DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JULI 1928 No. 2669 Geschiedenis des Vaderlands DRIE EN TWINTIGSTE ZANG ANNA VAN SAKSEN De Prins, schoon, toen ter tijd nog zuiver Katholiek. Was slapper in de leer dan in de politiek, En week van lieverlee naar 't leger van de laksen. Hertrouwd, met Anna., Protestantsch Prinses van Saksen, Zat hij tot over d' ooren in de ketterij: Zijn moeder en zijn broers, en nu zijn vrouw daarbij. Haar was intusschen de ged"agslijn aangegeven, ?Om Protestant te zijn, en Katholiek te leven. Voor Anna geen bezwaar. Mij lijkt het wat gênant, Maar wellicht heb ik van d'e dingen geen verstand. Nu moet ik mijn verhaal een oogenblik verbreken, Om deze booze vrouw, met weerzin, te bespreken, Want wat inen van haar zegg', zij is onz' aandacht waard, Omdat zij Willem's lot zoo bitter heeft verzwaard, Zij pleegde al de zonden die men kan bedenken, Ze was, ze had, ze deed ik zal de lijst maar schenken. Haar blijd' entree in Brussel was al geen succes. Een oogenblikje rust. Toen naar dr> Landvoogdes, ?Om maar hoe eer hoe liever kennis te gaan maken. Die zat met Perrenot gezellig wat te schaken; Ze had hem bijna mat, en ging nog even door. Haar Hoogheid komt d'.rekt." Daar dankte Anna voor. Ze snauwt tot den lakei: Zeg aan de Gouvernante, Zeg, dat ja zeg maar wat. Zoo. Denkt die ouwe tante, Dat wij hier ter bezichtiging gekomen zijn:' Ik ga. Ik ben f/een hond van Saksisch porselein .'" Ze schold op iedereen. De Prins niet uitgezonderd, En schopte schotsen en scheef het heele huis in 't honderd. Tot tweemaal toe kwam Juliane 'r bij te pas. Om goed te maken wat d')or haar bedorven was. Ze smeet met Willem's geld. Wie dit te streng veroordeelt, Vergeet, ze had aan Willem geen gelukkig voorbeeld Hij had een vreemd begrip van geldelijk beheer; Wat hij bezat was voel. maar wat hij uitgaf, meer. Het was zijn grootste lust een praal l en toon te spreiden, Die alle buitenlandsche vorsten hem benijdden. Zoo hield hij er alvast een dubbel hof op na, Het cene was te Brussel, 't andve te Breda. Ik wil een enkel staal van Willem's weelde geven. Hij had besloten wat eenvoudiger te leven, Waartoe hij, en dit cijfer zegt allicht genoeg, Op nen dag, al zuchtend, dertig koks ontsloeg. Dus stelde hij zich met een twintigtal tevreden; Wij hopen dat hij toen geen honger'heef t geleden. Zijn ega zeker niet. Die maakte goede sier. Zij was. naar 't woord van Vader ('ats ..een titsig dier". Ze placht zich in haar kamer eenzaam op te sluiten, Daar zat ze dan, on ging zich aan den dvaiik te buiten. 't Is niet steeds teederheid, die ons gearmd doet gaan, Soms is 't een praktisch doel. Dat toont het volgend' aan. In Kgmond's vrouw had Ans een hartsvriend'n gevonden; Twee zielen, door den band der ijverzucht verbonden. Kik harer dacht van even hooger rang te zijn, En kwamen zij als gasten op een hof-festijn, Dan liepen zij gearmd, met afgemeten schreden. Dat gee.i van beid n 't eer.st d" zaal zou binnentreden. Toen ik daar repte van de zonden dezer vrouw. Begreep men dat zij ook haar man bedriegen zou. Dat is ('."-n ook gebeurd. Een kundig rechtsgeleerd". Die de Prinses in zaken d'kwijls adviseerde. Kwam met haar overeen, in strijd met elk fatsoen, In dubb'lon zin d'.en arbeid mond"ling te doen; Jan Uubberis was die man, <V.s vader van den schilder. Hun omgang werd steeds oiigeboiidener en wild'T, En toen een ooievaar ten hove ned"rstreek. Bracht hij d" baby daar. die niet op Willem leek. Geen. wond"i', dat d" l'ritis ten slotte is gescheid"ii. Ik wensch niet vord'T over Anna uit te weiden. Vei wild'.'i'd van d|jn drank verbleef zij jaren lang. Krankzinnig, tot haar dood in Saksen in 't gevang. Maar Iaat ons niet haar schim mot smaadheid overstelpen, Iets goeds heeft zij verricht. Al kon ze 't zelf niet helpen. Zij hooft ons vad'-rland óón grootoii dienst gedaan. Want zond"r Anna had 1'rhiK Maiiritx nooit bestaan. ( II AltlVAHIl'S Mannen over vrouwen door Melis Stoke Mevrouw W. II. 11. van Itallievan l,m In!<? ii. l.iit VUH il Tweede Kamer ONDER het wand"len naar d" eenvoudige huizingo in hof zomersche plantsoen had ik nog eens het portret uit de Cojran': bekeken : grij s-doorweven d e w ggol vende haren weelde, waaronder wég-schuilend de 'Ooren, maar: diep en vorschcnd d" donkere oogen, breed en zelfbewust ?de mond. Even een blik dooi' het studieus vertrek waarin het d'onstmeisje m"t -ananasvormig hoofd mij alleen heeft gelaten. Degelijkheid, Bezonnen rust. Toch hier en daar flonkeringen van ?den Strijd. Een portret van Marchant tusschen bibelots. Levensgroot de buste van den Professor-Senator, wijd uit starend over de Salamand"rkachel. Uit de benedenkamer gezang en rhy tmisch-geklop: gehakt-hakken.... ?Of spinazie. . . . ? Dan, achter mij, opeens d" opge ruimde stem, kristalhelder, toch met iets van metaal-, en aanstonds de vorschende donkere oogen. ,,.... Daar hebt U nu eens goed *ian gedaan. ... !" De bezoeker: ,,.... Uwc vrienden. . . . Uwe be wonderaars. ... (Je hebt zooveel ge nterviewd, dat wij. nu gij zelve Lid van de Tweed: Kam-r geworden zijt " De zelfbewuste mond van willen ?ontsluit tandenrij. Nood'gend gebaar naar een breedarmige pluchen zetel, en, terwijl de linker-wenkbrauw h 'x' g wordt opgetrokken, luid en klaar: Maar gaat U toch zitten. . . . Een kopje thee. . . . ? Of liever lïanja bij die hitte :-" Do sfeer ia er. Vlug, hand'g gomorrol nan (!?? fliertafol m"t zilveren en poivoleinen dingskos. Klap. kookjestrommel open. on «eer dicht. Kletskopjes. Dan genoegolijk bijsohuivon op laag zet eitje. Kon kloeke, krachtige vromv, op een laag stoeltje. Ik raad d" gedachte in hot hél even trillen d"i' neus vleugels. . . . Zoo zijn d??? rollen d in omge draaid. ? . . Nu spreekt T. on ik toeken het portret.... !" \!s liet dan moot. . . . Toen Marrhant mij opbelde wist ik: dit is hot nooit-vorwaehle. . . . Do Kans...." Weer dat optrokken van d" liiikorwonkbramv, en, m<>t oen knikjo naar de buste van den Professor-Senator: Hij was de eerste die mij golukwenschte.... Zwijgend d'-ukto hij mijn hand: ..geen woord"ii. . . . spaar die voor d" Kamer. ..." Zonnige lach om d" i zolfbowuston mond, Dan, de hand"n in rust ge vouwen: ..Maar vraagt l' dan torh... !" l >e bezoek' r: Op uw vijf d" of zesd" jaar bont l" naar school gegaan...." .Donkpauze. Suiker ontroeren. Kletskopjo knabbelen. Dan stilte. Boned"ii is hot gehaktkloppen opgohoud"n. ,.Zoo wil hot d" leerplichtwet . . . ." ,.In die dagen. . . . ?" De linker-wenkbrauw. Dan her innerend: , d" voorbereid"nd" klasse. . . . dan d; eerste, de tweede, d" dei d- " En d' bezo k-r, op weg h 'Ipend: ,.De vier Je, de vijfde, de zesd"... Daarna genoot U mid'l"Ibaar onder wijs. . . . Wolk v;>k trok t' ii"t meeste aan. ...'?" De donkere oogoii verflocrseii. De zelfbewust o mond ontbloeit t"l mild")i lach: lieclll li.jnig 1 eekenen . . . . on - -(een sclr.'lmsche blik naar d" bnst" van d"i- Seii;tt"iÉl .... M .?vatsinrieiiting. ..." ...... KM seh -i Lu iid- ?. . . . ;* Heid" iaml--M t ?ekeiien <?<?)! ;j.vba:ir VM.M afgrijzen: gifgassen. . . . nooit .... !" .,(' w:',s dus toon reeds Vrijzinnig Domocrato: recht op he( doel ;:f.... co:isti-uctief. . . . d" Staat.... Gén natuurwetenschappen. . . . ':" Ondeugend.: ..Toch. . . . -Mijn illusie was: weten, vorschon. . . . " l' vo.'S"htet in heel wat meuschelijke zielen.... l'w inter views. . . . Mènschon geeft l', levende menschen. ..." De hand"U woi'en af: dan. be rustend: ..I lot was sterker dan ni'jn wil. . . . Iets d"ong m'j. . . . " ..l" hebt ons d'1. .Maria Montessori levend ge-maakt .... on dr. Aletta Jacobs. . . . .Mina Krüsemnn. ..." Snel tasten naar d" kookjestrommol: ..l' er nog eentje. . . .': Tja.. . . . d" oud" van Karnebeek . . . . " ..Do oud1 heel1 Lohnian. . . . Lord Hobort (Veil. . . . " Weer die mild" lach: hij ontving mij te Kopenhagen. . . . Ik was daar ook. Ken lange, gebogen man. ..." De hand";i schetsen d" gestalte. Dan. zacht : ..dionzoll'd"ii avond heeft het Koningspaar zijn Lordseh.ap ont vangen. . Hij zei lis'j er niets van.. Kon gi'oót man. maar oen eenvoudig man. ..." De oogen dwalen af naar d" buste van den Professor-Senator. Dool1 hot geopend" venster zweemt oen geurtje binnen. De bezo,>kei': l'ha-maci -'f l'w edltgi ll'Mit .... r" Gebaar van: ..foei.... wat ó-ukt u wol.... >" Do donkere oog"ii verguit igen. d' lippen lichten toe: ..Gebakken schol.... vanavond..,. ] (oud1 l' er van. . . . '*" D.' b -/ook r d>-eig: niet d" \ingi-r: ..Kerst ons portret.... Zeg; l' eoïis.... dalh'ikkon van daareven... Ik meende gehakt .... " Meel even verba/inu': dan -->i ?! begrijpen, en. hartelijk : ..\\ ehi''.-n .... hai'ingsla. ... !" Met een knikjo naar liet portiv! va.n MiMvh.ant: ..Hij komt eten.... Daar is hij (i i] u))". , Kn nu komt l' dus in d.' Tweede Kamer. . . . Kon huigvcr\ nld ? wensoh. Ken belangi-ijk tijdgewric-ht .... De ontwapening. . . . Zelfbe stuur voor Indoiiosi i. . . ." Verbazend is do plotselinge re.a.-tio. Het kruisbosvormigo hoofd \a.n Marchiint verschoon in d" d"iir. ..Mag ik :-" De linkerweiikbrauw trilt heel even. I *an. ros< iluut : ...... Lrinkt l" nog een. kopje of>" ..Ik mag niet lang.'r vnn l'w tijd misbruik maken.... Het \"ad"rland roept I. ..." ..Ik zal l' uitlaten. ..." ..Weineen.... d" ontwapening...." Mot haar koelklaren stem liet d" Staats\ rouwe mij uit. In do veslil.u'e stond d» fiets van Marchiint. Stapels kamerstukken op de b;igago<l"i;ger gesnoer'd.. e,i een brd a ,. toua, i n o,'i. .AanaA'ond gaan We werken. . . . Marie.... hou die keukend"iir toch dicht.... d- visch. ... ! !" Kxeuseerend: tóch gezellig dat l' er was. . . . En ik hoop dat hot portret lijken zal. ... !" ..Ik heb l'wo lessen gevolgd Me vrouw.... De methode is niet origi neel. Boem zei d1' deur. . . .