vcrleid"iid tot een vernietigend oordeel. Maar is niet in d"ii grond in eiken tak van bedrijf een zekere productiebeperking;' Ken voorbeeld. Ind'en aan een gi'oote stad een nieuwe buurt wordt aan gebouwd, dan zullen zich daar winkels van allerlei soort vestigen. Maar op een bepaald punt houdt die toestrooming va;i winkeliers op. /ij l>c/>ci'!,'eii hun aantal. Waarom? Om d" eciivoud'ge red"ii dat een verd'-re aanwas de spoeling te dun '/.<>u maken. Kn die y.elf-opgeicgd" restrictie is niet het gevolg van geineen overleg maar vau eigen economisch inzicht. KH -zoo gaat l u-t in elke i bedvijMak. l let aantal hakkel'». timni"rlied"ii enz. wordt niet willekeurig vermeerd"i'd. want voor ecu te groot aantal zou <!?? afzet te gering zijn. KH zou mi 7.\ilk een restrictie plotseling nad'clig word"ii. indien zij resultaat is van ond"rling overleg <l"i' betrokken groepen? Die vraag dient ii\d"i'daad in elk g;'val al'zoud 'rlijk te \\ord"ii bekeken. Kn dat hoop ik in een volgend artikel Ie doen. LE CHAMPAGNE EN VOGUE JAGER-GERLINGS HAARLEM Tentoonstellingen Stedelijk Museum, Amsterdam. Te ittonstelling Olympische Spelen. Schildo'/ijen, teoke/iingen en beeldhouwwerk. Tot 15 Augustus. Arti et Amicitiae, Amsterdam. Tentoonstelling van schilderijen en beeldhouwwerken, ter gelegen heid van de Olympische Spelen. Tot 15 Augustus Nenijto, Kotterdim. Handel en Industrie. Tot l September. Atelier Jilaricummcrtollaa» :>], ISlai'icum. Werke» vaul.oul.o 'beren Dirk Koning.Tot l September. K. .T. vau Wisselingh en ('o., Amsterdam. Hollandsche en Frani-'che schilderijen uit de Ule en 2 Je eeuw. Tot l Sej)tember. J. 11. de liois. Haarlem. Mod'-rne schilderijen en teekeningen. Tot i Se])tembei-. Willcm Brok. Hilversum. Seliild"rijeii. tcckeiiingen, etsen en houtsneden. Tot l September. yruyNENBUPG MUYSI SCHILDEESI